1 εαν καθισης δειπνειν επι τραπεζης δυναστων νοητως νοει τα παρατιθεμενα σοι | 1 Si tu t'assieds à la table d'un grand, prends bien garde à ce qui est devant toi;
|
2 και επιβαλλε την χειρα σου ειδως οτι τοιαυτα σε δει παρασκευασαι | 2 mets un couteau sur ta gorge si tu es gourmand.
|
3 ει δε απληστοτερος ει μη επιθυμει των εδεσματων αυτου ταυτα γαρ εχεται ζωης ψευδους | 3 Ne convoite pas ses mets, car c'est une nourriture décevante.
|
4 μη παρεκτεινου πενης ων πλουσιω τη δε ση εννοια αποσχου | 4 Ne te fatigue pas à acquérir la richesse, cesse d'y appliquer ton intelligence.
|
5 εαν επιστησης το σον ομμα προς αυτον ουδαμου φανειται κατεσκευασται γαρ αυτω πτερυγες ωσπερ αετου και υποστρεφει εις τον οικον του προεστηκοτος αυτου | 5 Lèves-tu les yeux vers elle, elle n'est plus là, car elle sait se faire des ailes comme l'aigle qui volevers le ciel.
|
6 μη συνδειπνει ανδρι βασκανω μηδε επιθυμει των βρωματων αυτου | 6 Ne mange pas le pain de l'homme aux regards envieux, ne convoite pas ses mets.
|
7 ον τροπον γαρ ει τις καταπιοι τριχα ουτως εσθιει και πινει | 7 Car le calcul qu'il fait en lui-même, c'est lui: "Mange et bois!" te dit-il, mais son coeur n'est pasavec toi.
|
8 μηδε προς σε εισαγαγης αυτον και φαγης τον ψωμον σου μετ' αυτου εξεμεσει γαρ αυτον και λυμανειται τους λογους σου τους καλους | 8 La bouchée à peine avalée, tu la vomiras et tu en seras pour tes paroles flatteuses.
|
9 εις ωτα αφρονος μηδεν λεγε μηποτε μυκτηριση τους συνετους λογους σου | 9 Aux oreilles du sot ne parle pas, il mépriserait la finesse de tes propos.
|
10 μη μεταθης ορια αιωνια εις δε κτημα ορφανων μη εισελθης | 10 Ne déplace pas la borne antique, dans le champ des orphelins n'entre pas,
|
11 ο γαρ λυτρουμενος αυτους κυριος κραταιος εστιν και κρινει την κρισιν αυτων μετα σου | 11 car leur vengeur est puissant, c'est lui qui épousera, contre toi, leur querelle.
|
12 δος εις παιδειαν την καρδιαν σου τα δε ωτα σου ετοιμασον λογοις αισθησεως | 12 Applique ton coeur à la discipline, tes oreilles aux paroles de science.
|
13 μη αποσχη νηπιον παιδευειν οτι εαν παταξης αυτον ραβδω ου μη αποθανη | 13 Ne ménage pas à l'enfant la correction, si tu le frappes de la baguette, il n'en mourra pas!
|
14 συ μεν γαρ παταξεις αυτον ραβδω την δε ψυχην αυτου εκ θανατου ρυση | 14 Si tu le frappes de la baguette, c'est son âme que tu délivreras du shéol.
|
15 υιε εαν σοφη γενηται σου η καρδια ευφρανεις και την εμην καρδιαν | 15 Mon fils, si ton coeur est sage, mon coeur, à moi, se réjouira,
|
16 και ενδιατριψει λογοις τα σα χειλη προς τα εμα χειλη εαν ορθα ωσιν | 16 et mes reins exulteront quand tes lèvres exprimeront des choses justes.
|
17 μη ζηλουτω η καρδια σου αμαρτωλους αλλα εν φοβω κυριου ισθι ολην την ημεραν | 17 Que ton coeur n'envie pas les pécheurs, mais dans la crainte de Yahvé qu'il reste tout le jour,
|
18 εαν γαρ τηρησης αυτα εσται σοι εκγονα η δε ελπις σου ουκ αποστησεται | 18 car il existe un avenir et ton espérance ne sera pas anéantie.
