Premier livre des Maccabées 14

JERUSALEM	GREEK BIBLE
1 En l'année 172, le roi Démétrius réunit son armée et s'en alla en Médie se procurer dessecours afin de combattre Tryphon.	1 και εν ετει δευτερω και εβδομηκοστω και εκατοστω συνηγαγεν δημητριος ο βασιλευς τας δυναμεις αυτου και επορευθη εις μηδιαν του επισπασασθαι βοηθειαν εαυτω οπως πολεμηση τον τρυφωνα
2 Arsace, roi de Perse et de Médie, ayant appris que Démétrius était rentré sur son territoire,envoya un de ses généraux le capturer vivant.	2 και ηκουσεν αρσακης ο βασιλευς της περσιδος και μηδιας οτι εισηλθεν δημητριος εις τα ορια αυτου και απεστειλεν ενα των αρχοντων αυτου συλλαβειν αυτον ζωντα
3 Celui-ci partit et défit l'armée de Démétrius, dont il se saisit; il l'amena à Arsace, qui le miten prison.	3 και επορευθη και επαταξεν την παρεμβολην δημητριου και συνελαβεν αυτον και ηγαγεν αυτον προς αρσακην και εθετο αυτον εν φυλακη
4 Le pays de Juda fut en repos durant tous les jours du règne de Simon. Il chercha le bien desa nation et son autorité fut agréée des siens, comme sa magnificence, durant toute sa vie.	4 και ησυχασεν η γη ιουδα πασας τας ημερας σιμωνος και εζητησεν αγαθα τω εθνει αυτου και ηρεσεν αυτοις η εξουσια αυτου και η δοξα αυτου πασας τας ημερας
5 En plus de ses titres de gloire, il prit Joppé, en fit son port, et s'ouvrit un accès aux îles de lamer.	5 και μετα πασης της δοξης αυτου ελαβεν την ιοππην εις λιμενα και εποιησεν εισοδον ταις νησοις της θαλασσης
6 Il recula les frontières de sa nation, tout en gardant le pays en main,	6 και επλατυνεν τα ορια τω εθνει αυτου και εκρατησεν της χωρας
7 et regroupa la foule des captifs. Il maîtrisa Gazara, Bethsour et la Citadelle, il en extirpa lesimpuretés et nul ne se trouva pour lui résister.	7 και συνηγαγεν αιχμαλωσιαν πολλην και εκυριευσεν γαζαρων και βαιθσουρων και της ακρας και εξηρεν τας ακαθαρσιας εξ αυτης και ουκ ην ο αντικειμενος αυτω
8 Les gens cultivaient leur terre en paix, la terre donnait ses produits et les arbres de la plaineleurs fruits.	8 και ησαν γεωργουντες την γην αυτων μετ' ειρηνης και η γη εδιδου τα γενηματα αυτης και τα ξυλα των πεδιων τον καρπον αυτων
9 Les vieillards sur les places étaient assis, tous s'entretenaient de la prospérité, les jeunesrevêtaient de magnifiques armures.	9 πρεσβυτεροι εν ταις πλατειαις εκαθηντο παντες περι αγαθων εκοινολογουντο και οι νεανισκοι ενεδυσαντο δοξας και στολας πολεμου
10 Aux villes il fournit des vivres, il les munit de fortifications, si bien que sa gloire parvint aubout du monde.	10 ταις πολεσιν εχορηγησεν βρωματα και εταξεν αυτας εν σκευεσιν οχυρωσεως εως οτου ωνομασθη το ονομα της δοξης αυτου εως ακρου γης
11 Il fit la paix dans le pays et Israël éprouva une grande allégresse.	11 εποιησεν ειρηνην επι της γης και ευφρανθη ισραηλ ευφροσυνην μεγαλην
12 Chacun s'assit sous sa vigne et son figuier et il n'y avait personne pour l'inquiéter.	12 και εκαθισεν εκαστος υπο την αμπελον αυτου και την συκην αυτου και ουκ ην ο εκφοβων αυτους
13 Quiconque le combattait dans le pays disparut et, en ces jours-là, les rois furent écrasés.	13 και εξελιπεν πολεμων αυτους επι της γης και οι βασιλεις συνετριβησαν εν ταις ημεραις εκειναις
14 Il affermit tous les humbles de son peuple et supprima tout impie et tout méchant. Ilobserva la Loi,	14 και εστηρισεν παντας τους ταπεινους του λαου αυτου τον νομον εξεζητησεν και εξηρεν παντα ανομον και πονηρον
15 couvrit de gloire le sanctuaire et l'enrichit de vases nombreux.	15 τα αγια εδοξασεν και επληθυνεν τα σκευη των αγιων
