Mądrość Syracha 11

Biblia Tysiąclecia	KÁLDI-NEOVULGÁTA
1 Mądrość biednego podniesie mu głowę i posadzi go między możnymi.	1 Az alantas fejét felemeli bölcsessége, és főemberek között juttat neki helyet.
2 Nie wychwalaj męża z powodu jego pięknej postawy ani się nie brzydź człowiekiem z powodu jego wyglądu.	2 Ne dicsérd meg senki fiát szépsége miatt, és meg ne vess senkit sem külsejéért!
3 Mała jest pszczoła wśród latających stworzeń, lecz owoc jej ma pierwszeństwo pośród słodyczy.	3 Jelentéktelen a méh a repdesők között, de igen kiváló édesség a terméke.
4 Nie chlub się ubraniem, które cię okrywa, a w dniu twej chwały nie bądź zarozumiały: zdumiewające są bowiem dzieła Pana i zakryte sprawy Jego przed ludźmi.	4 Soha se dicsekedj öltözeteddel, és ne bízd el magad megtiszteltetésed napján, mert csak a Magasságbeli művei csodásak, s az ő tettei a dicsők, rejtettek és a láthatatlanok.
5 Wielu poniżonych zasiadło na tronie, i ten, o którym nikt nie myślał, nosił koronę.	5 Sokan jutottak alacsony sorból a trónra, s akire ügyet sem vetettek, feltette a koronát.
6 Wielu panujących bardzo zelżono i władców wydano w ręce obcych.	6 Sok magasrangút nyomtak el nagyon, és sok dicsőséges került mások kezébe.
7 Nie oskarżaj, zanim dokładnie nie zbadasz, najpierw zastanów się, a dopiero potem udzielaj nagany.	7 Ne kárhoztass senkit, mielőtt utána nem jártál, miután érdeklődtél, korholj igazság szerint.
8 Nie odpowiadaj, zanim nie wysłuchasz, a w środek mów nie wpadaj!	8 Ne adj választ, mielőtt meg nem hallgattál, és más beszéde alatt ne szólj közbe.
9 Nie wadź się o rzecz, która ci nie jest konieczna, i nie mieszaj się do sporów grzeszników!	9 Ha a dolog nem illet téged, ne pereskedj, és ne állj oda a bűnösök perénél.
10 Synu, nie bierz na siebie za wiele spraw, bo jeśli będziesz je mnożył, nie unikniesz szkody. I choćbyś pędził, nie dopędzisz, a uciekając nie uciekniesz.	10 Fiam! Ne szaporítsd dolgaidat, mert ha így gazdagodsz, nem maradsz vétek nélkül! Ha törtetsz is utána, mégsem éred el, ha jársz is utána, mit sem találsz.
11 Niejeden pracuje, trudzi się i spieszy, a tym bardziej pozostaje w tyle.	11 Van gonosz, aki fárad, siet és töri magát, de annál kevésbé bővelkedik.
12 Niejeden słaby potrzebuje pomocy, brak mu sił i obfituje w biedę, lecz gdy tylko oczy Pana łaskawie na niego spojrzą, wydźwignie On go z nędzy	12 Van olyan, aki lankad és segítségre szorul, igen szűkölködik erőben, és bővelkedik szegénységben,
13 i podniesie mu głowę, a wielu zdumieje się tym, co go spotkało.	13 de Isten szeme kegyesen tekint rá, és felemeli alacsony helyzetéből, felmagasztalja fejét, úgyhogy sokan elámulnak rajta, és dicsérik Istent.
14 Dobra i niedole, życie i śmierć, ubóstwo i bogactwo pochodzą od Pana.	14 Jó- és balsors, élet és halál, szegénység és gazdagság Istentől vannak.
15 Mądrość, wiedza i znajomość Prawa są od Pana, miłość drogi dobrych czynów są od Niego.	15 Bölcsesség, tudomány és törvénytudás Istennél van, őnála van a szeretet és a jók útjai.
16 Błąd i mrok stworzone są dla grzeszników, a dla tych, którzy są dumni z niegodziwości, nieszczęścia będą towarzyszami starości,	16 Tévedés és sötétség a bűnösökkel jött a világra, s akik szeretik a rosszat, meg is vénülnek a rosszban.
17 Dar Pana spocznie na ludziach bogobojnych, a upodobanie Jego na zawsze zapewni im szczęście.	17 Isten adománya megmarad az igazaknál, és vállalkozását mindvégig siker koronázza.
