1 Καλλιον ονομα καλον παρα πολυτιμον μυρον? και η ημερα του θανατου παρα την ημεραν της γεννησεως. | 1 Lepsze jest dobre imię niż wonne olejki, a dzień śmierci niż dzień urodzenia. |
2 Καλλιον να υπαγη τις εις οικον πενθους, παρα να υπαγη εις οικον συμποσιου? διοτι τουτο ειναι το τελος παντος ανθρωπου, και ο ζων θελει βαλει αυτο εις την καρδιαν αυτου. | 2 Lepiej jest iść do domu żałoby, niż iść do domu wesela, bo w tamtym jest koniec każdego człowieka, i człowiek żyjący bierze to sobie do serca. |
3 Καλλιον η λυπη παρα τον γελωτα? διοτι εκ της σκυθρωποτητος του προσωπου η καρδια γινεται φαιδροτερα. | 3 Lepszy jest smutek niż śmiech, bo przy smutnym obliczu serce jest dobre. |
4 Η καρδια των σοφων ειναι εν οικω πενθους? αλλ' η καρδια των αφρονων εν οικω ευφροσυνης. | 4 Serce mędrców jest w domu żałoby, a serce głupców w domu wesela. |
5 Καλλιον εις τον ανθρωπον να ακουη επιπληξιν σοφου, παρα να ακουη ασμα αφρονων? | 5 Lepiej jest słuchać karcenia przez mędrca, niż słuchać pochwały ze strony głupców. |
6 διοτι καθως ειναι ο ηχος των ακανθων υποκατω του λεβητος, ουτως ο γελως του αφρονος και τουτο ματαιοτης. | 6 Bo czym trzaskanie cierni płonących pod kotłem, tym jest śmiech głupiego. I to jest także marnością. |
7 Βεβαιως η καταδυναστεια παραλογιζει τον σοφον? και το δωρον διαφθειρει την καρδιαν. | 7 Bo rzecz przywłaszczona może ogłupić mędrca, a przekupstwo czyni serce przewrotnym. |
8 Καλλιον το τελος του πραγματος παρα την αρχην αυτου? καλητερος ο μακροθυμος παρα τον υψηλοφρονα. | 8 Lepszy jest koniec mowy niż jej początek, lepszy jest umysł cierpliwy niż pyszny. |
9 Μη σπευδε εν τω πνευματι σου να θυμονης? διοτι ο θυμος αναπαυεται εν τω κολπω των αφρονων. | 9 Nie bądź pochopny w duchu do gniewu, bo gniew przebywa w piersi głupców. |
10 Μη ειπης, Τις η αιτια, δια την οποιαν αι παρελθουσαι ημεραι ησαν καλητεραι παρα ταυτας; διοτι δεν ερωτας φρονιμως περι τουτου. | 10 Nie mów: Jak się to dzieje, że dawne dni były lepsze niż obecne? - Bo nieroztropnie o to się pytasz. |
11 Η σοφια ειναι καλη ως η κληρονομια, και ωφελιμος εις τους βλεποντας τον ηλιον. | 11 Lepsza jest mądrość niż dziedzictwo, i z większym pożytkiem dla tych, którzy widzą słońce. |
12 Διοτι η σοφια ειναι σκεπη, ως ειναι σκεπη το αργυριον? πλην η υπεροχη της γνωσεως ειναι, οτι η σοφια ζωοποιει τους εχοντας αυτην. | 12 Bo w cieniu mądrości, jak w cieniu pieniądza; a większa jest jeszcze korzyść z poznania mądrości: darzy życiem tego, który ją posiada. |
13 Θεωρει το εργον του Θεου? διοτι τις δυναται να καμη ευθες εκεινο, το οποιον αυτος εκαμε στρεβλον; | 13 Przypatrz się dziełu Bożemu! Bo któż naprostować może to, co On skrzywił? |
14 Εν ημερα ευτυχιας ευφραινου, εν δε ημερα δυστυχιας σκεπτου? διοτι ο Θεος εκαμε το εν αντιστιχον του αλλου, δια να μη ευρισκη ο ανθρωπος μηδεν οπισω αυτου. | 14 Gdy ci się dobrze wiedzie, ciesz się z tego, a wiedzie ci się źle, wtedy to rozważ: zarówno jedno jak i drugie sprawia Bóg, ponieważ człowiek nie może dociec niczego zgoła, co będzie potem. |
15 Τα παντα ειδον εν ταις ημεραις της ματαιοτητος μου? υπαρχει δικαιος, οστις αφανιζεται εν τη δικαιοσυνη αυτου? και υπαρχει ασεβης, οστις μακροημερευει εν τη κακια αυτου. | 15 Wszystko widziałem za marnych dni moich: tu sprawiedliwy, który ginie przy swej sprawiedliwości, a tu złoczyńca, który przy złości swej długo żyje. |