16 Lorsqu'on apprit à Rome, et jusqu'à Sparte, que Jonathan était mort, on en futprofondément affligé.	16 και ηκουσθη εν ρωμη οτι απεθανεν ιωναθαν και εως σπαρτης και ελυπηθησαν σφοδρα
17 Mais lorsqu'on entendit que Simon, son frère, lui avait succédé comme grand prêtre et qu'ilétait maître du pays et des villes qui s'y trouvaient,	17 ως δε ηκουσαν οτι σιμων ο αδελφος αυτου γεγονεν αρχιερευς αντ' αυτου και αυτος επικρατει της χωρας και των πολεων των εν αυτη
18 ils lui écrivirent sur des tablettes de bronze pour renouveler avec lui l'amitié et l'alliancequ'ils avaient conclues avec Judas et Jonathan ses frères.	18 εγραψαν προς αυτον δελτοις χαλκαις του ανανεωσασθαι προς αυτον φιλιαν και συμμαχιαν ην εστησαν προς ιουδαν και ιωναθαν τους αδελφους αυτου
19 Lecture en fut donnée devant l'assemblée à Jérusalem.	19 και ανεγνωσθησαν ενωπιον της εκκλησιας εν ιερουσαλημ
20 Voici la copie des lettres qu'envoyèrent les Spartiates: "Les magistrats et la ville desSpartiates à Simon, grand prêtre, aux anciens, aux prêtres et au reste du peuple des Juifs, salut.	20 και τουτο το αντιγραφον των επιστολων ων απεστειλαν οι σπαρτιαται σπαρτιατων αρχοντες και η πολις σιμωνι ιερει μεγαλω και τοις πρεσβυτεροις και τοις ιερευσιν και τω λοιπω δημω των ιουδαιων αδελφοις χαιρειν
21 Les ambassadeurs que vous avez envoyés à notre peuple nous ont informés de votre gloireet de votre bonheur, nous avons été enchantés de leur venue.	21 οι πρεσβευται οι αποσταλεντες προς τον δημον ημων απηγγειλαν ημιν περι της δοξης υμων και τιμης και ηυφρανθημεν επι τη εφοδω αυτων
22 Nous avons enregistré leurs déclarations parmi les décisions populaires en ces termes:Nouménios, fils d'Antiochos, et Antipater, fils de Jason, ambassadeurs des Juifs, sont venus chez nous pourrenouer amitié avec nous.	22 και ανεγραψαμεν τα υπ' αυτων ειρημενα εν ταις βουλαις του δημου ουτως νουμηνιος αντιοχου και αντιπατρος ιασονος πρεσβευται ιουδαιων ηλθον προς ημας ανανεουμενοι την προς ημας φιλιαν
23 Et il a plu au peuple de recevoir ces personnages avec honneur et de déposer la copie deleurs discours aux archives publiques, pour que le peuple de Sparte en garde le souvenir. Il en a été exécuté parailleurs une copie pour Simon le grand prêtre."	23 και ηρεσεν τω δημω επιδεξασθαι τους ανδρας ενδοξως και του θεσθαι το αντιγραφον των λογων αυτων εν τοις αποδεδειγμενοις τω δημω βιβλιοις του μνημοσυνον εχειν τον δημον των σπαρτιατων το δε αντιγραφον τουτων εγραψαν σιμωνι τω αρχιερει
24 Après cela, Simon envoya Nouménios à Rome avec un grand bouclier d'or du poids demille mines, pour confirmer l'alliance avec eux.	24 μετα ταυτα απεστειλεν σιμων τον νουμηνιον εις ρωμην εχοντα ασπιδα χρυσην μεγαλην ολκην μνων χιλιων εις το στησαι προς αυτους την συμμαχιαν
25 En apprenant ces faits, on dit parmi le peuple: "Quel témoignage de reconnaissancedonnerons-nous à Simon et à ses fils?	25 ως δε ηκουσεν ο δημος των λογων τουτων ειπαν τινα χαριν αποδωσομεν σιμωνι και τοις υιοις αυτου
26 Car il s'est montré ferme, lui aussi bien que ses frères et la maison de son père; il a, en lescombattant, repoussé les ennemis d'Israël loin de lui, et établi sa liberté." Aussi gravèrent-ils un texte sur destables de bronze et le placèrent-ils sur des stèles au mont Sion.	26 εστηρισεν γαρ αυτος και οι αδελφοι αυτου και ο οικος του πατρος αυτου και επολεμησεν τους εχθρους ισραηλ απ' αυτων και εστησαν αυτω ελευθεριαν και κατεγραψαν εν δελτοις χαλκαις και εθεντο εν στηλαις εν ορει σιων
