Mądrość Syracha 22

Biblia Tysiąclecia	BIBLIA
1 Leniwiec przyrównany będzie do obłoconego kamienia, a każdy zagwiżdże nad jego hańbą.	1 A una piedra sucia se parece el perezoso, todo el mundo silba sobre su deshonra.
2 Leniwiec przyrównany będzie do krowiego nawozu, każdy, kto go podniesie, otrząśnie rękę.	2 Bola de excrementos es el perezoso, que todo el que la toca se sacude la mano.
3 Hańba dla ojca, jeśli ma syna źle wychowanego, a jeśli córkę, to wstyd mu ona przyniesie.	3 Es vergüenza de un padre tener un hijo ineducado, pero la hija le nace ya para su confusión.
4 Córka roztropna jest bogactwem dla swego męża, a córka, która wstyd przynosi, zgryzotą dla swego ojca.	4 Para la hija prudente la herencia es su marido, la desvergonzada es la tristeza de su progenitor.
5 Nieobyczajna córka zawstydza ojca i męża i przez obydwóch będzie wzgardzona.	5 La hija insolente es la vergüenza del padre y del marido, y por los dos es despreciada.
6 Jak muzyka w czas smutku, tak nauka w niewłaściwym czasie, natomiast chłosta i upomnienie są zawsze mądre.	6 Música en duelo es un relato inoportuno, azotes y corrección son siempre sabiduría.
9 Uczyć głupiego - to kleić skorupy lub budzić śpiącego z głębokiego snu.	9 Como pegar cascotes es enseñar al necio, o despertar al que duerme con sueño pesado.
10 Nauczać głupiego - to jakby nauczać drzemiącego, który jeszcze w końcu zapyta: A o co chodzi?	10 Conversar con el necio es conversar con un dormido; al acabar dirá: «¿Qué estás diciendo?»
11 Płacz nad zmarłym, stracił bowiem światło, płacz nad głupim, bo rozum zgubił. Ciszej płacz nad zmarłym, bo znalazł odpoczynek, życie zaś głupiego gorsze jest od śmierci.	11 Llora al muerto, pues la luz le abandonó, llora también al necio, porque dejó la inteligencia. Llora más suavemente al muerto, porque ya reposa, que la vida del necio es peor que la muerte.
12 Żałoba po zmarłym trwa siedem dni, po głupim i bezbożnym zaś przez wszystkie dni jego życia.	12 El duelo por un muerto dura siete días, por el necio y el impío, todos los días de su vida.
13 Nie wdawaj się z głupim w długie rozmowy i nie chodź do tego, kto nie ma rozumu. Strzeż się go, byś nie miał przykrości i byś się nie splamił przez zetknięcie z nim. Unikaj go, a znajdziesz wytchnienie i nie doznasz rozgoryczenia z powodu jego nierozumu.	13 Con el insensato no multipliques las palabras, con el tonto no vayas de camino; guárdate de él para evitar el aburrimiento, y para que su contacto no te manche. Apártate de él y encontrarás descanso, y no te enervarán sus arrebatos.
14 Cóż jest cięższego nad ołów? a jak mu na imię? Głupi.	14 ¿Qué hay más pesado que el plomo? ¿qué nombre dar a esto sino «necio»?
15 Piasek, sól i bryłę żelaza łatwiej unieść, niż znieść człowieka nierozumnego.	15 Arena, sal, o una bola de hierro son más fáciles de llevar que el hombre tonto.
16 Jak drewniana belka, wprawiona w budowę, nie rozpadnie się w czasie trzęsienia ziemi, tak serce umocnione dojrzałym zastanowieniem, gdy nadejdzie chwila, nie stchórzy.	16 El maderamen bien trabado de una casa ni por un terremoto es dislocado; así un corazón firme por reflexión madura, llegado el momento no se achica.
17 Serce wsparte na mądrym myśleniu jest jak ozdoba z piasku na murze wygładzonym.	17 Corazón apoyado en reflexión prudente es como revoque de arena en pared raspada.
18 Postawione na szczytach gór cienkie tyczki nie oprą się wiatrowi, tak serce zalęknione przez niemądre myśli nie ostoi się wobec byle jakiego strachu.	18 Estacas plantadas en altura no resisten al viento; así el corazón del necio, falto de reflexión, ante un miedo cualquiera no resiste.
19 Kto urazi oko, wyciska łzy, kto urazi serce, odkrywa uczucie.	19 Quien hiere el ojo hace correr las lágrimas, quien hiere el corazón descubre el sentimiento.
20 Kto rzuca kamieniem na ptaki, wypłasza je, a kto lży przyjaciela, zrywa przyjaźń.	20 Quien tira una piedra a un pájaro, lo ahuyenta, quien afrenta al amigo, rompe la amistad.
21 Jeślibyś wyciągnął miecz na przyjaciela, nie martw się, jest bowiem droga powrotu;	21 Si has sacado la espada contra tu amigo, no desesperes, que aún puede volver;
22 jeślibyś otworzył usta na niego, nie martw się, jest bowiem możność pojednania; wyjąwszy obelgę, wzgardę, wyjawienie tajemnicy i cios zdradliwy - to wszystko oddali każdego przyjaciela.	22 si contra tu amigo has abierto la boca, no te inquietes, que aún cabe reconciliación, salvo caso de ultraje, altanería, revelación de secreto, golpe traidor, que ante esto se marcha todo amigo.
23 Zachowaj wierność bliźniemu twemu w biedzie, abyś z nim razem wzbogacił się w jego pomyślności. W czasie niepowodzenia trwaj przy nim, abyś, gdy przyjdzie do dziedziczenia, i ty miał w nim udział.	23 Gana la confianza de tu prójimo en la pobreza, para que, en su prosperidad, con él te satisfagas; en tiempo de tribulación permanece con él, para que cuando herede con él lo compartas.
24 Przed ogniem - para w piecu i dym, a przed wylaniem krwi - obelgi.	24 Antes del fuego sale vapor del horno y humo, así las injurias preceden a la sangre.
25 Nie będę się wstydził osłonić przyjaciela i nie będę się przed nim ukrywał;	25 No me avergonzaré yo de proteger a un amigo, de su presencia no me esconderé;