Mądrość Syracha 6

Biblia Tysiąclecia	BIBBIA VOLGARE
1 Jak złe imię powoduje wstyd i niesławę, tak nieszczęście spotka grzeszącego obłudą.	1 Non ti fare, per lo amico, nimico del prossimo; il reo ereditarae improperio e villania, e ogni peccatore è invidioso e di due lingue.
2 Nie wydawaj się na pastwę swych pożądliwości, żeby nie poszarpały twej duszy, jak rozwścieczone zwierzę.	2 Non ti vanagloriare nel pensiero dell' anima tua, come sì fa il toro, acciò che la tua virtude non si guasti per pazzia,
3 Zjedzą z ciebie liście, zmarnują owoce, a potem zostawią cię jak uschnięte drzewo.	3 e acciò che la superbia non mangi le foglie tue e li frutti tuoi, e sii lasciato come arido legno nel. bosco.
4 Każdą swą ofiarę niszczą ślepe żądze i czynią ją pośmiewiskiem dla okrutnych wrogów.	4 L'anima malvagia disperge colui che lei hae, e dae colui in allegrezza del nimico suo, e menalo nella parte de' malvagi.
5 Słowem miłym pomnaża się przyjaciół i nikt nie stroni od ust dobrze mówiących.	5 La dolce parola multiplica gli amici e mitiga gli nemici; e la lingua graziosa abonderae nel buono uomo.
6 Miej wielu takich, co cię pozdrawiają życzliwie, lecz ufaj w pełni jednemu na tysiąc.	6 Averai molti uomini pacifici, e uno consigliere di mille.
7 Jeżeli chcesz mieć przyjaciela, najpierw go wypróbuj. Nie obdarzaj go zbyt szybko swoim zaufaniem.	7 Se tu possiedi amico, possiedilo nella tentazione; e non di leggiero commettere te a lui.
8 Niektórzy stają się przyjaciółmi, bo tak im wygodnie, lecz przestają być nimi, gdy znajdziesz się w biedzie.	8 Però ch' egli è alcuno amico secondo il tempo suo; e non starae fermo nel tempo della tribulazione.
9 Niejeden przyjaciel staje się z czasem wrogiem i ujawnia wasze spory ku twemu zawstydzeniu.	9 Ed è un altro amico, il quale si converte ad inimistade; ed è un altro amico, il quale palesa l'odio e la zuffa e la villania (dello amico).
10 Bywają przyjaciele jako goście przy stole, ale za dni ucisku nie znajdziesz ich nigdzie.	10 Ed è un altro amico, che è compagnone a tavola, e non sta fermo nel dì della necessitade.
11 Gdy dobrze ci się wiedzie, wtedy jest jakby drugim tobą, gdy w nieszczęście popadniesz – odchodzi od ciebie.	11 L'amico che starà fermo, sarà quasi eguale a te; e opererae nelli tuoi familiari fidatamente.
12 Gdy znajdziesz się w biedzie, przeciw tobie się zwróci, albo przynajmniej skryje się przed tobą.	12 Se elli si umiliarae a te, e (non) si nasconderae dinanzi da te, averai amico d' un animo teco, e amistade buona.
13 Trzymaj się z dala od swoim wrogów, a wobec przyjaciół miej się na baczności.	13 Dalli inimici tuoi ti dividi, e alli amici tuoi attendi.
14 Wierny przyjaciel – to jak bezpieczne schronienie kto znajdzie takiego – to jakby skarb posiadł.	14 L'amico fedele è defensione forte; colui che il trova, trova tesoro.
15 Na przyjaciela wiernego nie ma żadnej ceny, nic nie jest w stanie jemu dorównać.	15 Nulla cosa si puote agguagliare al fedele amico; e non è degno peso quello dell' oro e dello argento contro alla bontade della sua fede.
16 Wierny przyjaciel jest balsamem życia, znajduje go ten tylko, kto boi się Boga.	16 L' amico fedele è medicamento della vita e d' immortalitade; coloro che temono Iddio, troveranno quello.
17 Kto boi się Pana, znajdzie przyjaźń prawdziwą, i jakim on sam jest, takim jego przyjaciel.	17 Chi teme Iddio averae anco amistade buona; però che secondo colui sarà l'amico suo.
18 Synu mój, od wczesnej młodości słuchaj nauk, a będziesz posiadał mądrość do późnej starości.	18 Figliuolo, dalla giovinezza tua ricevi la dottrina; infino alli canuti capelli troverai sapienza.
