| 1 τη δε επαυριον παρηγγειλεν ολοφερνης παση τη στρατια αυτου και παντι τω λαω αυτου οι παρεγενοντο επι την συμμαχιαν αυτου αναζευγνυειν επι βαιτυλουα και τας αναβασεις της ορεινης προκαταλαμβανεσθαι και ποιειν πολεμον προς τους υιους ισραηλ | 1 На другой день Олоферн приказал всему войску своему и всему народу своему, пришедшему к нему на помощь, подступить к Ветилуе, занять высоты нагорной страны и начать войну против сынов Израилевых. |
| 2 και ανεζευξεν εν τη ημερα εκεινη πας ανηρ δυνατος αυτων και η δυναμις αυτων ανδρων πολεμιστων χιλιαδες πεζων εκατον εβδομηκοντα και ιππεων χιλιαδες δεκα δυο χωρις της αποσκευης και των ανδρων οι ησαν πεζοι εν αυτοις πληθος πολυ σφοδρα | 2 И в тот же день поднялись все сильные мужи их: войско их состояло из ста семидесяти тысяч ратников, воинов пеших, и из двенадцати тысяч конных, кроме обоза и пеших людей, бывших при них,- а и этих было многое множество. |
| 3 και παρενεβαλον εν τω αυλωνι πλησιον βαιτυλουα επι της πηγης και παρετειναν εις ευρος επι δωθαιμ εως βελβαιμ και εις μηκος απο βαιτυλουα εως κυαμωνος η εστιν απεναντι του εσδρηλων | 3 Остановившись на долине близ Ветилуи при источнике, они протянулись в ширину от Дофаима до Велфема, а в длину от Ветилуи до Киамона, лежащего против Ездрилона. |
| 4 οι δε υιοι ισραηλ ως ειδον αυτων το πληθος εταραχθησαν σφοδρα και ειπαν εκαστος προς τον πλησιον αυτου νυν εκλειξουσιν ουτοι το προσωπον της γης πασης και ουτε τα ορη τα υψηλα ουτε αι φαραγγες ουτε οι βουνοι υποστησονται το βαρος αυτων | 4 Сыны же Израиля, увидев множество их, очень смутились, и каждый говорил ближнему своему: теперь они опустошат всю землю, и ни высокие горы, ни долины, ни холмы не выдержат их тяжести. |
| 5 και αναλαβοντες εκαστος τα σκευη τα πολεμικα αυτων και ανακαυσαντες πυρας επι τους πυργους αυτων εμενον φυλασσοντες ολην την νυκτα εκεινην | 5 И, взяв каждый свое боевое оружие и зажегши огни на башнях своих, они всю эту ночь провели на страже. |
| 6 τη δε ημερα τη δευτερα εξηγαγεν ολοφερνης πασαν την ιππον αυτου κατα προσωπον των υιων ισραηλ οι ησαν εν βαιτυλουα | 6 На другой день Олоферн вывел всю свою конницу пред лице сынов Израилевых, бывших в Ветилуе, |
| 7 και επεσκεψατο τας αναβασεις της πολεως αυτων και τας πηγας των υδατων εφωδευσεν και προκατελαβετο αυτας και επεστησεν αυταις παρεμβολας ανδρων πολεμιστων και αυτος ανεζευξεν εις τον λαον αυτου | 7 осмотрел восходы города их, обошел и занял источники вод их и, оцепив их ратными мужами, возвратился к своему народу. |
| 8 και προσελθοντες αυτω παντες αρχοντες υιων ησαυ και παντες οι ηγουμενοι του λαου μωαβ και οι στρατηγοι της παραλιας ειπαν | 8 Но пришли к нему все начальники сынов Исава, и все вожди народа Моавитского, и все военачальники приморья и сказали: |
| 9 ακουσατω δη λογον ο δεσποτης ημων ινα μη γενηται θραυσμα εν τη δυναμει σου | 9 выслушай, господин наш, слово, чтобы не было потери в войске твоем. |
| 10 ο γαρ λαος ουτος των υιων ισραηλ ου πεποιθαν επι τοις δορασιν αυτων αλλ' επι τοις υψεσι των ορεων εν οις αυτοι ενοικουσιν εν αυτοις ου γαρ εστιν ευχερες προσβηναι ταις κορυφαις των ορεων αυτων | 10 Этот народ сынов Израиля надеется не на копья свои, но на высоты гор своих, на которых живут, потому что неудобно восходить на вершины их гор. |
| 11 και νυν δεσποτα μη πολεμει προς αυτους καθως γινεται πολεμος παραταξεως και ου πεσειται εκ του λαου σου ανηρ εις | 11 Итак, господин, не воюй с ним так, как бывает обыкновенная война,- и ни один муж не падет из народа твоего. |
