Acts of the Apostles 16

NEW JERUSALEM	Biblia Tysiąclecia
1 From there he went to Derbe, and then on to Lystra, where there was a disciple cal ed Timothy, whosemother was Jewish and had become a believer; but his father was a Greek.	1 Przybył także do Derbe i Listry . Był tam pewien uczeń imieniem Tymoteusz, syn Żydówki, która przyjęła wiarę, i ojca Greka.
2 The brothers at Lystra and Iconium spoke wel of him,	2 Bracia z Listry dawali o nim dobre świadectwo.
3 and Paul, who wanted to have him as a travel ing companion, had him circumcised. This was onaccount of the Jews in the locality where everyone knew his father was a Greek.	3 Paweł postanowił zabrać go z sobą w podróż. Obrzezał go jednak ze względu za Żydów, którzy mieszkali w tamtejszych stronach. Wszyscy bowiem wiedzieli, że ojciec jego był Grekiem.
4 As they visited one town after another, they passed on the decisions reached by the apostles andelders in Jerusalem, with instructions to observe them.	4 Kiedy przechodzili przez miasta, nakazywali im przestrzegać postanowień powziętych w Jerozolimie przez Apostołów i starszych.
5 So the churches grew strong in the faith, as well as growing daily in numbers.	5 Tak więc utwierdzały się Kościoły w wierze i z dnia na dzień rosły w liczbę.
6 They travel ed through Phrygia and the Galatian country, because they had been told by the Holy Spiritnot to preach the word in Asia.	6 Przeszli Frygię i krainę galacką, ponieważ Duch Święty zabronił im głosić słowo w Azji.
7 When they reached the frontier of Mysia they tried to go into Bithynia, but as the Spirit of Jesus wouldnot al ow them,	7 Przybywszy do Myzji, próbowali przejść do Bitynii, ale Duch Jezusa nie pozwolił im,
8 they went through Mysia and came down to Troas.	8 przeszli więc Myzję i zeszli do Troady.
9 One night Paul had a vision: a Macedonian appeared and kept urging him in these words, 'Comeacross to Macedonia and help us.'	9 W nocy miał Paweł widzenie: jakiś Macedończyk stanął [przed nim] i błagał go: Przepraw się do Macedonii i pomóż nam!
10 Once he had seen this vision we lost no time in arranging a passage to Macedonia, convinced thatGod had cal ed us to bring them the good news.	10 Zaraz po tym widzeniu staraliśmy się wyruszyć do Macedonii w przekonaniu, że Bóg nas wezwał, abyśmy głosili im Ewangelię.
11 Sailing from Troas we made a straight run for Samothrace; the next day for Neapolis,	11 Odbiwszy od lądu w Troadzie popłynęliśmy wprost do Samotraki, a następnego dnia do Neapolu,
12 and from there for Philippi, a Roman colony and the principal city of that district of Macedonia.	12 a stąd do Filippi, głównego miasta tej części Macedonii, które jest [rzymską] kolonią. W tym mieście spędziliśmy kilka dni.
13 After a few days in this city we went outside the gates beside a river as it was the Sabbath and thiswas a customary place for prayer. We sat down and preached to the women who had come to the meeting.	13 W szabat wyszliśmy za bramę nad rzekę, gdzie - jak sądziliśmy - było miejsce modlitwy. I usiadłszy rozmawialiśmy z kobietami, które się zeszły.
14 One of these women was called Lydia, a woman from the town of Thyatira who was in the purple-dyetrade, and who revered God. She listened to us, and the Lord opened her heart to accept what Paul was saying.	14 Przysłuchiwała się nam też pewna "bojąca się Boga" kobieta z miasta Tiatyry imieniem Lidia, która sprzedawała purpurę. Pan otworzył jej serce, tak że uważnie słuchała słów Pawła.
15 After she and her household had been baptised she kept urging us, 'If you judge me a true believer in the Lord,' she said, 'come and stay with us.' And she would take no refusal.	15 Kiedy została ochrzczona razem ze swym domem, poprosiła nas: Jeżeli uważacie mnie za wierną Panu - powiedziała - to przyjdźcie do mego domu i zamieszkajcie w nim! I wymogła to na nas.
16 It happened one day that as we were going to prayer, we were met by a slave-girl who was asoothsayer and made a lot of money for her masters by foretel ing the future.	16 Kiedyśmy szli na miejsce modlitwy, zabiegła nam drogę jakaś niewolnica, opętana przez ducha, który wróżył. Przynosiła ona duży dochód swym panom.
17 This girl started fol owing Paul and the rest of us and shouting, 'Here are the servants of the MostHigh God; they have come to tel you how to be saved!'	17 Ona to, biegnąc za Pawłem i za nami wołała: Ci ludzie są sługami Boga Najwyższego, oni wam głoszą drogę zbawienia.
18 She did this day after day until Paul was exasperated and turned round and said to the spirit, 'I orderyou in the name of Jesus Christ to leave that woman.' The spirit went out of her then and there.	18 Czyniła to przez wiele dni, aż Paweł mając dość tego, odwrócił się i powiedział do ducha: Rozkazuję ci w imię Jezusa Chrystusa, abyś z niej wyszedł. I w tejże chwili wyszedł.
