1 Προτιμοτερον ονομα καλον παρα πλουτη μεγαλα, χαρις αγαθη παρα αργυριον και χρυσιον. | 1 Bom renome vale mais que grandes riquezas; a boa reputação vale mais que a prata e o ouro. |
2 Πλουσιος και πτωχος συναπαντωνται? ο Κυριος ειναι ο Ποιητης αμφοτερων τουτων. | 2 Rico e pobre se encontram: foi o Senhor que criou a ambos. |
3 Ο φρονιμος προβλεπει το κακον και κρυπτεται? οι αφρονες ομως προχωρουσι και τιμωρουνται. | 3 O homem prudente percebe a aproximação do mal e se abriga, mas os imprudentes passam adiante e recebem o dano. |
4 Η αμοιβη της ταπεινωσεως και του φοβου του Κυριου ειναι πλουτος και δοξα και ζωη. | 4 O prêmio da humildade é o temor do Senhor, a riqueza, a honra e a vida. |
5 Τριβολοι και παγιδες ειναι εν τη οδω του σκολιου? οστις φυλαττει την ψυχην αυτου, θελει εισθαι μακραν απ' αυτων. | 5 Espinhos e laços há no caminho do perverso; quem guarda sua vida retira-se para longe deles. |
6 Διδαξον το παιδιον εν αρχη της οδου αυτου? και δεν θελει απομακρυνθη απ' αυτης ουδε οταν γηραση. | 6 Ensina à criança o caminho que ela deve seguir; mesmo quando envelhecer, dele não se há de afastar. |
7 Ο πλουσιος εξουσιαζει τους πτωχους? και ο δανειζομενος ειναι δουλος του δανειζοντος. | 7 O rico domina os pobres: o que toma emprestado torna-se escravo daquele que lhe emprestou. |
8 Ο σπειρων ανομιαν θελει θερισει συμφορας? και η ραβδος της υβρεως αυτου θελει εκλειψει. | 8 Aquele que semeia o mal, recolhe o tormento: a vara de sua ira o ferirá. |
9 Ο εχων ομμα αγαθον θελει ευλογηθη? διοτι διδει εκ του αρτου αυτου εις τον πτωχον. | 9 O homem benevolente será abençoado porque tira do seu pão para o pobre. |
10 Εκδιωξον τον χλευαστην και θελει συνεξελθει η φιλονεικια, και η ερις και η υβρις θελουσι παυσει. | 10 Expulsa o mofador e cessará a discórdia: ultrajes e litígios cessarão. |
11 Οστις αγαπα την καθαροτητα της καρδιας, δια την χαριν των χειλεων αυτου ο βασιλευς θελει εισθαι φιλος αυτου. | 11 Quem ama a pureza do coração, pela graça dos seus lábios, é amigo do rei. |
12 Οι οφθαλμοι του Κυριου περιφρουρουσι την γνωσιν? ανατρεπει δε τας υποθεσεις του παρανομου. | 12 Os olhos do Senhor protegem a sabedoria, mas arruínam as palavras do pérfido. |
13 Ο οκνηρος λεγει, Λεων ειναι εξω? εν τω μεσω των πλατειων θελω φονευθη. | 13 Há um leão do lado de fora!, diz o preguiçoso, eu poderei ser morto na rua! |
14 Στομα γυναικος αλλοτριας ειναι λακκος βαθυς? ο μισουμενος υπο Κυριου θελει εμπεσει εις αυτον. | 14 A boca das meretrizes é uma cova profunda; nela cairá aquele contra o qual o Senhor se irar. |
15 Η ανοησια ειναι συνδεδεμενη μετα της καρδιας του παιδιου? η ραβδος της παιδειας θελει αποχωρισει αυτην απ' αυτου. | 15 A loucura apega-se ao coração da criança; a vara da disciplina afastá-la-á dela. |
16 Οστις καταθλιβει τον πτωχον δια να αυξηση τα πλουτη αυτου, και οστις διδει εις τον πλουσιον, θελει ελθει βεβαιως εις ενδειαν. | 16 Quem oprime o pobre, enriquece-o. Quem dá ao rico, empobrece-o. |
17 Κλινον το ωτιον σου και ακουε τους λογους των σοφων, και προσκολλησον την καρδιαν σου εις την γνωσιν μου? | 17 Presta atenção às minhas palavras, aplica teu coração à minha doutrina, |
18 διοτι ειναι τερπνοι, εαν φυλαττη αυτους εν τη καρδια σου? και θελουσι συναρμοζεσθαι ομου επι των χειλεων σου. | 18 porque é agradável que as guardes dentro de teu coração e que elas permaneçam, todas, presentes em teus lábios. |
19 Δια να ηναι το θαρρος σου επι τον Κυριον, εδιδαξα ταυτα εις σε την ημεραν ταυτην, μαλιστα εις σε. | 19 É para que o Senhor seja tua confiança, que quero instruir-te hoje. |
20 Δεν εγραψα εις σε πολλακις δια συμβουλων και γνωσεων, | 20 Desde muito tempo eu te escrevi conselhos e instruções, |
21 δια να σε καμω να γνωρισης την βεβαιοτητα των λογων της αληθειας, ωστε να αποκρινησαι λογους αληθειας προς τους εξαποστελλοντας σε; | 21 para te ensinar a verdade das coisas certas, para que respondas certo àquele que te indaga. |
22 Μη γυμνονης τον πτωχον, διοτι ειναι πτωχος? μηδε καταθλιβε εις την πυλην τον δυστυχουντα? | 22 Não despojes o pobre, porque é pobre, não oprimas o fraco à porta da cidade, |
23 διοτι ο Κυριος θελει εκδικασει την δικην αυτων? και θελει γυμνωσει την ψυχην των γυμνωσαντων αυτους. | 23 porque o Senhor pleiteará sua causa e tirará a vida aos que os despojaram. |
24 Μη καμνε φιλιαν μετα ανθρωπου θυμωδους? και μετα ανθρωπου οργιλου μη συμπεριπατει? | 24 Não faças amizade com um homem colérico, não andes com o violento, |
25 μηποτε μαθης τας οδους αυτου, και λαβης παγιδα εις την ψυχην σου. | 25 há o perigo de que aprendas os seus costumes e prepares um laço fatal. |
26 Μη εσο εκ των διδοντων χειρα, εκ των εγγυωμενων δια χρεη. | 26 Não sejas daqueles que se obrigam, apertando a mão, e se fazem fiadores de dívidas; |
27 Εαν δεν εχης ποθεν να πληρωσης, δια τι να παρωσι την κλινην σου υποκατωθεν σου; | 27 se não tens com que pagar, arrebatar-te-ão teu leito debaixo de ti. |
28 Μη μετακινει ορια αρχαια, τα οποια εθεσαν οι πατερες σου. | 28 Não passes além dos marcos antigos que puseram teus pais. |
29 Ειδες ανθρωπον επιτηδειον εις τα εργα αυτου; αυτος θελει παρασταθη ενωπιον βασιλεων? δεν θελει παρασταθη ενωπιον ουτιδανων. | 29 Viste um homem hábil em sua obra? Ele entrará ao serviço dos reis, e não ficará entre gente obscura. |