Genesis 45

NEW JERUSALEM	Biblia Tysiąclecia
1 Then Joseph could not control his feelings in front of al his retainers, and he exclaimed, 'Let everyoneleave me.' No one therefore was present with him while Joseph made himself known to his brothers,	1 Józef nie mógł opanować swego wzruszenia i wobec wszystkich, którzy tam byli, zawołał: Niechaj wszyscy stąd wyjdą! Nikogo nie było z nim, gdy Józef dał się poznać swym braciom.
2 but he wept so loudly that al the Egyptians heard, and the news reached Pharaoh's palace.	2 Wybuchnąwszy głośnym płaczem, tak że aż usłyszeli Egipcjanie oraz dworzanie faraona,
3 Joseph said to his brothers, 'I am Joseph. Is my father real y stil alive?' His brothers could not answerhim, they were so dumbfounded at seeing him.	3 rzekł do swych braci: Ja jestem Józef! Czy ojciec mój jeszcze żyje? Ale bracia nie byli w stanie mu odpowiedzieć, gdyż się go zlękli.
4 Then Joseph said to his brothers, 'Come closer to me.' When they had come closer to him he said, 'Iam your brother Joseph whom you sold into Egypt.	4 On zaś rzekł do nich: Zbliżcie się do mnie! A gdy oni się zbliżyli, powtórzył: Ja jestem Józef, brat wasz, to ja jestem tym, którego sprzedaliście do Egiptu.
5 But now, do not grieve, do not reproach yourselves for having sold me here, since God sent mebefore you to preserve your lives.	5 Ale teraz nie smućcie się i nie wyrzucajcie sobie, żeście mnie sprzedali. Bo dla waszego ocalenia od śmierci Bóg wysłał mnie tu przed wami.
6 For this is the second year there has been famine in the country, and there are still five years to comewithout ploughing or harvest.	6 Oto już dwa lata trwa głód w tym kraju, a jeszcze zostało pięć lat, podczas których nie będzie orki ani żniwa.
7 God sent me before you to assure the survival of your race on earth and to save your lives by a greatdeliverance.	7 Bóg mnie wysłał przed wami, aby wam zapewnić potomstwo na ziemi i abyście przeżyli dzięki wielkiemu wybawieniu.
8 So it was not you who sent me here but God, and he has set me up as a father to Pharaoh, as lord ofal his household and governor of the whole of Egypt.	8 Zatem nie wyście mnie tu posłali, lecz Bóg, który też uczynił mnie doradcą faraona, panem całego jego domu i władcą całego Egiptu.
9 'Return quickly to your father and tel him, "Your son Joseph says this: 'God has made me lord of alEgypt. Come down to me without delay.	9 Idźcie przeto spiesznie do mego ojca i powiedzcie mu: Józef, syn twój, mówi: Uczynił mnie Bóg panem całego Egiptu. Przybywaj bezzwłocznie.
10 You wil live in the region of Goshen where you wil be near me, you, your children and yourgrandchildren, your flocks, your cattle and al your possessions.	10 Osiądziesz w ziemi Goszen i będziesz blisko mnie, ty sam wraz z twymi synami, wnukami, trzodami i całym twym dobytkiem.
11 There I shal provide for you -- for there are five years of famine stil to come -- so that you, yourhousehold and all yours are not reduced to penury.' "	11 Będę cię tu żywił, bo jeszcze przez pięć lat będzie głód; i tak nie poniesiecie straty ty i twoja rodzina, i dobytek twój.
12 You can see with your own eyes, and my brother Benjamin can see too, that I am who I say I am.	12 Oto widzicie własnymi oczami i Beniamin, brat wasz, widzi, że to ja przemawiam do was.
13 Give my father a ful report of al the honour I enjoy in Egypt, and of al you have seen; and quicklybring my father down here.'	13 Opowiedzcie memu ojcu o mej wysokiej godności w Egipcie i o wszystkim, coście widzieli. I nie zwlekając sprowadźcie tu mego ojca.
