ΠΑΡΟΙΜΙΑΙ - Proverbi - Proverbs 23

LXX	BIBLES DES PEUPLES
1 εαν καθισης δειπνειν επι τραπεζης δυναστων νοητως νοει τα παρατιθεμενα σοι	1 Si tu es à table avec un notable, regarde bien ce qui est devant toi.
2 και επιβαλλε την χειρα σου ειδως οτι τοιαυτα σε δει παρασκευασαι	2 Ne sois pas gourmand, tu te mettrais le couteau sur la gorge!
3 ει δε απληστοτερος ει μη επιθυμει των εδεσματων αυτου ταυτα γαρ εχεται ζωης ψευδους	3 Ne te jette pas sur ses bons plats: ce sont des aliments qui trompent!
4 μη παρεκτεινου πενης ων πλουσιω τη δε ση εννοια αποσχου	4 Ne te fatigue pas à poursuivre la richesse, cesse d’y penser;
5 εαν επιστησης το σον ομμα προς αυτον ουδαμου φανειται κατεσκευασται γαρ αυτω πτερυγες ωσπερ αετου και υποστρεφει εις τον οικον του προεστηκοτος αυτου	5 à peine aperçue, sitôt disparue! Elle se fait des ailes, et comme un aigle s’envole dans les nuages.
6 μη συνδειπνει ανδρι βασκανω μηδε επιθυμει των βρωματων αυτου	6 Ne mange pas le pain d’un homme intéressé, ne convoite pas ses mets délicats,
7 ον τροπον γαρ ει τις καταπιοι τριχα ουτως εσθιει και πινει	7 car toute son attitude est calculée. “Mange et bois!” te dit-il, mais son cœur n’est pas avec toi.
8 μηδε προς σε εισαγαγης αυτον και φαγης τον ψωμον σου μετ' αυτου εξεμεσει γαρ αυτον και λυμανειται τους λογους σου τους καλους	8 Tu devras vomir le morceau que tu auras mangé, et tu auras perdu tes bonnes paroles.
9 εις ωτα αφρονος μηδεν λεγε μηποτε μυκτηριση τους συνετους λογους σου	9 Ne parle pas aux oreilles d’un sot, il mépriserait tes paroles les plus sensées.
10 μη μεταθης ορια αιωνια εις δε κτημα ορφανων μη εισελθης	10 Ne déplace pas une borne ancienne, n’empiète pas sur le champ des orphelins.
11 ο γαρ λυτρουμενος αυτους κυριος κραταιος εστιν και κρινει την κρισιν αυτων μετα σου	11 Ils ont un défenseur puissant, Yahvé lui-même, qui plaidera leur cause contre toi.
12 δος εις παιδειαν την καρδιαν σου τα δε ωτα σου ετοιμασον λογοις αισθησεως	12 Mets tout ton zèle à t’instruire, ouvre tes oreilles aux paroles du savoir.
13 μη αποσχη νηπιον παιδευειν οτι εαν παταξης αυτον ραβδω ου μη αποθανη	13 N’hésite pas à corriger un enfant: ce n’est pas de l’avoir fouetté qui le fera mourir.
14 συ μεν γαρ παταξεις αυτον ραβδω την δε ψυχην αυτου εκ θανατου ρυση	14 Il te faut le corriger: ainsi tu le sauveras du séjour des morts.
15 υιε εαν σοφη γενηται σου η καρδια ευφρανεις και την εμην καρδιαν	15 Mon fils, si tu deviens sage, je serai le premier à m’en réjouir;
16 και ενδιατριψει λογοις τα σα χειλη προς τα εμα χειλη εαν ορθα ωσιν	16 je serai heureux lorsque tu seras dans le vrai.
17 μη ζηλουτω η καρδια σου αμαρτωλους αλλα εν φοβω κυριου ισθι ολην την ημεραν	17 N’envie pas les pécheurs mais reste toujours dans la crainte de Yahvé,
18 εαν γαρ τηρησης αυτα εσται σοι εκγονα η δε ελπις σου ουκ αποστησεται	18 si tu la gardes, tu en verras le résultat, et ton espérance ne sera pas déçue.
