ΠΑΡΟΙΜΙΑΙ - Proverbi - Proverbs 23

LXX	JERUSALEM
1 εαν καθισης δειπνειν επι τραπεζης δυναστων νοητως νοει τα παρατιθεμενα σοι	1 Si tu t'assieds à la table d'un grand, prends bien garde à ce qui est devant toi;
2 και επιβαλλε την χειρα σου ειδως οτι τοιαυτα σε δει παρασκευασαι	2 mets un couteau sur ta gorge si tu es gourmand.
3 ει δε απληστοτερος ει μη επιθυμει των εδεσματων αυτου ταυτα γαρ εχεται ζωης ψευδους	3 Ne convoite pas ses mets, car c'est une nourriture décevante.
4 μη παρεκτεινου πενης ων πλουσιω τη δε ση εννοια αποσχου	4 Ne te fatigue pas à acquérir la richesse, cesse d'y appliquer ton intelligence.
5 εαν επιστησης το σον ομμα προς αυτον ουδαμου φανειται κατεσκευασται γαρ αυτω πτερυγες ωσπερ αετου και υποστρεφει εις τον οικον του προεστηκοτος αυτου	5 Lèves-tu les yeux vers elle, elle n'est plus là, car elle sait se faire des ailes comme l'aigle qui volevers le ciel.
6 μη συνδειπνει ανδρι βασκανω μηδε επιθυμει των βρωματων αυτου	6 Ne mange pas le pain de l'homme aux regards envieux, ne convoite pas ses mets.
7 ον τροπον γαρ ει τις καταπιοι τριχα ουτως εσθιει και πινει	7 Car le calcul qu'il fait en lui-même, c'est lui: "Mange et bois!" te dit-il, mais son coeur n'est pasavec toi.
8 μηδε προς σε εισαγαγης αυτον και φαγης τον ψωμον σου μετ' αυτου εξεμεσει γαρ αυτον και λυμανειται τους λογους σου τους καλους	8 La bouchée à peine avalée, tu la vomiras et tu en seras pour tes paroles flatteuses.
9 εις ωτα αφρονος μηδεν λεγε μηποτε μυκτηριση τους συνετους λογους σου	9 Aux oreilles du sot ne parle pas, il mépriserait la finesse de tes propos.
10 μη μεταθης ορια αιωνια εις δε κτημα ορφανων μη εισελθης	10 Ne déplace pas la borne antique, dans le champ des orphelins n'entre pas,
11 ο γαρ λυτρουμενος αυτους κυριος κραταιος εστιν και κρινει την κρισιν αυτων μετα σου	11 car leur vengeur est puissant, c'est lui qui épousera, contre toi, leur querelle.
12 δος εις παιδειαν την καρδιαν σου τα δε ωτα σου ετοιμασον λογοις αισθησεως	12 Applique ton coeur à la discipline, tes oreilles aux paroles de science.
13 μη αποσχη νηπιον παιδευειν οτι εαν παταξης αυτον ραβδω ου μη αποθανη	13 Ne ménage pas à l'enfant la correction, si tu le frappes de la baguette, il n'en mourra pas!
14 συ μεν γαρ παταξεις αυτον ραβδω την δε ψυχην αυτου εκ θανατου ρυση	14 Si tu le frappes de la baguette, c'est son âme que tu délivreras du shéol.
15 υιε εαν σοφη γενηται σου η καρδια ευφρανεις και την εμην καρδιαν	15 Mon fils, si ton coeur est sage, mon coeur, à moi, se réjouira,
16 και ενδιατριψει λογοις τα σα χειλη προς τα εμα χειλη εαν ορθα ωσιν	16 et mes reins exulteront quand tes lèvres exprimeront des choses justes.
17 μη ζηλουτω η καρδια σου αμαρτωλους αλλα εν φοβω κυριου ισθι ολην την ημεραν	17 Que ton coeur n'envie pas les pécheurs, mais dans la crainte de Yahvé qu'il reste tout le jour,
18 εαν γαρ τηρησης αυτα εσται σοι εκγονα η δε ελπις σου ουκ αποστησεται	18 car il existe un avenir et ton espérance ne sera pas anéantie.
