Isaiah 36

NEW JERUSALEM	GREEK BIBLE
1 In the fourteenth year of King Hezekiah, Sennacherib king of Assyria advanced on al the fortified townsof Judah and captured them.	1 Εν τω δεκατω τεταρτω ετει του βασιλεως Εζεκιου ανεβη Σενναχειρειμ ο βασιλευς της Ασσυριας επι πασας τας οχυρας πολεις του Ιουδα και εκυριευσεν αυτας.
2 From Lachish the king of Assyria sent the cupbearer-in-chief with a large force to King Hezekiah inJerusalem. The cupbearer-in-chief took up position near the conduit of the upper pool on the road to the Ful er'sField.	2 Και απεστειλεν ο βασιλευς της Ασσυριας τον Ραβ-σακην απο Λαχεις εις Ιερουσαλημ, προς τον βασιλεα Εζεκιαν, μετα δυναμεως μεγαλης. Και εσταθη εν τω υδραγωγω, της ανω κολυμβηθρας εν τη μεγαλη οδω του αγρου του γναφεως.
3 The master of the palace, Eliakim son of Hilkiah, Shebna the secretary and the herald Joah son ofAsaph went out to him.	3 Τοτε εξηλθον προς αυτον Ελιακειμ, ο υιος του Χελκιου, ο οικονομος, και Σομνας ο γραμματευς και Ιωαχ, ο υιος του Ασαφ, ο υπομνηματογραφος.
4 The cupbearer-in-chief said to them, 'Say to Hezekiah, "The great king, the king of Assyria, says this:What makes you so confident?	4 Και ειπε προς αυτους ο Ραβ-σακης, Ειπατε τωρα προς τον Εζεκιαν, Ουτω λεγει ο βασιλευς ο μεγας, ο βασιλευς της Ασσυριας? Ποιον ειναι το θαρρος, επι το οποιον θαρρεις;
5 Do you think empty words are as good as strategy and military strength? Who are you relying on, todare to rebel against me?	5 Λεγεις, πλην ειναι λογοι χειλεων, Εχω βουλην και δυναμιν δια πολεμον. Αλλ' επι τινα θαρρεις ωστε απεστατησας εναντιον μου;
6 There you are, relying on that broken reed, Egypt, which pricks and pierces the hand of the person wholeans on it. That is what Pharaoh king of Egypt is like to al who rely on him.	6 Ιδου, θαρρεις επι την ραβδον του συντετριμμενου εκεινου καλαμου, επι την Αιγυπτον? επι του οποιου εαν τις επιστηριχθη, θελει εμπηχθη εις την χειρα αυτου και τρυπησει αυτην? τοιουτος ειναι ο Φαραω ο βασιλευς της Αιγυπτου προς παντας τους θαρρουντας επ' αυτον.
7 You may say to me: We rely on Yahweh our God. But haven't his high places and altars beensuppressed by Hezekiah, who told Judah and Jerusalem: This is the altar before which you must worship?	7 Αλλ' εαν ειπης προς εμε, Επι Κυριον τον Θεον ημων θαρρουμεν, δεν ειναι αυτος, του οποιου τους υψηλους τοπους και τα θυσιαστηρια αφηρεσεν ο Εζεκιας και ειπε προς τον Ιουδαν και προς την Ιερουσαλημ, Εμπροσθεν τουτου του θυσιαστηριου θελετε προσκυνησει;
8 Very wel , then, make a wager with my lord the king of Assyria: I wil give you two thousand horses ifyou can find horsemen to ride them.	8 Τωρα λοιπον δος ενεχυρα εις τον κυριον μου τον βασιλεα της Ασσυριας, και εγω θελω σοι δωσει δισχιλιους ιππους, αν δυνασαι απο μερους σου να δωσης επιβατας επ' αυτους.
9 How could you repulse a single one of the least of my master's soldiers? And yet you have relied onEgypt for chariots and horsemen.	9 Πως λοιπον θελεις τρεψει οπισω το προσωπον ενος τοπαρχου εκ των ελαχιστων δουλων του κυριου μου, και ηλπισας επι την Αιγυπτον δια αμαξας και δια ιππεις;
10 And lastly, have I marched on this country to lay it waste without warrant from Yahweh? Yahwehhimself said to me: March on this country and lay it waste."	10 Και τωρα, ανευ του Κυριου ανεβην εγω επι τον τοπον τουτον, δια να καταστρεψω αυτον; ο Κυριος ειπε προς εμε, Αναβα επι την γην ταυτην και καταστρεψον αυτην.
11 Eliakim, Shebna and Joah said to the cupbearer-in-chief, 'Please speak to your servants in Aramaic,for we understand it; do not speak to us in the Judaean language within earshot of the people on the ramparts.'	11 Τοτε ειπεν ο Ελιακειμ και ο Σομνας και ο Ιωαχ προς τον Ραβ-σακην, Λαλησον, παρακαλω, προς τους δουλους σου εις την Συριακην γλωσσαν? διοτι καταλαμβανομεν αυτην? και μη λαλει προς ημας Ιουδαιστι εις επηκοον του λαου του επι του τειχους.
