1 Figlio mio, se ti sei fatto garante per il tuo prossimo, per uno straniero hai stretto la tua mano; | 1 υιε εαν εγγυηση σον φιλον παραδωσεις σην χειρα εχθρω |
2 ti sei fatto irretire dalla parola delle tue labbra, ti sei lasciato catturare dai detti della tua bocca; | 2 παγις γαρ ισχυρα ανδρι τα ιδια χειλη και αλισκεται χειλεσιν ιδιου στοματος |
3 fa' così, figlio mio, e sarai libero, poiché sei caduto nella mano del tuo prossimo: va', inginòcchiati e importuna i tuoi vicini. | 3 ποιει υιε α εγω σοι εντελλομαι και σωζου ηκεις γαρ εις χειρας κακων δια σον φιλον ιθι μη εκλυομενος παροξυνε δε και τον φιλον σου ον ενεγυησω |
4 Non concedere sonno ai tuoi occhi, né assopimento alle tue palpebre. | 4 μη δως υπνον σοις ομμασιν μηδε επινυσταξης σοις βλεφαροις |
5 Lìberati, come gazzella, dalla sua mano, come uccello dalla mano del cacciatore. | 5 ινα σωζη ωσπερ δορκας εκ βροχων και ωσπερ ορνεον εκ παγιδος |
6 Va' dalla formica, poltrone, guarda i suoi costumi e sii saggio. | 6 ιθι προς τον μυρμηκα ω οκνηρε και ζηλωσον ιδων τας οδους αυτου και γενου εκεινου σοφωτερος |
7 Essa non ha un capo né un sorvegliante né un padrone. | 7 εκεινω γαρ γεωργιου μη υπαρχοντος μηδε τον αναγκαζοντα εχων μηδε υπο δεσποτην ων |
8 Assicura nell'estate il suo alimento, raccoglie alla mietitura il suo cibo. | 8 ετοιμαζεται θερους την τροφην πολλην τε εν τω αμητω ποιειται την παραθεσιν [8α] η πορευθητι προς την μελισσαν και μαθε ως εργατις εστιν την τε εργασιαν ως σεμνην ποιειται [8β] ης τους πονους βασιλεις και ιδιωται προς υγιειαν προσφερονται ποθεινη δε εστιν πασιν και επιδοξος [8χ] καιπερ ουσα τη ρωμη ασθενης την σοφιαν τιμησασα προηχθη |
9 Fino a quando, poltrone, riposerai? Quando ti alzerai dal tuo giaciglio? | 9 εως τινος οκνηρε κατακεισαι ποτε δε εξ υπνου εγερθηση |
10 Un po' dormire, un po' sonnecchiare, un po' star con le mani in mano sul letto. | 10 ολιγον μεν υπνοις ολιγον δε καθησαι μικρον δε νυσταζεις ολιγον δε εναγκαλιζη χερσιν στηθη |
11 Come un vagabondo arriva la tua miseria, la tua indigenza come un mendicante. | 11 ειτ' εμπαραγινεται σοι ωσπερ κακος οδοιπορος η πενια και η ενδεια ωσπερ αγαθος δρομευς [11α] εαν δε αοκνος ης ηξει ωσπερ πηγη ο αμητος σου η δε ενδεια ωσπερ κακος δρομευς απαυτομολησει |
12 Un poco di buono, un essere malvagio, colui che passa con in bocca la menzogna; | 12 ανηρ αφρων και παρανομος πορευεται οδους ουκ αγαθας |
13 socchiude gli occhi, batte i piedi a terra, fa segni con le dita; | 13 ο δ' αυτος εννευει οφθαλμω σημαινει δε ποδι διδασκει δε εννευμασιν δακτυλων |
14 cose perverse rimugina dentro di sé, non fa che causare risse. | 14 διεστραμμενη δε καρδια τεκταινεται κακα εν παντι καιρω ο τοιουτος ταραχας συνιστησιν πολει |
15 Ma verrà la sua rovina all'improvviso, sarà annientato subito, senza alcun rimedio. | 15 δια τουτο εξαπινης ερχεται η απωλεια αυτου διακοπη και συντριβη ανιατος |
16 Sei cose odia il Signore, sette ne detesta: | 16 οτι χαιρει πασιν οις μισει ο κυριος συντριβεται δε δι' ακαθαρσιαν ψυχης |
17 occhi alteri, lingua bugiarda, mani che versano sangue innocente; | 17 οφθαλμος υβριστου γλωσσα αδικος χειρες εκχεουσαι αιμα δικαιου |