19 ακουε υιε και σοφος γινου και κατευθυνε εννοιας σης καρδιας	19 Écoute, mon fils, et deviens sage, marche sur le droit chemin.
20 μη ισθι οινοποτης μηδε εκτεινου συμβολαις κρεων τε αγορασμοις	20 Ne va pas avec les buveurs de vin et ceux qui s’empiffrent de viande;
21 πας γαρ μεθυσος και πορνοκοπος πτωχευσει και ενδυσεται διερρηγμενα και ρακωδη πας υπνωδης	21 car l’ivrogne et le glouton s’appauvrissent, et le fainéant portera des haillons.
22 ακουε υιε πατρος του γεννησαντος σε και μη καταφρονει οτι γεγηρακεν σου η μητηρ	22 Écoute ton père qui t’a donné la vie; ne méprise pas ta mère quand elle aura vieilli.
23 -	23 Achète la vérité, ne la revends pas; acquiers la sagesse, l’instruction et l’intelligence.
24 καλως εκτρεφει πατηρ δικαιος επι δε υιω σοφω ευφραινεται η ψυχη αυτου	24 Le père du juste aura de quoi se réjouir; celle qui a mis au monde un sage, il fera son bonheur.
25 ευφραινεσθω ο πατηρ και η μητηρ επι σοι και χαιρετω η τεκουσα σε	25 Que se réjouissent donc ton père et ta mère, qu’éclate la joie de celle qui t’a mis au monde!
26 δος μοι υιε σην καρδιαν οι δε σοι οφθαλμοι εμας οδους τηρειτωσαν	26 Donne-moi ton attention, mon fils, ne perds pas de vue le chemin que je t’indique;
27 πιθος γαρ τετρημενος εστιν αλλοτριος οικος και φρεαρ στενον αλλοτριον	27 sache que la prostituée est une fosse profonde, la femme adultère est un puits étroit.
28 ουτος γαρ συντομως απολειται και πας παρανομος αναλωθησεται	28 Comme un brigand elle se tient à l’affût; combien d’hommes n’ont-ils pas trahi pour elle!
29 τινι ουαι τινι θορυβος τινι κρισις τινι αηδιαι και λεσχαι τινι συντριμματα δια κενης τινος πελειοι οι οφθαλμοι	29 Pour qui les “Ah”? Pour qui les “Hélas”? Pour qui les disputes et les plaintes? Pour qui les coups sans motif et les yeux qui voient double?
30 ου των εγχρονιζοντων εν οινοις ου των ιχνευοντων που ποτοι γινονται	30 Pour ceux qui restent à boire, qui additionnent les verres et les alcools.
31 μη μεθυσκεσθε οινω αλλα ομιλειτε ανθρωποις δικαιοις και ομιλειτε εν περιπατοις εαν γαρ εις τας φιαλας και τα ποτηρια δως τους οφθαλμους σου υστερον περιπατησεις γυμνοτερος υπερου	31 Ne te laisse pas fasciner par le vin: quel beau rouge, transparent dans la coupe, et comme il descend!
32 το δε εσχατον ωσπερ υπο οφεως πεπληγως εκτεινεται και ωσπερ υπο κεραστου διαχειται αυτω ο ιος	32 Comme le serpent, il finira par te mordre, il te piquera comme une vipère.
33 οι οφθαλμοι σου οταν ιδωσιν αλλοτριαν το στομα σου τοτε λαλησει σκολια	33 Tu ne sauras plus ce que tu vois et tu te mettras à dire des bêtises.
34 και κατακειση ωσπερ εν καρδια θαλασσης και ωσπερ κυβερνητης εν πολλω κλυδωνι	34 Tu seras comme un homme en pleine mer, cramponné au mât du navire:
35 ερεις δε τυπτουσιν με και ουκ επονεσα και ενεπαιξαν μοι εγω δε ουκ ηδειν ποτε ορθρος εσται ινα ελθων ζητησω μεθ' ων συνελευσομαι	35 “On m’a frappé… non, je n’ai pas eu mal! On m’a battu… non, je n’ai rien senti!
	36 Vais-je me réveiller? Je veux en redemander!”