1 - Figliuolo mio, se hai fatto sicurtà pel tuo amico, hai impegnato la mano presso un estraneo, | 1 υιε εαν εγγυηση σον φιλον παραδωσεις σην χειρα εχθρω |
2 ti sei vincolato colle parole della tua bocca e obbligato colle tue stesse profferte. | 2 παγις γαρ ισχυρα ανδρι τα ιδια χειλη και αλισκεται χειλεσιν ιδιου στοματος |
3 Fa' dunque quel che ti dico, o figliuolo mio, e libera te stesso, giacchè sei caduto nelle mani del tuo prossimo. Va', corri, affrettati, scuoti il tuo amico; | 3 ποιει υιε α εγω σοι εντελλομαι και σωζου ηκεις γαρ εις χειρας κακων δια σον φιλον ιθι μη εκλυομενος παροξυνε δε και τον φιλον σου ον ενεγυησω |
4 Non dare riposo agli occhi tuoi, non sonnecchino le tue palpebre; | 4 μη δως υπνον σοις ομμασιν μηδε επινυσταξης σοις βλεφαροις |
5 svincolati, come un daino, da chi l'ha preso, e come uccello di mano all'uccellatore. | 5 ινα σωζη ωσπερ δορκας εκ βροχων και ωσπερ ορνεον εκ παγιδος |
6 Va', pigro, dalla formica, considera le sue vie e impara a esser saggio. | 6 ιθι προς τον μυρμηκα ω οκνηρε και ζηλωσον ιδων τας οδους αυτου και γενου εκεινου σοφωτερος |
7 Essa, senza avere nè duce, nè istruttore, nè principe, | 7 εκεινω γαρ γεωργιου μη υπαρχοντος μηδε τον αναγκαζοντα εχων μηδε υπο δεσποτην ων |
8 prepara nell'estate il suo sostentamento e nel tempo della mèsse raccoglie da mangiare. | 8 ετοιμαζεται θερους την τροφην πολλην τε εν τω αμητω ποιειται την παραθεσιν [8α] η πορευθητι προς την μελισσαν και μαθε ως εργατις εστιν την τε εργασιαν ως σεμνην ποιειται [8β] ης τους πονους βασιλεις και ιδιωται προς υγιειαν προσφερονται ποθεινη δε εστιν πασιν και επιδοξος [8χ] καιπερ ουσα τη ρωμη ασθενης την σοφιαν τιμησασα προηχθη |
9 Infino a quando, o pigro, dormirai? quand'è che t'alzerai dal tuo sonno? | 9 εως τινος οκνηρε κατακεισαι ποτε δε εξ υπνου εγερθηση |
10 Un po' dormi, un po' sonnecchi, un po' tieni le mani in mano per riposare; | 10 ολιγον μεν υπνοις ολιγον δε καθησαι μικρον δε νυσταζεις ολιγον δε εναγκαλιζη χερσιν στηθη |
11 e intanto la povertà ti raggiunge, come un viandante, e l'indigenza, come un uomo armato. Ma se tu sarai solerte, verrà come una sorgente la tua mèsse e l'indigenza fuggirà lungi da te. | 11 ειτ' εμπαραγινεται σοι ωσπερ κακος οδοιπορος η πενια και η ενδεια ωσπερ αγαθος δρομευς [11α] εαν δε αοκνος ης ηξει ωσπερ πηγη ο αμητος σου η δε ενδεια ωσπερ κακος δρομευς απαυτομολησει |
12 Un rinnegato, un uomo che non è niente di buono, procede con bocca perversa; | 12 ανηρ αφρων και παρανομος πορευεται οδους ουκ αγαθας |
13 ammicca cogli occhi, tenta col piede, parla col dito; | 13 ο δ' αυτος εννευει οφθαλμω σημαινει δε ποδι διδασκει δε εννευμασιν δακτυλων |
14 nel cattivo suo cuore, macchina il male e in ogni tempo semina discordie. | 14 διεστραμμενη δε καρδια τεκταινεται κακα εν παντι καιρω ο τοιουτος ταραχας συνιστησιν πολει |
15 Verrà sopra costui improvvisamente la sua rovinasi schianterà d'un colpo senza più rimedio. | 15 δια τουτο εξαπινης ερχεται η απωλεια αυτου διακοπη και συντριβη ανιατος |
16 Sono sei cose che il Signore odia, e la settima è in esecrazione all'anima sua: | 16 οτι χαιρει πασιν οις μισει ο κυριος συντριβεται δε δι' ακαθαρσιαν ψυχης |
