1 ויהי אחרי כן ויצא ישוע אל עבר ים הגליל אשר לטיבריה | 1 Post haec abiit Iesus trans mare Galilaeae, quod est Tiberiadis. |
2 וילכו אחריו המון עם רב כי ראו אותתיו אשר עשה עם החולים | 2 Etsequebatur eum multitudo magna, quia videbant signa, quae faciebat super his,qui infirmabantur. |
3 ויעל ישוע על ההר וישב שם הוא ותלמידיו | 3 Subiit autem in montem Iesus et ibi sedebat cum discipulissuis. |
4 וימי הפסח חג היהודים קרבו לבוא | 4 Erat autem proximum Pascha, dies festus Iudaeorum. |
5 וישא ישוע את עיניו וירא עם רב בא אליו ויאמר אל פילפוס מאין נקנה להם לחם לאכל | 5 Cum sublevassetergo oculos Iesus et vidisset quia multitudo magna venit ad eum, dicit adPhilippum: “ Unde ememus panes, ut manducent hi? ”. |
6 ואך למען נסות אתו דבר זאת כי הוא ידע את אשר יעשה | 6 Hoc autem dicebattentans eum; ipse enim sciebat quid esset facturus. |
7 ויען אתו פילפוס לחם מאתים דינר לא ימצא להם לקחת לו איש איש מעט | 7 Respondit ei Philippus:“ Ducentorum denariorum panes non sufficiunt eis, ut unusquisque modicum quidaccipiat! ”. |
8 ויאמר אליו אחד מתלמידיו אנדרי אחי שמעון פטרוס | 8 Dicit ei unus ex discipulis eius, Andreas frater Simonis Petri: |
9 יש פה נער אשר לו חמש ככרות לחם שערים ושני דגים אך אלה מה המה לעם רב כזה | 9 “ Est puer hic, qui habet quinque panes hordeaceos et duos pisces; sed haecquid sunt propter tantos? ”. |
10 ויאמר ישוע צוו את העם לשבת ארצה וירק דשא לרב היה במקום ההוא וישבו לארץ כחמשת אלפי איש במספר | 10 Dixit Iesus: “ Facite homines discumbere ”.Erat autem fenum multum in loco. Discubuerunt ergo viri numero quasi quinquemilia. |
11 ויקח ישוע את ככרות הלחם ויברך ויתן לתלמידיו והתלמידים אל המסבים וככה גם מן הדגים כאות נפשם | 11 Accepit ergo panes Iesus et, cum gratias egisset, distribuitdiscumbentibus; similiter et ex piscibus, quantum volebant. |
12 ויהי כאשר שבעו ויאמר אל תלמידיו אספו את פתותי לחם הנותרים למען לא יאבד מאומה | 12 Ut autem impletisunt, dicit discipulis suis: “ Colligite, quae superaverunt, fragmenta, nequid pereat ”. |
13 ויאספו וימלאו שנים עשר סלים בפתותי חמש ככרות לחם השערים הנותרים לאכליהם | 13 Collegerunt ergo et impleverunt duodecim cophinosfragmentorum ex quinque panibus hordeaceis, quae superfuerunt his, quimanducaverunt.
|
14 ויהי כראות האנשים את האות הזה אשר עשה ישוע ויאמרו הנה זה הוא באמת הנביא הבא לעולם | 14 Illi ergo homines, cum vidissent quod fecerat signum, dicebant: “ Hic estvere propheta, qui venit in mundum! ”. |
15 וידע ישוע כי יבאו ויתפשהו להמליך אותו וימלט עוד הפעם אל ההר הוא לבדו | 15 Iesus ergo, cum cognovisset quiaventuri essent, ut raperent eum et facerent eum regem, secessit iterum in montemipse solus.
|
16 ויהי בערב וירדו תלמידיו אל הים ויבאו באניה ויעברו אל עבר הים אל כפר נחום | 16 Ut autem sero factum est, descenderunt discipuli eius ad mare |
17 ויכס אתם החשך וישוע לא בא אליהם | 17 et, cumascendissent navem, veniebant trans mare in Capharnaum. Et tenebrae iam factaeerant, et nondum venerat ad eos Iesus. |
18 ויסער הים כי רוח גדולה נושבת | 18 Mare autem, vento magno flante,exsurgebat. |
19 והם חתרו במשוטיהם כדרך עשרים וחמש או שלשים ריס ויראו את ישוע מתהלך על הים הלוך וקרב אל האניה וייראו | 19 Cum remigassent ergo quasi stadia viginti quinque aut triginta,vident Iesum ambulantem super mare et proximum navi fieri, et timuerunt. |
20 ויאמר אליהם אני הוא אל תיראו | 20 Illeautem dicit eis: “ Ego sum, nolite timere! ”. |
21 ויואילו לקחת אתו אל האניה ורגע הגיעה האניה לארץ אשר הם הלכים שמה | 21 Volebant ergo accipere eumin navem, et statim fuit navis ad terram, in quam ibant.
