Genesis 41

VULGATA	GREEK BIBLE
1 Post duos annos vidit Pharao somnium. Putabat se stare super fluvium,	1 Και μετα παρελευσιν δυο ετων ο Φαραω ειδεν ενυπνιον? και ιδου, ιστατο πλησιον του ποταμου.
2 de quo ascendebant septem boves, pulchræ et crassæ nimis : et pascebantur in locis palustribus.	2 και ιδου, επτα δαμαλια ευμορφα και παχυσαρκα ανεβαινον εκ του ποταμου και εβοσκοντο εις το λιβαδιον.
3 Aliæ quoque septem emergebant de flumine, f?dæ confectæque macie : et pascebantur in ipsa amnis ripa in locis virentibus :	3 και ιδου, αλλα επτα δαμαλια ανεβαινον μετ' εκεινα εκ του ποταμου, ασχημα και λεπτοσαρκα, και ισταντο πλησιον των αλλων δαμαλιων επι το χειλος του ποταμου?
4 devoraveruntque eas, quarum mira species et habitudo corporum erat. Expergefactus Pharao,	4 και τα δαμαλια τα ασχημα και λεπτοσαρκα κατεφαγον τα επτα δαμαλια τα ευμορφα και παχυσαρκα. Τοτε εξυπνησεν ο Φαραω.
5 rursum dormivit, et vidit alterum somnium : septem spicæ pullulabant in culmo uno plenæ atque formosæ :	5 Και αποκοιμηθεις ενυπνιασθη δευτεραν φοραν? και ιδου, επτα ασταχυα παχεα και καλα ανεβαινον εκ του αυτου κορμου?
6 aliæ quoque totidem spicæ tenues, et percussæ uredine oriebantur,	6 και ιδου, αλλα επτα ασταχυα λεπτα και κεκαυμενα υπο του ανατολικου ανεμου ανεφυοντο μετ' εκεινα?
7 devorantes omnium priorum pulchritudinem. Evigilans Pharao post quietem,	7 και τα ασταχυα τα λεπτα κατεπιον τα επτα ασταχυα τα παχεα και μεστα. Και εξυπνησεν ο Φαραω και ιδου, ητο ονειρον.
8 et facto mane, pavore perterritus, misit ad omnes conjectores Ægypti, cunctosque sapientes, et accersitis narravit somnium, nec erat qui interpretaretur.	8 Και το πρωι το πνευμα αυτου ητο τεταραγμενον? και αποστειλας εκαλεσε παντας τους μαγους της Αιγυπτου και παντας τους σοφους αυτης? και διηγηθη προς αυτους ο Φαραω τα ενυπνια αυτου? αλλα δεν ητο ουδεις οστις να εξηγηση αυτα προς τον Φαραω.
9 Tunc demum reminiscens pincernarum magister, ait : Confiteor peccatum meum :	9 Τοτε ο αρχιοινοχοος ελαλησε προς τον Φαραω λεγων, την αμαρτιαν μου ενθυμουμαι σημερον?
10 iratus rex servis suis, me et magistrum pistorum retrudi jussit in carcerem principis militum :	10 ο Φαραω ειχεν οργισθη εναντιον των δουλων αυτου και με εβαλεν εις φυλακην εν τω οικω του αρχοντος των σωματοφυλακων, εμε και τον αρχισιτοποιον?
11 ubi una nocte uterque vidimus somnium præsagum futurorum.	11 και ειδομεν ενυπνιον κατα την αυτην νυκτα, εγω και εκεινος? ενυπνιασθημεν εκαστος κατα την εξηγησιν του ενυπνιου αυτου?
12 Erat ibi puer hebræus, ejusdem ducis militum famulus : cui narrantes somnia,	12 και ητο εκει μεθ' ημων νεος τις Εβραιος, δουλος του αρχοντος των σωματοφυλακων? και διηγηθημεν προς αυτον και εξηγησεν εις ημας τα ενυπνια ημων? εις εκαστον κατα το ενυπνιον αυτου εκαμε την εξηγησιν?
