1 Non invidiare i malvagi e non desiderare di stare con loro, | 1 υιε μη ζηλωσης κακους ανδρας μηδε επιθυμησης ειναι μετ' αυτων |
2 ché il loro cuore medita rovina, le loro labbra parlano di misfatti. | 2 ψευδη γαρ μελετα η καρδια αυτων και πονους τα χειλη αυτων λαλει |
3 Con la saggezza si edifica la casa, con l'intelligenza si sostiene | 3 μετα σοφιας οικοδομειται οικος και μετα συνεσεως ανορθουται |
4 e con la scienza si riempiono le stanze d'ogni ricchezza pregevole e piacevole. | 4 μετα αισθησεως εμπιμπλαται ταμιεια εκ παντος πλουτου τιμιου και καλου |
5 Val più un uomo saggio che uno forte, un uomo di scienza che uno valido di muscoli; | 5 κρεισσων σοφος ισχυρου και ανηρ φρονησιν εχων γεωργιου μεγαλου |
6 ché con saggi consigli si può far la guerra e la salvezza sta nel numero dei consiglieri. | 6 μετα κυβερνησεως γινεται πολεμος βοηθεια δε μετα καρδιας βουλευτικης |
7 Una montagna è per lo stolto la sapienza; alla porta non apre mai la bocca. | 7 σοφια και εννοια αγαθη εν πυλαις σοφων σοφοι ουκ εκκλινουσιν εκ στοματος κυριου |
8 Colui che pensa a fare il male lo si chiama intrigante raffinato. | 8 αλλα λογιζονται εν συνεδριοις απαιδευτοις συναντα θανατος |
9 Trama dello stolto è il peccato, obbrobrio degli uomini è il beffardo. | 9 αποθνησκει δε αφρων εν αμαρτιαις ακαθαρσια δε ανδρι λοιμω εμμολυνθησεται |
10 Se ti lasci andare nel giorno dell'angoscia, il tuo coraggio si riduce a poco. | 10 εν ημερα κακη και εν ημερα θλιψεως εως αν εκλιπη |
11 Libera i destinati alla morte, coloro che vanno al supplizio salva. | 11 ρυσαι αγομενους εις θανατον και εκπριου κτεινομενους μη φειση |
12 Che se dici: "Ecco, non lo sapevamo!", forse chi pesa i cuori non ha intelligenza? Colui che custodisce la tua anima non lo sa? Egli darà a ciascuno secondo le sue opere. | 12 εαν δε ειπης ουκ οιδα τουτον γινωσκε οτι κυριος καρδιας παντων γινωσκει και ο πλασας πνοην πασιν αυτος οιδεν παντα ος αποδιδωσιν εκαστω κατα τα εργα αυτου |
13 Mangia, figlio mio, il miele, perché è buono; una goccia di miele è dolce al tuo palato; | 13 φαγε μελι υιε αγαθον γαρ κηριον ινα γλυκανθη σου ο φαρυγξ |
14 così, devi saperlo, è la sapienza per la tua anima: se tu la trovi, ci sarà un domani; la tua speranza non sarà distrutta. | 14 ουτως αισθηση σοφιαν τη ση ψυχη εαν γαρ ευρης εσται καλη η τελευτη σου και ελπις σε ουκ εγκαταλειψει |
15 Non insidiare, malvagio, l'abitazione del giusto, non saccheggiare dove si riposa; | 15 μη προσαγαγης ασεβη νομη δικαιων μηδε απατηθης χορτασια κοιλιας |
16 ché sette volte il giusto cade e si rialza, invece gli empi piombano nella sventura. | 16 επτακι γαρ πεσειται ο δικαιος και αναστησεται οι δε ασεβεις ασθενησουσιν εν κακοις |
17 Quando il tuo nemico cade, non gioire, quando vacilla, il tuo cuore non esulti! | 17 εαν πεση ο εχθρος σου μη επιχαρης αυτω εν δε τω υποσκελισματι αυτου μη επαιρου |
18 Ché non veda il Signore e gli dispiaccia e allontani da lui la sua ira! | 18 οτι οψεται κυριος και ουκ αρεσει αυτω και αποστρεψει τον θυμον αυτου απ' αυτου |
