Primus Machabaeorum 12

VULGATA	NOVA VULGATA
1 Et vidit Jonathas quia tempus eum juvat, et elegit viros, et misit eos Romam statuere et renovare cum eis amicitiam :	1 Et vidit Ionathas quia tem pus eum adiuvat; et elegit vi ros et misitRomam statuere et renovare cum eis amicitiam;
2 et ad Spartiatas, et ad alia loca misit epistolas secundum eamdem formam :	2 et ad Spartiatas et ad alia locamisit epistulas secundum eadem.
3 et abierunt Romam, et intraverunt curiam, et dixerunt : Jonathas summus sacerdos, et gens Judæorum miserunt nos, ut renovaremus amicitiam et societatem secundum pristinum.	3 Et abierunt Romam et intraverunt curiam etdixerunt: “Ionathas summus sacerdos et gens Iudaeorum miserunt nos renovareamicitiam et societatem secundum pristinum”.
4 Et dederunt illis epistolas ad ipsos per loca, ut deducerent eos in terram Juda cum pace.	4 Et dederunt illis epistulas adipsos per loca, ut deducerent eos in terram Iudae cum pace.
5 Et hoc est exemplum epistolarum, quas scripsit Jonathas Spartiatis :	5 Et hoc estexemplum epistularum, quas scripsit Ionathas Spartiatis:
6 Jonathas summus sacerdos, et seniores gentis, et sacerdotes, et reliquus populus Judæorum, Spartiatis fratribus salutem.	6 “ Ionathas summussacerdos et seniores gentis et sacerdotes et reliquus populus IudaeorumSpartiatis fratribus salutem.
7 Jampridem missæ erant epistolæ ad Oniam summum sacerdotem ab Ario, qui regnabat apud vos, quoniam estis fratres nostri, sicut rescriptum continet, quod subjectum est.	7 Iampridem missae erant epistulae ad Oniam summumsacerdotem ab Ario, qui regnabat apud vos, quoniam estis fratres nostri, sicutrescriptum continet, quod subiectum est.
8 Et suscepit Onias virum, qui missus fuerat, cum honore : et accepit epistolas, in quibus significabatur de societate et amicitia.	8 Et suscepit Onias virum, qui missusfuerat, cum honore; et accepit epistulas, in quibus significabatur de societateet amicitia.
9 Nos cum nullo horum indigeremus, habentes solatio sanctos libros, qui sunt in manibus nostris,	9 Nos igitur, cum nullo horum indigeremus, exhortationem habentessanctos libros, qui sunt in manibus nostris,
10 maluimus mittere ad vos renovare fraternitatem et amicitiam, ne forte alieni efficiamur a vobis : multa enim tempora transierunt, ex quo misistis ad nos.	10 tentavimus mittere ad vosrenovare fraternitatem et amicitiam, ne forte alieni efficiamur a vobis; multaenim tempora transierunt, ex quo misistis ad nos.
11 Nos ergo in omni tempore sine intermissione in diebus solemnibus, et ceteris, quibus oportet, memores sumus vestri in sacrificiis quæ offerimus, et in observationibus, sicut fas est, et decet meminisse fratrum.	11 Nos ergo in omni temporesine intermissione in diebus sollemnibus et ceteris, quibus oportet, memoressumus vestri in sacrificiis, quae offerimus, et in obsecrationibus, sicut fasest et decet meminisse fratrum.
12 Lætamur itaque de gloria vestra.	12 Laetamur itaque de gloria vestra.
13 Nos autem circumdederunt multæ tribulationes, et multa prælia, et impugnaverunt nos reges qui sunt in circuitu nostro.	13 Nosautem circumdederunt multae tribulationes et multa proelia; et impugnaverunt nosreges, qui sunt in circuitu nostro.
14 Noluimus ergo vobis molesti esse, neque ceteris sociis et amicis nostris in his præliis :	14 Noluimus ergo vobis molesti esse etceteris sociis et amicis nostris in his proeliis;
15 habuimus enim de cælo auxilium, et liberati sumus nos, et humiliati sunt inimici nostri.	15 habemus enim de caeloauxilium, quod nos adiuvat, et liberati sumus nos ab inimicis nostris, ethumiliati sunt inimici nostri.
16 Elegimus itaque Numenium Antiochi filium, et Antipatrem Jasonis filium, et misimus ad Romanos renovare cum eis amicitiam et societatem pristinam.	16 Elegimus itaque Numenium Antiochi filium etAntipatrem Iasonis filium et misimus ad Romanos renovare cum eis amicitiam etsocietatem pristinam;
17 Mandavimus itaque eis ut veniant etiam ad vos, et salutent vos, et reddant vobis epistolas nostras de innovatione fraternitatis nostræ.	17 mandavimus itaque eis, ut veniant etiam ad vos etsalutent vos et reddant vobis epistulas nostras de innovatione et fraternitatenostra.