13 audivimus quidquid postea rei probavit eventus ; ego enim redditus sum officio meo, et ille suspensus est in cruce.	13 και καθως εξηγησεν εις ημας, ουτω και συνεβη? εμε μεν αποκατεστησεν εις το υπουργημα μου, εκεινον δε εκρεμασε.
14 Protinus ad regis imperium eductum de carcere Joseph totonderunt : ac veste mutata obtulerunt ei.	14 Τοτε αποστειλας ο Φαραω, εκαλεσε τον Ιωσηφ, και εξηγαγον αυτον μετα σπουδης εκ της φυλακης? και εξυρισθη και ηλλαξε την στολην αυτου και ηλθε προς τον Φαραω.
15 Cui ille ait : Vidi somnia, nec est qui edisserat : quæ audivi te sapientissime conjicere.	15 Και ειπεν ο Φαραω προς τον Ιωσηφ, Ειδον ενυπνιον, και δεν ειναι ουδεις οστις να εξηγηση αυτο? και εγω ηκουσα περι σου να λεγωσιν οτι εννοεις τα ονειρα ωστε να εξηγης αυτα.
16 Respondit Joseph : Absque me Deus respondebit prospera Pharaoni.	16 Και απεκριθη ο Ιωσηφ προς τον Φαραω λεγων, Ουχι εγω? ο Θεος θελει δωσει εις τον Φαραω σωτηριον αποκρισιν.
17 Narravit ergo Pharao quod viderat : Putabam me stare super ripam fluminis,	17 Και ειπεν ο Φαραω προς τον Ιωσηφ, Εις το ονειρον μου, ιδου, ισταμην επι το χειλος του ποταμου?
18 et septem boves de amne conscendere, pulchras nimis, et obesis carnibus : quæ in pastu paludis virecta carpebant.	18 και ιδου, επτα δαμαλια παχυσαρκα και ευμορφα ανεβαινον εκ του ποταμου και εβοσκοντο εις το λιβαδιον?
19 Et ecce, has sequebantur aliæ septem boves, in tantum deformes et macilentæ, ut numquam tales in terra Ægypti viderim :	19 και ιδου, αλλα επτα δαμαλια ανεβαινον κατοπιν εκεινων αδυνατα και πολυ ασχημα και λεπτοσαρκα, οποια δεν ειδον ποτε ασχημοτερα καθ' ολην την γην της Αιγυπτου?
20 quæ, devoratis et consumptis prioribus,	20 και τα δαμαλια τα λεπτα και ασχημα κατεφαγον τα πρωτα επτα δαμαλια τα παχεα?
21 nullum saturitatis dedere vestigium : sed simili macie et squalore torpebant. Evigilans, rursus sopore depressus,	21 και αφου εισηλθον εις τας κοιλιας αυτων, δεν διεκρινετο οτι εισηλθον εις τας κοιλιας αυτων, αλλ' η θεωρια αυτων ητο ασχημος καθως και προτερον? τοτε εξυπνησα.
22 vidi somnium. Septem spicæ pullulabant in culmo uno plenæ atque pulcherrimæ.	22 Επειτα ειδον εις το ονειρον μου και ιδου, επτα ασταχυα ανεβαινον εκ του αυτου κορμου μεστα και καλα?
23 Aliæ quoque septem tenues et percussæ uredine, oriebantur e stipula :	23 και ιδου, αλλα επτα ασταχυα ξηρα, λεπτα, κεκαυμενα υπο του ανατολικου ανεμου, ανεφυοντο κατοπιν αυτων?
24 quæ priorum pulchritudinem devoraverunt. Narravi conjectoribus somnium, et nemo est qui edisserat.	24 και τα ασταχυα τα λεπτα κατεπιον τα επτα ασταχυα τα καλα? και ειπον ταυτα προς τους μαγους, αλλα δεν ητο ουδεις οστις να μοι εξηγηση αυτα.
