Primus Machabaeorum 14

VULGATA	NOVA VULGATA
1 Anno centesimo septuagesimo secundo, congregavit rex Demetrius exercitum suum, et abiit in Mediam ad contrahenda sibi auxilia, ut expugnaret Tryphonem.	1 Anno centesimo septuagesi mo secundo congregavit rex Demetrius exercitumsuum et abiit in Mediam ad contrahenda sibi auxilia, ut expugnaret Tryphonem.
2 Et audivit Arsaces rex Persidis et Mediæ, quia intravit Demetrius confines suos : et misit unum de principibus suis ut comprehenderet eum vivum, et adduceret eum ad se.	2 Et audivit Arsaces rex Persidis et Mediae, quia intravit Demetrius confinessuos, et misit unum de principibus suis, ut comprehenderet eum vivum.
3 Et abiit, et percussit castra Demetrii : et comprehendit eum, et duxit eum ad Arsacem, et posuit eum in custodiam.	3 Et abiitet percussit castra Demetrii et comprehendit eum et duxit eum ad Arsacem etposuit eum in custodiam.
4 Et siluit omnis terra Juda omnibus diebus Simonis, et quæsivit bona genti suæ : et placuit illis potestas ejus et gloria ejus omnibus diebus.	4 Et siluit terra Iudae omnibus diebus Simonis; et quaesivit bona genti suae, et placuit illis potestas eius, et gloria eius omnibus diebus.
5 Et cum omni gloria sua accepit Joppen in portum, et fecit introitum in insulis maris.	5 Et cum omni gloria sua accepit Ioppen in portum et fecit introitum insulis maris.
6 Et dilatavit fines gentis suæ, et obtinuit regionem.	6 Et dilatavit fines gentis suae et obtinuit regionem.
7 Et congregavit captivitatem multam, et dominatus est Gazaræ, et Bethsuræ, et arci : et abstulit immunditias ex ea, et non erat qui resisteret ei.	7 Et congregavit captivitatem multam et dominatus est Gazarae et Bethsurae etarci; et abstulit immunditias ex ea, et non erat qui resisteret ei.
8 Et unusquisque colebat terram suam cum pace : et terra Juda dabat fructus suos, et ligna camporum fructum suum.	8 Et unusquisque colebat terram suam cum pace; et terra dabat fructus suos, et ligna camporum fructum suum.
9 Seniores in plateis sedebant omnes, et de bonis terræ tractabant, et juvenes induebant se gloriam, et stolas belli.	9 Seniores in plateis sedebant, omnes de bonis communiter tractabant, et iuvenes induebant se gloriam et stolas belli.
10 Et civitatibus tribuebat alimonias, et constituebat eas ut essent vasa munitionis quoadusque nominatum est nomen gloriæ ejus usque ad extremum terræ.	10 Et civitatibus tribuebat alimonias et constituebat eas, ut essent vasamunitionis, quoadusque nominatum est nomen gloriae eius usque ad extremum terrae.
11 Fecit pacem super terram, et lætatus est Israël lætitia magna.	11 Fecit pacem super terram, et laetatus est Israel laetitia magna.
12 Et sedit unusquisque sub vite sua, et sub ficulnea sua : et non erat qui eos terreret.	12 Et sedit unusquisque sub vite sua et sub ficulnea sua, et non erat qui eos terreret.
13 Defecit impugnans eos super terram : reges contriti sunt in diebus illis.	13 Defecit impugnans eos super terram; reges contriti sunt in diebus illis.
14 Et confirmavit omnes humiles populi sui, et legem exquisivit, et abstulit omnem iniquum et malum :	14 Et confirmavit omnes humiles populi sui et legem exquisivit et abstulit omnem iniquum et malum.
15 sancta glorificavit, et multiplicavit vasa sanctorum.	15 Sancta glorificavit et multiplicavit vasa sanctorum.
16 Et auditum est Romæ quia defunctus esset Jonathas, et usque in Spartiatas : et contristati sunt valde.	16 Et auditum est Romae quia defunctus esset Ionathas, et usque in Spartiatas,et contristati sunt valde.
17 Ut audierunt autem quod Simon frater ejus factus esset summus sacerdos loco ejus, et ipse obtineret omnem regionem, et civitates in ea,	17 Ut audierunt autem quod Simon frater eius factusesset summus sacerdos loco eius, et ipse obtineret regionem et civitates in ea,
18 scripserunt ad eum in tabulis æreis, ut renovarent amicitias et societatem quam fecerant cum Juda et cum Jonatha, fratribus ejus.	18 scripserunt ad eum in tabulis aereis, ut renovarent cum eo amicitias etsocietatem, quam fecerant cum Iuda et cum Ionatha fratribus eius;
19 Et lectæ sunt in conspectu ecclesiæ in Jerusalem. Et hoc exemplum epistolarum, quas Spartiatæ miserunt :	19 et lectaesunt in conspectu ecclesiae in Ierusalem. Et hoc exemplum epistularum, quasSpartiatae miserunt:
20 Spartianorum principes et civitates, Simoni sacerdoti magno, et senioribus, et sacerdotibus, et reliquo populo Judæorum, fratribus, salutem.	20 “ Spartianorum principes et civitas Simoni sacerdotimagno et senioribus et sacerdotibus et reliquo populo Iudaeorum fratribussalutem.
