Danielis 5

VULGATA	LXX
1 Baltassar rex fecit grande convivium optimatibus suis mille : et unusquisque secundum suam bibebat ætatem.	1 βαλτασαρ ο βασιλευς εποιησεν εστιατοριαν μεγαλην τοις εταιροις αυτου και επινεν οινον
2 Præcepit ergo jam temulentus ut afferrentur vasa aurea et argentea, quæ asportaverat Nabuchodonosor pater ejus de templo, quod fuit in Ierusalem, ut biberent in eis rex, et optimates ejus, uxoresque ejus, et concubinæ.	2 και ανυψωθη η καρδια αυτου και ειπεν ενεγκαι τα σκευη τα χρυσα και τα αργυρα του οικου του θεου α ηνεγκε ναβουχοδονοσορ ο πατηρ αυτου απο ιερουσαλημ και οινοχοησαι εν αυτοις τοις εταιροις αυτου
3 Tunc allata sunt vasa aurea, et argentea, quæ asportaverat de templo, quod fuerat in Ierusalem : et biberunt in eis rex, et optimates ejus, uxores et concubinæ illius.	3 και ηνεχθη και επινον εν αυτοις
4 Bibebant vinum, et laudabant deos suos aureos et argenteos, æreos, ferreos, ligneosque et lapideos.	4 και ηυλογουν τα ειδωλα τα χειροποιητα αυτων και τον θεον του αιωνος ουκ ευλογησαν τον εχοντα την εξουσιαν του πνευματος αυτων
5 In eadem hora apparuerunt digiti, quasi manus hominis scribentis contra candelabrum in superficie parietis aulæ regiæ : et rex aspiciebat articulos manus scribentis.	5 εν αυτη τη ωρα εκεινη εξηλθον δακτυλοι ωσει χειρος ανθρωπου και εγραψαν επι του τοιχου του οικου αυτου επι του κονιαματος κατεναντι του φωτος εναντι του βασιλεως βαλτασαρ και ειδε χειρα γραφουσαν
6 Tunc facies regis commutata est, et cogitationes ejus conturbabant eum : et compages renum ejus solvebantur, et genua ejus ad se invicem collidebantur.	6 και η ορασις αυτου ηλλοιωθη και φοβοι και υπονοιαι αυτον κατεσπευδον εσπευσεν ουν ο βασιλευς και εξανεστη και εωρα την γραφην εκεινην και οι συνεταιροι κυκλω αυτου εκαυχωντο
7 Exclamavit itaque rex fortiter ut introducerent magos, Chaldæos, et aruspices. Et proloquens rex ait sapientibus Babylonis : Quicumque legerit scripturam hanc, et interpretationem ejus manifestam mihi fecerit, purpura vestietur, et torquem auream habebit in collo, et tertius in regno meo erit.	7 και ο βασιλευς εφωνησε φωνη μεγαλη καλεσαι τους επαοιδους και φαρμακους και χαλδαιους και γαζαρηνους απαγγειλαι το συγκριμα της γραφης και εισεπορευοντο επι θεωριαν ιδειν την γραφην και το συγκριμα της γραφης ουκ εδυναντο συγκριναι τω βασιλει τοτε ο βασιλευς εξεθηκε προσταγμα λεγων πας ανηρ ος αν υποδειξη το συγκριμα της γραφης στολιει αυτον πορφυραν και μανιακην χρυσουν περιθησει αυτω και δοθησεται αυτω εξουσια του τριτου μερους της βασιλειας
8 Tunc ingressi omnes sapientes regis non potuerunt nec scripturam legere, nec interpretationem indicare regi.	8 και εισεπορευοντο οι επαοιδοι και φαρμακοι και γαζαρηνοι και ουκ ηδυνατο ουδεις το συγκριμα της γραφης απαγγειλαι
9 Unde rex Baltassar satis conturbatus est, et vultus illius immutatus est ; sed et optimates ejus turbabantur.	9 τοτε ο βασιλευς εκαλεσε την βασιλισσαν περι του σημειου και υπεδειξεν αυτη ως μεγα εστι και οτι πας ανθρωπος ου δυναται απαγγειλαι τω βασιλει το συγκριμα της γραφης
10 Regina autem pro re, quæ acciderat regi et optimatibus ejus, domum convivii ingressa est : et proloquens ait : Rex, in æternum vive ! non te conturbent cogitationes tuæ, neque facies tua immutetur.	10 τοτε η βασιλισσα εμνησθη προς αυτον περι του δανιηλ ος ην εκ της αιχμαλωσιας της ιουδαιας
11 Est vir in regno tuo, qui spiritum deorum sanctorum habet in se, et in diebus patris tui scientia et sapientia inventæ sunt in eo : nam et rex Nabuchodonosor pater tuus principem magorum, incantatorum, Chaldæorum, et aruspicum constituit eum, pater, inquam, tuus, o rex :	11 και ειπε τω βασιλει ο ανθρωπος επιστημων ην και σοφος και υπερεχων παντας τους σοφους βαβυλωνος
12 quia spiritus amplior, et prudentia, intelligentiaque et interpretatio somniorum, et ostensio secretorum, ac solutio ligatorum inventæ sunt in eo, hoc est in Daniele : cui rex posuit nomen Baltassar. Nunc itaque Daniel vocetur, et interpretationem narrabit.	12 και πνευμα αγιον εν αυτω εστι και εν ταις ημεραις του πατρος σου του βασιλεως συγκριματα υπερογκα υπεδειξε ναβουχοδονοσορ τω πατρι σου
