Matthew 13

NEW JERUSALEM	GREEK BIBLE
1 That same day, Jesus left the house and sat by the lakeside,	1 Εν εκεινη δε τη ημερα εξελθων ο Ιησους απο της οικιας εκαθητο πλησιον της θαλασσης?
2 but such large crowds gathered round him that he got into a boat and sat there. The people all stoodon the shore,	2 και συνηχθησαν προς αυτον οχλοι πολλοι, ωστε εμβας εις το πλοιον εκαθητο, και πας ο οχλος ιστατο επι τον αιγιαλον.
3 and he told them many things in parables. He said, 'Listen, a sower went out to sow.	3 Και ελαλησε προς αυτους πολλα δια παραβολων, λεγων? Ιδου, εξηλθεν ο σπειρων δια να σπειρη.
4 As he sowed, some seeds fel on the edge of the path, and the birds came and ate them up.	4 Και ενω εσπειρεν, αλλα μεν επεσον παρα την οδον, και ηλθον τα πετεινα και κατεφαγον αυτα?
5 Others fel on patches of rock where they found little soil and sprang up at once, because there was nodepth of earth;	5 αλλα δε επεσον επι τα πετρωδη, οπου δεν ειχον γην πολλην, και ευθυς ανεφυησαν, επειδη δεν ειχον βαθος γης,
6 but as soon as the sun came up they were scorched and, not having any roots, they withered away.	6 και οτε ανετειλεν ο ηλιος εκαυματισθησαν και επειδη δεν ειχον ριζαν εξηρανθησαν?
7 Others fel among thorns, and the thorns grew up and choked them.	7 αλλα δε επεσον επι τας ακανθας, και ανεβησαν αι ακανθαι και απεπνιξαν αυτα?
8 Others fel on rich soil and produced their crop, some a hundredfold, some sixty, some thirty.	8 αλλα δε επεσον επι την γην την καλην και εδιδον καρπον το μεν εκατον, το δε εξηκοντα, το δε τριακοντα.
9 Anyone who has ears should listen!'	9 Ο εχων ωτα δια να ακουη, ας ακουη.
10 Then the disciples went up to him and asked, 'Why do you talk to them in parables?'	10 Και προσελθοντες οι μαθηται, ειπον προς αυτον? Δια τι λαλεις προς αυτους δια παραβολων;
11 In answer, he said, 'Because to you is granted to understand the mysteries of the kingdom ofHeaven, but to them it is not granted.	11 Ο δε αποκριθεις ειπε προς αυτους? Διοτι εις εσας εδοθη να γνωρισητε τα μυστηρια της βασιλειας των ουρανων, εις εκεινους ομως δεν εδοθη.
12 Anyone who has wil be given more and wil have more than enough; but anyone who has not will bedeprived even of what he has.	12 Διοτι οστις εχει, ετι θελει δοθη εις αυτον και θελει περισσευθη? οστις ομως δεν εχει, και ο, τι εχει θελει αφαιρεθη απ' αυτου.
13 The reason I talk to them in parables is that they look without seeing and listen without hearing orunderstanding.	13 Δια τουτο λαλω προς αυτους δια παραβολων, διοτι βλεποντες δεν βλεπουσι και ακουοντες δεν ακουουσιν ουδε νοουσι.
14 So in their case what was spoken by the prophet Isaiah is being fulfil ed: Listen and listen, but neverunderstand! Look and look, but never perceive!	14 Και εκπληρουται επ' αυτων η προφητεια του Ησαιου η λεγουσα? Με την ακοην θελετε ακουσει και δεν θελετε εννοησει, και βλεποντες θελετε ιδει και δεν θελετε καταλαβει?
15 This people's heart has grown coarse, their ears dul ed, they have shut their eyes tight to avoid usingtheir eyes to see, their ears to hear, their heart to understand, changing their ways and being healed by me.	15 διοτι επαχυνθη η καρδια του λαου τουτου, και με τα ωτα βαρεως ηκουσαν και τους οφθαλμους αυτων εκλεισαν μηποτε ιδωσι με τους οφθαλμους και ακουσωσι με τα ωτα και νοησωσι με την καρδιαν και επιστρεψωσι, και ιατρευσω αυτους.
16 'But blessed are your eyes because they see, your ears because they hear!	16 Υμων δε οι οφθαλμοι ειναι μακαριοι, διοτι βλεπουσι, και τα ωτα σας, διοτι ακουουσιν.
