1 εαν καθισης δειπνειν επι τραπεζης δυναστων νοητως νοει τα παρατιθεμενα σοι | 1 Se tu siedi alla tavola di un capo, stai bene attento a ciò che ti sta davanti; |
2 και επιβαλλε την χειρα σου ειδως οτι τοιαυτα σε δει παρασκευασαι | 2 e metti un coltello alla tua gola, se sei uno che ha molto appetito. |
3 ει δε απληστοτερος ει μη επιθυμει των εδεσματων αυτου ταυτα γαρ εχεται ζωης ψευδους | 3 Non bramare le sue pietanze squisite, che sarebbero un cibo ingannatore. |
4 μη παρεκτεινου πενης ων πλουσιω τη δε ση εννοια αποσχου | 4 Non ti affannare per accumulare ricchezza, cessa dal pensarci; |
5 εαν επιστησης το σον ομμα προς αυτον ουδαμου φανειται κατεσκευασται γαρ αυτω πτερυγες ωσπερ αετου και υποστρεφει εις τον οικον του προεστηκοτος αυτου | 5 tu fissi in essa i tuoi occhi e non è più; perché mette ali come aquila che vola verso il cielo. |
6 μη συνδειπνει ανδρι βασκανω μηδε επιθυμει των βρωματων αυτου | 6 Non mangiare il pane di un uomo malvagio e non bramare i suoi cibi delicati; |
7 ον τροπον γαρ ει τις καταπιοι τριχα ουτως εσθιει και πινει | 7 perché, come pensa nell'animo suo, così egli è; "Mangia e bevi!", ti dice, ma il suo cuore non è con te; |
8 μηδε προς σε εισαγαγης αυτον και φαγης τον ψωμον σου μετ' αυτου εξεμεσει γαρ αυτον και λυμανειται τους λογους σου τους καλους | 8 il boccone che mangi, tu lo vomiterai e perderai il frutto dei tuoi discorsi amabili. |
9 εις ωτα αφρονος μηδεν λεγε μηποτε μυκτηριση τους συνετους λογους σου | 9 Non parlare alle orecchie di uno stolto; egli disprezzerebbe i tuoi saggi discorsi. |
10 μη μεταθης ορια αιωνια εις δε κτημα ορφανων μη εισελθης | 10 Non spostare il confine della vedova e non entrare nei campi degli orfani; |
11 ο γαρ λυτρουμενος αυτους κυριος κραταιος εστιν και κρινει την κρισιν αυτων μετα σου | 11 perché il loro difensore è potente e difenderà contro di te la loro causa. |
12 δος εις παιδειαν την καρδιαν σου τα δε ωτα σου ετοιμασον λογοις αισθησεως | 12 Applica il tuo cuore all'istruzione e il tuo orecchio alle parole della scienza. |
13 μη αποσχη νηπιον παιδευειν οτι εαν παταξης αυτον ραβδω ου μη αποθανη | 13 Non ricusare al giovane la correzione; se lo colpisci col bastone, non morrà. |
14 συ μεν γαρ παταξεις αυτον ραβδω την δε ψυχην αυτου εκ θανατου ρυση | 14 Tu dunque col bastone colpiscilo e lo libererai dagli inferi. |
15 υιε εαν σοφη γενηται σου η καρδια ευφρανεις και την εμην καρδιαν | 15 Figlio mio, se il tuo cuore è saggio, si allieterà anche il mio stesso cuore; |
16 και ενδιατριψει λογοις τα σα χειλη προς τα εμα χειλη εαν ορθα ωσιν | 16 giubileranno le mie viscere, se le tue labbra diranno cose rette. |
17 μη ζηλουτω η καρδια σου αμαρτωλους αλλα εν φοβω κυριου ισθι ολην την ημεραν | 17 Non invidi il tuo cuore i peccatori, ma sia ogni giorno nel timor del Signore, |
18 εαν γαρ τηρησης αυτα εσται σοι εκγονα η δε ελπις σου ουκ αποστησεται | 18 perché certamente vi sarà un domani e la tua speranza non sarà delusa. |