13 Igitur introductus est Daniel coram rege : ad quem præfatus rex ait : Tu es Daniel de filiis captivitatis Judæ, quem adduxit pater meus rex de Judæa ?	13 τοτε δανιηλ εισηχθη προς τον βασιλεα και αποκριθεις ο βασιλευς ειπεν αυτω
14 audivi de te, quoniam spiritum deorum habeas, et scientia, intelligentiaque ac sapientia ampliores inventæ sunt in te.	14 -
15 Et nunc introgressi sunt in conspectu meo sapientes magi, ut scripturam hanc legerent, et interpretationem ejus indicarent mihi : et nequiverunt sensum hujus sermonis edicere.	15 -
16 Porro ego audivi de te, quod possis obscura interpretari, et ligata dissolvere : si ergo vales scripturam legere, et interpretationem ejus indicare mihi, purpura vestieris, et torquem auream circa collum tuum habebis, et tertius in regno meo princeps eris.	16 ω δανιηλ δυνη μοι υποδειξαι το συγκριμα της γραφης και στολιω σε πορφυραν και μανιακην χρυσουν περιθησω σοι και εξεις εξουσιαν του τριτου μερους της βασιλειας μου
17 Ad quæ respondens Daniel, ait coram rege : Munera tua sint tibi, et dona domus tuæ alteri da : scripturam autem legam tibi, rex, et interpretationem ejus ostendam tibi.	17 τοτε δανιηλ εστη κατεναντι της γραφης και ανεγνω και ουτως απεκριθη τω βασιλει αυτη η γραφη ηριθμηται κατελογισθη εξηρται και εστη η γραψασα χειρ και αυτη η συγκρισις αυτων
18 O rex, Deus altissimus regnum et magnificentiam, gloriam et honorem dedit Nabuchodonosor patri tuo.	18 -
19 Et propter magnificentiam, quam dederat ei, universi populi, tribus, et linguæ tremebant, et metuebant eum : quos volebat, interficiebat : et quos volebat, percutiebat : et quos volebat, exaltabat : et quos volebat, humiliabat.	19 -
20 Quando autem elevatum est cor ejus, et spiritus illius obfirmatus est ad superbiam, depositus est de solio regni sui, et gloria ejus ablata est :	20 -
21 et a filiis hominum ejectus est, sed et cor ejus cum bestiis positum est, et cum onagris erat habitatio ejus : fœnum quoque ut bos comedebat, et rore cæli corpus ejus infectum est, donec cognosceret quod potestatem haberet Altissimus in regno hominum, et quemcumque voluerit, suscitabit super illud.	21 -
22 Tu quoque, filius ejus Baltassar, non humiliasti cor tuum, cum scires hæc omnia :	22 -
23 sed adversum Dominatorem cæli elevatus es : et vasa domus ejus allata sunt coram te, et tu, et optimates tui, et uxores tuæ, et concubinæ tuæ vinum bibistis in eis : deos quoque argenteos, et aureos, et æreos, ferreos, ligneosque et lapideos, qui non vident, neque audiunt, neque sentiunt, laudasti : porro Deum, qui habet flatum tuum in manu sua, et omnes vias tuas, non glorificasti.	23 βασιλευ συ εποιησω εστιατοριαν τοις φιλοις σου και επινες οινον και τα σκευη του οικου του θεου του ζωντος ηνεχθη σοι και επινετε εν αυτοις συ και οι μεγιστανες σου και ηνεσατε παντα τα ειδωλα τα χειροποιητα των ανθρωπων και τω θεω τω ζωντι ουκ ευλογησατε και το πνευμα σου εν τη χειρι αυτου και το βασιλειον σου αυτος εδωκε σοι και ουκ ευλογησας αυτον ουδε ηνεσας αυτω
24 Idcirco ab eo missus est articulus manus, quæ scripsit hoc quod exaratum est.	24 -
25 Hæc est autem scriptura, quæ digesta est : Mane, Thecel, Phares.	25 -
26 Et hæc est interpretatio sermonis. Mane : numeravit Deus regnum tuum, et complevit illud.	26 ,26-28 τουτο το συγκριμα της γραφης ηριθμηται ο χρονος σου της βασιλειας αποληγει η βασιλεια σου συντετμηται και συντετελεσται η βασιλεια σου τοις μηδοις και τοις περσαις διδοται
27 Thecel : appensus es in statera, et inventus es minus habens.	27 ,26-28
28 Phares : divisum est regnum tuum, et datum est Medis, et Persis.	28 ,26-28
29 Tunc, jubente rege, indutus est Daniel purpura, et circumdata est torques aurea collo ejus : et prædicatum est de eo quod haberet potestatem tertius in regno suo.	29 τοτε βαλτασαρ ο βασιλευς ενεδυσε τον δανιηλ πορφυραν και μανιακην χρυσουν περιεθηκεν αυτω και εδωκεν εξουσιαν αυτω του τριτου μερους της βασιλειας αυτου
30 Eadem nocte interfectus est Baltassar rex Chaldæus.	30 και το συγκριμα επηλθε βαλτασαρ τω βασιλει και το βασιλειον εξηρται απο των χαλδαιων και εδοθη τοις μηδοις και τοις περσαις
31 Et Darius Medus successit in regnum, annos natus sexaginta duos.	31 -