16 Μη γινου δικαιος παραπολυ, και μη φρονει σεαυτον υπερμετρα σοφον? δια τι να αφανισθης; | 16 Nie bądź przesadnie sprawiedliwy i nie uważaj się za zbyt mądrego! Dlaczego miałbyś sobie sam zgotować zgubę? |
17 Μη γινου κακος παραπολυ, και μη εσο αφρων? δια τι να αποθανης προ του καιρου σου; | 17 Nie bądź zły do przesady i nie bądź głupcem. Dlaczego miałbyś przed czasem swym umrzeć? |
18 Ειναι καλον να κρατης τουτο, απο δε εκεινου να μη αποσυρης την χειρα σου? διοτι ο φοβουμενος τον Θεον θελει εκφυγει παντα ταυτα. | 18 Dobrze, jeżeli się trzymasz jednego, a od drugiego ręki swej też nie odejmiesz, bo kto się boi Boga, tego wszystkiego uniknie. |
19 Η σοφια ενδυναμονει τον σοφον περισσοτερον παρα δεκα εξουσιαζοντες, οιτινες ειναι εν τη πολει. | 19 Mądrość czyni mądrego silniejszym niźli dziesięciu mocarzy, którzy są w mieście. |
20 Διοτι δεν υπαρχει ανθρωπος δικαιος επι της γης, οστις να πραττη το καλον και να μη αμαρτανη. | 20 Bo nie ma na ziemi człowieka sprawiedliwego, który by zawsze postępował dobrze, a nigdy nie zgrzeszył. |
21 Προσετι, μη δωσης την προσοχην σου εις παντας τους λογους οσοι λεγονται? μηποτε ακουσης τον δουλον σου καταρωμενον σε? | 21 Nie zwracaj też uwagi na wszystkie rozmowy, jakie się prowadzi, ażebyś czasem nie usłyszał, jak ci złorzeczy twój sługa. |
22 διοτι πολλακις και η καρδια σου γνωριζει οτι και συ παρομοιως κατηρασθης αλλους. | 22 Bo często przecież, jak sam wiesz, ty także innym złorzeczyłeś. |
23 Παντα ταυτα εδοκιμασα δια της σοφιας? ειπα, Θελω γεινει σοφος? αλλ' αυτη απεμακρυνθη απ' εμου. | 23 To wszystko badałem i miałem na uwadze mądrość. Mówiłem: Chciałbym być mądrym! - lecz mądrość jest dla mnie niedostępna. |
24 Ο, τι ειναι πολυ μακραν και εις ακρον βαρυ, τις δυναται να ευρη τουτο; | 24 Niedostępne jest to, co istnieje, i niezgłębione - któż może to zbadać? |
25 Εγω περιηλθον εν τη καρδια μου δια να μαθω και να ανιχνευσω, και να εκζητησω σοφιαν και τον λογον των πραγματων, και να γνωρισω την ασεβειαν της αφροσυνης και την ηλιθιοτητα της ανοησιας. | 25 Zwróciłem swój umysł ku temu, by poznać, badać i szukać mądrości i słusznej oceny, by poznać, że zło jest głupotą, a wielka głupota - szaleństwem. |
26 Και ευρον οτι πικροτερα ειναι παρα θανατον η γυνη, της οποιας η καρδια ειναι παγιδες και δικτυα και αι χειρες αυτης δεσμα? ο αρεστος ενωπιον του Θεου θελει εκφυγει απ' αυτης? ο δε αμαρτωλος θελει συλληφθη εν αυτη. | 26 I przekonałem się, że bardziej gorzką niż śmierć jest kobieta, bo ona jest siecią, serce jej sidłem, a ręce jej więzami. Kto Bogu jest miły, ten się od niej ustrzeże, lecz grzesznika ona usidli. |
27 Ιδε, τουτο ευρηκα, λεγει ο Εκκλησιαστης, εξεταζων εν προς εν, δια να ευρω τον λογον? | 27 Oto, do czego doszedłem - powiada Kohelet - jedno z drugim porównując, by znaleźć słuszną ocenę, |
28 τον οποιον ετι η ψυχη μου εκζητει αλλα δεν ευρισκω? ανδρα ενα μεταξυ χιλιων ευρηκα? γυναικα ομως μιαν μεταξυ πασων τουτων δεν ευρηκα. | 28 której nadal szukam, a nie znajduję. Znalazłem jednego prawego mężczyznę pośród tysiąca, ale kobiety prawej w tej liczbie nie znalazłem. |
29 Ιδου, τουτο μονον ευρηκα? οτι ο Θεος εκαμε τον ανθρωπον ευθυν, αλλ' αυτοι επεζητησαν λογισμους πολλους. | 29 Tylko, oto co stwierdziłem: Bóg uczynił ludzi prawymi, lecz oni szukają rozlicznych wybiegów. |