19 ακουε υιε και σοφος γινου και κατευθυνε εννοιας σης καρδιας	19 Ecoute, mon fils, deviens sage, et dirige ton coeur dans le chemin.
20 μη ισθι οινοποτης μηδε εκτεινου συμβολαις κρεων τε αγορασμοις	20 Ne sois pas de ceux qui s'enivrent de vin, ni de ceux qui se gavent de viande,
21 πας γαρ μεθυσος και πορνοκοπος πτωχευσει και ενδυσεται διερρηγμενα και ρακωδη πας υπνωδης	21 car buveur et glouton s'appauvrissent, et la torpeur fait porter des haillons.
22 ακουε υιε πατρος του γεννησαντος σε και μη καταφρονει οτι γεγηρακεν σου η μητηρ	22 Ecoute ton père qui t'a engendré, ne méprise pas ta mère devenue vieille.
23 -	23 Acquiers la vérité, ne la vends pas: sagesse, discipline et intelligence.
24 καλως εκτρεφει πατηρ δικαιος επι δε υιω σοφω ευφραινεται η ψυχη αυτου	24 Il est au comble de l'allégresse, le père du juste; celui qui a donné le jour au sage s'en réjouit.
25 ευφραινεσθω ο πατηρ και η μητηρ επι σοι και χαιρετω η τεκουσα σε	25 Ton père et ta mère seront dans la joie, et dans l'allégresse, celle qui t'a enfanté.
26 δος μοι υιε σην καρδιαν οι δε σοι οφθαλμοι εμας οδους τηρειτωσαν	26 Mon fils, prête-moi attention, que tes yeux se complaisent dans ma voie:
27 πιθος γαρ τετρημενος εστιν αλλοτριος οικος και φρεαρ στενον αλλοτριον	27 c'est une fosse profonde que la prostituée, un puits étroit que l'étrangère.
28 ουτος γαρ συντομως απολειται και πας παρανομος αναλωθησεται	28 Elle aussi, comme un brigand, est en embuscade, parmi les hommes elle multiplie les traîtres.
29 τινι ουαι τινι θορυβος τινι κρισις τινι αηδιαι και λεσχαι τινι συντριμματα δια κενης τινος πελειοι οι οφθαλμοι	29 Pour qui les "Malheur?" Pour qui les "Hélas?" Pour qui les querelles? Pour qui les plaintes?Pour qui les coups à tort et à travers? Pour qui les yeux troubles?
30 ου των εγχρονιζοντων εν οινοις ου των ιχνευοντων που ποτοι γινονται	30 Pour ceux qui s'attardent au vin, qui vont en quête de boissons mêlées.
31 μη μεθυσκεσθε οινω αλλα ομιλειτε ανθρωποις δικαιοις και ομιλειτε εν περιπατοις εαν γαρ εις τας φιαλας και τα ποτηρια δως τους οφθαλμους σου υστερον περιπατησεις γυμνοτερος υπερου	31 Ne regarde pas le vin, comme il est vermeil! comme il brille dans la coupe! comme il couletout droit!
32 το δε εσχατον ωσπερ υπο οφεως πεπληγως εκτεινεται και ωσπερ υπο κεραστου διαχειται αυτω ο ιος	32 Il finit par mordre comme un serpent, par piquer comme une vipère.
33 οι οφθαλμοι σου οταν ιδωσιν αλλοτριαν το στομα σου τοτε λαλησει σκολια	33 Tes yeux verront d'étranges choses, ton coeur s'exprimera de travers.
34 και κατακειση ωσπερ εν καρδια θαλασσης και ωσπερ κυβερνητης εν πολλω κλυδωνι	34 Tu seras comme un homme couché en haute mer, ou couché à la pointe d'un mât.
35 ερεις δε τυπτουσιν με και ουκ επονεσα και ενεπαιξαν μοι εγω δε ουκ ηδειν ποτε ορθρος εσται ινα ελθων ζητησω μεθ' ων συνελευσομαι	35 "On m'a battu, je n'ai point de mal! On m'a rossé, je n'ai rien senti! Quand m'éveillerai-je? J'endemanderai encore!"