25 Respondit Joseph : Somnium regis unum est : quæ facturus est Deus, ostendit Pharaoni.	25 Και ειπεν ο Ιωσηφ προς τον Φαραω, Το ενυπνιον του Φαραω εν ειναι? ο Θεος εφανερωσεν εις τον Φαραω οσα μελλει να καμη.
26 Septem boves pulchræ, et septem spicæ plenæ, septem ubertatis anni sunt : eamdemque vim somnii comprehendunt.	26 Τα επτα δαμαλια τα καλα ειναι επτα ετη? και τα επτα ασταχυα τα καλα ειναι επτα ετη? το ενυπνιον εν ειναι.
27 Septem quoque boves tenues atque macilentæ, quæ ascenderunt post eas, et septem spicæ tenues, et vento urente percussæ, septem anni venturæ sunt famis.	27 Και τα επτα δαμαλια τα λεπτα και ασχημα, τα οποια ανεβαινον κατοπιν αυτων, ειναι επτα ετη? και τα επτα ασταχυα τα αμεστα, τα κεκαυμενα υπο του ανατολικου ανεμου, θελουσιν εισθαι επτα ετη πεινης.
28 Qui hoc ordine complebuntur :	28 Τουτο ειναι το πραγμα το οποιον ειπα προς τον Φαραω? ο Θεος εφανερωσεν εις τον Φαραω οσα μελλει να καμη.
29 ecce septem anni venient fertilitatis magnæ in universa terra Ægypti,	29 Ιδου, ερχονται επτα ετη μεγαλης αφθονιας καθ' ολην την γην της Αιγυπτου?
30 quos sequentur septem anni alii tantæ sterilitatis, ut oblivioni tradatur cuncta retro abundantia : consumptura est enim fames omnem terram,	30 και θελουσιν επελθει μετα ταυτα επτα ετη πεινης? και ολη η αφθονια θελει λησμονηθη εν τη γη της Αιγυπτου και η πεινα θελει καταφθειρει την γην?
31 et ubertatis magnitudinem perditura est inopiæ magnitudo.	31 και δεν θελει γνωρισθη η αφθονια επι της γης εξ αιτιας εκεινης της πεινης, ητις μελλει να ακολουθηση? διοτι θελει εισθαι βαρεια σφοδρα.
32 Quod autem vidisti secundo ad eamdem rem pertinens somnium : firmitatis indicium est, eo quod fiat sermo Dei, et velocius impleatur.	32 Το δε οτι εδευτερωθη το ενυπνιον εις τον Φαραω δις, φανερονει οτι το πραγμα ειναι αποφασισμενον παρα του Θεου και οτι ο Θεος θελει ταχυνει να εκτελεση αυτο.
33 Nunc ergo provideat rex virum sapientem et industrium, et præficiat eum terræ Ægypti :	33 Τωρα λοιπον ας προβλεψη ο Φαραω ανθρωπον συνετον και φρονιμον και ας καταστηση αυτον επι της γης της Αιγυπτου?
34 qui constituat præpositos per cunctas regiones : et quintam partem fructuum per septem annos fertilitatis,	34 ας καμη ο Φαραω και ας διοριση επιστατας επι της γης? και ας λαμβανη το πεμπτον απο της γης Αιγυπτου εις τα επτα ετη της αφθονιας?
35 qui jam nunc futuri sunt, congreget in horrea : et omne frumentum sub Pharaonis potestate condatur, serveturque in urbibus.	35 και ας συναξωσι πασας τας τροφας τουτων των ερχομενων καλων ετων, και ας αποταμιευσωσι σιτον υπο την χειρα του Φαραω δια τροφας εις τας πολεις, και ας φυλαττωσιν αυτον?
36 Et præparetur futuræ septem annorum fami, quæ oppressura est Ægyptum, et non consumetur terra inopia.	36 και αι τροφαι θελουσι μενει πεφυλαγμεναι δια την γην εις τα επτα ετη της πεινης, τα οποια θελουσιν ακολουθησει εν τη γη της Αιγυπτου, δια να μη απολεσθη ο τοπος υπο της πεινης.