12 But the cupbearer-in-chief said, 'Do you think my lord sent me here to say these things to your masteror to you? On the contrary, it was to the people sitting on the ramparts who, like you, are doomed to eat theirown dung and drink their own urine.'	12 Αλλ' ο Ραβ-σακης ειπε, Μηπως ο κυριος μου απεστειλεν εμε προς τον κυριον σου και προς σε, δια να λαλησω τους λογους τουτους; δεν με απεστειλε προς τους ανδρας τους καθημενους επι του τειχους δια να φαγωσι την κοπρον αυτων και να πιωσι το ουρον αυτων με σας;
13 The cupbearer-in-chief then drew himself up and shouted loudly in the Judaean language, 'Listen tothe words of the great king, the king of Assyria.	13 Τοτε ο Ραβ-σακης εσταθη και εφωνησεν Ιουδαιστι μετα φωνης μεγαλης και ειπεν, Ακουσατε τους λογους του βασιλεως του μεγαλου, του βασιλεως της Ασσυριας?
14 The king says this, "Do not let Hezekiah delude you! He wil be powerless to save you.	14 ουτω λεγει ο βασιλευς? Μη σας απατα ο Εζεκιας? διοτι δεν θελει δυνηθη να σας λυτρωση.
15 Do not let Hezekiah persuade you to rely on Yahweh by saying: Yahweh is sure to save us; this citywil not fal into the king of Assyria's clutches.	15 Και μη σας καμνη ο Εζεκιας να θαρρητε επι τον Κυριον, λεγων, Ο Κυριος βεβαιως θελει μας λυτρωσει? η πολις αυτη δεν θελει παραδοθη εις την χειρα του βασιλεως της Ασσυριας.
16 Do not listen to Hezekiah, for the king of Assyria says this: Make peace with me,	16 Μη ακουετε του Εζεκιου? διοτι ουτω λεγει ο βασιλευς της Ασσυριας? Καμετε συμβιβασμον μετ' εμου και εξελθετε προς εμε? και φαγετε εκαστος απο της αμπελου αυτου και εκαστος απο της συκης αυτου και πιετε εκαστος απο των υδατων της δεξαμενης αυτου?
17 surrender to me, and every one of you wil be free to eat the fruit of his own vine and of his own figtree and to drink the water of his own storage-wel until I come and take you away to a country like your own, aland of corn and good wine, a land of bread and vineyards.	17 εωσου ελθω και σας λαβω εις γην ομοιαν με την γην σας, γην σιτου και οινου, γην αρτου και αμπελωνων.
18 Do not let Hezekiah delude you by saying: Yahweh will save us. Has any god of any nation been ableto save his country from the king of Assyria's clutches?	18 Μη σας απατα ο Εζεκιας, λεγων, Ο Κυριος θελει μας λυτρωσει. Ελυτρωσε τις εκ των θεων των εθνων την γην αυτου εκ της χειρος του βασιλεως της Ασσυριας;
19 Where are the gods of Hamath and Arpad? Where are the gods of Sepharvaim? Where are thenational gods of Samaria? Did they save Samaria from my clutches?	19 Που οι θεοι της Αιμαθ και Αρφαδ; που οι θεοι της Σεφαρουιμ; μηπως ελυτρωσαν εκ της χειρος μου την Σαμαρειαν;
20 Of al the national gods, which ones have saved their countries from my clutches, that Yahweh shouldbe able to save Jerusalem from my clutches?" '	20 Τινες μεταξυ παντων των θεων των τοπων τουτων ελυτρωσαν την γην αυτων εκ της χειρος μου, ωστε και ο Κυριος να λυτρωση την Ιερουσαλημ εκ της χειρος μου;
21 They, however, kept quiet and said nothing in reply, since the king had given the order, 'You are not toanswer him.'	21 Εκεινοι δε εσιωπων και δεν απεκριθησαν λογον προς αυτον? διοτι ο βασιλευς ειχε προσταξει, λεγων, Μη αποκριθητε προς αυτον.
22 The master of the palace, Eliakim son of Hilkiah, Shebna the secretary and the herald Joah son ofAsaph, with their clothes torn, went to Hezekiah and reported what the cupbearer-in-chief had said.	22 Τοτε Ελιακειμ ο υιος του Χελκιου, ο οικονομος, και Σομνας ο γραμματευς, και Ιωαχ ο υιος του Ασαφ, ο υπομνηματογραφος, ηλθον προς τον Εζεκιαν με διεσχισμενα ιματια και απηγγειλαν προς αυτον τους λογους του Ραβ-σακη.