19 When her masters saw that there was no hope of making any more money out of her, they seizedPaul and Silas and dragged them into the market place before the authorities.	19 Gdy panowie jej spostrzegli, że przepadła nadzieja ich zysku, pochwycili Pawła i Sylasa, zawlekli na rynek przed władzę,
20 Taking them before the magistrates they said, 'These people are causing a disturbance in our city.They are Jews	20 stawili przed pretorami i powiedzieli: Ci ludzie sieją niepokój w naszym mieście.
21 and are advocating practices which it is unlawful for us as Romans to accept or fol ow.'	21 Są Żydami i głoszą obyczaje, których my, Rzymianie, nie możemy przyjmować ani stosować się do nich.
22 The crowd joined in and showed its hostility to them, so the magistrates had them stripped andordered them to be flogged.	22 Zbiegł się tłum przeciwko nim, a pretorzy kazali zedrzeć z nich szaty i siec ich rózgami.
23 They were given many lashes and then thrown into prison, and the gaoler was told to keep a closewatch on them.	23 Po wymierzeniu wielu razów wtrącili ich do więzienia, przykazując strażnikowi, aby ich dobrze pilnował.
24 So, fol owing such instructions, he threw them into the inner prison and fastened their feet in thestocks.	24 Otrzymawszy taki rozkaz, wtrącił ich do wewnętrznego lochu i dla bezpieczeństwa zakuł im nogi w dyby.
25 In the middle of the night Paul and Silas were praying and singing God's praises, while the otherprisoners listened.	25 O północy Paweł i Sylas modlili się, śpiewając hymny Bogu. A więźniowie im się przysłuchiwali.
26 Suddenly there was an earthquake that shook the prison to its foundations. Al the doors flew openand the chains fel from al the prisoners.	26 Nagle powstało silne trzęsienie ziemi, tak że zachwiały się fundamenty więzienia. Natychmiast otwarły się wszystkie drzwi i ze wszystkich opadły kajdany.
27 When the gaoler woke and saw the doors wide open he drew his sword and was about to commitsuicide, presuming that the prisoners had escaped.	27 Gdy strażnik zerwał się ze snu i zobaczył drzwi więzienia otwarte, dobył miecza i chciał się zabić, sądząc, że więźniowie uciekli.
28 But Paul shouted at the top of his voice, 'Do yourself no harm; we are al here.'	28 Nie czyń sobie nic złego, bo jesteśmy tu wszyscy! - krzyknął Paweł na cały głos.
29 He cal ed for lights, then rushed in, threw himself trembling at the feet of Paul and Silas,	29 Wtedy [tamten] zażądał światła, wskoczył [do lochu] i przypadł drżący do stóp Pawła i Sylasa.
30 and escorted them out, saying, 'Sirs, what must I do to be saved?'	30 A wyprowadziwszy ich na zewnątrz rzekł: Panowie, co mam czynić, aby się zbawić?
31 They told him, 'Become a believer in the Lord Jesus, and you wil be saved, and your household too.'	31 Uwierz w Pana Jezusa - odpowiedzieli mu - a zbawisz siebie i swój dom.
32 Then they preached the word of the Lord to him and to al his household.	32 Opowiedzieli więc naukę Pana jemu i wszystkim jego domownikom.
33 Late as it was, he took them to wash their wounds, and was baptised then and there with al hishousehold.	33 Tej samej godziny w nocy wziął ich z sobą, obmył rany i natychmiast przyjął chrzest wraz z całym swym domem.
34 Afterwards he took them into his house and gave them a meal, and the whole household celebratedtheir conversion to belief in God.	34 Wprowadził ich też do swego mieszkania, zastawił stół i razem z całym domem cieszył się bardzo, że uwierzył Bogu.
35 When it was daylight the magistrates sent the lictors with the order: 'Release those men.'	35 Kiedy nastał dzień, pretorzy posłali liktorów z rozkazem: Zwolnij tych ludzi!
36 The gaoler reported the message to Paul, 'The magistrates have sent an order for your release; youcan go now and be on your way.'	36 Strażnik więzienia oznajmił Pawłowi ten rozkaz: Pretorzy przysłali, aby was wypuścić.
37 'What!' Paul replied. 'Without trial they gave us a public flogging, though we are Roman citizens, andthrew us into prison, and now they want to send us away on the quiet! Oh no! They must come and escort us outthemselves.'	37 Wyjdźcie więc teraz i idźcie w pokoju! Ale Paweł powiedział do nich: Publicznie, bez sądu biczowali nas, obywateli rzymskich, i wtrącili do więzienia, a teraz cichaczem nas wyrzucają? O, nie! Niech tu sami przyjdą i wyprowadzą nas!
38 The lictors reported this to the magistrates, who were terrified when they heard they were Romancitizens.	38 Liktorzy oznajmili te słowa pretorom. Ci przestraszyli się usłyszawszy, że [tamci] są Rzymianami.
39 They came and urged them to leave the town.	39 Przyszli, przeprosili ich i wyprowadziwszy prosili, aby opuścili miasto.
40 From the prison they went to Lydia's house where they saw all the brothers and gave them someencouragement; then they left.	40 Oni zaś, wyszedłszy z więzienia, wstąpili do Lidii, zobaczyli się z braćmi, pocieszyli ich i odeszli.