|
19 ακουε υιε και σοφος γινου και κατευθυνε εννοιας σης καρδιας | 19 Ecoute, mon fils, deviens sage, et dirige ton coeur dans le chemin.
|
20 μη ισθι οινοποτης μηδε εκτεινου συμβολαις κρεων τε αγορασμοις | 20 Ne sois pas de ceux qui s'enivrent de vin, ni de ceux qui se gavent de viande,
|
21 πας γαρ μεθυσος και πορνοκοπος πτωχευσει και ενδυσεται διερρηγμενα και ρακωδη πας υπνωδης | 21 car buveur et glouton s'appauvrissent, et la torpeur fait porter des haillons.
|
22 ακουε υιε πατρος του γεννησαντος σε και μη καταφρονει οτι γεγηρακεν σου η μητηρ | 22 Ecoute ton père qui t'a engendré, ne méprise pas ta mère devenue vieille.
|
23 - | 23 Acquiers la vérité, ne la vends pas: sagesse, discipline et intelligence.
|
24 καλως εκτρεφει πατηρ δικαιος επι δε υιω σοφω ευφραινεται η ψυχη αυτου | 24 Il est au comble de l'allégresse, le père du juste; celui qui a donné le jour au sage s'en réjouit.
|
25 ευφραινεσθω ο πατηρ και η μητηρ επι σοι και χαιρετω η τεκουσα σε | 25 Ton père et ta mère seront dans la joie, et dans l'allégresse, celle qui t'a enfanté.
|
26 δος μοι υιε σην καρδιαν οι δε σοι οφθαλμοι εμας οδους τηρειτωσαν | 26 Mon fils, prête-moi attention, que tes yeux se complaisent dans ma voie:
|
27 πιθος γαρ τετρημενος εστιν αλλοτριος οικος και φρεαρ στενον αλλοτριον | 27 c'est une fosse profonde que la prostituée, un puits étroit que l'étrangère.
|
28 ουτος γαρ συντομως απολειται και πας παρανομος αναλωθησεται | 28 Elle aussi, comme un brigand, est en embuscade, parmi les hommes elle multiplie les traîtres.
|
29 τινι ουαι τινι θορυβος τινι κρισις τινι αηδιαι και λεσχαι τινι συντριμματα δια κενης τινος πελειοι οι οφθαλμοι | 29 Pour qui les "Malheur?" Pour qui les "Hélas?" Pour qui les querelles? Pour qui les plaintes?Pour qui les coups à tort et à travers? Pour qui les yeux troubles?
|
30 ου των εγχρονιζοντων εν οινοις ου των ιχνευοντων που ποτοι γινονται | 30 Pour ceux qui s'attardent au vin, qui vont en quête de boissons mêlées.
|
31 μη μεθυσκεσθε οινω αλλα ομιλειτε ανθρωποις δικαιοις και ομιλειτε εν περιπατοις εαν γαρ εις τας φιαλας και τα ποτηρια δως τους οφθαλμους σου υστερον περιπατησεις γυμνοτερος υπερου | 31 Ne regarde pas le vin, comme il est vermeil! comme il brille dans la coupe! comme il couletout droit!
|
32 το δε εσχατον ωσπερ υπο οφεως πεπληγως εκτεινεται και ωσπερ υπο κεραστου διαχειται αυτω ο ιος | 32 Il finit par mordre comme un serpent, par piquer comme une vipère.
|
33 οι οφθαλμοι σου οταν ιδωσιν αλλοτριαν το στομα σου τοτε λαλησει σκολια | 33 Tes yeux verront d'étranges choses, ton coeur s'exprimera de travers.
|
34 και κατακειση ωσπερ εν καρδια θαλασσης και ωσπερ κυβερνητης εν πολλω κλυδωνι | 34 Tu seras comme un homme couché en haute mer, ou couché à la pointe d'un mât.
|
35 ερεις δε τυπτουσιν με και ουκ επονεσα και ενεπαιξαν μοι εγω δε ουκ ηδειν ποτε ορθρος εσται ινα ελθων ζητησω μεθ' ων συνελευσομαι | 35 "On m'a battu, je n'ai point de mal! On m'a rossé, je n'ai rien senti! Quand m'éveillerai-je? J'endemanderai encore!"
|