19 ακουε υιε και σοφος γινου και κατευθυνε εννοιας σης καρδιας | 19 Tu ascolta, figlio mio, e sii saggio e dirigi il tuo cuore nel cammino... |
20 μη ισθι οινοποτης μηδε εκτεινου συμβολαις κρεων τε αγορασμοις | 20 Non stare in mezzo ai bevitori di vino, né tra coloro che si rimpinzano di carne; |
21 πας γαρ μεθυσος και πορνοκοπος πτωχευσει και ενδυσεται διερρηγμενα και ρακωδη πας υπνωδης | 21 perché chi si ubriaca e gozzoviglia divien povero e di stracci si veste il sonnolento. |
22 ακουε υιε πατρος του γεννησαντος σε και μη καταφρονει οτι γεγηρακεν σου η μητηρ | 22 Ascolta tuo padre che ti ha generato, non disprezzar tua madre, anche se vecchia. |
23 - | 23 Compra la verità, non la rivendere; sapienza, disciplina e intelligenza. |
24 καλως εκτρεφει πατηρ δικαιος επι δε υιω σοφω ευφραινεται η ψυχη αυτου | 24 Il padre del giusto è pieno d'allegrezza e chi ha generato un saggio ne gioisce. |
25 ευφραινεσθω ο πατηρ και η μητηρ επι σοι και χαιρετω η τεκουσα σε | 25 Si rallegri per te tuo padre, esulti colei che ti ha dato la vita. |
26 δος μοι υιε σην καρδιαν οι δε σοι οφθαλμοι εμας οδους τηρειτωσαν | 26 Dammi, figlio mio, il tuo cuore, i tuoi occhi si dilettino delle mie vie. |
27 πιθος γαρ τετρημενος εστιν αλλοτριος οικος και φρεαρ στενον αλλοτριον | 27 Perché fossa profonda è la prostituta e un pozzo stretto è la donna altrui. |
28 ουτος γαρ συντομως απολειται και πας παρανομος αναλωθησεται | 28 Proprio come un ladro sta in agguato, fra gli uomini moltiplica i fedifraghi. |
29 τινι ουαι τινι θορυβος τινι κρισις τινι αηδιαι και λεσχαι τινι συντριμματα δια κενης τινος πελειοι οι οφθαλμοι | 29 Per chi gli "ohi!", per chi gli "ahimè!"? Per chi le risse, per chi i lamenti? Per chi le ferite senza ragione? Per chi gli occhi turbati? |
30 ου των εγχρονιζοντων εν οινοις ου των ιχνευοντων που ποτοι γινονται | 30 Per chi fa sempre tardi per il vino, per chi va in cerca di vino pregiato. |
31 μη μεθυσκεσθε οινω αλλα ομιλειτε ανθρωποις δικαιοις και ομιλειτε εν περιπατοις εαν γαρ εις τας φιαλας και τα ποτηρια δως τους οφθαλμους σου υστερον περιπατησεις γυμνοτερος υπερου | 31 Non guardare il vino, perché è rosso, come mostra il suo splendore nella coppa, e va giù così soavemente! |
32 το δε εσχατον ωσπερ υπο οφεως πεπληγως εκτεινεται και ωσπερ υπο κεραστου διαχειται αυτω ο ιος | 32 Poi alla fine morde come una serpe e come una vipera avvelena! |
33 οι οφθαλμοι σου οταν ιδωσιν αλλοτριαν το στομα σου τοτε λαλησει σκολια | 33 I tuoi occhi vedranno cose strane e il tuo cuore dirà cose sconnesse. |
34 και κατακειση ωσπερ εν καρδια θαλασσης και ωσπερ κυβερνητης εν πολλω κλυδωνι | 34 Sarai come chi giace in mezzo al mare, chi siede sopra l'albero maestro: |
35 ερεις δε τυπτουσιν με και ουκ επονεσα και ενεπαιξαν μοι εγω δε ουκ ηδειν ποτε ορθρος εσται ινα ελθων ζητησω μεθ' ων συνελευσομαι | 35 "Mi han percosso! Ma io non sento niente! Mi han picchiato! Non me ne sono accorto! Quando mi sveglierò?... Ne domanderò dell'altro!". |