27 Voici la copie de ce texte: "Le dix-huit Elul de l'an 172 qui est la troisième année deSimon, grand prêtre éminent, en Asaramel,	27 και τουτο το αντιγραφον της γραφης οκτωκαιδεκατη ελουλ ετους δευτερου και εβδομηκοστου και εκατοστου και τουτο τριτον ετος επι σιμωνος αρχιερεως μεγαλου εν ασαραμελ
28 en la grande assemblée des prêtres, du peuple, des princes de la nation et des anciens dupays, on nous a notifié ceci:	28 επι συναγωγης μεγαλης ιερεων και λαου και αρχοντων εθνους και των πρεσβυτερων της χωρας εγνωρισεν ημιν
29 Lorsque des combats incessants eurent lieu dans la contrée, Simon, fils de Mattathias,descendant des fils de Ioarib, et ses frères se sont exposés au danger et ont tenu tête aux ennemis de leur nation,afin que leur sanctuaire demeurât debout ainsi que la Loi, et ils ont acquis à leur nation une grande gloire.	29 επει πολλακις εγενηθησαν πολεμοι εν τη χωρα σιμων δε υιος ματταθιου ιερευς των υιων ιωαριβ και οι αδελφοι αυτου εδωκαν αυτους τω κινδυνω και αντεστησαν τοις υπεναντιοις του εθνους αυτων οπως σταθη τα αγια αυτων και ο νομος και δοξη μεγαλη εδοξασαν το εθνος αυτων
30 Jonathan rassembla sa nation et devint son grand prêtre, puis il alla rejoindre son peuple.	30 και ηθροισεν ιωναθαν το εθνος αυτων και εγενηθη αυτοις αρχιερευς και προσετεθη προς τον λαον αυτου
31 Les ennemis des Juifs voulurent envahir leur pays pour ravager leur territoire et porter lamain sur leur sanctuaire.	31 και εβουληθησαν οι εχθροι αυτων εμβατευσαι εις την χωραν αυτων και εκτειναι χειρας επι τα αγια αυτων
32 Alors Simon se leva et combattit pour sa nation. Il dépensa beaucoup de ses propresrichesses, fournit des armes aux hommes vaillants de sa nation et leur donna une solde;	32 τοτε αντεστη σιμων και επολεμησε περι του εθνους αυτου και εδαπανησεν χρηματα πολλα των εαυτου και οπλοδοτησεν τους ανδρας της δυναμεως του εθνους αυτου και εδωκεν αυτοις οψωνια
33 il fortifia les villes de Judée ainsi que Bethsour, sur les limites de la Judée, où se trouvaientauparavant les armes des ennemis, et il y mit une garnison de guerriers juifs.	33 και ωχυρωσεν τας πολεις της ιουδαιας και την βαιθσουραν την επι των οριων της ιουδαιας ου ην τα οπλα των πολεμιων το προτερον και εθετο εκει φρουραν ανδρας ιουδαιους
34 Il fortifia Joppé sur la mer et Gazara sur les limites d'Azôtos, habitée naguère par desennemis, où il plaça des colons juifs et entreposa tout ce qui convenait à leur entretien.	34 και ιοππην ωχυρωσεν την επι της θαλασσης και την γαζαραν την επι των οριων αζωτου εν η ωκουν οι πολεμιοι το προτερον και κατωκισεν εκει ιουδαιους και οσα επιτηδεια ην προς τη τουτων επανορθωσει εθετο εν αυτοις
35 Le peuple vit la fidélité de Simon et la gloire qu'il se proposait de donner à sa nation; ils leconstituèrent leur higoumène et leur grand prêtre à cause de tous les services qu'il avait rendus, à cause de lajustice et de la fidélité qu'il garda envers sa nation et parce qu'il avait travaillé de toutes manières à l'élévation deson peuple.	35 και ειδεν ο λαος την πιστιν του σιμωνος και την δοξαν ην εβουλευσατο ποιησαι τω εθνει αυτου και εθεντο αυτον ηγουμενον αυτων και αρχιερεα δια το αυτον πεποιηκεναι παντα ταυτα και την δικαιοσυνην και την πιστιν ην συνετηρησεν τω εθνει αυτου και εξεζητησεν παντι τροπω υψωσαι τον λαον αυτου
36 En ces jours, il lui fut donné d'extirper de son pays les nations et ceux qui étaient dans laCité de David à Jérusalem, dont ils s'étaient fait une citadelle d'où ils opéraient des sorties, souillant les alentoursdu sanctuaire et portant une atteinte grave à sa sainteté.	36 και εν ταις ημεραις αυτου ευοδωθη εν ταις χερσιν αυτου του εξαρθηναι τα εθνη εκ της χωρας αυτων και τους εν τη πολει δαυιδ τους εν ιερουσαλημ οι εποιησαν αυτοις ακραν εξ ης εξεπορευοντο και εμιαινον κυκλω των αγιων και εποιουν πληγην μεγαλην εν τη αγνεια