|
22 ויהי ממחרת וירא המון העם העמד מעבר לים כי לא היתה אניה בזה בלתי אחת אשר ירדו בה תלמידיו וכי ישוע לא בא עם תלמידיו אל האניה אך תלמידיו לבדם נסעו מזה | 22 Altera die turba, quae stabat trans mare, vidit quia navicula alia non eratibi, nisi una, et quia non introisset cum discipulis suis Iesus in navem, sedsoli discipuli eius abiissent; |
23 ואניות אחרות באו מטיברים קרוב למקום אשר אכלו שם את הלחם בברכת האדון | 23 aliae supervenerunt naves a Tiberiade iuxtalocum, ubi manducaverant panem, gratias agente Domino. |
24 ויהי כראות המון העם כי ישוע איננו שם אף לא תלמידיו וירדו גם הם באניות ויבאו אל כפר נחום לבקש את ישוע | 24 Cum ergo vidissetturba quia Iesus non esset ibi neque discipuli eius, ascenderunt ipsi naviculaset venerunt Capharnaum quaerentes Iesum. |
25 וכאשר מצאו אתו מעבר הים ויאמרו אליו רבי מתי באת הלם | 25 Et cum invenissent eum trans mare,dixerunt ei: “ Rabbi, quando huc venisti? ”.
|
26 ויען אתם ישוע ויאמר אמן אמן אני אמר לכם לא על ראותכם את האתות תבקשוני כי אם על אשר אכלתם מן הלחם ותשבעו | 26 Respondit eis Iesus et dixit: “ Amen, amen dico vobis: Quaeritis me, nonquia vidistis signa, sed quia manducastis ex panibus et saturati estis. |
27 אל תעמלו במאכל אשר יאבד כי אם במאכל הקים לחיי עולמים אשר בן האדם יתננו לכם כי בו חתם חותמו אביו האלהים | 27 Operamini non cibum, qui perit, sed cibum, qui permanet in vitam aeternam, quemFilius hominis vobis dabit; hunc enim Pater signavit Deus! ”. |
28 ויאמרו אליו מה נעשה לפעל פעלות אלהים | 28 Dixerunt ergoad eum: “ Quid faciemus, ut operemur opera Dei? ”. |
29 ויען ישוע ויאמר אליהם זאת פעלת אלהים כי תאמינו בזה אשר הוא שלחו | 29 Respondit Iesus etdixit eis: “ Hoc est opus Dei, ut credatis in eum, quem misit ille ”.
|
30 ויאמרו אליו מה אפוא האות אשר תעשה למעננראה ונאמין בך מה תפעל | 30 Dixerunt ergo ei: “ Quod ergo tu facis signum, ut videamus et credamustibi? Quid operaris? |
31 אבותינו אכלו את המן במדבר כאשר כתוב לחם מן השמים נתן למו לאכל | 31 Patres nostri manna manducaverunt in deserto, sicutscriptum est: “Panem de caelo dedit eis manducare” ”. |
32 ויאמר אליהם ישוע אמן אמן אני אמר לכם לא משה נתן לכם את הלחם מן השמים כי אם אבי נתן לכם את הלחם מן השמים האמתי | 32 Dixit ergo eisIesus: “ Amen, amen dico vobis: Non Moyses dedit vobis panem de caelo, sedPater meus dat vobis panem de caelo verum; |
33 כי לחם אלהים הוא היורד מן השמים ונתן חיים לעולם | 33 panis enim Dei est, qui descenditde caelo et dat vitam mundo ”. |
34 ויאמרו אליו אדני תנה לנו תמיד את הלחם הזה | 34 Dixerunt ergo ad eum: “ Domine, semper danobis panem hunc ”. |
35 ויאמר להם ישוע אנכי הוא לחם החיים כל הבא אלי לא ירעב ואשר יאמין בי לא יצמא עוד | 35 Dixit eis Iesus: “ Ego sum panis vitae. Qui venit adme, non esuriet; et, qui credit in me, non sitiet umquam. |