19 Oracz i siewca pole uprawia w nadziei, że zbierze kiedyś należyte plony: potrudzisz się trochę, lecz ucieszą cię wkrótce owoce twej pracy.	19 Si come colui che ara e semina, va ad essa, e sostieni e' suoi buoni frutti.
20 Twarda jest mądrość dla głupców i ten, kto nieroztropny, nigdy w niej nie wytrwa.	20 Però che nell' opera sua tu t' affaticherai poco, e tosto mangerai de' frutti suoi.
21 Ciąży mu niczym kamień olbrzymi, którego on czym prędzej chciałby się pozbyć.	21 Come è molto aspra la sapienza agli uomini sciocchi e quello è senza intelligenza, non diverrà in quella.
22 Bo karność zgodnie ze swą nazwą nie jest wygodna dla każdego człowieka.	22 Sì come la virtù della pietra si prova, così la sapienza si prova in coloro; e non tarderanno di gittare quella.
23 Posłuchaj mnie, mój synu, przyjmij mą naukę i nie odrzucaj rad moich.	23 La sapienza della dottrina secondo il nome suo non è manifesta a molti; a cui ella è conosciuta permane infino al conspetto di Dio.
24 Włóż swoje nogi w jej pęta, na szyję pozwól sobie włożyć jej jarzmo.	24 Odi, figliuolo, e prendi il consiglio dello intelletto, e non ti gittare dietro il consiglio mio.
25 Weź jej ciężar na swe ramiona i podźwignij, i nie narzekaj tak bardzo na jej więzy.	25 Metti il piede tuo nelli beni di quella, il collo tuo nel collare suo.
26 Całym sercem staraj się do niej dotrzeć, wszystkimi siłami trzymaj się jej drogi.	26 Sottomettili la spalla, e portala, e non stomacare li legami di quella.
27 Pytaj, badaj i szukaj, a znajdziesz, a gdy ją już posiądziesz, nie daj jej sobie wyrwać!	27 In ogni tuo animo va a lei, e in ogni tua forza osserva le sue vie.
28 Bo w niej znajdziesz w końcu odpocznienie, a ona będzie ci samą radością.	28 Cerca di lei, e saratti manifesta; e fatto casto, non la abbandonerai.
29 Jej więzy zapewnią ci bezpieczne schronienie, a jej jarzmo – szczero–złotą ozdobę.	29 Nella fine troverai riposo in quella; e convertirattisi in dilettanza.
30 Ozdobą ze złota będzie ci jej jarzmo, a pęta – okażą się ze złotych nici.	30 E le buone sue opere ti saranno in defensione di fortezza, e sostentacolo di virtude; e gli ornamenti suoi ti saranno in stola di gloria.
31 Przyodziejesz się w nią jak w szatę wspaniałą, włożysz ją sobie na skronie jak drogą koronę.	31 La bellezza della vita [è] in lei; e li legami suoi sono legatura salutevole.
32 Jeżeli tylko zechcesz, mój synu, możesz posiąść mądrość, mądrym będziesz, jeśli zapragniesz tego całym sercem.	32 Tu ti vestirai quella che fia stola di gloria, e mettera'ti in capo lei, corona d'allegrezza.
33 Jeśli jesteś gotów słuchać, otrzymasz mądre wskazania, nadstaw tylko uszu, a staniesz się mądry.	33 Figliuolo, se tu attendi a me, imprenderai sapienza; e se tu li presterai l'animo tuo, sarae savio.
34 Śpiesz chętnie na zgromadzenia starszych i przyłączaj się do każdego, kto już jest mądry.	34 Se tu li chinerai le orecchie tue, riceverai dottrina; e se tu amerai d' udirla, sarai savio.
35 Słuchaj chętnie każdej zbożnej mowy, staraj się zapamiętać każde mądre zdanie.	35 Sta nella moltitudine de' savi preti, e alla sapienza di coloro con tutto il cuore t'aggiugni, acciò che tu possi udire ogni narrazione di Dio, e non fuggano da te proverbi di laude.
36 Przypatruj się pilnie temu, który mądrość posiada, niech twoje stopy przekraczają często jego progi.	36 E se tu vedrai il savio, attendi sollecitamente a lui; il piede tuo stropicci gli scaglioni dell' uscio di colui.
37 I rozważaj ciągle przykazania Pana, I zastanawiaj się nad nakazami Jego. Pan bowiem umocni twoje serce i będzie ci dana mądrość, której tak pożądasz.	37 Pensa nelli comandamenti di Dio, e sii continuo nelli precetti di colui; ed egli ti darae cuore, e la desiderata sapienza sarà data a te.