17 occhi alteri, lingua bugiarda, mani spargitrici di sangue innocente, | 17 οφθαλμος υβριστου γλωσσα αδικος χειρες εκχεουσαι αιμα δικαιου |
18 cuore che macchina disegni iniqui, piedi veloci a correre al male, | 18 και καρδια τεκταινομενη λογισμους κακους και ποδες επισπευδοντες κακοποιειν |
19 chi proferisce menzogne in falso testimonio, e colui che semina discordie tra i fratelli. | 19 εκκαιει ψευδη μαρτυς αδικος και επιπεμπει κρισεις ανα μεσον αδελφων |
20 Fa' tesoro, o figliuolo mio, dei precetti di tuo padre e non lasciare la legge di tua madre. | 20 υιε φυλασσε νομους πατρος σου και μη απωση θεσμους μητρος σου |
21 Tienli legati sopra il tuo cuore sempre e annodali al tuo collo. | 21 αφαψαι δε αυτους επι ση ψυχη δια παντος και εγκλοιωσαι επι σω τραχηλω |
22 Quando viaggi camminino teco, quando dormi ti custodiscano, e vegliando intrattienti con essi. | 22 ηνικα αν περιπατης επαγου αυτην και μετα σου εστω ως δ' αν καθευδης φυλασσετω σε ινα εγειρομενω συλλαλη σοι |
23 Perchè lampada è il precetto e luce la legge e strada di vita è la correzione della disciplina. | 23 οτι λυχνος εντολη νομου και φως και οδος ζωης ελεγχος και παιδεια |
24 Per guardarti dalla donna malvagia e dalla lusingatrice lingua dell'avventuriera. | 24 του διαφυλασσειν σε απο γυναικος υπανδρου και απο διαβολης γλωσσης αλλοτριας |
25 Il tuo cuore non vagheggi la sua bellezzanon lasciarti prendere dai suoi cenni. | 25 μη σε νικηση καλλους επιθυμια μηδε αγρευθης σοις οφθαλμοις μηδε συναρπασθης απο των αυτης βλεφαρων |
26 Perchè il prezzo di una cortigiana è d'un pane appena, mentre la donna di partito fa preda di un'anima preziosa. | 26 τιμη γαρ πορνης οση και ενος αρτου γυνη δε ανδρων τιμιας ψυχας αγρευει |
27 Può forse un uomo tenersi del fuoco in senosenza che brucino le sue vesti? | 27 αποδησει τις πυρ εν κολπω τα δε ιματια ου κατακαυσει |
28 o camminare sulle bracisenza scottarsi le piante? | 28 η περιπατησει τις επ' ανθρακων πυρος τους δε ποδας ου κατακαυσει |
29 Così chi frequenta la donna altrui; non sarà netto se l'avrà toccata. | 29 ουτως ο εισελθων προς γυναικα υπανδρον ουκ αθωωθησεται ουδε πας ο απτομενος αυτης |
30 Non è gran colpa se uno ha rubato, quando ruba per empirsi il ventre, avendo fame; | 30 ου θαυμαστον εαν αλω τις κλεπτων κλεπτει γαρ ινα εμπληση την ψυχην πεινων |
31 anche colto, restituirà sette tanti; darà magari tutta la sostanza di casa sua. | 31 εαν δε αλω αποτεισει επταπλασια και παντα τα υπαρχοντα αυτου δους ρυσεται εαυτον |
32 Ma l'adultero, per la sua insensataggine, perderà la sua anima. | 32 ο δε μοιχος δι' ενδειαν φρενων απωλειαν τη ψυχη αυτου περιποιειται |
33 Egli raccoglierà disonore e vergogna e la sua infamia non si cancellerà. | 33 οδυνας τε και ατιμιας υποφερει το δε ονειδος αυτου ουκ εξαλειφθησεται εις τον αιωνα |
34 Perchè la gelosia furibonda del marito non gliela risparmierà nel dì della vendetta; | 34 μεστος γαρ ζηλου θυμος ανδρος αυτης ου φεισεται εν ημερα κρισεως |
35 non si acquieterà alle preghiere di nessuno, nè accetterà ammenda di doni per quanto numerosi. | 35 ουκ ανταλλαξεται ουδενος λυτρου την εχθραν ουδε μη διαλυθη πολλων δωρων |