1 υιε μη ζηλωσης κακους ανδρας μηδε επιθυμησης ειναι μετ' αυτων | 1 Não invejes os maus, nem desejes estar com eles, |
2 ψευδη γαρ μελετα η καρδια αυτων και πονους τα χειλη αυτων λαλει | 2 porque seus corações maquinam a violência e seus lábios só proclamam a iniqüidade. |
3 μετα σοφιας οικοδομειται οικος και μετα συνεσεως ανορθουται | 3 É com sabedoria que se constrói a casa, pela prudência ela se consolida. |
4 μετα αισθησεως εμπιμπλαται ταμιεια εκ παντος πλουτου τιμιου και καλου | 4 Pela ciência enchem-se os celeiros de todo bem precioso e agradável. |
5 κρεισσων σοφος ισχυρου και ανηρ φρονησιν εχων γεωργιου μεγαλου | 5 O sábio é um homem forte, o douto é cheio de vigor. |
6 μετα κυβερνησεως γινεται πολεμος βοηθεια δε μετα καρδιας βουλευτικης | 6 É com a prudência que empreenderás a guerra e a vitória depende de grande número de conselheiros. |
7 σοφια και εννοια αγαθη εν πυλαις σοφων σοφοι ουκ εκκλινουσιν εκ στοματος κυριου | 7 A sabedoria é por demais sublime para o tolo; à porta da cidade, ele não abre a boca. |
8 αλλα λογιζονται εν συνεδριοις απαιδευτοις συναντα θανατος | 8 Quem medita fazer o mal, é chamado mestre intrigante. |
9 αποθνησκει δε αφρων εν αμαρτιαις ακαθαρσια δε ανδρι λοιμω εμμολυνθησεται | 9 O desígnio da loucura é o pecado; e detrator é terror para os outros. |
10 εν ημερα κακη και εν ημερα θλιψεως εως αν εκλιπη | 10 Se te deixas abater no dia da adversidade, minguada é a tua força. |
11 ρυσαι αγομενους εις θανατον και εκπριου κτεινομενους μη φειση | 11 Livra os que foram entregues à morte, salva os que cambaleiam indo para o massacre. |
12 εαν δε ειπης ουκ οιδα τουτον γινωσκε οτι κυριος καρδιας παντων γινωσκει και ο πλασας πνοην πασιν αυτος οιδεν παντα ος αποδιδωσιν εκαστω κατα τα εργα αυτου | 12 Se disseres: Mas, não o sabia! Aquele que pesa os corações não o verá? Aquele que vigia tua alma não o saberá? E não retribuirá a cada qual segundo seu procedimento? |
13 φαγε μελι υιε αγαθον γαρ κηριον ινα γλυκανθη σου ο φαρυγξ | 13 Meu filho, come mel, pois é bom; um favo de mel é doce para teu paladar. |
14 ουτως αισθηση σοφιαν τη ση ψυχη εαν γαρ ευρης εσται καλη η τελευτη σου και ελπις σε ουκ εγκαταλειψει | 14 Sabe, pois, que assim será a sabedoria para tua alma. Se tu a encontrares, haverá para ti um bom futuro e tua esperança não será frustrada. |
15 μη προσαγαγης ασεβη νομη δικαιων μηδε απατηθης χορτασια κοιλιας | 15 Não conspires, ó ímpio, contra a casa do justo, não destruas sua habitação! |
16 επτακι γαρ πεσειται ο δικαιος και αναστησεται οι δε ασεβεις ασθενησουσιν εν κακοις | 16 Porque o justo cai sete vezes, mas ergue-se, enquanto os ímpios desfalecem na desgraça. |
17 εαν πεση ο εχθρος σου μη επιχαρης αυτω εν δε τω υποσκελισματι αυτου μη επαιρου | 17 Não te alegres, se teu inimigo cair, se tropeçar, que não se rejubile teu coração, |
18 οτι οψεται κυριος και ουκ αρεσει αυτω και αποστρεψει τον θυμον αυτου απ' αυτου | 18 para não suceder que o Senhor o veja, e isto lhe desagrade, e tire de cima dele sua ira. |
