Mądrość Syracha 13

Biblia Tysiąclecia	LA SACRA BIBBIA
1 Kto się dotyka smoły, ten się pobrudzi, a kto z pysznym przestaje - - do niego się upodobni.	1 Chi tocca la pece s'imbratta, chi frequenta l'arrogante lo imita.
2 Nie bierz ciężaru ponad swoje siły i nie szukaj towarzystwa z możniejszym i bogatszym od siebie. Cóż za towarzystwo może mieć garnek gliniany z metalowym kotłem? Gdy ten uderzy, skruszy tamtego.	2 Non sollevare un peso troppo grande per te, non frequentare chi è più forte e più ricco di te. Perché accostare la brocca con la pentola? Se l'una cozza, l'altra si spezza.
3 Gdy bogaty wyrządzi krzywdę, zżymać się będzie, gdy biedny poniesie krzywdę, jeszcze sam poprosi o przebaczenie.	3 Il ricco fa l'ingiustizia e poi anche minaccia, il povero subisce l'ingiustizia e chiede perdono.
4 Jeśli będziesz tamtemu pożyteczny, wykorzysta ciebie, a jeśli popadniesz w biedę, to cię opuści.	4 Se gli sei utile, ti sfrutta, se hai bisogno, ti abbandona.
5 Jeśli coś masz, będzie żyć z tobą w przyjaźni i wyniszczy cię, a sam się nawet nie zmartwi.	5 Se possiedi, starà con te, e ti spoglierà senza il minimo rimorso.
6 Jeśli będziesz mu potrzebny, będzie cię zwodzić, uśmiechać się do ciebie, dawać nadzieję, przemawiać pięknymi słowami, owszem spyta: Czego potrzebujesz?	6 Se ha bisogno di te, t'imbroglia, ti sorride, ti dà speranze, chiede gentilmente: "Ti occorre qualcosa?".
7 Zawstydzi cię przez swoje uczty, aż cię ogołoci dwa lub trzy razy, na koniec wyśmieje się z ciebie, a potem, gdy cię zobaczy, nie zwróci na ciebie uwagi i nad tobą będzie kiwać głową.	7 Ti farà vergognare con i suoi pranzi, fino a quando non ti spillerà due o tre volte tanto; così alla fine sarà lui a deriderti, dopo, ti vedrà ma ti eviterà, anzi scuoterà la testa su di te.
8 Miej się na baczności, by nie dać się oszukać ani poniżyć przez swą bezmyślność.	8 Bada a non farti ingannare, affinché non sia umiliato per la tua leggerezza.
9 Gdy jakiś możny pan ciebie wzywa, ty się ukryj, a tym usilniej będzie cię wzywał.	9 Se un potente t'invita, fa' resistenza, così insisterà nell'invitarti.
10 Nie pchaj się, aby cię nie odsunięto, ani nie stój za daleko, żeby cię nie zapomniano.	10 Non essere sfacciato per non essere respinto, non stare appartato per non essere dimenticato.
11 Nie zamierzaj rozmawiać z nim, jakby z równym sobie, ani nie dowierzaj jego wielu słowom; przez swoje wielomówstwo wystawi cię na próbę i niby uśmiechając się, dokładnie cię wybada.	11 Non parlargli da pari a pari, non fargli credito se parla molto;
12 Bez miłosierdzia jest i nie zachowuje dla siebie zwierzeń, nie oszczędzi ci ani razów, ani więzów.	12 perché spesso parla per provarti e t'indaga anche sorridendo.
13 Zapamiętaj to sobie, uważaj pilnie, bo się przechadzasz w towarzystwie swej zguby.	13 Egli non ha riguardi per i tuoi segreti, e non ti risparmierà guai e catene.
14 Słuchając tego, zbudź się z twego snu. Przez całe swe życie miłuj Pana i wzywaj Go, aby cię zbawił.	14 Fai attenzione e sii molto cauto, perché cammini sull'orlo del precipizio.
15 Każda istota żyjąca lubi podobną do siebie, a każdy człowiek tego, kto jest mu równy.	15 Ogni animale ama il suo simile e ogni uomo il suo prossimo.
16 Każda istota żyjąca łączy się według swego gatunku, a człowiek przystaje do podobnego sobie.	16 Ogni carne è attratta verso la stessa specie, perciò l'uomo aderisce al suo simile.
17 Czy współżyć będzie wilk z jagnięciem? Podobnie grzesznik ze sprawiedliwym?	17 Forse il lupo coabiterà con l'agnello? Così il peccatore con l'uomo pio.
18 Jakiż pokój być może między hieną a psem i jakiż pokój być może między bogatym a ubogim?	18 C'è pace tra la iena e il cane? E c'è pace tra il ricco e il povero?
19 Dziki osioł na pustyni jest żerem dla lwów, a biedni są łupem dla bogatego.	19 I leoni nel deserto vanno a caccia di onàgri, così i poveri sono il pascolo dei ricchi.
20 Jak obrzydliwością jest dla pysznego pokora, tak obmierzłym dla bogatego jest biedny.	20 Per il superbo la povertà è obbrobrio, così per il ricco è obbrobrio il povero.
21 Kiedy bogaty się potknie, przyjaciele go podeprą, kiedy biedny upadnie, odepchną go nawet przyjaciele.	21 Il ricco che vacilla è sostenuto dagli amici, ma il povero che cade è respinto dagli amici.
22 Gdy bogaty wpadnie w nieszczęście, wielu ma takich, którzy mu pomogą, gdy wstrętnie mówić będzie, jeszcze uniewinniać go będą. Gdy natomiast biedny w nieszczęście wpadnie, będą go ganili, a gdy mówić będzie mądrze, nie znajdzie uznania.	22 Il ricco che sbaglia ha molti difensori, se dice sciocchezze lo scusano; sbaglia il povero, lo condannano; parla con senno, non l'ascoltano.
23 Gdy bogaty przemówi, wszyscy zamilkną i mowę jego wynosić będą pod obłoki. Gdy biedny przemówi, spytają: Któż to taki?, a jeśliby się potknął, całkiem go obalą.	23 Parla il ricco e tutti tacciono, innalzano il suo dire fino al cielo; parla il povero e dicono: "Chi è costui?", se inciampa lo spingono a terra.
24 To bogactwo jest dobre, które jest bez grzechu, a ubóstwo jest złem w ustach bezbożnego.	24 Buona è la ricchezza senza il peccato, la povertà è maledetta in bocca all'empio.
25 Serce człowieka zmienia jego twarz, raz na dobro, to znów na zło.	25 I sentimenti modificano il volto dell'uomo, sia per il bene sia per il male.
26 Wyrazem serca w pomyślności - twarz wesoła, ale wynajdywanie przypowieści - to trudne myślenie.	26 Il viso contento è segno di cuore soddisfatto, ma i proverbi si scoprono con riflessione e fatica.