36 ואני הנה אמרתי לכם כי גם חזיתם אתי ולא תאמינו | 36 Sed dixi vobis,quia et vidistis me et non creditis. |
37 כל אשר יתננו לי אבי יבוא אלי והבא אלי לא אהדפנו החוצה | 37 Omne, quod dat mihi Pater, ad me veniet;et eum, qui venit ad me, non eiciam foras, |
38 כי ירדתי מן השמים לא לעשות רצוני כי אם רצון שלחי | 38 quia descendi de caelo, non utfaciam voluntatem meam sed voluntatem eius, qui misit me. |
39 וזה רצון האב אשר שלחני כי כל אשר נתן לי לא יאבד לי כי אם אקימנו ביום האחרון | 39 Haec est autemvoluntas eius, qui misit me, ut omne, quod dedit mihi, non perdam ex eo, sedresuscitem illud in novissimo die. |
40 וזה רצון שלחי אשר כל הראה את הבן ומאמין בו יהיו לו חיי עולמים ואני אקימנו ביום האחרון | 40 Haec est enim voluntas Patris mei, utomnis, qui videt Filium et credit in eum, habeat vitam aeternam; et resuscitaboego eum in novissimo die ”.
|
41 וילנו עליו היהודים על אמרו אנכי הוא הלחם הירד מן השמים | 41 Murmurabant ergo Iudaei de illo, quia dixisset: “ Ego sum panis, qui decaelo descendi ”, |
42 ויאמרו הלא זה הוא ישוע בן יוסף אשר אנחנו ידעים את אביו ואת אמו ואיך יאמר מן השמים באתי | 42 et dicebant: “ Nonne hic est Iesus filius Ioseph, cuiusnos novimus patrem et matrem? Quomodo dicit nunc: “De caelo descendi”? ”.
|
43 ויען ישוע ויאמר אליהם אל תלינו איש אל רעהו | 43 Respondit Iesus et dixit eis: “ Nolite murmurare in invicem. |
44 לא יוכל איש לבוא אלי בלתי אם ימשכהו אבי אשר שלחני ואני אקימנו ביום האחרון | 44 Nemo potestvenire ad me, nisi Pater, qui misit me, traxerit eum; et ego resuscitabo eum innovissimo die. |
45 הלא כתוב בנביאים וכל בניך למודי יהוה לכן כל אשר שמע מן האב ולמד יבא אלי | 45 Est scriptum in Prophetis: “Et erunt omnes docibiles Dei “.Omnis, qui audivit a Patre et didicit, venit ad me. |
46 לא כאלו ראה איש את האב בלתי הבא מאת האלהים הוא ראה את האלהים | 46 Non quia Patrem viditquisquam, nisi is qui est a Deo, hic vidit Patrem. |
47 אמן אמן אני אמר לכם המאמין בי לו חיי עולמים | 47 Amen, amen dico vobis: Quicredit, habet vitam aeternam.
|
48 אנכי הוא לחם החיים | 48 Ego sum panis vitae. |
49 אבותיכם אכלו את המן במדבר וימתו | 49 Patres vestri manducaverunt in deserto manna etmortui sunt. |
50 זה הוא הלחם הירד מן השמים למען יאכל איש ממנו ולא ימות | 50 Hic est panis de caelo descendens, ut, si quis ex ipsomanducaverit, non moriatur. |
51 אנכי הלחם החי הירד מן השמים איש כי יאכל מן הלחם הזה יחיה לעולם והלחם אשר אתננו הוא בשרי אשר אני נתן בעד חיי העולם | 51 Ego sum panis vivus, qui de caelo descendi. Siquis manducaverit ex hoc pane, vivet in aeternum; panis autem, quem ego dabo,caro mea est pro mundi vita ”.