| 12 αναμεινον επι της παρεμβολης σου διαφυλασσων παντα ανδρα εκ της δυναμεως σου και επικρατησατωσαν οι παιδες σου της πηγης του υδατος η εκπορευεται εκ της ριζης του ορους | 12 Ты останься в своем лагере, чтобы сберечь каждого мужа в войске твоем, а рабы твои пусть овладеют источником воды, который вытекает из подошвы горы; |
| 13 διοτι εκειθεν υδρευονται παντες οι κατοικουντες βαιτυλουα και ανελει αυτους η διψα και εκδωσουσι την πολιν αυτων και ημεις και ο λαος ημων αναβησομεθα επι τας πλησιον κορυφας των ορεων και παρεμβαλουμεν επ' αυταις εις προφυλακην του μη εξελθειν εκ της πολεως ανδρα ενα | 13 потому что оттуда берут воду все жители Ветилуи,- и погубит их жажда, и они сдадут свой город; а мы с нашим народом взойдем на ближние вершины гор и расположимся на них для стражи, чтобы ни один человек не вышел из города. |
| 14 και τακησονται εν τω λιμω αυτοι και αι γυναικες αυτων και τα τεκνα αυτων και πριν ελθειν την ρομφαιαν επ' αυτους καταστρωθησονται εν ταις πλατειαις της οικησεως αυτων | 14 И будут томиться они голодом, и жены их и дети их, и прежде, нежели коснется их меч, падут на улицах обиталища своего; |
| 15 και ανταποδωσεις αυτοις ανταποδομα πονηρον ανθ' ων εστασιασαν και ουκ απηντησαν τω προσωπω σου εν ειρηνη | 15 и ты воздашь им злом за то, что они возмутились и не встретили тебя с миром. |
| 16 και ηρεσαν οι λογοι αυτων ενωπιον ολοφερνου και ενωπιον παντων των θεραποντων αυτου και συνεταξε ποιειν καθα ελαλησαν | 16 Понравились эти слова их Олоферну и всем слугам его, и он решил поступить так, как они сказали. |
| 17 και απηρεν παρεμβολη υιων αμμων και μετ' αυτων χιλιαδες πεντε υιων ασσουρ και παρενεβαλον εν τω αυλωνι και προκατελαβοντο τα υδατα και τας πηγας των υδατων των υιων ισραηλ | 17 И двинулся полк сынов Аммона и с ними пять тысяч сынов Ассура и, расположившись в долине, овладели водами и источниками вод сынов Израиля. |
| 18 και ανεβησαν οι υιοι ησαυ και οι υιοι αμμων και παρενεβαλον εν τη ορεινη απεναντι δωθαιμ και απεστειλαν εξ αυτων προς νοτον και απηλιωτην απεναντι εγρεβηλ η εστιν πλησιον χους η εστιν επι του χειμαρρου μοχμουρ και η λοιπη στρατια των ασσυριων παρενεβαλον εν τω πεδιω και εκαλυψαν παν το προσωπον της γης και αι σκηναι και αι απαρτιαι αυτων κατεστρατοπεδευσαν εν οχλω πολλω και ησαν εις πληθος πολυ σφοδρα | 18 А сыны Исава и сыны Аммона взошли и заняли нагорную область против Дофаима, и отправили часть их на юг и на восток против Екревиля, что близ Хуса, стоящего при потоке Мохмур; остальное же Ассирийское войско расположилось на равнине и покрыло все лице земли: шатры и обозы их с множеством народа растянулись на весьма большом пространстве. |
| 19 και οι υιοι ισραηλ ανεβοησαν προς κυριον θεον αυτων οτι ωλιγοψυχησεν το πνευμα αυτων οτι εκυκλωσαν παντες οι εχθροι αυτων και ουκ ην διαφυγειν εκ μεσου αυτων | 19 Сыны Израиля воззвали к Господу Богу своему, потому что они пришли в уныние, так как все враги их окружили их, и им нельзя было бежать от них. |
| 20 και εμεινεν κυκλω αυτων πασα παρεμβολη ασσουρ οι πεζοι και αρματα και οι ιππεις αυτων ημερας τριακοντα τεσσαρας και εξελιπεν παντας τους κατοικουντας βαιτυλουα παντα τα αγγεια αυτων των υδατων | 20 Вокруг них стояло все войско Ассирийское,- пешие, колесницы и конница их,- тридцать четыре дня; у всех жителей Ветилуи истощились все сосуды с водою, |
