Genesis 30

NEW JERUSALEM	LXX
1 Rachel, seeing that she herself gave Jacob no children, became jealous of her sister. And she said toJacob, 'Give me children, or I shal die!'	1 ιδουσα δε ραχηλ οτι ου τετοκεν τω ιακωβ και εζηλωσεν ραχηλ την αδελφην αυτης και ειπεν τω ιακωβ δος μοι τεκνα ει δε μη τελευτησω εγω
2 This made Jacob angry with Rachel, and he retorted, 'Am I in the position of God, who has denied youmotherhood?'	2 εθυμωθη δε ιακωβ τη ραχηλ και ειπεν αυτη μη αντι θεου εγω ειμι ος εστερησεν σε καρπον κοιλιας
3 So she said, 'Here is my slave-girl, Bilhah. Sleep with her and let her give birth on my knees; throughher, then, I too shal have children!'	3 ειπεν δε ραχηλ τω ιακωβ ιδου η παιδισκη μου βαλλα εισελθε προς αυτην και τεξεται επι των γονατων μου και τεκνοποιησομαι καγω εξ αυτης
4 So she gave him her slave-girl Bilhah as concubine. Jacob slept with her,	4 και εδωκεν αυτω βαλλαν την παιδισκην αυτης αυτω γυναικα εισηλθεν δε προς αυτην ιακωβ
5 and Bilhah conceived and gave birth to a son by Jacob.	5 και συνελαβεν βαλλα η παιδισκη ραχηλ και ετεκεν τω ιακωβ υιον
6 Then Rachel said, 'God has done me justice; yes, he has heard my prayer and given me a son.'Accordingly she named him Dan.	6 και ειπεν ραχηλ εκρινεν μοι ο θεος και επηκουσεν της φωνης μου και εδωκεν μοι υιον δια τουτο εκαλεσεν το ονομα αυτου δαν
7 Again Rachel's slave-girl Bilhah conceived and gave birth to a second son by Jacob.	7 και συνελαβεν ετι βαλλα η παιδισκη ραχηλ και ετεκεν υιον δευτερον τω ιακωβ
8 Then Rachel said, 'I have fought a fateful battle with my sister, and I have won!' So she named himNaphtali.	8 και ειπεν ραχηλ συνελαβετο μοι ο θεος και συνανεστραφην τη αδελφη μου και ηδυνασθην και εκαλεσεν το ονομα αυτου νεφθαλι
9 Now Leah, seeing that she had ceased to bear children, took her slave-girl Zilpah and gave her toJacob as concubine.	9 ειδεν δε λεια οτι εστη του τικτειν και ελαβεν ζελφαν την παιδισκην αυτης και εδωκεν αυτην τω ιακωβ γυναικα
10 So Leah's slave-girl Zilpah gave birth to a son by Jacob.	10 εισηλθεν δε προς αυτην ιακωβ και συνελαβεν ζελφα η παιδισκη λειας και ετεκεν τω ιακωβ υιον
11 Then Leah exclaimed, 'What good fortune!' So she named him Gad.	11 και ειπεν λεια εν τυχη και επωνομασεν το ονομα αυτου γαδ
12 Leah's slave-girl Zilpah gave birth to a second son by Jacob.	12 και συνελαβεν ζελφα η παιδισκη λειας και ετεκεν ετι τω ιακωβ υιον δευτερον
13 Then Leah said, 'What blessedness! Women will cal me blessed!' So she named him Asher.	13 και ειπεν λεια μακαρια εγω οτι μακαριζουσιν με αι γυναικες και εκαλεσεν το ονομα αυτου ασηρ
14 One day, at the time of the wheat harvest, Reuben found some mandrakes in the field and broughtthem to his mother Leah. Rachel said to Leah, 'Please give me some of your son's mandrakes.'	14 επορευθη δε ρουβην εν ημεραις θερισμου πυρων και ευρεν μηλα μανδραγορου εν τω αγρω και ηνεγκεν αυτα προς λειαν την μητερα αυτου ειπεν δε ραχηλ τη λεια δος μοι των μανδραγορων του υιου σου
15 Leah replied, 'Is it not enough to have taken my husband, without your taking my son's mandrakesas well?' So Rachel said, 'Very wel , he can sleep with you tonight in return for your son's mandrakes.'	15 ειπεν δε λεια ουχ ικανον σοι οτι ελαβες τον ανδρα μου μη και τους μανδραγορας του υιου μου λημψη ειπεν δε ραχηλ ουχ ουτως κοιμηθητω μετα σου την νυκτα ταυτην αντι των μανδραγορων του υιου σου