37 Placuit Pharaoni consilium et cunctis ministris ejus :	37 Και ηρεσεν ο λογος εις τον Φαραω και εις παντας τους δουλους αυτου.
38 locutusque est ad eos : Num invenire poterimus talem virum, qui spiritu Dei plenus sit ?	38 Και ειπεν ο Φαραω προς τους δουλους αυτου, Δυναμεθα να ευρωμεν καθως τουτον, ανθρωπον εις τον οποιον υπαρχει το πνευμα του Θεου;
39 Dixit ergo ad Joseph : Quia ostendit tibi Deus omnia quæ locutus es, numquid sapientiorem et consimilem tui invenire potero ?	39 Και ειπεν ο Φαραω προς τον Ιωσηφ, Επειδη ο Θεος εδειξεν εις σε παντα ταυτα, δεν ειναι ουδεις τοσον συνετος και φρονιμος οσον συ.
40 Tu eris super domum meam, et ad tui oris imperium cunctus populus obediet : uno tantum regni solio te præcedam.	40 Συ θελεις εισθαι επι του οικου μου και εις τον λογον του στοματος σου θελει υπακουει πας ο λαος μου? μονον κατα τον θρονον θελω εισθαι ανωτερος σου.
41 Dixitque rursus Pharao ad Joseph : Ecce, constitui te super universam terram Ægypti.	41 Και ειπεν ο Φαραω προς τον Ιωσηφ, Ιδου, σε κατεστησα εφ' ολης της γης Αιγυπτου.
42 Tulitque annulum de manu sua, et dedit eum in manu ejus : vestivitque eum stola byssina, et collo torquem auream circumposuit.	42 Και εκβαλων ο Φαραω το δακτυλιδιον αυτου εκ της χειρος αυτου, εβαλεν αυτο εις την χειρα του Ιωσηφ και ενεδυσεν αυτον ιματια βυσσινα, και περιεβαλε χρυσουν περιδερραιον περι τον τραχηλον αυτου.
43 Fecitque eum ascendere super currum suum secundum, clamante præcone, ut omnes coram eo genu flecterent, et præpositum esse scirent universæ terræ Ægypti.	43 Και ανεβιβασεν αυτον επι την αμαξαν αυτου την δευτεραν? και εκηρυττον εμπροσθεν αυτου, Γονατισατε? και κατεστησεν αυτον εφ' ολης της γης Αιγυπτου.
44 Dixit quoque rex ad Joseph : Ego sum Pharao : absque tuo imperio non movebit quisquam manum aut pedem in omni terra Ægypti.	44 Και ειπεν ο Φαραω προς τον Ιωσηφ, Εγω ειμαι ο Φαραω, και χωρις σου ουδεις θελει σηκωσει την χειρα αυτου η τον ποδα αυτου καθ' ολην την γην της Αιγυπτου.
45 Vertitque nomen ejus, et vocavit eum, lingua ægyptiaca, Salvatorem mundi. Deditque illi uxorem Aseneth filiam Putiphare sacerdotis Heliopoleos. Egressus est itaque Joseph ad terram Ægypti	45 Και ωνομασεν ο Φαραω τον Ιωσηφ αφναθ-πανεαχ? και εδωκεν εις αυτον δια γυναικα Ασενεθ, την θυγατερα του Ποτιφερα ιερεως της Ων. Και εξηλθεν ο Ιωσηφ εις την γην της Αιγυπτου.
46 (triginta autem annorum erat quando stetit in conspectu regis Pharaonis), et circuivit omnes regiones Ægypti.	46 Ητο δε ο Ιωσηφ τριακοντα ετων, οτε παρεσταθη εμπροσθεν του Φαραω βασιλεως της Αιγυπτου? και εξηλθεν ο Ιωσηφ απ' εμπροσθεν του Φαραω, και διηλθεν ολην την γην της Αιγυπτου.
