Matthew 10

NEW AMERICAN BIBLE	Biblia Tysiąclecia
1 Then he summoned his twelve disciples and gave them authority over unclean spirits to drive them out and to cure every disease and every illness.	1 Wtedy przywołał do siebie dwunastu swoich uczniów i udzielił im władzy nad duchami nieczystymi, aby je wypędzali i leczyli wszystkie choroby i wszelkie słabości.
2 The names of the twelve apostles are these: first, Simon called Peter, and his brother Andrew; James, the son of Zebedee, and his brother John;	2 A oto imiona dwunastu apostołów: pierwszy Szymon, zwany Piotrem, i brat jego Andrzej, potem Jakub, syn Zebedeusza, i brat jego Jan,
3 Philip and Bartholomew, Thomas and Matthew the tax collector; James, the son of Alphaeus, and Thaddeus;	3 Filip i Bartłomiej, Tomasz i celnik Mateusz, Jakub, syn Alfeusza, i Tadeusz,
4 Simon the Cananean, and Judas Iscariot who betrayed him.	4 Szymon Gorliwy i Judasz Iskariota, ten, który Go zdradził.
5 Jesus sent out these twelve after instructing them thus, "Do not go into pagan territory or enter a Samaritan town.	5 Tych to Dwunastu wysłał Jezus, dając im następujące wskazania: Nie idźcie do pogan i nie wstępujcie do żadnego miasta samarytańskiego!
6 Go rather to the lost sheep of the house of Israel.	6 Idźcie raczej do owiec, które poginęły z domu Izraela.
7 As you go, make this proclamation: 'The kingdom of heaven is at hand.'	7 Idźcie i głoście: Bliskie już jest królestwo niebieskie.
8 Cure the sick, raise the dead, cleanse lepers, drive out demons. Without cost you have received; without cost you are to give.	8 Uzdrawiajcie chorych, wskrzeszajcie umarłych, oczyszczajcie trędowatych, wypędzajcie złe duchy! Darmo otrzymaliście, darmo dawajcie!
9 Do not take gold or silver or copper for your belts;	9 Nie zdobywajcie złota ani srebra, ani miedzi do swych trzosów.
10 no sack for the journey, or a second tunic, or sandals, or walking stick. The laborer deserves his keep.	10 Nie bierzcie na drogę torby ani dwóch sukien, ani sandałów, ani laski! Wart jest bowiem robotnik swej strawy.
11 Whatever town or village you enter, look for a worthy person in it, and stay there until you leave.	11 A gdy przyjdziecie do jakiegoś miasta albo wsi, wywiedzcie się, kto tam jest godny, i u niego zatrzymajcie się, dopóki nie wyjdziecie.
12 As you enter a house, wish it peace.	12 Wchodząc do domu, przywitajcie go pozdrowieniem.
13 If the house is worthy, let your peace come upon it; if not, let your peace return to you.	13 Jeśli dom na to zasługuje, niech zstąpi na niego pokój wasz; jeśli zaś nie zasługuje, niech pokój wasz powróci do was!
14 Whoever will not receive you or listen to your words--go outside that house or town and shake the dust from your feet.	14 Gdyby was gdzie nie chciano przyjąć i nie chciano słuchać słów waszych, wychodząc z takiego domu albo miasta, strząśnijcie proch z nóg waszych!
15 Amen, I say to you, it will be more tolerable for the land of Sodom and Gomorrah on the day of judgment than for that town.	15 Zaprawdę, powiadam wam: Ziemi sodomskiej i gomorejskiej lżej będzie w dzień sądu niż temu miastu.
16 "Behold, I am sending you like sheep in the midst of wolves; so be shrewd as serpents and simple as doves.	16 Oto Ja was posyłam jak owce między wilki. Bądźcie więc roztropni jak węże, a nieskazitelni jak gołębie!
17 But beware of people, for they will hand you over to courts and scourge you in their synagogues,	17 Miejcie się na baczności przed ludźmi! Będą was wydawać sądom i w swych synagogach będą was biczować.
18 and you will be led before governors and kings for my sake as a witness before them and the pagans.	18 Nawet przed namiestników i królów będą was wodzić z mego powodu, na świadectwo im i poganom.
19 When they hand you over, do not worry about how you are to speak or what you are to say. You will be given at that moment what you are to say.	19 Kiedy was wydadzą, nie martwcie się o to, jak ani co macie mówić. W owej bowiem godzinie będzie wam poddane, co macie mówić,
20 For it will not be you who speak but the Spirit of your Father speaking through you.	20 gdyż nie wy będziecie mówili, lecz Duch Ojca waszego będzie mówił przez was.
21 Brother will hand over brother to death, and the father his child; children will rise up against parents and have them put to death.	21 Brat wyda brata na śmierć i ojciec syna; dzieci powstaną przeciw rodzicom i o śmierć ich przyprawią.