|
52 ויתוכחו היהודים איש עם רעהו לאמר איכה יוכל זה לתת לנו את בשרו לאכל | 52 Litigabant ergo Iudaei ad invicem dicentes: “ Quomodo potest hic nobiscarnem suam dare ad manducandum? ”. |
53 ויאמר אליהם ישוע אמן אמן אני אמר לכם אם לא תאכלו את בשר בן האדם ושתיתם את דמו אין לכם חיים בקרבכם | 53 Dixit ergo eis Iesus: “ Amen, amendico vobis: Nisi manducaveritis carnem Filii hominis et biberitis eiussanguinem, non habetis vitam in vobismetipsis. |
54 האכל את בשרי והשתה את דמי יש לו חיי עולמים ואני אקימנו ביום האחרון | 54 Qui manducat meam carnem etbibit meum sanguinem, habet vitam aeternam; et ego resuscitabo eum in novissimodie. |
55 כי בשרי באמת הוא מאכל ודמי באמת הוא משקה | 55 Caro enim mea verus est cibus, et sanguis meus verus est potus. |
56 האכל את בשרי ושתה את דמי הוא ילין בי ואני בו | 56 Quimanducat meam carnem et bibit meum sanguinem, in me manet, et ego in illo. |
57 כאשר שלחני האב החי ואנכי חי בגלל אבי כן האכל אתי גם הוא יחיה בגללי | 57 Sicut misit me vivens Pater, et ego vivo propter Patrem; et, qui manducat me, etipse vivet propter me. |
58 זה הוא הלחם הירד מן השמים לא כאשר אכלו אבותיכם את המן וימתו האכל את הלחם הזה יחיה לעולם | 58 Hic est panis, qui de caelo descendit, non sicutmanducaverunt patres et mortui sunt; qui manducat hunc panem, vivet in aeternum”. |
59 כזאת דבר בבית הכנסת בלמדו בכפר נחום | 59 Haec dixit in synagoga docens in Capharnaum. |
60 ורבים מתלמידיו כשמעם אמרו קשה הדבר הזה מי יוכל לשמע אתו | 60 Multi ergo audientes exdiscipulis eius dixerunt: “ Durus est hic sermo! Quis potest eum audire? ”. |
61 ויבן ישוע בלבו כי תלמידיו מלינים על זאת ויאמר אליהם הזאת לכם למכשול | 61 Sciens autem Iesus apud semetipsum quia murmurarent de hoc discipuli eius,dixit eis: “ Hoc vos scandalizat? |
62 מה אפוא אם תראו את בן האדם עלה אל אשר היה שם לפנים | 62 Si ergo videritis Filium hominisascendentem, ubi erat prius? |
63 הרוח הוא הנתן חיים והבשר אין בו מועיל הדברים אשר אני דברתי אליכם רוח המה וחיים המה | 63 Spiritus est, qui vivificat, caro non prodestquidquam; verba, quae ego locutus sum vobis, Spiritus sunt et vita sunt. |
64 אך יש מכם אשר לא יאמינו כי ישוע ידע מראש מי הם אשר אינם מאמינים ומי המוסר אתו | 64 Sedsunt quidam ex vobis, qui non credunt ”. Sciebat enim ab initio Iesus, quiessent non credentes, et quis traditurus esset eum. |
65 ויאמר על כן אמרתי לכם כי לא יוכל איש לבוא אלי בלתי אם נתן לו מאת אבי | 65 Et dicebat: “ Proptereadixi vobis: Nemo potest venire ad me, nisi fuerit ei datum a Patre ”.
|
66 מן העת הזאת רבים מתלמידיו נסגו אחור ולא יספו להתהלך אתו | 66 Ex hoc multi discipulorum eius abierunt retro et iam non cum illo ambulabant. |
67 ויאמר ישוע אל שנים העשר היש את נפשכם גם אתם לסור ממני | 67 Dixit ergo Iesus ad Duodecim: “ Numquid et vos vultis abire? ”. |
68 ויען אתו שמעון פטרוס אדני אל מי נלך דברי חיי עולמים עמך | 68 Respondit ei Simon Petrus: “ Domine, ad quem ibimus? Verba vitae aeternaehabes; |
69 ואנחנו האמנו ונדע כי אתה המשיח בן אל חי | 69 et nos credidimus et cognovimus quia tu es Sanctus Dei ”. |
70 ויען אתם ישוע הלא בחרתי אני בכם שנים העשר ואחד מכם שטן הוא | 70 Respondit eis Iesus: “ Nonne ego vos Duodecim elegi? Et ex vobis unus Diabolusest ”. |
71 זאת אמר על יהודה בן שמעון איש קריות כי עתיד היה למסרו והוא אחד משנים העשר | 71 Dicebat autem Iudam Simonis Iscariotis; hic enim erat tradituruseum, cum esset unus ex Duodecim.
|