21 Legati, qui missi sunt ad populum nostrum, nuntiaverunt nobis de vestra gloria, et honore, ac lætitia : et gavisi sumus in introitu eorum.	21 Legati, qui missi sunt ad populum nostrum, nuntiaverunt nobis devestra gloria et honore, et gavisi sumus in introitu eorum
22 Et scripsimus quæ ab eis erant dicta in conciliis populi, sic : Numenius Antiochi, et Antipater Jasonis filius, legati Judæorum, venerunt ad nos, renovantes nobiscum amicitiam pristinam.	22 et scripsimus,quae ab eis erant dicta in conciliis populi sic: “Numenius Antiochi etAntipater Iasonis filius, legati Iudaeorum, venerunt ad nos renovantes nobiscumamicitiam”.
23 Et placuit populo excipere viros gloriose, et ponere exemplum sermonum eorum in segregatis populi libris, ut sit ad memoriam populo Spartiatarum. Exemplum autem horum scripsimus Simoni magno sacerdoti.	23 Et placuit populo excipere viros gloriose et ponere exemplumsermonum eorum in segregatis populi libris, ut sit ad memoriam populoSpartiatarum. Exemplum autem horum scripsimus Simoni magno sacerdoti ”.
24 Post hæc autem misit Simon Numenium Romam, habentem clypeum aureum magnum, pondo mnarum mille, ad statuendam cum eis societatem. Cum autem audisset populus Romanus	24 Post haec autem misit Simon Numenium Romam habentem clipeum aureum magnum pondominarum mille ad statuendam cum eis societatem.
25 sermones istos, dixerunt : Quam gratiarum actionem reddemus Simoni, et filiis ejus ?	25 Cum autem audisset populus sermones istos, dixerunt: “ Quam gratiarumactionem reddemus Simoni et filiis eius?
26 restituit enim ipse fratres suos, et expugnavit inimicos Israël ab eis, et statuerunt ei libertatem, et descripserunt in tabulis æreis, et posuerunt in titulis in monte Sion.	26 Invaluit enim ipse et fratres eiuset domus patris eius et expugnavit inimicos Israel ab eis; et statuerunt eilibertatem ”. Et descripserunt in tabulis aereis et posuerunt in titulis inmonte Sion.
27 Et hoc est exemplum scripturæ : Octavadecima die mensis Elul, anno centesimo septuagesimo secundo, anno tertio sub Simone sacerdote magno in Asaramel,	27 Et hoc est exemplum scripturae: “ Octava decima die Elul, annocentesimo septuagesimo secundo, anno tertio sub Simone sacerdote magno, inAsaramel,
28 in conventu magno sacerdotum, et populi, et principum gentis, et seniorum regionis, nota facta sunt hæc : quoniam frequenter facta sunt prælia in regione nostra,	28 in conventu magno sacerdotum et populi et principum gentis etseniorum regionis nota facta sunt nobis haec:
29 Simon autem Mathathiæ filius, ex filiis Jarib, et fratres ejus, dederunt se periculo, et restiterunt adversariis gentis suæ, ut starent sancta ipsorum, et lex : et gloria magna glorificaverunt gentem suam.	29 Quoniam frequenter facta suntproelia in regione, Simon autem filius Matthathiae, filius ex filiis Ioarib, etfratres eius dederunt se periculo et restiterunt adversariis gentis suae, utstarent sancta ipsorum et lex; et gloria magna glorificaverunt gentem suam.
30 Et congregavit Jonathas gentem suam, et factus est illis sacerdos magnus, et appositus est ad populum suum.	30 Et congregavit Ionathas gentem suam et factus est illis sacerdos magnus etappositus est ad populum suum.
31 Et voluerunt inimici eorum calcare et atterere regionem ipsorum, et extendere manus in sancta eorum.	31 Et voluerunt inimici eorum calcare et atterereregionem ipsorum et extendere manus in sancta eorum.
32 Tunc restitit Simon, et pugnavit pro gente sua, et erogavit pecunias multas, et armavit viros virtutis gentis suæ, et dedit illis stipendia :	32 Tunc restitit Simon etpugnavit pro gente sua et erogavit pecunias multas et armavit viros virtutisgentis suae et dedit illis stipendia.
33 et munivit civitates Judææ, et Bethsuram, quæ erat in finibus Judææ, ubi erant arma hostium antea : et posuit illic præsidium viros Judæos.	33 Et munivit civitates Iudaeae etBethsuram, quae erat in finibus Iudaeae, ubi erant arma hostium antea, et posuitillic praesidium viros Iudaeos;
34 Et Joppen munivit, quæ erat ad mare, et Gazaram, quæ est in finibus Azoti, in qua hostes antea habitabant : et collocavit illic Judæos, et quæcumque apta erant ad correptionem eorum, posuit in eis.	34 et Ioppen munivit, quae erat ad mare, etGazaram, quae est in finibus Azoti, in qua hostes antea habitabant, etcollocavit illic Iudaeos et, quaecumque apta erant ad correptionem eorum, posuitin eis.