19 Non ti scaldare per chi fa il male, non irritarti per gli empi; | 19 μη χαιρε επι κακοποιοις μηδε ζηλου αμαρτωλους |
20 per il malvagio non c'è l'avvenire, la lampada degli empi si estingue. | 20 ου γαρ μη γενηται εκγονα πονηρων λαμπτηρ δε ασεβων σβεσθησεται |
21 Temi il Signore, figlio mio, e il sovrano; con i novatori non aver che fare; | 21 φοβου τον θεον υιε και βασιλεα και μηθετερω αυτων απειθησης |
22 all'improvviso infatti si leva la loro sventura e la rovina d'ambedue chi la conosce? | 22 εξαιφνης γαρ τεισονται τους ασεβεις τας δε τιμωριας αμφοτερων τις γνωσεται [22α] λογον φυλασσομενος υιος απωλειας εκτος εσται δεχομενος δε εδεξατο αυτον [22β] μηδεν ψευδος απο γλωσσης βασιλει λεγεσθω και ουδεν ψευδος απο γλωσσης αυτου ου μη εξελθη [22χ] μαχαιρα γλωσσα βασιλεως και ου σαρκινη ος δ' αν παραδοθη συντριβησεται [22δ] εαν γαρ οξυνθη ο θυμος αυτου συν νευροις ανθρωπους αναλισκει [22ε] και οστα ανθρωπων κατατρωγει και συγκαιει ωσπερ φλοξ ωστε αβρωτα ειναι νεοσσοις αετων |
23 Anche queste sono parole dei saggi. Far preferenze in giudizio non è bene. | 23 ταυτα δε λεγω υμιν τοις σοφοις επιγινωσκειν αιδεισθαι προσωπον εν κρισει ου καλον |
24 Chi dice all'empio: "Tu sei giusto", lo maledicono i popoli, lo odiano le nazioni. | 24 ο ειπων τον ασεβη δικαιος εστιν επικαταρατος λαοις εσται και μισητος εις εθνη |
25 Ma a coloro che fanno giustizia andrà bene, su di loro scenderà una benedizione lieta. | 25 οι δε ελεγχοντες βελτιους φανουνται επ' αυτους δε ηξει ευλογια αγαθη |
26 Dà un bacio sulle labbra chi parla con franchezza. | 26 χειλη δε φιλησουσιν αποκρινομενα λογους αγαθους |
27 Fissa prima ciò di cui hai bisogno, preparalo quindi nel tuo campo e poi costruirai la tua casa. | 27 ετοιμαζε εις την εξοδον τα εργα σου και παρασκευαζου εις τον αγρον και πορευου κατοπισθεν μου και ανοικοδομησεις τον οικον σου |
28 Non testimoniare a cuor leggero contro il prossimo, non ingannare con le tue labbra. | 28 μη ισθι ψευδης μαρτυς επι σον πολιτην μηδε πλατυνου σοις χειλεσιν |
29 Non dire: "Come ha fatto a me, farò a lui; io gli renderò secondo quel che ha fatto!". | 29 μη ειπης ον τροπον εχρησατο μοι χρησομαι αυτω τεισομαι δε αυτον α με ηδικησεν |
30 Presso il campo del pigro son passato, presso la vigna d'un uomo fannullone. | 30 ωσπερ γεωργιον ανηρ αφρων και ωσπερ αμπελων ανθρωπος ενδεης φρενων |
31 Ecco: dovunque crescevano le ortiche, le spine coprivano il suolo e la siepe di pietra era crollata. | 31 εαν αφης αυτον χερσωθησεται και χορτομανησει ολος και γινεται εκλελειμμενος οι δε φραγμοι των λιθων αυτου κατασκαπτονται |
32 Io guardai e riflettei dentro di me, osservai e ricavai una lezione: | 32 υστερον εγω μετενοησα επεβλεψα του εκλεξασθαι παιδειαν |
33 un poco dormire, un poco appisolarsi, un poco incrociar le mani per sdraiarsi, | 33 ολιγον νυσταζω ολιγον δε καθυπνω ολιγον δε εναγκαλιζομαι χερσιν στηθη |
34 e come un giramondo viene la tua miseria, la tua indigenza come un uomo armato. | 34 εαν δε τουτο ποιης ηξει προπορευομενη η πενια σου και η ενδεια σου ωσπερ αγαθος δρομευς |