14 Then throwing his arms round the neck of his brother Benjamin he wept; and Benjamin wept on hisshoulder.	14 Po czym rzucił się Beniaminowi, bratu swemu, na szyję i rozpłakał się. Beniamin również płakał, obejmując go za szyję.
15 He kissed al his brothers, weeping on each one. Only then were his brothers able to talk to him.	15 I płakał Józef, ściskając i całując swych braci. A potem bracia jego z nim rozmawiali.
16 News reached Pharaoh's palace that Joseph's brothers had come, and Pharaoh was pleased to hearit, as were his servants.	16 Gdy zaś rozeszła się w pałacu faraona wieść: Bracia Józefa przybyli, uradował się faraon i jego dworzanie.
17 Pharaoh told Joseph, 'Say to your brothers, "Do this: load your beasts and hurry away to Canaan.	17 I rzekł faraon do Józefa: Powiedz twym braciom: Uczyńcie tak: objuczcie wasze osły i natychmiast jedźcie do Kanaanu.
18 Fetch your father and your families, and come back to me. I will give you the best territory in Egypt,where you wil live off the fat of the land."	18 Zabierzcie ojca waszego oraz wasze rodziny i przybywajcie do mnie. Ja zaś dam wam najbardziej urodzajny kawał ziemi w Egipcie i będziecie mieli do jedzenia najprzedniejszą część płodów tego kraju.
19 And you, for your part, give them this order: "Do this: take waggons from Egypt, for your little onesand your wives. Get your father and come.	19 Ty zaś daj im polecenie: Uczyńcie tak: weźcie sobie z Egiptu wozy dla waszych dzieci i żon. Zabierzcie ojca waszego i przybywajcie.
20 Never mind about your property, for the best of all Egypt will be yours." '	20 Niech wam nie będzie żal zostawić sprzętów waszych, gdyż wszelkie bogactwa Egiptu będą wasze.
21 Israel's sons did as they were told. Joseph gave them waggons as Pharaoh had ordered, and hegave them provisions for the journey.	21 I uczynili tak synowie Izraela. A Józef dał im z polecenia faraona wozy oraz zapasy na drogę.
22 To each and every one he gave new clothes, and to Benjamin three hundred shekels of silver andfive changes of clothes.	22 Nadto każdemu z nich podarował szaty odświętne, Beniaminowi zaś dał trzysta sztuk srebra i pięć szat odświętnych.
23 And to his father he sent ten donkeys laden with the best that Egypt offered, and ten she-donkeysladen with grain, bread and food for his father's journey.	23 Swemu ojcu zaś posłał dziesięć osłów, objuczonych najlepszymi płodami Egiptu, oraz dziesięć oślic objuczonych zbożem, chlebem i żywnością, aby miał na drogę.
24 And so he sent his brothers on their way. His final words to them were, 'And let there be no upsetson the way!'	24 A wyprawiając braci swych w drogę, rzekł do nich, gdy już odchodzili: Bądźcie w drodze bez obawy!
25 And so they left Egypt. When they reached their father Jacob in Canaan,	25 Wyruszywszy z Egiptu, przybyli do Kanaanu, do swego ojca, Jakuba.
26 they gave him this report, 'Joseph is stil alive. He is at this moment governor of al Egypt!' But hewas as one stunned, for he did not believe them.	26 I gdy mu oznajmili: Józef żyje! Jest on władcą całego Egiptu! - osłupiał i nie dowierzał im.
27 However, when they told him all Joseph had said to them, and when he saw the waggons thatJoseph had sent to fetch him, the spirit of their father Jacob revived,	27 Lecz kiedy powtórzyli mu wszystko, co Józef do nich mówił, i kiedy zobaczył wozy, który Józef przysłał, aby go zabrać, wstąpiło w niego życie.
28 and Israel said, 'That is enough! My son Joseph is stil alive. I must go and see him before I die.'	28 Zawołał: Dość, że jeszcze żyje syn mój, Józef! Pójdę go zobaczyć, zanim umrę!