1 ויצא משם ויבא אל ארצו וילכו אחריו תלמידיו | 1 Et egressus inde, abiit in patriam suam : et sequebantur eum discipuli sui : |
2 וביום השבת החל ללמד בבית הכנסת וישמעו רבים וישתוממו לאמר מאין לזה כאלה ומה היא החכמה הנתונה לו עד אשר נעשו גבורות כאלה על ידיו | 2 et facto sabbato cœpit in synagoga docere : et multi audientes admirabantur in doctrina ejus, dicentes : Unde huic hæc omnia ? et quæ est sapientia, quæ data est illi, et virtutes tales, quæ per manus ejus efficiuntur ? |
3 הלא זה הוא החרש בן מרים ואחי יעקב ויוסי ויהודה ושמעון והלא אחיותיו אתנו פה ויהי להם למכשול | 3 Nonne hic est faber, filius Mariæ, frater Jacobi, et Joseph, et Judæ, et Simonis ? nonne et sorores ejus hic nobiscum sunt ? Et scandalizabantur in illo. |
4 ויאמר אליהם ישוע אין הנביא נקלה כי אם בארצו ובין קרוביו ובביתו | 4 Et dicebat illis Jesus : Quia non est propheta sine honore nisi in patria sua, et in domo sua, et in cognatione sua. |
5 ולא יכל לעשות שם פלא רק על חלשים מעטים שם את ידיו וירפאם | 5 Et non poterat ibi virtutem ullam facere, nisi paucos infirmos impositis manibus curavit : |
6 ויתמה על חסרון אמונתם ויסב בכפרים סבוב ולמד | 6 et mirabatur propter incredulitatem eorum, et circuibat castella in circuitu docens.
|
7 ויקרא אל שנים העשר ויחל לשלח אותם שנים שנים ויתן להם שלטן על רוחות הטמאה | 7 Et vocavit duodecim : et cœpit eos mittere binos, et dabat illis potestatem spirituum immundorum. |
8 ויצו אותם אשר לא ישאו מאומה לדרך זולתי מקל לבדו לא תרמיל ולא לחם ולא נחשת בחגורה | 8 Et præcepit eis ne quid tollerent in via, nisi virgam tantum : non peram, non panem, neque in zona æs, |
9 רק להיות נעולי סנדל ושתי כתנות לא ילבשו | 9 sed calceatos sandaliis, et ne induerentur duabus tunicis. |
10 ויאמר אליהם במקום אשר תבאו בית איש שבו בו עד כי תצאו משם | 10 Et dicebat eis : Quocumque introieritis in domum, illic manete donec exeatis inde : |
11 וכל אשר לא יקבלו אתכם ולא ישמעו אליכם צאו משם ונערו את עפר כפות רגליכם לעדות להם אמן אני אמר לכם לסדם ולעמרה יקל ביום הדין מן העיר ההיא | 11 et quicumque non receperint vos, nec audierint vos, exeuntes inde, excutite pulverem de pedibus vestris in testimonium illis. |
12 ויצאו ויקראו לשוב בתשובה | 12 Et exeuntes prædicabant ut pœnitentiam agerent : |
13 ויגרשו שדים רבים ויסוכו בשמן חלשים רבים וירפאום | 13 et dæmonia multa ejiciebant, et ungebant oleo multos ægros, et sanabant.