18 Et nunc benefacietis respondentes nobis ad hæc.	18 Et nunc bene facietis respondentes nobis ad haec ”.
19 Et hoc est rescriptum epistolarum quod miserat Oniæ :	19 Et hoc est rescriptum epistularum, quas miserunt Oniae:
20 Arius rex Spartiatarum Oniæ sacerdoti magno salutem.	20 “ Arius rexSpartiatarum Oniae sacerdoti magno salutem.
21 Inventum est in scriptura de Spartiatis, et Judæis, quoniam sunt fratres, et quod sunt de genere Abraham.	21 Inventum est in scriptura deSpartiatis et Iudaeis quoniam sunt fratres et quod sunt de genere Abraham.
22 Et nunc ex quo hæc cognovimus, benefacitis scribentes nobis de pace vestra.	22 Etnunc, ex quo haec cognovimus, bene facietis scribentes nobis de pace vestra.
23 Sed et nos rescripsimus vobis : Pecora nostra, et possessiones nostræ, vestræ sunt : et vestræ, nostræ : mandavimus itaque hæc nuntiari vobis.	23 Sed et nos rescribimus vobis. Pecora vestra et possessiones vestrae nostraesunt; et, quae nostra, vestra sunt. Mandamus itaque, ut annuntient vobissecundum haec ”.
24 Et audivit Jonathas quoniam regressi sunt principes Demetrii cum exercitu multo supra quam prius, pugnare adversus eum :	24 Et audivit Ionathas quoniam regressi sunt principes Demetrii cum exercitumulto supra quam prius pugnare adversus eum.
25 et exiit ab Jerusalem, et occurrit eis in Amathite regione : non enim dederat eis spatium ut ingrederentur regionem ejus.	25 Et exiit ab Ierusalem etoccurrit eis in Amathitem regionem; non enim dedit eis spatium, ut ingrederenturregionem eius.
26 Et misit speculatores in castra eorum : et reversi renuntiaverunt quod constituunt supervenire illis nocte.	26 Et misit speculatores in castra eorum, et reversirenuntiaverunt ei quod ita constituunt supervenire illis nocte.
27 Cum occidisset autem sol, præcepit Jonathas suis vigilare, et esse in armis paratos ad pugnam tota nocte : et posuit custodes per circuitum castrorum.	27 Cumoccidisset autem sol, praecepit Ionathas suis vigilare et esse in armis paratosad pugnam tota nocte; et emisit custodes per circuitum castrorum.
28 Et audierunt adversarii quod paratus est Jonathas cum suis in bello : et timuerunt, et formidaverunt in corde suo : et accenderunt focos in castris suis.	28 Etaudierunt adversarii quod paratus est Ionathas cum suis in bellum, et timueruntet formidaverunt in corde suo et accenderunt focos in castris suis.
29 Jonathas autem, et qui cum eo erant, non cognoverunt usque mane : videbant autem luminaria ardentia,	29 Ionathasautem et, qui cum eo erant, non cognoverunt usque mane; videbant enim luminariaardentia.
30 et secutus est eos Jonathas, et non comprehendit eos : transierant enim flumen Eleutherum.	30 Et insecutus est eos Ionathas et non comprehendit eos; transierantenim flumen Eleutherum.
31 Et divertit Jonathas ad Arabas, qui vocantur Zabadæi : et percussit eos, et accepit spolia eorum.	31 Et divertit Ionathas ad Arabas, qui vocanturZabadaei, et percussit eos et accepit spolia eorum.
32 Et junxit, et venit Damascum, et perambulabat omnem regionem illam.	32 Et iunxit et venitDamascum et perambulabat omnem regionem illam.
33 Simon autem exiit, et venit usque ad Ascalonem, et ad proxima præsidia : et declinavit in Joppen, et occupavit eam	33 Simon autem exiit et venitusque ad Ascalonem et ad proxima praesidia et declinavit in Ioppen et occupaviteam;
34 (audivit enim quod vellent præsidium tradere partibus Demetrii), et posuit ibi custodes ut custodirent eam.	34 audivit enim quod vellent praesidium tradere partibus Demetrii, etposuit ibi custodes, ut custodirent eam.
35 Et reversus est Jonathas, et convocavit seniores populi, et cogitavit cum eis ædificare præsidia in Judæa,	35 Et reversus est Ionathas et convocavit seniores populi et cogitavit cum eisaedificare praesidia in Iudaea
36 et ædificare muros in Jerusalem, et exaltare altitudinem magnam inter medium arcis et civitatis, ut separaret eam a civitate, ut esset ipsa singulariter, et neque emant, neque vendant.	36 et altius extollere muros Ierusalem etexaltare altitudinem magnam inter medium arcis et civitatis, ut separaret eam acivitate, ut esset ipsa singulariter, ut neque emant neque vendant.
37 Et convenerunt ut ædificarent civitatem : et cecidit murus qui erat super torrentem ab ortu solis, et reparavit eum, qui vocatur Caphetetha :	37 Etconvenerunt, ut aedificarent civitatem; et cecidit de muro, qui erat supertorrentem a subsolano, et reparavit eum, qui vocatur Chaphenatha.