16 When Jacob came back from the fields that night, Leah went out to meet him and said, 'You mustcome to me, for I have hired you at the price of my son's mandrakes.' So he slept with her that night.	16 εισηλθεν δε ιακωβ εξ αγρου εσπερας και εξηλθεν λεια εις συναντησιν αυτω και ειπεν προς με εισελευση σημερον μεμισθωμαι γαρ σε αντι των μανδραγορων του υιου μου και εκοιμηθη μετ' αυτης την νυκτα εκεινην
17 God heard Leah, and she conceived and gave birth to a fifth son by Jacob.	17 και επηκουσεν ο θεος λειας και συλλαβουσα ετεκεν τω ιακωβ υιον πεμπτον
18 Then Leah said, 'God has given me my reward for giving my slave-girl to my husband.' So shenamed him Issachar.	18 και ειπεν λεια εδωκεν ο θεος τον μισθον μου ανθ' ου εδωκα την παιδισκην μου τω ανδρι μου και εκαλεσεν το ονομα αυτου ισσαχαρ ο εστιν μισθος
19 Again Leah conceived and gave birth to a sixth son by Jacob,	19 και συνελαβεν ετι λεια και ετεκεν υιον εκτον τω ιακωβ
20 and said, 'God has given me a fine gift; now my husband wil bring me presents, for I have borne himsix sons.' So she named him Zebulun.	20 και ειπεν λεια δεδωρηται μοι ο θεος δωρον καλον εν τω νυν καιρω αιρετιει με ο ανηρ μου ετεκον γαρ αυτω υιους εξ και εκαλεσεν το ονομα αυτου ζαβουλων
21 Later she gave birth to a daughter and named her Dinah.	21 και μετα τουτο ετεκεν θυγατερα και εκαλεσεν το ονομα αυτης δινα
22 Then God remembered Rachel; he heard her and opened her womb.	22 εμνησθη δε ο θεος της ραχηλ και επηκουσεν αυτης ο θεος και ανεωξεν αυτης την μητραν
23 She conceived and gave birth to a son, and said, 'God has taken away my disgrace!'	23 και συλλαβουσα ετεκεν τω ιακωβ υιον ειπεν δε ραχηλ αφειλεν ο θεος μου το ονειδος
24 She named him Joseph, saying, 'May Yahweh add another son for me!'	24 και εκαλεσεν το ονομα αυτου ιωσηφ λεγουσα προσθετω ο θεος μοι υιον ετερον
25 When Rachel had given birth to Joseph, Jacob said to Laban, 'Release me and let me go home tomy own country.	25 εγενετο δε ως ετεκεν ραχηλ τον ιωσηφ ειπεν ιακωβ τω λαβαν αποστειλον με ινα απελθω εις τον τοπον μου και εις την γην μου
26 Give me my wives for whom I have worked for you, and my children, and let me go. You are welaware how long I have worked for you.'	26 αποδος τας γυναικας μου και τα παιδια περι ων δεδουλευκα σοι ινα απελθω συ γαρ γινωσκεις την δουλειαν ην δεδουλευκα σοι
27 Laban replied, 'If I have done what pleases you . . . I have learnt by divination that Yahweh hasblessed me because of you.	27 ειπεν δε αυτω λαβαν ει ευρον χαριν εναντιον σου οιωνισαμην αν ευλογησεν γαρ με ο θεος τη ση εισοδω
28 So name your wages,' he added, 'and I wil pay.'	28 διαστειλον τον μισθον σου προς με και δωσω
29 He replied, 'You know how hard I have worked for you, and how your stock has fared in my charge.	29 ειπεν δε αυτω ιακωβ συ γινωσκεις α δεδουλευκα σοι και οσα ην κτηνη σου μετ' εμου
30 The little you had before I came has increased enormously, and Yahweh has blessed you wherever Ihave been. When am I to provide for my own household too?'	30 μικρα γαρ ην οσα σοι ην εναντιον εμου και ηυξηθη εις πληθος και ηυλογησεν σε κυριος επι τω ποδι μου νυν ουν ποτε ποιησω καγω εμαυτω οικον
31 Laban said, 'How much am I to pay you?' Jacob replied, 'You need not pay me anything. I shallchange my mind and go on tending your flock, if you do this one thing for me.	31 και ειπεν αυτω λαβαν τι σοι δωσω ειπεν δε αυτω ιακωβ ου δωσεις μοι ουθεν εαν ποιησης μοι το ρημα τουτο παλιν ποιμανω τα προβατα σου και φυλαξω
