Proverbi 1

BIBBIA MARTINI	Biblia Tysiąclecia
1 Parabole di Salomone figliuolo di David, re d'Israele.	1 Przysłowia Salomona, syna Dawida, króla izraelskiego, podane po to,
2 Donde apparar la sapienza, e la disciplina,	2 by mądrość osiągnąć i karność, pojąć słowa rozumne,
3 E intendere gli avvertimenti della prudenza, e abbracciare le istruzioni della dottrina, la giustizia, la rettitudine, e l'equità:	3 zdobyć staranne wychowanie: prawość, rzetelność, uczciwość;
4 Donde i piccoli si provveggano di sagacità, i giovinetti di sapere, e di intelligenza.	4 prostaczkom udzielić rozwagi, a młodym - rozsądku i wiedzy.
5 Il saggio, che ascolterà, crescerà in sapienza, e colui, che intenderà, starà al timone:	5 Mądry, słuchając, pomnaża swą wiedzę, rozumny nabywa biegłości:
6 Comprenderà le parabole, e la loro interpretazione, le parole de' saggi, e i loro enimmi.	6 jak pojąć przysłowie i zdanie, słowa i zagadki mędrców.
7 I timor del Signore egli o il principio della sapienza: la sapienza, e la dottrina è disprezzata dagli stolti.	7 Podstawą wiedzy jest bojaźń Pańska, lecz głupcy odrzucają mądrość i karność.
8 Ascolta, figliuol mio, i precetti del padre tuo, e non metter da banda le ammonizioni della tua madre:	8 Synu mój, słuchaj napomnień ojca i nie odrzucaj nauk swej matki,
9 Onde tu acquisti corona al tuo capo, e collana al tuo collo.	9 gdyż one ci są wieńcem powabnym dla głowy i naszyjnikiem cennym dla szyi.
10 Figliuol mio, se i peccatori ti adescherrano, tu non fare a modo di coloro.	10 Kiedy cię, synu, wabią grzesznicy, nie waż się iść,
11 S'ei diranno: Vieni con noi, insidieremo alla vita altrui, nasconderemo i lacci tesi a colui, che inutilmente è senza colpa:	11 choćby rzekli: Pójdź z nami! Zasadźmy się na cichych! Bez powodu czyhajmy na czystych!
12 Lo ingoieremo vivo, come fa l'inferno, e tutto intero, come un che cade in un baratro.	12 Jak Szeol wchłoniemy ich żywych i zdrowych tak jak schodzących do grobu.
13 Troveremo ricchezze grandi d'ogni maniera, ed empieremo di spoglie le nostre case.	13 Znajdziemy wszelkie kosztowności i napełnimy domy swe łupem.
14 Unisci la sorte tua colla nostra, una sola borsa sarà tra tutti noi.	14 Przyłącz swój los do naszej wspólnoty, jedna sakwa niech łączy nas wszystkich!
15 Figliuol mio, non andar con costoro: tien lungi dalle vie loro i tuoi passi.	15 Synu mój, nie chodź ich drogą, przed ścieżką ich strzeż swojej stopy,
16 Perocché i loro piedi corrono al male, ed ei si affrettano a spargere il sangue;	16 gdyż nogi ich pędzą do zbrodni, śpieszno im: krew chcą wytoczyć.
17 Ma indarno si tende la rete dinanzi agli occhi dei pennuti augelli:	17 Lecz próżno ich sieć zarzucona, na oczach wszelkiego ptactwa.
18 Costoro di più le insidie tendono alla propria lor vita, e le frodi macchinano contro le anime loro.	18 Na własną krew raczej czyhają, czatują na swoje życie,
19 Cosi le ruberie di tutti gli avari ruban le anime di quelli, che se le appropiano.	19 bo taki jest los chciwych zysku: zabiera on własne ich życie.
20 La sapienza esce fuora cantando, alza la voce sua nelle piazze,	20 Mądrość woła na ulicach, na placach głos swój podnosi;
21 Là, dove si aduna la moltitudine, ella si fa sentire, alle porte (della città) ella espone i suoi documenti, e dice:	21 nawołuje na drogach zgiełkliwych, w bramach miejskich przemawia:
22 Fino a quando, o fanciulli, amerete voi la fanciullaggine? e ameranno gli stolti quello, che ad essi nuoce? e gli imprudenti avranno in odio la scienza?	22 Dokądże głupcy mają kochać głupotę, szydercy miłować szyderstwo, a nierozumni pogardzać nauką?
23 Volgetevi a udire le mie riprensioni: ecco che io vi comunicherò il mio spirito, e voi farò nota la mia dottrina.	23 Powróćcie do moich upomnień, udzielę wam ducha mojego, nauczę was moich zaleceń.
24 Perché io chiamai, e voi non obbediste, stesi la mano, e nissun vi fece attenzione,	24 Ponieważ prosiłam, lecz wyście nie dbali, rękę podałam, a nikt nie zważał,
25 Disprezzaste tutti i miei consigli, e poneste in non cale le mie riprensioni;	25 gardziliście każdą mą radą, nie chcieliście moich upomnień:
26 Io pure nella perdizione vostra riderò, e vi schernirò allora quando sopravverrà a voi quello, che temevate.	26 więc i ja waszą klęskę wyszydzę, zadrwię sobie z waszej bojaźni,
27 Quando improvvisa sciagura vi investirà, e la morte, quasi turbine, vi sorprenderà; quando sopra di voi si getterà la tribolazione, e l'affanno.	27 gdy bojaźń nadciągnie jak burza, a wasza zagłada jak wicher, gdy spotka was ucisk i boleść.
28 Allora costoro mi invocheranno, ed io non gli esaudirò, si alzeranno, solleciti, e non mi troveranno:	28 Wtedy będą mnie prosić - lecz ja nie odpowiem, i szukać - lecz mnie nie znajdą,
29 Perocché ebbero in odio la disciplina, e non abbracciarono il timor del Signore.	29 gdyż wiedzy nienawidzili, gardzili bojaźnią Pańską,
30 E non porser le orecchie aì miei consigli, e si fecer beffe di tutte le mie correzioni.	30 nie poszli za mymi radami, zlekceważyli moje napomnienie;
31 Mangeranno pertanto i frutti delle opere loro, e si satolleranno de' loro consiglj.	31 spożyją owoce swej drogi, nasycą się swymi radami;
32 La indocilità di questi fanciulli sarà la loro morte, e la prosperità degli stolti li manderà in rovina.	32 odstępstwo prostaków uśmierci ich, bezmyślność niemądrych ich zgubi.
33 Ma chi ascolta me avrà riposo senza paure, e sarà nell'abbondanza scevro dal timore de' mali.	33 Kto słucha mnie - osiągnie spokój, wytchnienie - bez obawy nieszczęścia.