35 Et vidit populus actum Simonis, et gloriam quam cogitabat facere genti suæ, et posuerunt eum ducem suum, et principem sacerdotum, eo quod ipse fecerat hæc omnia, et justitiam, et fidem, quam conservavit genti suæ, et exquisivit omni modo exaltare populum suum.	35 Et vidit populus fidem Simonis et gloriam, quam cogitabat faceregenti suae; et posuerunt eum ducem suum et principem sacerdotum, eo quod ipsefecerat haec omnia et iustitiam et fidem, quam conservavit genti suae, etexquisivit omni modo exaltare populum suum.
36 Et in diebus ejus prosperatum est in manibus ejus, ut tollerentur gentes de regione ipsorum, et qui in civitate David erant, in Jerusalem in arce, de qua procedebant, et contaminabant omnia quæ in circuitu sanctorum sunt, et inferebant plagam magnam castitati :	36 Et in diebus eius prosperatum estin manibus eius, ut tollerentur gentes de regione ipsorum et, qui in civitateDavid erant in Ierusalem, qui fecerant sibi arcem, de qua procedebant etcontaminabant omnia, quae in circuitu sanctorum sunt, et inferebant plagammagnam castitati;
37 et collocavit in ea viros Judæos ad tutamentum regionis, et civitatis, et exaltavit muros Jerusalem.	37 et collocavit in ea viros Iudaeos et munivit eam adtutamentum regionis et civitatis et exaltavit muros Ierusalem.
38 Et rex Demetrius statuit illi summum sacerdotium.	38 Et rexDemetrius statuit illi summum sacerdotium secundum haec
39 Secundum hæc fecit eum amicum suum, et glorificavit eum gloria magna.	39 et fecit eum amicumsuum et glorificavit eum gloria magna.
40 Audivit enim quod appellati sunt Judæi a Romanis amici, et socii, et fratres, et quia susceperunt legatos Simonis gloriose,	40 Audivit enim quod appellati suntIudaei a Romanis amici et socii et fratres, et quia susceperunt legatos Simonisgloriose;
41 et quia Judæi et sacerdotes eorum consenserunt eum esse ducem suum, et summum sacerdotem in æternum, donec surgat propheta fidelis :	41 et quia Iudaei et sacerdotes consenserunt eum esse ducem suum etsummum sacerdotem in aeternum, donec surgat propheta fidelis,
42 et ut sit super eos dux, et ut cura esset illi pro sanctis, et ut constitueret præpositos super opera eorum, et super regionem, et super arma, et super præsidia :	42 et ut sit supereos dux, et ut cura esset illi pro sanctis, ut constitueret per eum super operaeorum et super regionem et super arma et super praesidia;
43 et cura sit illi de sanctis : et ut audiatur ab omnibus, et scribantur in nomine ejus omnes conscriptiones in regione : et ut operiatur purpura et auro :	43 et cura sit illi desanctis, et ut audiatur ab omnibus; et scribantur in nomine eius omnesconscriptiones in regione, et ut operiatur purpura et aurum portet;
44 et ne liceat ulli ex populo et ex sacerdotibus irritum facere aliquid horum, et contradicere his quæ ab eo dicuntur, aut convocare conventum in regione sine ipso, et vestiri purpura, et uti fibula aurea :	44 et neliceat ulli ex populo et ex sacerdotibus irritum facere aliquid horum etcontradicere his, quae ab eo dicuntur, aut convocare conventum in regione sineipso et vestiri purpura et uti fibula aurea;
45 qui autem fecerit extra hæc, aut irritum fecerit aliquid horum, reus erit.	45 qui autem fecerit extra haec autirritum fecerit aliquid horum, reus erit.
46 Et complacuit omni populo statuere Simonem, et facere secundum verba ista.	46 Et complacuit omni populo statuereSimoni facere secundum verba ista.
47 Et suscepit Simon, et placuit ei ut summo sacerdotio fungeretur, et esset dux et princeps gentis Judæorum, et sacerdotum, et præesset omnibus.	47 Et suscepit Simon et placuit ei, ut summosacerdotio fungeretur et esset dux et princeps gentis Iudaeorum et sacerdotum etpraeesset omnibus ”.
48 Et scripturam istam dixerunt ponere in tabulis æreis, et ponere eas in peribolo sanctorum, in loco celebri :	48 Et scripturam istam dixerunt ponere in tabulis aereiset ponere eas in peribolo sanctorum in loco celebri;
49 exemplum autem eorum ponere in ærario, ut habeat Simon, et filii ejus.	49 exemplum autem eorumponere in aerario, ut habeat Simon et filii eius.