Tobit 4

NEW JERUSALEM	LXX
1 The same day Tobit remembered the silver that he had left with Gabael at Rhages in Media	1 εν τη ημερα εκεινη εμνησθη τωβιτ περι του αργυριου ου παρεθετο γαβαηλ εν ραγοις της μηδιας
2 and thought, 'I have come to the point of praying for death; I should do wel to cal my son Tobias andtel him about the money before I die.'	2 και ειπεν εν εαυτω εγω ητησαμην θανατον τι ου καλω τωβιαν τον υιον μου ινα αυτω υποδειξω πριν αποθανειν με
3 He summoned his son Tobias and told him, 'When I die, give me an honourable burial. Honour yourmother, and never abandon her al the days of your life. Do al that she wants, and give her no reason for sorrow.	3 και καλεσας αυτον ειπεν παιδιον εαν αποθανω θαψον με και μη υπεριδης την μητερα σου τιμα αυτην πασας τας ημερας της ζωης σου και ποιει το αρεστον αυτη και μη λυπησης αυτην
4 Remember, my child, al the risks she ran for your sake when you were in her womb. And when shedies, bury her at my side in the same grave.	4 μνησθητι παιδιον οτι πολλους κινδυνους εορακεν επι σοι εν τη κοιλια οταν αποθανη θαψον αυτην παρ' εμοι εν ενι ταφω
5 'My child, be faithful to the Lord all your days. Never entertain the wil to sin or to transgress his laws.Do good works all the days of your life, never fol ow ways that are not upright;	5 πασας τας ημερας παιδιον κυριου του θεου ημων μνημονευε και μη θελησης αμαρτανειν και παραβηναι τας εντολας αυτου δικαιοσυνην ποιει πασας τας ημερας της ζωης σου και μη πορευθης ταις οδοις της αδικιας
6 for if you act in truthfulness, you wil be successful in al your actions, as everyone is who practises whatis upright.	6 διοτι ποιουντος σου την αληθειαν ευοδιαι εσονται εν τοις εργοις σου
7 'Set aside part of your goods for almsgiving. Never turn your face from the poor and God will never turnhis from you.	7 και πασι τοις ποιουσι την δικαιοσυνην εκ των υπαρχοντων σοι ποιει ελεημοσυνην και μη φθονεσατω σου ο οφθαλμος εν τω ποιειν σε ελεημοσυνην μη αποστρεψης το προσωπον σου απο παντος πτωχου και απο σου ου μη αποστραφη το προσωπον του θεου
8 Measure your alms by what you have; if you have much, give more; if you have little, do not be afraid togive less in alms.	8 ως σοι υπαρχει κατα το πληθος ποιησον εξ αυτων ελεημοσυνην εαν ολιγον σοι υπαρχη κατα το ολιγον μη φοβου ποιειν ελεημοσυνην
9 So doing, you wil lay up for yourself a great treasure for the day of necessity.	9 θεμα γαρ αγαθον θησαυριζεις σεαυτω εις ημεραν αναγκης
10 For almsgiving delivers from death and saves people from passing down to darkness.	10 διοτι ελεημοσυνη εκ θανατου ρυεται και ουκ εα εισελθειν εις το σκοτος
11 Almsgiving is a most effective offering for all those who do it in the presence of the Most High.	11 δωρον γαρ αγαθον εστιν ελεημοσυνη πασι τοις ποιουσιν αυτην ενωπιον του υψιστου
12 'My child, avoid al loose conduct. Choose a wife of your father's stock. Do not take a foreign wifeoutside your father's tribe, because we are the children of the prophets. Remember Noah, Abraham, Isaac andJacob, our ancestors from the beginning. Al of them took wives from their own kindred, and they were blessed intheir children, and their race wil inherit the earth.	12 προσεχε σεαυτω παιδιον απο πασης πορνειας και γυναικα πρωτον λαβε απο του σπερματος των πατερων σου μη λαβης γυναικα αλλοτριαν η ουκ εστιν εκ της φυλης του πατρος σου διοτι υιοι προφητων εσμεν νωε αβρααμ ισαακ ιακωβ οι πατερες ημων απο του αιωνος μνησθητι παιδιον οτι ουτοι παντες ελαβον γυναικας εκ των αδελφων αυτων και ευλογηθησαν εν τοις τεκνοις αυτων και το σπερμα αυτων κληρονομησει γην