37 Il y établit des guerriers juifs et la fortifia pour la sécurité du pays et de la ville, et ilexhaussa les murailles de Jérusalem.	37 και κατωκισεν εν αυτη ανδρας ιουδαιους και ωχυρωσεν αυτην προς ασφαλειαν της χωρας και της πολεως και υψωσεν τα τειχη της ιερουσαλημ
38 Le roi Démétrius lui confirma en conséquence la souveraine sacrificature,	38 και ο βασιλευς δημητριος εστησεν αυτω την αρχιερωσυνην κατα ταυτα
39 il l'éleva au rang des amis et l'entoura d'un éclat considérable.	39 και εποιησεν αυτον των φιλων αυτου και εδοξασεν αυτον δοξη μεγαλη
40 Le roi en effet avait appris que les Romains appelaient les Juifs amis, alliés et frères, qu'ilsavaient reçu avec honneur les ambassadeurs de Simon,	40 ηκουσεν γαρ οτι προσηγορευνται οι ιουδαιοι υπο ρωμαιων φιλοι και συμμαχοι και αδελφοι και οτι απηντησαν τοις πρεσβευταις σιμωνος ενδοξως
41 et que les Juifs et les prêtres avaient jugé bon que Simon fût higoumène et grand prêtrepour toujours jusqu'à ce que paraisse un prophète accrédité;	41 και οτι οι ιουδαιοι και οι ιερεις ευδοκησαν του ειναι αυτων σιμωνα ηγουμενον και αρχιερεα εις τον αιωνα εως του αναστηναι προφητην πιστον
42 et aussi qu'il fût leur stratège et prît soin de désigner les responsables de la fabrique dusanctuaire, de l'administration du pays, des armements et des places fortes;	42 και του ειναι επ' αυτων στρατηγον και οπως μελη αυτω περι των αγιων καθισταναι δι' αυτου επι των εργων αυτων και επι της χωρας και επι των οπλων και επι των οχυρωματων
43 (qu'il prît soin du sanctuaire, qu'il fût obéi de tous, que tous les actes dans le pays fussentrédigés en son nom, qu'il fût revêtu de la pourpre et portât des ornements d'or.	43 και οπως μελη αυτω περι των αγιων και οπως ακουηται υπο παντων και οπως γραφωνται επι τω ονοματι αυτου πασαι συγγραφαι εν τη χωρα και οπως περιβαλληται πορφυραν και χρυσοφορη
44 Il ne sera permis à personne du peuple et d'entre les prêtres de rejeter un de ces points, nide contredire les ordres qu'il donnera, ni de tenir un conciliabule dans le pays à son insu, ni de revêtir la pourpreou de porter l'agrafe d'or.	44 και ουκ εξεσται ουθενι του λαου και των ιερεων αθετησαι τι τουτων και αντειπειν τοις υπ' αυτου ρηθησομενοις και επισυστρεψαι συστροφην εν τη χωρα ανευ αυτου και περιβαλλεσθαι πορφυραν και εμπορπουσθαι πορπην χρυσην
45 Quiconque agira contrairement à ces décisions ou en rejettera un point, sera passible d'unepeine.	45 ος δ' αν παρα ταυτα ποιηση η αθετηση τι τουτων ενοχος εσται
46 Le peuple trouva bon d'accorder à Simon le droit d'agir suivant ces dispositions.	46 και ευδοκησεν πας ο λαος θεσθαι σιμωνι ποιησαι κατα τους λογους τουτους
47 Simon accepta et il consentit à exercer le souverain sacerdoce, à être stratège et ethnarquedes Juifs et des prêtres, à être à la tête de tous.	47 και επεδεξατο σιμων και ευδοκησεν αρχιερατευειν και ειναι στρατηγος και εθναρχης των ιουδαιων και ιερεων και του προστατησαι παντων
48 Ils décrétèrent que cet écrit serait gravé sur des tables de bronze qui devraient être placéesdans l'enceinte du sanctuaire en un lieu apparent,	48 και την γραφην ταυτην ειπον θεσθαι εν δελτοις χαλκαις και στησαι αυτας εν περιβολω των αγιων εν τοπω επισημω
49 et que des copies en seraient déposées dans le Trésor pour être à la disposition de Simon etde ses fils."	49 τα δε αντιγραφα αυτων θεσθαι εν τω γαζοφυλακιω οπως εχη σιμων και οι υιοι αυτου