|
14 וישמע עליו המלך הורדוס כי נודע שמו ויאמר יוחנן הטובל קם מן המתים ועל כן פעלות בו הגבורות | 14 Et audivit rex Herodes (manifestum enim factum est nomen ejus), et dicebat : Quia Joannes Baptista resurrexit a mortuis : et propterea virtutes operantur in illo. |
15 ואחרים אמרו כי הוא אליהו ואחרים אמרו כי נביא הוא או כאחד הנביאים | 15 Alii autem dicebant : Quia Elias est ; alii vero dicebant : Quia propheta est, quasi unus ex prophetis. |
16 וישמע הורדוס ויאמר יוחנן אשר אנכי נשאתי את ראשו מעליו הוא קם מן המתים | 16 Quo audito Herodes ait : Quem ego decollavi Joannem, hic a mortuis resurrexit. |
17 כי הוא הורודס שלח לתפש את יוחנן ויאסרהו בבית הסהר בגלל הורודיה אשת פילפוס אחיו כי אתה לקח לו לאשה | 17 Ipse enim Herodes misit, ac tenuit Joannem, et vinxit eum in carcere propter Herodiadem uxorem Philippi fratris sui, quia duxerat eam. |
18 יען אשר אמר יוחנן אל הורדוס אשת אחיך איננה מתרת לך | 18 Dicebat enim Joannes Herodi : Non licet tibi habere uxorem fratris tui. |
19 ותשטם אותו הורודיה ותבקש המיתו ולא יכלה | 19 Herodias autem insidiabatur illi : et volebat occidere eum, nec poterat. |
20 כי הורדוס ירא את יוחנן בדעתו כי הוא איש צדיק וקדוש ויגן בעדו והרבה עשה בשמעו אליו ויאהב לשמע אתו | 20 Herodes enim metuebat Joannem, sciens eum virum justum et sanctum : et custodiebat eum, et audito eo multa faciebat, et libenter eum audiebat. |
21 ויבא היום המכשר כי הורדוס ביום הלדת אתו עשה משתה לגדוליו ולשרי האלפים ולראשי הגליל | 21 Et cum dies opportunus accidisset, Herodes natalis sui cœnam fecit principibus, et tribunis, et primis Galilææ : |
22 ותבא בת הורודיה ותרקד ותיטב בעיני הורדוס ובעיני המסבים עמו ויאמר המלך אל הנערה שאלי ממני את אשר תחפצי ואתן לך | 22 cumque introisset filia ipsius Herodiadis, et saltasset, et placuisset Herodi, simulque recumbentibus, rex ait puellæ : Pete a me quod vis, et dabo tibi : |
23 וישבע לה לאמר כל אשר תשאלי ממני אתן לך עד חצי מלכותי | 23 et juravit illi : Quia quidquid petieris dabo tibi, licet dimidium regni mei. |
24 ותצא ותאמר לאמה מה אשאל ותאמר את ראש יוחנן המטביל | 24 Quæ cum exisset, dixit matri suæ : Quid petam ? At illa dixit : Caput Joannis Baptistæ. |
25 ותמהר מאד לבוא אל המלך ותשאל לאמר רצוני אשר תתן לי עתה בקערה את ראש יוחנן המטביל | 25 Cumque introisset statim cum festinatione ad regem, petivit dicens : Volo ut protinus des mihi in disco caput Joannis Baptistæ. |
26 ויתעצב המלך מאד אך בעבור השבועה והמסבים עמו לא רצה להשיב פניה | 26 Et contristatus est rex : propter jusjurandum, et propter simul discumbentes, noluit eam contristare : |
27 ומיד שלח המלך אחד הטבחים ויצוהו להביא את ראשו | 27 sed misso spiculatore præcepit afferri caput ejus in disco. Et decollavit eum in carcere, |
28 וילך ויכרת את ראשו בבית הסהר ויביאהו בקערה ויתנהו לנערה והנערה נתנה אתו אל אמה | 28 et attulit caput ejus in disco : et dedit illud puellæ, et puella dedit matri suæ. |
29 וישמעו תלמידיו ויבאו וישאו את גויתו וישימוה בקבר | 29 Quo audito, discipuli ejus venerunt, et tulerunt corpus ejus : et posuerunt illud in monumento.
|
30 ויקהלו השליחים אל ישוע ויגידו לו את כל אשר עשו ואת אשר למדו | 30 Et convenientes Apostoli ad Jesum, renuntiaverunt ei omnia quæ egerant, et docuerant. |
31 ויאמר אליהם באו אתם לבדד אל מקום חרבה ונוחו מעט כי רבים היו הבאים והיצאים עד לאין עת להם לאכול | 31 Et ait illis : Venite seorsum in desertum locum, et requiescite pusillum. Erant enim qui veniebant et redibant multi : et nec spatium manducandi habebant. |
32 וילכו משם באניה אל מקום חרבה לבדד | 32 Et ascendentes in navim, abierunt in desertum locum seorsum. |
33 וההמון ראה אותם יצאים ויכירהו רבים וירוצו שמה ברגליהם מכל הערים ויעברו אותם ויאספו אליו | 33 Et viderunt eos abeuntes, et cognoverunt multi : et pedestres de omnibus civitatibus concurrerunt illuc, et prævenerunt eos. |
34 ויצא וירא המון עם רב ויהמו מעיו עליהם כי היו כצאן אשר אין להם רעה ויחל ללמד אותם דברים הרבה | 34 Et exiens vidit turbam multam Jesus : et misertus est super eos, quia erant sicut oves non habentes pastorem, et cœpit docere multa. |