13 You, too, my child, must love your own brothers; never presume to despise your brothers, the sonsand daughters of your people; choose your wife from among them. For pride brings ruin and much worry;idleness causes need and poverty, for the mother of famine is idleness.	13 και νυν παιδιον αγαπα τους αδελφους σου και μη υπερηφανευου τη καρδια σου απο των αδελφων σου και των υιων και θυγατερων του λαου σου λαβειν σεαυτω εξ αυτων γυναικα διοτι εν τη υπερηφανια απωλεια και ακαταστασια πολλη και εν τη αχρειοτητι ελαττωσις και ενδεια μεγαλη η γαρ αχρειοτης μητηρ εστιν του λιμου
14 'Do not keep back until next day the wages of those who work for you; pay them at once. If you serveGod you will be rewarded. Be careful, my child, in al you do, wel -disciplined in al your behaviour.	14 μισθος παντος ανθρωπου ος εαν εργασηται παρα σοι μη αυλισθητω αλλα αποδος αυτω παραυτικα και εαν δουλευσης τω θεω αποδοθησεται σοι προσεχε σεαυτω παιδιον εν πασι τοις εργοις σου και ισθι πεπαιδευμενος εν παση αναστροφη σου
15 Do to no one what you would not want done to you. Do not drink wine to the point of drunkenness; donot let excess be your travel ing companion.	15 και ο μισεις μηδενι ποιησης οινον εις μεθην μη πιης και μη πορευθητω μετα σου μεθη εν τη οδω σου
16 'Give your bread to those who are hungry, and your clothes to those who lack clothing. Of whateveryou own in plenty, devote a proportion to almsgiving; and when you give alms, do it ungrudgingly.	16 εκ του αρτου σου διδου πεινωντι και εκ των ιματιων σου τοις γυμνοις παν ο εαν περισσευση σοι ποιει ελεημοσυνην και μη φθονεσατω σου ο οφθαλμος εν τω ποιειν σε ελεημοσυνην
17 Be generous with bread and wine on the graves of upright people, but not for the sinner.	17 εκχεον τους αρτους σου επι τον ταφον των δικαιων και μη δως τοις αμαρτωλοις
18 'Ask advice of every wise person; never scorn any profitable advice.	18 συμβουλιαν παρα παντος φρονιμου ζητησον και μη καταφρονησης επι πασης συμβουλιας χρησιμης
19 Bless the Lord God in everything; beg him to guide your ways and bring your paths and purposes totheir end. For wisdom is not the property of every nation; their desire for what is good is conferred by the Lord. Athis will he lifts up or he casts down to the depths of the dwelling of the dead. So now, my child, remember theseprecepts and never let them fade from your heart.	19 και εν παντι καιρω ευλογει κυριον τον θεον και παρ' αυτου αιτησον οπως αι οδοι σου ευθειαι γενωνται και πασαι αι τριβοι και βουλαι ευοδωθωσιν διοτι παν εθνος ουκ εχει βουλην αλλα αυτος ο κυριος διδωσιν παντα τα αγαθα και ον εαν θελη ταπεινοι καθως βουλεται και νυν παιδιον μνημονευε των εντολων μου και μη εξαλειφθητωσαν εκ της καρδιας σου
20 'Now, my child, I must tell you I have left ten talents of silver with Gabael son of Gabrias, at Rhages inMedia.	20 και νυν υποδεικνυω σοι τα δεκα ταλαντα του αργυριου α παρεθεμην γαβαηλω τω του γαβρια εν ραγοις της μηδιας
21 Do not be afraid, my child, if we have grown poor. You have great wealth if you fear God, if you shun every kind of sin and if you do what is pleasing to the Lord your God.'	21 και μη φοβου παιδιον οτι επτωχευσαμεν υπαρχει σοι πολλα εαν φοβηθης τον θεον και αποστης απο πασης αμαρτιας και ποιησης το αρεστον ενωπιον αυτου