38 et Simon ædificavit Adiada in Sephela, et munivit eam, et imposuit portas et seras.	38 Et Simonaedificavit Adida in Sephela et munivit eam et imposuit portas et seras.
39 Et cum cogitasset Tryphon regnare Asiæ, et assumere diadema, et extendere manum in Antiochum regem :	39 Et quaesivit Tryphon regnare Asiae et imponere sibi diadema et extenderemanum in Antiochum regem.
40 timens ne forte non permitteret eum Jonathas, sed pugnaret adversus eum, quærebat comprehendere eum, et occidere. Et exsurgens abiit in Bethsan.	40 Et veritus est, ne forte non permitteret eumIonathas et ne forte pugnaret adversus eum, et quaerebat comprehendere eum etoccidere et exsurgens abiit in Bethsan.
41 Et exivit Jonathas obviam illi cum quadraginta millibus virorum electorum in prælium, et venit Bethsan.	41 Et exivit Ionathas obviam illi cumquadraginta milibus virorum electorum in proelium et venit Bethsan.
42 Et vidit Tryphon quia venit Jonathas cum exercitu multo ut extenderet in eum manus : timuit,	42 Et viditTryphon quia venit cum exercitu multo et extendere in eum manus timuit
43 et excepit eum cum honore, et commendavit eum omnibus amicis suis, et dedit ei munera : et præcepit exercitibus suis ut obedirent ei, sicut sibi.	43 etexcepit eum cum honore et commendavit eum omnibus amicis suis et dedit ei muneraet praecepit exercitibus suis, ut oboedirent ei sicut sibi.
44 Et dixit Jonathæ : Ut quid vexasti universum populum, cum bellum nobis non sit ?	44 Et dixitIonathae: “ Ut quid vexasti universum populum, cum bellum nobis non sit?
45 et nunc remitte eos in domos suas : elige autem tibi viros paucos, qui tecum sint, et veni mecum Ptolemaidam, et tradam eam tibi, et reliqua præsidia, et exercitum, et universos præpositos negotii : et conversus abibo : propterea enim veni.	45 Etnunc remitte eos in domos suas. Elige autem tibi viros paucos, qui tecum sint,et veni mecum Ptolemaidam, et tradam eam tibi et reliqua praesidia et reliquumexercitum et universos praepositos negotiis et conversus abibo; propterea enimveni ”.
46 Et credidit ei, et fecit sicut dixit : et dimisit exercitum, et abierunt in terram Juda.	46 Et credidit ei et fecit, sicut dixit, et dimisit exercitum, etabierunt in terram Iudae.
47 Retinuit autem secum tria millia virorum : ex quibus remisit in Galilæam duo millia : mille autem venerunt cum eo.	47 Retinuit autem secum tria milia virorum, ex quibusremisit in Galilaeam duo milia; mille autem venerunt cum eo.
48 Ut autem intravit Ptolemaidam Jonathas, clauserunt portas civitatis Ptolemenses, et comprehenderunt eum : et omnes qui cum eo intraverant, gladio interfecerunt.	48 Ut autemintravit Ptolemaidam Ionathas, clauserunt portas Ptolemenses et comprehenderunteum; et omnes, qui cum eo intraverant, gladio interfecerunt.
49 Et misit Tryphon exercitum et equites in Galilæam et in campum magnum, ut perderent omnes socios Jonathæ.	49 Et misit Tryphonexercitum et equites in Galilaeam et in campum magnum, ut perderent omnes sociosIonathae.
50 At illi cum cognovissent quia comprehensus est Jonathas, et periit, et omnes qui cum eo erant, hortati sunt semetipsos, et exierunt parati in prælium.	50 At illi, cum cognovissent quia comprehensus est Ionathas et periit,et omnes, qui cum eo erant, hortati sunt semetipsos et ibant conglobati paratiin proelium.
51 Et videntes hi qui insecuti fuerant, quia pro anima res est illis, reversi sunt :	51 Et videntes hi, qui insecuti fuerant, quia pro anima res estillis, reversi sunt;
52 illi autem venerunt omnes cum pace in terram Juda. Et planxerunt Jonathan, et eos qui cum ipso fuerant, valde : et luxit Israël luctu magno.	52 illi autem venerunt omnes cum pace in terram Iudae etplanxerunt Ionathan et eos, qui cum ipso fuerant, et timuerunt valde; et luxitIsrael luctu magno.
53 Et quæsierunt omnes gentes quæ erant in circuitu eorum conterere eos : dixerunt enim :	53 Et quaesierunt omnes gentes, quae erant in circuitueorum, conterere eos; dixerunt enim:
54 Non habent principem et adjuvantem : nunc ergo expugnemus illos, et tollamus de hominibus memoriam eorum.	54 “Non habent principem et adiuvantem;nunc ergo expugnemus illos et tollamus de hominibus memoriam eorum ”.