35 ויהי כאשר רפה היום לערוב ויגשו אליו תלמידיו לאמר הנה המקום חרב והיום רד מאד | 35 Et cum jam hora multa fieret, accesserunt discipuli ejus, dicentes : Desertus est locus hic, et jam hora præteriit : |
36 שלח אותם וילכו אל החצרים והכפרים מסביב לקנות להם לחם כי אין להם מה לאכל | 36 dimitte illos, ut euntes in proximas villas et vicos, emant sibi cibos, quos manducent. |
37 ויען ויאמר אליהם תנו אתם להם לאכלה ויאמרו אליו הנלך לקנות לחם במאתים דינר ונתן להם לאכלה | 37 Et respondens ait illis : Date illis vos manducare. Et dixerunt ei : Euntes emamus ducentis denariis panes, et dabimus illis manducare. |
38 ויאמר אליהם כמה ככרות לחם יש לכם לכו וראו וידעו ויאמרו חמש ושני דגים | 38 Et dicit eis : Quot panes habetis ? ite, et videte. Et cum cognovissent, dicunt : Quinque, et duos pisces. |
39 ויצו אותם לשבת כלם חברה חברה לבדה על ירק הדשא | 39 Et præcepit illis ut accumbere facerent omnes secundum contubernia super viride fœnum. |
40 וישבו להם שורות שורות למאות ולחמשים | 40 Et discubuerunt in partes per centenos et quinquagenos. |
41 ויקח את חמשת ככרות הלחם ואת שני הדגים וישא עיניו השמימה ויברך ויפרס את הלחם ויתן לתלמידיו לשום לפניהם ואת שני הדגים חלק לכלם | 41 Et acceptis quinque panibus et duobus piscibus, intuens in cælum, benedixit, et fregit panes, et dedit discipulis suis, ut ponerent ante eos : et duos pisces divisit omnibus. |
42 ויאכלו כלם וישבעו | 42 Et manducaverunt omnes, et saturati sunt. |
43 וישאו מן הפתותים מלוא סלים שנים עשר וגם מן הדגים | 43 Et sustulerunt reliquias, fragmentorum duodecim cophinos plenos, et de piscibus. |
44 והאכלים מן הלחם היו כחמשת אלפי איש | 44 Erant autem qui manducaverunt quinque millia virorum.
|
45 ואחרי כן האיץ בתלמידיו לרדת באניה ולעבור לפניו אל עבר הים אל בית צידה עד שלחו את העם | 45 Et statim coëgit discipulos suos ascendere navim, ut præcederent eum trans fretum ad Bethsaidam, dum ipse dimitteret populum. |
46 ויהי אחר שלחו אתם ויעל ההרה להתפלל | 46 Et cum dimisisset eos, abiit in montem orare. |
47 ויהי ערב והאניה באה בתוך הים והוא לבדו ביבשה | 47 Et cum sero esset, erat navis in medio mari et ipse solus in terra. |
48 וירא אותם מתעמלים בשוטם כי הרוח לנגדם ויהי כעת האשמרת הרביעית ויבא אליהם מתהלך על פני הים ויואל לעבור לפניהם | 48 Et videns eos laborantes in remigando (erat enim ventus contrarius eis) et circa quartam vigiliam noctis venit ad eos ambulans supra mare : et volebat præterire eos. |
49 והם בראתם אתו מתהלך על פני הים חשבו כי מראה רוח הוא ויצעקו | 49 At illi ut viderunt eum ambulantem supra mare, putaverunt phantasma esse, et exclamaverunt. |
50 כי כלם ראוהו ויבהלו אז דבר אתם ויאמר אליהם חזקו כי אני הוא אל תיראו | 50 Omnes enim viderunt eum, et conturbati sunt. Et statim locutus est cum eis, et dixit eis : Confidite, ego sum : nolite timere. |
51 וירד אליהם אל האניה והרוח שככה וישתוממו עוד יותר בלבבם ויתמהו | 51 Et ascendit ad illos in navim, et cessavit ventus. Et plus magis intra se stupebant : |
52 כי לא השכילו בדבר ככרות הלחם מפני טמטום לבבם | 52 non enim intellexerunt de panibus : erat enim cor eorum obcæcatum. |
53 ויעברו את הים ויבאו ארצה גניסר ויקרבו אל היבשה | 53 Et cum transfretassent, venerunt in terram Genesareth, et applicuerunt. |
54 ויהי כצאתם מן האניה אז הכירהו | 54 Cumque egressi essent de navi, continuo cognoverunt eum : |
55 וירוצו בכל סביבותיהם ויחלו לשאת את החולים במשכבות אל כל מקום אשר שמעו כי שם הוא | 55 et percurrentes universam regionem illam, cœperunt in grabatis eos, qui se male habebant, circumferre, ubi audiebant eum esse. |
56 ובכל מקום אשר יבא אל הכפרים או הערים ואל השדות שם שמו את החולים בחוצות ויתחננו לו כי יגעו רק בציצת בגדו והיה כל אשר נגעו ונושעו | 56 Et quocumque introibat, in vicos, vel in villas aut civitates, in plateis ponebant infirmos, et deprecabantur eum, ut vel fimbriam vestimenti ejus tangerent, et quotquot tangebant eum, salvi fiebant. |