ΠΑΡΟΙΜΙΑΙ - Proverbi - Proverbs 22

GREEK BIBLE	NEW JERUSALEM
1 Προτιμοτερον ονομα καλον παρα πλουτη μεγαλα, χαρις αγαθη παρα αργυριον και χρυσιον.	1 Fame is preferable to great wealth, favour, to silver and gold.
2 Πλουσιος και πτωχος συναπαντωνται? ο Κυριος ειναι ο Ποιητης αμφοτερων τουτων.	2 Rich and poor rub shoulders, Yahweh has made them both.
3 Ο φρονιμος προβλεπει το κακον και κρυπτεται? οι αφρονες ομως προχωρουσι και τιμωρουνται.	3 The discreet sees danger and takes shelter, simpletons go ahead and pay the penalty.
4 Η αμοιβη της ταπεινωσεως και του φοβου του Κυριου ειναι πλουτος και δοξα και ζωη.	4 The reward of humility is the fear of Yahweh, and riches, honour and life.
5 Τριβολοι και παγιδες ειναι εν τη οδω του σκολιου? οστις φυλαττει την ψυχην αυτου, θελει εισθαι μακραν απ' αυτων.	5 Thorns and snares line the path of the wilful, whoever values life will stay at a distance.
6 Διδαξον το παιδιον εν αρχη της οδου αυτου? και δεν θελει απομακρυνθη απ' αυτης ουδε οταν γηραση.	6 Give a lad a training suitable to his character and, even when old, he wil not go back on it.
7 Ο πλουσιος εξουσιαζει τους πτωχους? και ο δανειζομενος ειναι δουλος του δανειζοντος.	7 The rich lords it over the poor, the borrower is the lender's slave.
8 Ο σπειρων ανομιαν θελει θερισει συμφορας? και η ραβδος της υβρεως αυτου θελει εκλειψει.	8 Whoever sows injustice reaps disaster, and the rod of such anger wil disappear.
9 Ο εχων ομμα αγαθον θελει ευλογηθη? διοτι διδει εκ του αρτου αυτου εις τον πτωχον.	9 A kindly eye wil earn a blessing, such a person shares out food with the poor.
10 Εκδιωξον τον χλευαστην και θελει συνεξελθει η φιλονεικια, και η ερις και η υβρις θελουσι παυσει.	10 Expel the mocker and strife goes too, law-suits and dislike die down.
11 Οστις αγαπα την καθαροτητα της καρδιας, δια την χαριν των χειλεων αυτου ο βασιλευς θελει εισθαι φιλος αυτου.	11 Whoever loves the pure of heart and is gracious of speech has the king for a friend.
12 Οι οφθαλμοι του Κυριου περιφρουρουσι την γνωσιν? ανατρεπει δε τας υποθεσεις του παρανομου.	12 Yahweh's eyes protect knowledge, but he confounds deceitful speeches.
13 Ο οκνηρος λεγει, Λεων ειναι εξω? εν τω μεσω των πλατειων θελω φονευθη.	13 'There is a lion outside,' says the idler, 'I shal be kil ed in the street!'
14 Στομα γυναικος αλλοτριας ειναι λακκος βαθυς? ο μισουμενος υπο Κυριου θελει εμπεσει εις αυτον.	14 The mouth of an adulterous woman is a deep pit, into it fal s the man whom Yahweh rebukes.
15 Η ανοησια ειναι συνδεδεμενη μετα της καρδιας του παιδιου? η ραβδος της παιδειας θελει αποχωρισει αυτην απ' αυτου.	15 Fol y is anchored in the heart of a youth, the whip of instruction wil rid him of it.
16 Οστις καταθλιβει τον πτωχον δια να αυξηση τα πλουτη αυτου, και οστις διδει εις τον πλουσιον, θελει ελθει βεβαιως εις ενδειαν.	16 Harsh treatment enriches the poor, but a gift impoverishes the rich.
17 Κλινον το ωτιον σου και ακουε τους λογους των σοφων, και προσκολλησον την καρδιαν σου εις την γνωσιν μου?	17 Give ear, listen to the sayings of the sages, and apply your heart to what I know,
18 διοτι ειναι τερπνοι, εαν φυλαττη αυτους εν τη καρδια σου? και θελουσι συναρμοζεσθαι ομου επι των χειλεων σου.	18 for it wil be a delight to keep them deep within you to have them al ready on your lips.
19 Δια να ηναι το θαρρος σου επι τον Κυριον, εδιδαξα ταυτα εις σε την ημεραν ταυτην, μαλιστα εις σε.	19 So that your trust may be in Yahweh, it is you whom I wish to instruct today.
20 Δεν εγραψα εις σε πολλακις δια συμβουλων και γνωσεων,	20 Have I not written for you thirty chapters of advice and knowledge,
21 δια να σε καμω να γνωρισης την βεβαιοτητα των λογων της αληθειας, ωστε να αποκρινησαι λογους αληθειας προς τους εξαποστελλοντας σε;	21 to make you know the certainty of true sayings, so that you can return with sound answers to thosewho sent you?
22 Μη γυμνονης τον πτωχον, διοτι ειναι πτωχος? μηδε καταθλιβε εις την πυλην τον δυστυχουντα?	22 Do not despoil the weak, for he is weak, and do not oppress the poor at the gate,
23 διοτι ο Κυριος θελει εκδικασει την δικην αυτων? και θελει γυμνωσει την ψυχην των γυμνωσαντων αυτους.	23 for Yahweh takes up their cause, and extorts the life of their extortioners.
24 Μη καμνε φιλιαν μετα ανθρωπου θυμωδους? και μετα ανθρωπου οργιλου μη συμπεριπατει?	24 Do not make friends with one who gives way to anger, make no one quick-tempered a companion ofyours,
25 μηποτε μαθης τας οδους αυτου, και λαβης παγιδα εις την ψυχην σου.	25 for fear you learn such behaviour and in it find a snare for yourself.
26 Μη εσο εκ των διδοντων χειρα, εκ των εγγυωμενων δια χρεη.	26 Do not be one of those who go guarantor, who go surety for debts:
27 Εαν δεν εχης ποθεν να πληρωσης, δια τι να παρωσι την κλινην σου υποκατωθεν σου;	27 if you have no means of paying your bed wil be taken from under you.
28 Μη μετακινει ορια αρχαια, τα οποια εθεσαν οι πατερες σου.	28 Do not displace the ancient boundary-stone set by your ancestors.
29 Ειδες ανθρωπον επιτηδειον εις τα εργα αυτου; αυτος θελει παρασταθη ενωπιον βασιλεων? δεν θελει παρασταθη ενωπιον ουτιδανων.	29 You see someone alert at his business? His aim wil be to serve kings; not for him the service of theobscure.