17 In truth I tel you, many prophets and upright people longed to see what you see, and never saw it; tohear what you hear, and never heard it.	17 Επειδη αληθως σας λεγω οτι πολλοι προφηται και δικαιοι επεθυμησαν να ιδωσιν οσα βλεπετε, και δεν ειδον, και να ακουσωσιν οσα ακουετε, και δεν ηκουσαν.
18 'So pay attention to the parable of the sower.	18 Σεις λοιπον ακουσατε την παραβολην του σπειροντος.
19 When anyone hears the word of the kingdom without understanding, the Evil One comes and carriesoff what was sown in his heart: this is the seed sown on the edge of the path.	19 Παντος ακουοντος τον λογον της βασιλειας και μη νοουντος, ερχεται ο πονηρος και αρπαζει το εσπαρμενον εν τη καρδια αυτου? ουτος ειναι ο σπαρθεις παρα την οδον.
20 The seed sown on patches of rock is someone who hears the word and welcomes it at once with joy.	20 Ο δε επι τα πετρωδη σπαρθεις, ουτος ειναι ο ακουων τον λογον και ευθυς μετα χαρας δεχομενος αυτον?
21 But such a person has no root deep down and does not last; should some trial come, or somepersecution on account of the word, at once he falls away.	21 δεν εχει ομως ριζαν εν εαυτω, αλλ' ειναι προσκαιρος, οταν δε γεινη θλιψις η διωγμος δια τον λογον, ευθυς σκανδαλιζεται.
22 The seed sown in thorns is someone who hears the word, but the worry of the world and the lure ofriches choke the word and so it produces nothing.	22 Ο δε εις τας ακανθας σπαρθεις, ουτος ειναι ο ακουων τον λογον, επειτα η μεριμνα του αιωνος τουτου και η απατη του πλουτου συμπνιγει τον λογον, και γινεται ακαρπος.
23 And the seed sown in rich soil is someone who hears the word and understands it; this is the onewho yields a harvest and produces now a hundredfold, now sixty, now thirty.'	23 Ο δε σπαρθεις επι την γην την καλην, ουτος ειναι ο ακουων τον λογον και νοων? οστις και καρποφορει και καμνει ο μεν εκατον, ο δε εξηκοντα, ο δε τριακοντα.
24 He put another parable before them, 'The kingdom of Heaven may be compared to a man whosowed good seed in his field.	24 Αλλην παραβολην παρεθηκεν εις αυτους, λεγων? Ωμοιωθη η βασιλεια των ουρανων με ανθρωπον, οστις εσπειρε καλον σπορον εν τω αγρω αυτου?
25 While everybody was asleep his enemy came, sowed darnel all among the wheat, and made off.	25 αλλ' ενω εκοιμωντο οι ανθρωποι, ηλθεν ο εχθρος αυτου και εσπειρε ζιζανια ανα μεσον του σιτου και ανεχωρησεν.
26 When the new wheat sprouted and ripened, then the darnel appeared as wel .	26 Οτε δε εβλαστησεν ο χορτος και εκαμε καρπον, τοτε εφανησαν και τα ζιζανια.
27 The owner's labourers went to him and said, "Sir, was it not good seed that you sowed in your field?If so, where does the darnel come from?"	27 Προσελθοντες δε οι δουλοι του οικοδεσποτου ειπον προς αυτον? Κυριε, καλον σπορον δεν εσπειρας εν τω αγρω σου; ποθεν λοιπον εχει τα ζιζανια;
28 He said to them, "Some enemy has done this." And the labourers said, "Do you want us to go andweed it out?"	28 Ο δε ειπε προς αυτους? Εχθρος ανθρωπος εκαμε τουτο? οι δε δουλοι ειπον προς αυτον? Θελεις λοιπον να υπαγωμεν και να συλλεξωμεν αυτα;
29 But he said, "No, because when you weed out the darnel you might pul up the wheat with it.	29 Ο δε ειπεν? Ουχι, μηποτε συλλεγοντες τα ζιζανια εκριζωσητε μετ' αυτων τον σιτον?
30 Let them both grow til the harvest; and at harvest time I shall say to the reapers: First col ect thedarnel and tie it in bundles to be burnt, then gather the wheat into my barn." '	30 αφησατε να συναυξανωσιν αμφοτερα μεχρι του θερισμου, και εν τω καιρω του θερισμου θελω ειπει προς τους θεριστας? Συλλεξατε πρωτον τα ζιζανια και δεσατε αυτα εις δεσμας δια να κατακαυσητε αυτα, τον δε σιτον συναξατε εις την αποθηκην μου.
