ΠΑΡΟΙΜΙΑΙ - Proverbi - Proverbs 23

LXX	NEW AMERICAN BIBLE
1 εαν καθισης δειπνειν επι τραπεζης δυναστων νοητως νοει τα παρατιθεμενα σοι	1 When you sit down to dine with a ruler, keep in mind who is before you;
2 και επιβαλλε την χειρα σου ειδως οτι τοιαυτα σε δει παρασκευασαι	2 And put a knife to your throat if you have a ravenous appetite.
3 ει δε απληστοτερος ει μη επιθυμει των εδεσματων αυτου ταυτα γαρ εχεται ζωης ψευδους	3 Do not desire his delicacies; they are deceitful food.
4 μη παρεκτεινου πενης ων πλουσιω τη δε ση εννοια αποσχου	4 Toil not to gain wealth, cease to be concerned about it;
5 εαν επιστησης το σον ομμα προς αυτον ουδαμου φανειται κατεσκευασται γαρ αυτω πτερυγες ωσπερ αετου και υποστρεφει εις τον οικον του προεστηκοτος αυτου	5 While your glance flits to it, it is gone! for assuredly it grows wings, like the eagle that flies toward heaven.
6 μη συνδειπνει ανδρι βασκανω μηδε επιθυμει των βρωματων αυτου	6 Do not take food with a grudging man, and do not desire his dainties;
7 ον τροπον γαρ ει τις καταπιοι τριχα ουτως εσθιει και πινει	7 For in his greed he is like a storm. "Eat and drink," he says to you, though his heart is not with you;
8 μηδε προς σε εισαγαγης αυτον και φαγης τον ψωμον σου μετ' αυτου εξεμεσει γαρ αυτον και λυμανειται τους λογους σου τους καλους	8 The little you have eaten you will vomit up, and you will have wasted your agreeable words.
9 εις ωτα αφρονος μηδεν λεγε μηποτε μυκτηριση τους συνετους λογους σου	9 Speak not for the fool's hearing; he will despise the wisdom of your words.
10 μη μεταθης ορια αιωνια εις δε κτημα ορφανων μη εισελθης	10 Remove not the ancient landmark, nor invade the fields of orphans;
11 ο γαρ λυτρουμενος αυτους κυριος κραταιος εστιν και κρινει την κρισιν αυτων μετα σου	11 For their redeemer is strong; he will defend their cause against you.
12 δος εις παιδειαν την καρδιαν σου τα δε ωτα σου ετοιμασον λογοις αισθησεως	12 Apply your heart to instruction, and your ears to words of knowledge.
13 μη αποσχη νηπιον παιδευειν οτι εαν παταξης αυτον ραβδω ου μη αποθανη	13 Withhold not chastisement from a boy; if you beat him with the rod, he will not die.
14 συ μεν γαρ παταξεις αυτον ραβδω την δε ψυχην αυτου εκ θανατου ρυση	14 Beat him with the rod, and you will save him from the nether world.
15 υιε εαν σοφη γενηται σου η καρδια ευφρανεις και την εμην καρδιαν	15 My son, if your heart be wise, my own heart also will rejoice;
16 και ενδιατριψει λογοις τα σα χειλη προς τα εμα χειλη εαν ορθα ωσιν	16 And my inmost being will exult, when your lips speak what is right.
17 μη ζηλουτω η καρδια σου αμαρτωλους αλλα εν φοβω κυριου ισθι ολην την ημεραν	17 Let not your heart emulate sinners, but be zealous for the fear of the LORD always;
18 εαν γαρ τηρησης αυτα εσται σοι εκγονα η δε ελπις σου ουκ αποστησεται	18 For you will surely have a future, and your hope will not be cut off.
19 ακουε υιε και σοφος γινου και κατευθυνε εννοιας σης καρδιας	19 Hear, my son, and be wise, and guide your heart in the right way.
20 μη ισθι οινοποτης μηδε εκτεινου συμβολαις κρεων τε αγορασμοις	20 Consort not with winebibbers, nor with those who eat meat to excess;
21 πας γαρ μεθυσος και πορνοκοπος πτωχευσει και ενδυσεται διερρηγμενα και ρακωδη πας υπνωδης	21 For the drunkard and the glutton come to poverty, and torpor clothes a man in rags.
22 ακουε υιε πατρος του γεννησαντος σε και μη καταφρονει οτι γεγηρακεν σου η μητηρ	22 Listen to your father who begot you, and despise not your mother when she is old.
23 -	23 Get the truth, and sell it not-- wisdom, instruction and understanding.
24 καλως εκτρεφει πατηρ δικαιος επι δε υιω σοφω ευφραινεται η ψυχη αυτου	24 The father of a just man will exult with glee; he who begets a wise son will have joy in him.
25 ευφραινεσθω ο πατηρ και η μητηρ επι σοι και χαιρετω η τεκουσα σε	25 Let your father and mother have joy; let her who bore you exult.
26 δος μοι υιε σην καρδιαν οι δε σοι οφθαλμοι εμας οδους τηρειτωσαν	26 My son, give me your heart, and let your eyes keep to my ways.
27 πιθος γαρ τετρημενος εστιν αλλοτριος οικος και φρεαρ στενον αλλοτριον	27 For the harlot is a deep ditch, and the adulteress a narrow pit;
28 ουτος γαρ συντομως απολειται και πας παρανομος αναλωθησεται	28 Yes, she lies in wait like a robber, and increases the faithless among men.
29 τινι ουαι τινι θορυβος τινι κρισις τινι αηδιαι και λεσχαι τινι συντριμματα δια κενης τινος πελειοι οι οφθαλμοι	29 Who scream? Who shriek? Who have strife? Who have anxiety? Who have wounds for nothing? Who have black eyes?
30 ου των εγχρονιζοντων εν οινοις ου των ιχνευοντων που ποτοι γινονται	30 Those who linger long over wine, those who engage in trials of blended wine.
31 μη μεθυσκεσθε οινω αλλα ομιλειτε ανθρωποις δικαιοις και ομιλειτε εν περιπατοις εαν γαρ εις τας φιαλας και τα ποτηρια δως τους οφθαλμους σου υστερον περιπατησεις γυμνοτερος υπερου	31 Look not on the wine when it is red, when it sparkles in the glass. It goes down smoothly;
32 το δε εσχατον ωσπερ υπο οφεως πεπληγως εκτεινεται και ωσπερ υπο κεραστου διαχειται αυτω ο ιος	32 but in the end it bites like a serpent, or like a poisonous adder.
33 οι οφθαλμοι σου οταν ιδωσιν αλλοτριαν το στομα σου τοτε λαλησει σκολια	33 Your eyes behold strange sights, and your heart utters disordered thoughts;
34 και κατακειση ωσπερ εν καρδια θαλασσης και ωσπερ κυβερνητης εν πολλω κλυδωνι	34 You are like one now lying in the depths of the sea, now sprawled at the top of the mast.
35 ερεις δε τυπτουσιν με και ουκ επονεσα και ενεπαιξαν μοι εγω δε ουκ ηδειν ποτε ορθρος εσται ινα ελθων ζητησω μεθ' ων συνελευσομαι	35 "They struck me, but it pained me not; They beat me, but I felt it not; When shall I awake to seek wine once again?"