22 You will be hated by all because of my name, but whoever endures to the end will be saved.	22 Będziecie w nienawiści u wszystkich z powodu mego imienia. Lecz kto wytrwa do końca, ten będzie zbawiony.
23 When they persecute you in one town, flee to another. Amen, I say to you, you will not finish the towns of Israel before the Son of Man comes.	23 Gdy was prześladować będą w tym mieście, uciekajcie do innego. Zaprawdę, powiadam wam: Nie zdążycie obejść miast Izraela, nim przyjdzie Syn Człowieczy.
24 No disciple is above his teacher, no slave above his master.	24 Uczeń nie przewyższa nauczyciela ani sługa swego pana.
25 It is enough for the disciple that he become like his teacher, for the slave that he become like his master. If they have called the master of the house Beelzebul, how much more those of his household!	25 Wystarczy, jeśli uczeń będzie jak jego nauczyciel, a sługa jak pan jego. Jeśli pana domu przezwali Belzebubem, o ileż bardziej jego domowników tak nazwą.
26 "Therefore do not be afraid of them. Nothing is concealed that will not be revealed, nor secret that will not be known.	26 Więc się ich nie bójcie! Nie ma bowiem nic zakrytego, co by nie miało być wyjawione, ani nic tajemnego, o czym by się nie miano dowiedzieć.
27 What I say to you in the darkness, speak in the light; what you hear whispered, proclaim on the housetops.	27 Co mówię wam w ciemności, powtarzajcie na świetle, a co słyszycie na ucho, rozgłaszajcie na dachach!
28 And do not be afraid of those who kill the body but cannot kill the soul; rather, be afraid of the one who can destroy both soul and body in Gehenna.	28 Nie bójcie się tych, którzy zabijają ciało, lecz duszy zabić nie mogą. Bójcie się raczej Tego, który duszę i ciało może zatracić w piekle.
29 Are not two sparrows sold for a small coin? Yet not one of them falls to the ground without your Father's knowledge.	29 Czyż nie sprzedają dwóch wróbli za asa? A przecież żaden z nich bez woli Ojca waszego nie spadnie na ziemię.
30 Even all the hairs of your head are counted.	30 U was zaś nawet włosy na głowie wszystkie są policzone.
31 So do not be afraid; you are worth more than many sparrows.	31 Dlatego nie bójcie się: jesteście ważniejsi niż wiele wróbli.
32 Everyone who acknowledges me before others I will acknowledge before my heavenly Father.	32 Do każdego więc, który się przyzna do Mnie przed ludźmi, przyznam się i Ja przed moim Ojcem, który jest w niebie.
33 But whoever denies me before others, I will deny before my heavenly Father.	33 Lecz kto się Mnie zaprze przed ludźmi, tego zaprę się i Ja przed moim Ojcem, który jest w niebie.
34 "Do not think that I have come to bring peace upon the earth. I have come to bring not peace but the sword.	34 Nie sądźcie, że przyszedłem pokój przynieść na ziemię. Nie przyszedłem przynieść pokoju, ale miecz.
35 For I have come to set a man 'against his father, a daughter against her mother, and a daughter-in-law against her mother-in-law;	35 Bo przyszedłem poróżnić syna z jego ojcem, córkę z matką, synową z teściową;
36 and one's enemies will be those of his household.'	36 i będą nieprzyjaciółmi człowieka jego domownicy.
37 "Whoever loves father or mother more than me is not worthy of me, and whoever loves son or daughter more than me is not worthy of me;	37 Kto kocha ojca lub matkę bardziej niż Mnie, nie jest Mnie godzien. I kto kocha syna lub córkę bardziej niż Mnie, nie jest Mnie godzien.
38 and whoever does not take up his cross and follow after me is not worthy of me.	38 Kto nie bierze swego krzyża, a idzie za Mną, nie jest Mnie godzien.
39 Whoever finds his life will lose it, and whoever loses his life for my sake will find it.	39 Kto chce znaleźć swe życie, straci je, a kto straci swe życie z mego powodu, znajdzie je.
40 "Whoever receives you receives me, and whoever receives me receives the one who sent me.	40 Kto was przyjmuje, Mnie przyjmuje; a kto Mnie przyjmuje, przyjmuje Tego, który Mnie posłał.
41 Whoever receives a prophet because he is a prophet will receive a prophet's reward, and whoever receives a righteous man because he is righteous will receive a righteous man's reward.	41 Kto przyjmuje proroka, jako proroka, nagrodę proroka otrzyma. Kto przyjmuje sprawiedliwego, jako sprawiedliwego, nagrodę sprawiedliwego otrzyma.
42 And whoever gives only a cup of cold water to one of these little ones to drink because he is a disciple--amen, I say to you, he will surely not lose his reward."	42 Kto poda kubek świeżej wody do picia jednemu z tych najmniejszych, dlatego że jest uczniem, zaprawdę powiadam wam, nie utraci swojej nagrody.