1 αυται αι παιδειαι σαλωμωντος αι αδιακριτοι ας εξεγραψαντο οι φιλοι εζεκιου του βασιλεως της ιουδαιας | 1 Ne te vante pas du lendemain: tu ne sais pas ce que te réserve cette journée. |
2 δοξα θεου κρυπτει λογον δοξα δε βασιλεως τιμα πραγματα | 2 Un autre peut faire ton éloge, mais pas toi; un autre parlera, mais pas toi. |
3 ουρανος υψηλος γη δε βαθεια καρδια δε βασιλεως ανεξελεγκτος | 3 La pierre est pesante et le sable fatigant à la marche; combien plus pesant le mauvais vouloir de l’insensé! |
4 τυπτε αδοκιμον αργυριον και καθαρισθησεται καθαρον απαν | 4 La colère est cruelle, la fureur a ses excès, mais qui peut tenir devant la jalousie? |
5 κτεινε ασεβεις εκ προσωπου βασιλεως και κατορθωσει εν δικαιοσυνη ο θρονος αυτου | 5 Mieux vaut une franche réprimande qu’une amitié opportuniste. |
6 μη αλαζονευου ενωπιον βασιλεως μηδε εν τοποις δυναστων υφιστασο | 6 Un ami loyal dit les quatre vérités; l’ennemi embrasse, mais par hypocrisie. |
7 κρεισσον γαρ σοι το ρηθηναι αναβαινε προς με η ταπεινωσαι σε εν προσωπω δυναστου α ειδον οι οφθαλμοι σου λεγε | 7 Avec l’estomac plein, le miel ne dit plus rien; quand on a faim, ce qui est amer paraît doux. |
8 μη προσπιπτε εις μαχην ταχεως ινα μη μεταμεληθης επ' εσχατων ηνικα αν σε ονειδιση ο σος φιλος | 8 Un oiseau qui erre loin de son nid, tel est l’homme qui erre loin de chez lui. |
9 αναχωρει εις τα οπισω μη καταφρονει | 9 L’huile et les parfums réjouissent le cœur, la douceur de l’amitié réconforte l’âme. |
10 μη σε ονειδιση μεν ο φιλος η δε μαχη σου και η εχθρα ουκ απεσται αλλ' εσται σοι ιση θανατω [10α] χαρις και φιλια ελευθεροι ας τηρησον σεαυτω ινα μη επονειδιστος γενη αλλα φυλαξον τας οδους σου ευσυναλλακτως | 10 Ne délaisse pas ton ami, ni l’ami de ton père; un ami tout près vaut mieux qu’un frère au loin. |
11 μηλον χρυσουν εν ορμισκω σαρδιου ουτως ειπειν λογον | 11 Mon fils, deviens sage et tu feras ma joie; j’aurai ainsi de quoi répondre à celui qui m’insulte. |
12 εις ενωτιον χρυσουν σαρδιον πολυτελες δεδεται λογος σοφος εις ευηκοον ους | 12 L’homme avisé voit venir le danger et se met à l’abri; les niais vont de l’avant et ils le paient. |
13 ωσπερ εξοδος χιονος εν αμητω κατα καυμα ωφελει ουτως αγγελος πιστος τους αποστειλαντας αυτον ψυχας γαρ των αυτω χρωμενων ωφελει | 13 Prends-lui son manteau, puisqu’il s’est porté garant pour un étranger: fais-le payer pour l’autre! |
14 ωσπερ ανεμοι και νεφη και υετοι επιφανεστατοι ουτως οι καυχωμενοι επι δοσει ψευδει | 14 Si tu souhaites du bien à ton voisin en le criant très fort, on pensera que tu lui veux du mal. |
15 εν μακροθυμια ευοδια βασιλευσιν γλωσσα δε μαλακη συντριβει οστα | 15 La femme querelleuse est comme une gouttière qui coule sans fin un jour de pluie; |
16 μελι ευρων φαγε το ικανον μηποτε πλησθεις εξεμεσης | 16 La retenir? ce serait saisir du vent, ou prendre l’huile avec la main. |
17 σπανιον εισαγε σον ποδα προς τον σεαυτου φιλον μηποτε πλησθεις σου μισηση σε | 17 Le fer aiguise le fer: on s’affine au contact de son prochain. |
18 ροπαλον και μαχαιρα και τοξευμα ακιδωτον ουτως και ανηρ ο καταμαρτυρων του φιλου αυτου μαρτυριαν ψευδη | 18 Qui cultive le figuier mangera de son fruit, qui prend soin de son maître aura de l’avancement. |
19 οδους κακου και πους παρανομου ολειται εν ημερα κακη | 19 Les visages ne se ressemblent pas, et les cœurs pas davantage. |
20 ωσπερ οξος ελκει ασυμφορον ουτως προσπεσον παθος εν σωματι καρδιαν λυπει [20α] ωσπερ σης ιματιω και σκωληξ ξυλω ουτως λυπη ανδρος βλαπτει καρδιαν | 20 La Mort et le monde d’en bas ne sont jamais rassasiés: de même le désir humain. |
21 εαν πεινα ο εχθρος σου τρεφε αυτον εαν διψα ποτιζε αυτον | 21 On éprouve au feu l’argent, on met l’or au creuset: à chacun d’éprouver ceux qui le flattent. |
22 τουτο γαρ ποιων ανθρακας πυρος σωρευσεις επι την κεφαλην αυτου ο δε κυριος ανταποδωσει σοι αγαθα | 22 Tu pourrais broyer l’insensé dans un mortier, que sa sottise ne le lâcherait pas. |
23 ανεμος βορεας εξεγειρει νεφη προσωπον δε αναιδες γλωσσαν ερεθιζει | 23 Connais bien l’état de ton bétail, prends soin de ton troupeau; |
24 κρειττον οικειν επι γωνιας δωματος η μετα γυναικος λοιδορου εν οικια κοινη | 24 car la richesse n’est pas éternelle, et les réserves ne durent pas des générations. |
25 ωσπερ υδωρ ψυχρον ψυχη διψωση προσηνες ουτως αγγελια αγαθη εκ γης μακροθεν | 25 Lorsque l’herbe est fauchée et que pousse le regain, ramasse du foin dans la montagne; |
26 ωσπερ ει τις πηγην φρασσοι και υδατος εξοδον λυμαινοιτο ουτως ακοσμον δικαιον πεπτωκεναι ενωπιον ασεβους | 26 tu auras des agneaux pour te vêtir, des boucs pour payer ton champ, |
27 εσθιειν μελι πολυ ου καλον τιμαν δε χρη λογους ενδοξους | 27 du lait de chèvre, suffisamment pour te nourrir et faire vivre tes servantes. |
28 ωσπερ πολις τα τειχη καταβεβλημενη και ατειχιστος ουτως ανηρ ος ου μετα βουλης τι πρασσει | |