18 Niejeden wzbogacił się mozołem i swoją chciwością, a oto udział jego w nagrodzie:	18 Van, aki takarékosság útján gazdagodik, és ez a jutalmának osztályrésze.
19 gdy powie: Znalazłem odpoczynek i teraz mogę żyć z moich dostatków - nie wie, ile czasu minie, a zostawi je innym i umrze.	19 Amikor azt mondja: »Nyugalmat találtam magamnak, most pedig magam fogyasztom javaimat!«
20 Trwaj w przymierzu twoim i bądź mu oddany, a wypełniając je zestarzej się!	20 nem tudja, hogy az idő múlik, s a halál közeleg, másoknak hagy mindent, és meghal.
21 Niech cię w podziw nie wprawiają czyny grzesznika, ufaj Panu i wytrwaj w twym trudzie, albowiem łatwą jest rzeczą w oczach Pana natychmiast i niespodziewanie wzbogacić ubogiego.	21 Maradj hű szövetségedhez, és róla beszélj, parancsaid teljesítésében öregedj meg!
22 Błogosławieństwo Pana nagrodą bogobojnych i prędko zakwitnie Jego błogosławieństwo.	22 Ne tarts a bűnösök cselekedeteivel, bízzál Istenben, és maradj helyeden,
23 Nie mów: Czego potrzebuję i jakie dobra mam mieć od tej chwili?	23 mert könnyű Isten szemében a szegényt egy pillanat alatt gazdaggá tenni.
24 Nie mów: Wystarczam sam sobie i jakież zło może mnie obecnie spotkać?	24 Isten áldása az igazat sietve jutalmazza, és haladása rövid óra alatt is gyümölcsöt terem.
25 W czasie pomyślności zapomina się o przykrościach, a w czasie przykrości nie pamięta się o pomyślności.	25 Ne mondd: »Van-e egyéb kívánni valóm?« és: »Mi jó híján vagyok még?«
26 A dla Pana łatwą jest rzeczą w dzień śmierci oddać człowiekowi według jego postępowania.	26 Ne mondd: »Van nekem elég!« és: »Miféle baj érhetne ezután?«
27 Godzina nieszczęścia pokrywa zapomnieniem dobrobyt, a przy końcu życia wychodzą na jaw sprawy człowieka.	27 A jó napon ne feledkezz meg a rosszakról, és a rossz napon ne feledkezz meg a jókról!
28 Przed śmiercią nikogo nie nazywaj szczęśliwym, gdyż dopiero w ostatniej chwili poznaje się męża.	28 Mert könnyű Istennek, hogy kinek-kinek megfizessen útjai szerint a halála napján.
29 Nie wprowadzaj do domu swego każdego człowieka, różnorodne są bowiem podstępy oszusta.	29 A rossz óra elfeledteti a nagy élvezetet, s az ember élete végén lesznek cselekedetei nyilvánvalókká.
30 Jak złowiona kuropatwa w klatce, tak serce pysznego: jak szpieg wypatruje on słabe strony,	30 Halála előtt senkit se dicsérj, mert a végén lehet az embert megismerni.
31 podając dobre rzeczy za złe, przygotowuje zasadzkę i najlepszym twym zaletom przygania.	31 Ne vezess be akárkit a házadba, mert sokfélék a ravasznak fondorlatai;
32 Przez iskrę węgiel napełnia się ogniem, a człowiek niegodziwy czyha na krew.	32 hisz amint a romló belek bűzt árasztanak, és mint a fogolymadarat a verembe csalják, a kőszáli kecskét pedig csapdába, éppúgy a dölyfösök szíve is, mint a kém, lesi társa elestét.
33 Strzeż się człowieka złego, który knuje niegodziwości, by nie sprowadził na ciebie hańby niezatartej.	33 A jót rosszra csavarja el a besúgó, és hibát fog rá kedvelt emberekre.
34 Przyjmij obcego do domu, a wtrąci cię w zamieszanie i oddali cię od twoich najbliższych.	34 Egyetlen szikrából nagy tűz támad, egy ármányos sok vért ont, mert a gonosz ember vér után leselkedik. Óvakodj a vészthozó embertől, mert gonoszat forral, hogy gúny tárgyává ne tegyen téged örök időre. Fogadj be idegent házadba, majd földhöz vág, mint a forgószél, és elidegenít téged a hozzád tartozóktól!