18 cuore che ordisce trame malvagie, piedi solleciti a correre al male; | 18 και καρδια τεκταινομενη λογισμους κακους και ποδες επισπευδοντες κακοποιειν |
19 teste bugiardo che sparge menzogne, chi causa risse in mezzo ai fratelli. | 19 εκκαιει ψευδη μαρτυς αδικος και επιπεμπει κρισεις ανα μεσον αδελφων |
20 Osserva, figlio mio, il precetto di tuo padre, non rifiutare l'insegnamento di tua madre. | 20 υιε φυλασσε νομους πατρος σου και μη απωση θεσμους μητρος σου |
21 Appendili sul tuo cuore per sempre, fissali intorno al tuo collo. | 21 αφαψαι δε αυτους επι ση ψυχη δια παντος και εγκλοιωσαι επι σω τραχηλω |
22 Quando tu ti muovi, essa ti conduce, quando riposi essa ti custodisce e quando tu ti svegli ti saluta. | 22 ηνικα αν περιπατης επαγου αυτην και μετα σου εστω ως δ' αν καθευδης φυλασσετω σε ινα εγειρομενω συλλαλη σοι |
23 Il precetto è veramente una lampada, è luce l'insegnamento e via della vita il rimprovero che corregge, | 23 οτι λυχνος εντολη νομου και φως και οδος ζωης ελεγχος και παιδεια |
24 per proteggerti dalla donna malvagia, dalla lingua lusinghiera della donna altrui. | 24 του διαφυλασσειν σε απο γυναικος υπανδρου και απο διαβολης γλωσσης αλλοτριας |
25 Non bramare la sua bellezza nel tuo cuore e che ella non ti prenda con le sue palpebre. | 25 μη σε νικηση καλλους επιθυμια μηδε αγρευθης σοις οφθαλμοις μηδε συναρπασθης απο των αυτης βλεφαρων |
26 Ché per una prostituta c'è un pezzo di pane, ma la sposata compra una vita preziosa. | 26 τιμη γαρ πορνης οση και ενος αρτου γυνη δε ανδρων τιμιας ψυχας αγρευει |
27 Può portare un uomo il fuoco nel suo seno, senza che le sue vesti si bruciacchino? | 27 αποδησει τις πυρ εν κολπω τα δε ιματια ου κατακαυσει |
28 Se uno cammina su carboni accesi, i suoi piedi non si scotteranno? | 28 η περιπατησει τις επ' ανθρακων πυρος τους δε ποδας ου κατακαυσει |
29 Così chi va dall'altrui donna: non rimarrà impunito chi la tocca. | 29 ουτως ο εισελθων προς γυναικα υπανδρον ουκ αθωωθησεται ουδε πας ο απτομενος αυτης |
30 Non si disprezza il ladro perché ruba per riempire il suo stomaco affamato; | 30 ου θαυμαστον εαν αλω τις κλεπτων κλεπτει γαρ ινα εμπληση την ψυχην πεινων |
31 ma se è scoperto, ripaga settanta volte; dovrà dare tutti i beni della sua casa. | 31 εαν δε αλω αποτεισει επταπλασια και παντα τα υπαρχοντα αυτου δους ρυσεται εαυτον |
32 Chi commette adulterio con una donna è povero di spirito: opera la rovina di se stesso chi fa tal cosa. | 32 ο δε μοιχος δι' ενδειαν φρενων απωλειαν τη ψυχη αυτου περιποιειται |
33 Piaga e disprezzo egli incontrerà, l'onta sua non si cancellerà. | 33 οδυνας τε και ατιμιας υποφερει το δε ονειδος αυτου ουκ εξαλειφθησεται εις τον αιωνα |
34 Perché accende la gelosia del marito, che sarà senza pietà il dì della vendetta. | 34 μεστος γαρ ζηλου θυμος ανδρος αυτης ου φεισεται εν ημερα κρισεως |
35 Egli non accetterà nessun riscatto, né sarà pago, anche se tu moltiplichi i doni. | 35 ουκ ανταλλαξεται ουδενος λυτρου την εχθραν ουδε μη διαλυθη πολλων δωρων |