31 He put another parable before them, 'The kingdom of Heaven is like a mustard seed which a mantook and sowed in his field.	31 Αλλην παραβολην παρεθηκεν εις αυτους, λεγων? Ομοια ειναι η βασιλεια των ουρανων με κοκκον σιναπεως, τον οποιον λαβων ανθρωπος εσπειρεν εν τω αγρω αυτου?
32 It is the smal est of all the seeds, but when it has grown it is the biggest of shrubs and becomes atree, so that the birds of the air can come and shelter in its branches.'	32 το οποιον ειναι μεν μικροτερον παντων των σπερματων, οταν ομως αυξηθη ειναι μεγαλητερον των λαχανων και γινεται δενδρον, ωστε ερχονται τα πετεινα του ουρανου και κατασκηνουσιν εν τοις κλαδοις αυτου.
33 He told them another parable, 'The kingdom of Heaven is like the yeast a woman took and mixed inwith three measures of flour til it was leavened al through.'	33 Αλλην παραβολην ειπε προς αυτους? Ομοια ειναι η βασιλεια των ουρανων με προζυμιον, το οποιον λαβουσα γυνη ενεκρυψεν εις τρια μετρα αλευρου, εωσου εγεινεν ολον ενζυμον.
34 In al this Jesus spoke to the crowds in parables; indeed, he would never speak to them except inparables.	34 Ταυτα παντα ελαλησεν ο Ιησους δια παραβολων προς τους οχλους και χωρις παραβολης δεν ελαλει προς αυτους,
35 This was to fulfil what was spoken by the prophet: I will speak to you in parables, unfold what hasbeen hidden since the foundation of the world.	35 δια να πληρωθη το ρηθεν δια του προφητου, λεγοντος? Θελω ανοιξει εν παραβολαις το στομα μου, θελω απαγγειλει πραγματα κεκρυμμενα απο καταβολης κοσμου.
36 Then, leaving the crowds, he went to the house; and his disciples came to him and said, 'Explain tous the parable about the darnel in the field.'	36 Τοτε αφησας τους οχλους ηλθεν εις την οικιαν ο Ιησους. Και προσηλθον προς αυτον οι μαθηται αυτου, λεγοντες? Εξηγησον εις ημας την παραβολην των ζιζανιων του αγρου.
37 He said in reply, 'The sower of the good seed is the Son of man.	37 Ο δε αποκριθεις ειπε προς αυτους? Ο σπειρων τον καλον σπορον ειναι ο Υιος του ανθρωπου?
38 The field is the world; the good seed is the subjects of the kingdom; the darnel, the subjects of theEvil One;	38 ο δε αγρος ειναι ο κοσμος? ο δε καλος σπορος, ουτοι ειναι οι υιοι της βασιλειας? τα δε ζιζανια ειναι οι υιοι του πονηρου?
39 the enemy who sowed it, the devil; the harvest is the end of the world; the reapers are the angels.	39 ο δε εχθρος, οστις εσπειρεν αυτα, ειναι ο διαβολος? ο δε θερισμος ειναι η συντελεια του αιωνος? οι δε θερισται ειναι οι αγγελοι.
40 Well then, just as the darnel is gathered up and burnt in the fire, so it wil be at the end of time.	40 Καθως λοιπον συλλεγονται τα ζιζανια και κατακαιονται εν πυρι, ουτω θελει εισθαι εν τη συντελεια του αιωνος τουτου.
41 The Son of man wil send his angels and they wil gather out of his kingdom al causes of fal ing andal who do evil,	41 Θελει αποστειλει ο Υιος του ανθρωπου τους αγγελους αυτου, και θελουσι συλλεξει εκ της βασιλειας αυτου παντα τα σκανδαλα και τους πραττοντας την ανομιαν,
42 and throw them into the blazing furnace, where there will be weeping and grinding of teeth.	42 και θελουσι ριψει αυτους εις την καμινον του πυρος? εκει θελει εισθαι ο κλαυθμος και ο τριγμος των οδοντων.
43 Then the upright will shine like the sun in the kingdom of their Father. Anyone who has ears shouldlisten!	43 Τοτε οι δικαιοι θελουσιν εκλαμψει ως ο ηλιος εν τη βασιλεια του Πατρος αυτων. Ο εχων ωτα δια να ακουη ας ακουη.