| 21 και οι λακκοι εξεκενουντο και ουκ ειχον πιειν εις πλησμονην υδωρ ημεραν μιαν οτι εν μετρω εδιδοσαν αυτοις πιειν | 21 опустели водоемы, и ни в один день они не могли пить воды досыта, потому что давали им пить мерою. |
| 22 και ηθυμησεν τα νηπια αυτων και αι γυναικες και οι νεανισκοι εξελιπον απο της διψης και επιπτον εν ταις πλατειαις της πολεως και εν ταις διοδοις των πυλων και ουκ ην κραταιωσις ετι εν αυτοις | 22 И уныли дети их и жены их и юноши, и в изнеможении от жажды падали на улицах города и в проходах ворот, и уже не было в них крепости. |
| 23 και επισυνηχθησαν πας ο λαος επι οζιαν και τους αρχοντας της πολεως οι νεανισκοι και αι γυναικες και τα παιδια και ανεβοησαν φωνη μεγαλη και ειπαν εναντιον παντων των πρεσβυτερων | 23 Тогда весь народ собрался к Озии и к начальникам города,- юноши, жены и дети,- и с громким воплем говорили всем старейшинам: |
| 24 κριναι ο θεος ανα μεσον υμων και ημων οτι εποιησατε εν ημιν αδικιαν μεγαλην ου λαλησαντες ειρηνικα μετα υιων ασσουρ | 24 суди Бог между нами и вами; вы сделали нам великую неправду, потому что не предложили мира сынам Ассура; |
| 25 και νυν ουκ εστιν ο βοηθος ημων αλλα πεπρακεν ημας ο θεος εις τας χειρας αυτων του καταστρωθηναι εναντιον αυτων εν διψη και απωλεια μεγαλη | 25 и теперь нет нам помощника: Бог предал нас в их руки, чтобы погубить нас жаждою и великою погибелью. |
| 26 και νυν επικαλεσασθε αυτους και εκδοσθε την πολιν πασαν εις προνομην τω λαω ολοφερνου και παση τη δυναμει αυτου | 26 Пригласите же их теперь и отдайте весь город на разграбление народу Олоферна и всему войску его, |
| 27 κρεισσον γαρ ημιν γενηθηναι αυτοις εις διαρπαγην εσομεθα γαρ εις δουλους και ζησεται η ψυχη ημων και ουκ οψομεθα τον θανατον των νηπιων ημων εν οφθαλμοις ημων και τας γυναικας και τα τεκνα ημων εκλειπουσας τας ψυχας αυτων | 27 ибо лучше для нас достаться им на расхищение: хотя мы будем рабами их, зато жива будет душа наша, и глаза наши не увидят смерти младенцев наших и жен и детей наших, расстающихся с душами своими. |
| 28 μαρτυρομεθα υμιν τον ουρανον και την γην και τον θεον ημων και κυριον των πατερων ημων ος εκδικει ημας κατα τας αμαρτιας ημων και κατα τα αμαρτηματα των πατερων ημων ινα μη ποιηση κατα τα ρηματα ταυτα εν τη ημερα τη σημερον | 28 Призываем пред вами во свидетели небо и землю, Бога нашего и Господа отцов наших, Который наказывает нас за грехи наши и за грехи отцов наших, да соделает по словам сим в нынешний день. |
| 29 και εγενετο κλαυθμος μεγας εν μεσω της εκκλησιας παντων ομοθυμαδον και εβοησαν προς κυριον τον θεον φωνη μεγαλη | 29 И подняли они единодушно великий плач среди собрания и громко взывали к Господу Богу. |
| 30 και ειπεν προς αυτους οζιας θαρσειτε αδελφοι διακαρτερησωμεν ετι πεντε ημερας εν αις επιστρεψει κυριος ο θεος ημων το ελεος αυτου εφ' ημας ου γαρ εγκαταλειψει ημας εις τελος | 30 Озия сказал им: не унывайте, братья! потерпим еще пять дней, в которые Господь Бог наш обратит милость Свою на нас, ибо Он не оставит нас вконец. |
| 31 εαν δε διελθωσιν αυται και μη ελθη εφ' ημας βοηθεια ποιησω κατα τα ρηματα υμων | 31 Если же они пройдут, и помощь к нам не придет,- я сделаю по вашим словам. |
| 32 και εσκορπισεν τον λαον εις την εαυτου παρεμβολην και επι τα τειχη και τους πυργους της πολεως αυτων απηλθον και τας γυναικας και τα τεκνα εις τους οικους αυτων απεστειλαν και ησαν εν ταπεινωσει πολλη εν τη πολει | 32 И отпустил народ в свой стан, и они пошли на стены и башни своего города, а жен и детей отослал по домам их; и в великой скорби оставались они в городе. |