19 μη χαιρε επι κακοποιοις μηδε ζηλου αμαρτωλους | 19 Não te indignes à vista dos maus, não invejes os ímpios, |
20 ου γαρ μη γενηται εκγονα πονηρων λαμπτηρ δε ασεβων σβεσθησεται | 20 porque para o mal não há futuro e o luzeiro dos ímpios extinguir-se-á. |
21 φοβου τον θεον υιε και βασιλεα και μηθετερω αυτων απειθησης | 21 Meu filho, teme o Senhor e o rei, não te mistures com os sediciosos, |
22 εξαιφνης γαρ τεισονται τους ασεβεις τας δε τιμωριας αμφοτερων τις γνωσεται [22α] λογον φυλασσομενος υιος απωλειας εκτος εσται δεχομενος δε εδεξατο αυτον [22β] μηδεν ψευδος απο γλωσσης βασιλει λεγεσθω και ουδεν ψευδος απο γλωσσης αυτου ου μη εξελθη [22χ] μαχαιρα γλωσσα βασιλεως και ου σαρκινη ος δ' αν παραδοθη συντριβησεται [22δ] εαν γαρ οξυνθη ο θυμος αυτου συν νευροις ανθρωπους αναλισκει [22ε] και οστα ανθρωπων κατατρωγει και συγκαιει ωσπερ φλοξ ωστε αβρωτα ειναι νεοσσοις αετων | 22 porque, de repente, surgirá sua desgraça. Quem conhece a destruição de uns e de outros? |
23 ταυτα δε λεγω υμιν τοις σοφοις επιγινωσκειν αιδεισθαι προσωπον εν κρισει ου καλον | 23 O que segue é ainda dos sábios: Não é bom mostrar-se parcial no julgamento. |
24 ο ειπων τον ασεβη δικαιος εστιν επικαταρατος λαοις εσται και μισητος εις εθνη | 24 Ao que diz ao culpado: Tu és inocente, os povos o amaldiçoarão, as nações o abominarão. |
25 οι δε ελεγχοντες βελτιους φανουνται επ' αυτους δε ηξει ευλογια αγαθη | 25 Aqueles que sabem repreender são louvados, sobre eles cai uma chuva de bênçãos. |
26 χειλη δε φιλησουσιν αποκρινομενα λογους αγαθους | 26 Dá um beijo nos lábios aquele que responde com sinceridade. |
27 ετοιμαζε εις την εξοδον τα εργα σου και παρασκευαζου εις τον αγρον και πορευου κατοπισθεν μου και ανοικοδομησεις τον οικον σου | 27 Cuida da tua tarefa de fora, aplica-te ao teu campo e depois edificarás tua habitação. |
28 μη ισθι ψευδης μαρτυς επι σον πολιτην μηδε πλατυνου σοις χειλεσιν | 28 Não sejas testemunha inconsiderada contra teu próximo. Queres, acaso, que teus lábios te enganem? |
29 μη ειπης ον τροπον εχρησατο μοι χρησομαι αυτω τεισομαι δε αυτον α με ηδικησεν | 29 Não digas: Far-lhe-ei o que me fez, pagarei a este homem segundo seus atos. |
30 ωσπερ γεωργιον ανηρ αφρων και ωσπερ αμπελων ανθρωπος ενδεης φρενων | 30 Perto da terra do preguiçoso eu passei, junto à vinha de um homem insensato: |
31 εαν αφης αυτον χερσωθησεται και χορτομανησει ολος και γινεται εκλελειμμενος οι δε φραγμοι των λιθων αυτου κατασκαπτονται | 31 eis que, por toda a parte, cresciam abrolhos, urtigas cobriam o solo, o muro de pedra estava por terra. |
32 υστερον εγω μετενοησα επεβλεψα του εκλεξασθαι παιδειαν | 32 Vendo isso, refleti; daquilo que havia visto, tirei esta lição: |
33 ολιγον νυσταζω ολιγον δε καθυπνω ολιγον δε εναγκαλιζομαι χερσιν στηθη | 33 um pouco de sono, um pouco de torpor, um pouco cruzando as mãos para descansar |
34 εαν δε τουτο ποιης ηξει προπορευομενη η πενια σου και η ενδεια σου ωσπερ αγαθος δρομευς | 34 e virá a indigência como um vagabundo, a miséria como um homem armado! |