47 Venitque fertilitas septem annorum : et in manipulos redactæ segetes congregatæ sunt in horrea Ægypti.	47 Και εκαρποφορησεν η γη πλουσιοπαροχως εις τα επτα ετη της αφθονιας?
48 Omnis etiam frugum abundantia in singulis urbibus condita est.	48 και συνηγαγε πασας τας τροφας των επτα ετων των γενομενων εν τη γη της Αιγυπτου? και εναπεθεσε τας τροφας εν ταις πολεσι? τας τροφας των αγρων των περιξ εκαστης πολεως εθεσεν εν αυτη.
49 Tantaque fuit abundantia tritici, ut arenæ maris coæquaretur, et copia mensuram excederet.	49 Και συνηγαγεν ο Ιωσηφ σιτον ως την αμμον της θαλασσης πολυν σφοδρα, ωστε επαυσε να μετρη αυτον? διοτι ητο αμετρητος.
50 Nati sunt autem Joseph filii duo antequam veniret fames : quos peperit ei Aseneth filia Putiphare sacerdotis Heliopoleos.	50 Εγεννηθησαν δε δυο υιοι εις τον Ιωσηφ, πριν ελθωσι τα ετη της πεινης? τους οποιους εγεννησεν εις αυτον Ασενεθ, η θυγατηρ του Ποτιφερα ιερεως της Ων.
51 Vocavitque nomen primogeniti Manasses, dicens : Oblivisci me fecit Deus omnium laborum meorum, et domus patris mei.	51 Και εκαλεσεν ο Ιωσηφ το ονομα του πρωτοτοκου Μανασση? διοτι ειπεν, Ο Θεος με εκαμε να λησμονησω παντας τους πονους μου και παντα τον οικον του πατρος μου.
52 Nomen quoque secundi appellavit Ephraim, dicens : Crescere me fecit Deus in terra paupertatis meæ.	52 Το δε ονομα του δευτερου εκαλεσεν Εφραιμ? διοτι ειπεν, Ο Θεος με ηυξησεν εν τη γη της θλιψεως μου.
53 Igitur transactis septem ubertatis annis, qui fuerant in Ægypto,	53 Και παρηλθον τα επτα ετη της αφθονιας, της γενομενης εν τη γη της Αιγυπτου.
54 c?perunt venire septem anni inopiæ, quos prædixerat Joseph : et in universo orbe fames prævaluit, in cuncta autem terra Ægypti panis erat.	54 Και ηρχισαν να ερχωνται τα επτα ετη της πεινης, καθως ειπεν ο Ιωσηφ? και εγεινεν η πεινα εις παντας τους τοπους? καθ' ολην ομως την γην της Αιγυπτου ητο αρτος.
55 Qua esuriente, clamavit populus ad Pharaonem, alimenta petens. Quibus ille respondit : Ite ad Joseph : et quidquid ipse vobis dixerit, facite.	55 Και οτε επεινασε πασα η γη της Αιγυπτου, εβοησεν ο λαος προς τον Φαραω δια αρτον. Και ειπεν ο Φαραω προς παντας τους Αιγυπτιους, Υπαγετε προς τον Ιωσηφ? ο, τι σας ειπη, καμετε.
56 Crescebat autem quotidie fames in omni terra : aperuitque Joseph universa horrea, et vendebat Ægyptiis : nam et illos oppresserat fames.	56 Και ητο η πεινα επι παν το προσωπον της γης. Ηνοιξε δε ο Ιωσηφ πασας τας αποθηκας και επωλει σιτον εις τους Αιγυπτιους? και η πεινα επεβαρυνεν επι την γην της Αιγυπτου.
57 Omnesque provinciæ veniebant in Ægyptum, ut emerent escas, et malum inopiæ temperarent.	57 Και παντες οι τοποι ηρχοντο εις την Αιγυπτον προς τον Ιωσηφ δια να αγοραζωσι σιτον? διοτι η πεινα επεβαρυνεν επι πασαν την γην.