44 'The kingdom of Heaven is like treasure hidden in a field which someone has found; he hides it again,goes off in his joy, sel s everything he owns and buys the field.	44 Παλιν ομοια ειναι η βασιλεια των ουρανων με θησαυρον κεκρυμμενον εν τω αγρω, τον οποιον ευρων ανθρωπος εκρυψε, και απο της χαρας αυτου υπαγει και πωλει παντα οσα εχει και αγοραζει τον αγρον εκεινον.
45 'Again, the kingdom of Heaven is like a merchant looking for fine pearls;	45 Παλιν ομοια ειναι η βασιλεια των ουρανων με ανθρωπον εμπορον ζητουντα καλους μαργαριτας?
46 when he finds one of great value he goes and sells everything he owns and buys it.	46 οστις ευρων ενα πολυτιμον μαργαριτην, υπηγε και επωλησε παντα οσα ειχε και ηγορασεν αυτον.
47 'Again, the kingdom of Heaven is like a dragnet that is cast in the sea and brings in a haul of al kindsof fish.	47 Παλιν ομοια ειναι η βασιλεια των ουρανων με δικτυον, το οποιον ερριφθη εις την θαλασσαν και συνηγαγεν απο παντος ειδους?
48 When it is full, the fishermen bring it ashore; then, sitting down, they collect the good ones in basketsand throw away those that are no use.	48 το οποιον, αφου εγεμισθη, ανεβιβασαν επι τον αιγιαλον και καθησαντες συνελεξαν τα καλα εις αγγεια, τα δε αχρεια ερριψαν εξω.
49 This is how it will be at the end of time: the angels wil appear and separate the wicked from theupright,	49 Ουτω θελει εισθαι εν τη συντελεια του αιωνος. Θελουσιν εξελθει οι αγγελοι και θελουσιν αποχωρισει τους πονηρους εκ μεσου των δικαιων,
50 to throw them into the blazing furnace, where there wil be weeping and grinding of teeth.	50 και θελουσι ριψει αυτους εις την καμινον του πυρος? εκει θελει εισθαι ο κλαυθμος και ο τριγμος των οδοντων.
51 'Have you understood al these?' They said, 'Yes.'	51 Λεγει προς αυτους ο Ιησους? Ενοησατε ταυτα παντα; Λεγουσι προς αυτον? Ναι, Κυριε.
52 And he said to them, 'Wel then, every scribe who becomes a disciple of the kingdom of Heaven islike a householder who brings out from his storeroom new things as well as old.'	52 Ο δε ειπε προς αυτους? Δια τουτο πας γραμματευς, μαθητευθεις εις τα περι της βασιλειας των ουρανων, ειναι ομοιος με ανθρωπον οικοδεσποτην, οστις εκβαλλει εκ του θησαυρου αυτου νεα και παλαια.
53 When Jesus had finished these parables he left the district;	53 Και αφου ετελειωσεν ο Ιησους τας παραβολας ταυτας, ανεχωρησεν εκειθεν,
54 and, coming to his home town, he taught the people in their synagogue in such a way that they wereastonished and said, 'Where did the man get this wisdom and these miraculous powers?	54 και ελθων εις την πατριδα αυτου, εδιδασκεν αυτους εν τη συναγωγη αυτων, ωστε εξεπληττοντο και ελεγον? Ποθεν εις τουτον η σοφια αυτη και αι δυναμεις;
55 This is the carpenter's son, surely? Is not his mother the woman cal ed Mary, and his brothers Jamesand Joseph and Simon and Jude?	55 δεν ειναι ουτος ο υιος του τεκτονος; η μητηρ αυτου δεν λεγεται Μαριαμ, και οι αδελφοι αυτου Ιακωβος και Ιωσης και Σιμων και Ιουδας;
56 His sisters, too, are they not al here with us? So where did the man get it all?'	56 και αι αδελφαι αυτου δεν ειναι πασαι παρ' ημιν; ποθεν λοιπον εις τουτον ταυτα παντα;
57 And they would not accept him. But Jesus said to them, 'A prophet is despised only in his owncountry and in his own house,'	57 Και εσκανδαλιζοντο εν αυτω. Ο δε Ιησους ειπε προς αυτους? Δεν ειναι προφητης ανευ τιμης ειμη εν τη πατριδι αυτου και εν τη οικια αυτου.
58 and he did not work many miracles there because of their lack of faith.	58 Και δεν εκαμεν εκει πολλα θαυματα δια την απιστιαν αυτων.