32 'Go through your entire flock today and remove every black animal among the sheep, and everyspeckled or spotted one among the goats. These wil be my wages,	32 παρελθατω παντα τα προβατα σου σημερον και διαχωρισον εκειθεν παν προβατον φαιον εν τοις αρνασιν και παν διαλευκον και ραντον εν ταις αιξιν εσται μοι μισθος
33 and my uprightness wil answer for me later: when you come to check my wages, every goat I havethat is not speckled or spotted, and every sheep that is not black will count as stolen by me.'	33 και επακουσεται μοι η δικαιοσυνη μου εν τη ημερα τη αυριον οτι εστιν ο μισθος μου ενωπιον σου παν ο εαν μη η ραντον και διαλευκον εν ταις αιξιν και φαιον εν τοις αρνασιν κεκλεμμενον εσται παρ' εμοι
34 Laban replied, 'Good, just as you say.'	34 ειπεν δε αυτω λαβαν εστω κατα το ρημα σου
35 That same day he removed the striped and speckled he-goats and all the spotted and speckled she-goats, every one that had white on it, and al the black sheep, and entrusted these to his sons.	35 και διεστειλεν εν τη ημερα εκεινη τους τραγους τους ραντους και τους διαλευκους και πασας τας αιγας τας ραντας και τας διαλευκους και παν ο ην λευκον εν αυτοις και παν ο ην φαιον εν τοις αρνασιν και εδωκεν δια χειρος των υιων αυτου
36 Then he put a three days' journey between himself and Jacob, while Jacob grazed the rest ofLaban's flock.	36 και απεστησεν οδον τριων ημερων ανα μεσον αυτων και ανα μεσον ιακωβ ιακωβ δε εποιμαινεν τα προβατα λαβαν τα υπολειφθεντα
37 Jacob then got fresh shoots from poplar, almond and plane trees, and peeled them in white strips,laying bare the white part of the shoots.	37 ελαβεν δε εαυτω ιακωβ ραβδον στυρακινην χλωραν και καρυινην και πλατανου και ελεπισεν αυτας ιακωβ λεπισματα λευκα περισυρων το χλωρον εφαινετο δε επι ταις ραβδοις το λευκον ο ελεπισεν ποικιλον
38 He set up the shoots he had peeled in front of the animals, in the troughs, in the water-holes wherethe animals came to drink. Since they mated when they came to drink,	38 και παρεθηκεν τας ραβδους ας ελεπισεν εν ταις ληνοις των ποτιστηριων του υδατος ινα ως αν ελθωσιν τα προβατα πιειν ενωπιον των ραβδων ελθοντων αυτων εις το πιειν
39 the goats thus mated in front of the shoots and so the goats produced striped, spotted and speckledyoung.	39 εγκισσησωσιν τα προβατα εις τας ραβδους και ετικτον τα προβατα διαλευκα και ποικιλα και σποδοειδη ραντα
40 The ewes, on the other hand, Jacob kept apart and made these face whatever was striped or blackin Laban's flock. Thus he built up droves of his own which he did not put with Laban's flocks.	40 τους δε αμνους διεστειλεν ιακωβ και εστησεν εναντιον των προβατων κριον διαλευκον και παν ποικιλον εν τοις αμνοις και διεχωρισεν εαυτω ποιμνια καθ' εαυτον και ουκ εμιξεν αυτα εις τα προβατα λαβαν
41 Furthermore, whenever the sturdier animals were mating, Jacob put the shoots where the animalscould see them, in the troughs, so that they would mate in front of the shoots.	41 εγενετο δε εν τω καιρω ω ενεκισσησεν τα προβατα εν γαστρι λαμβανοντα εθηκεν ιακωβ τας ραβδους εναντιον των προβατων εν ταις ληνοις του εγκισσησαι αυτα κατα τας ραβδους
42 But when the animals were feeble, he did not put them there; so Laban got the feeble, and Jacob thesturdy.	42 ηνικα δ' αν ετεκον τα προβατα ουκ ετιθει εγενετο δε τα ασημα του λαβαν τα δε επισημα του ιακωβ
43 Thus the man grew extremely rich, and came to own large flocks, men and women slaves, camelsand donkeys.	43 και επλουτησεν ο ανθρωπος σφοδρα σφοδρα και εγενετο αυτω κτηνη πολλα και βοες και παιδες και παιδισκαι και καμηλοι και ονοι