1 Παροιμιαι Σολομωντος, υιου του Δαβιδ, βασιλεως του Ισραηλ, | 1 Salamonnak, Dávid fiának, Izrael királyának mondásai |
2 δια να γνωριση τις σοφιαν και παιδειαν, δια να νοηση λογους φρονησεως, | 2 a bölcsesség és fegyelem tanulására, |
3 δια να λαβη διδασκαλιαν συνεσεως, δικαιοσυνης και κρισεως και ευθυτητος, | 3 az okos beszéd megértésére, a bölcs okulás, igazságosság, ítélet és becsületesség elnyerésére, |
4 δια να δωση νοησιν εις τους απλους, και εις τον νεον μαθησιν και διαγνωσιν. | 4 hogy az egyszerűeknek értelem adassék, s az ifjúnak tudás és megfontoltság. |
5 Ο σοφος ακουων θελει γεινει σοφωτερος, και ο νοημων θελει αποκτησει επιστημην κυβερνησεως? | 5 A bölcs, ha hallgatja, még bölcsebb lesz, s az értelmes útmutatást nyer, |
6 ωστε να εννοη παροιμιαν και σκοτεινον λογον, ρησεις σοφων και αινιγματα αυτων. | 6 behatol a mondás és rejtvény értelmébe, a bölcsek igéibe és fogós kérdéseibe. |
7 Αρχη σοφιας φοβος Κυριου? οι αφρονες καταφρονουσι την σοφιαν και την διδασκαλιαν. | 7 A bölcsesség kezdete az Úr félelme. A balgák a bölcsességet és az intést megvetik. |
8 Ακουε, υιε μου, την διδασκαλιαν του πατρος σου, και μη απορριψης τον νομον της μητρος σου. | 8 Figyelj, fiam, atyád intelmére, s el ne hagyd anyád tanítását, |
9 Διοτι ταυτα θελουσιν εισθαι στεφανος χαριτων εις την κορυφην σου και περιδεραιον περι τον τραχηλον σου. | 9 mert az díszes koszorú a fejedre, és ékes lánc a nyakadba! |
10 Υιε μου, εαν θελησωσιν οι αμαρτωλοι να σε δελεασωσι, μη θελησης? | 10 Fiam, ha bűnösök csábítanak, ne engedj nekik, |
11 εαν ειπωσιν, Ελθε μεθ' ημων, ας ενεδρευσωμεν δι' αιμα, ας επιβουλευθωμεν αναιτιως τον αθωον, | 11 ha azt mondják: »Jöjj velünk, leselkedjünk vér után, rejtsünk el ok nélkül csapdát az ártatlan ellen! |
12 Ας καταπιωμεν αυτους ζωντας, ως ο αδης, και ολοκληρους ως τους καταβαινοντας εις τον λακκον? | 12 Nyeljük el élve, mint az alvilág, és egészen, mint a sírba szállót, |
13 θελομεν ευρει παν πολυτιμον αγαθον, θελομεν γεμισει τους οικους ημων απο λαφυρων? | 13 szerzünk majd mindenféle drága jószágot, megtöltjük házainkat zsákmánnyal! |
14 θες τον κληρον σου μεταξυ ημων, εν βαλαντιον ας ηναι εις παντας ημας? | 14 Vesd tehát közöttünk sorsodat, mindannyiunknak egy legyen erszénye!« |
15 υιε μου, μη περιπατησης εν οδω μετ' αυτων? απεχε τον ποδα σου απο των τριβων αυτων? | 15 Fiam, ne menj velük egy úton, tartóztasd lábadat ösvényüktől, |
16 διοτι οι ποδες αυτων τρεχουσιν εις το κακον, και σπευδουσιν εις το να χυσωσιν αιμα. | 16 mert lábuk gonoszra siet és vérontásra rohan! |
17 Διοτι ματαιως εξαπλονεται δικτυον εμπροσθεν των οφθαλμων παντος πτερωτου. | 17 Azonban hiába állítanak fel hálót a madarak szeme előtt, |
18 Διοτι ουτοι ενεδρευουσι κατα του ιδιου αυτων αιματος, επιβουλευονται τας εαυτων ψυχας? | 18 ők is csak saját vérük ellen leselkednek, önmaguknak vetnek tőrt. |
19 Τοιαυται ειναι αι οδοι παντος πλεονεκτου? η πλεονεξια αφαιρει την ζωην των κυριευομενων υπ' αυτης. | 19 Ilyen minden kapzsi útja: elveszi gazdája életét. |
20 Η σοφια φωναζει εξω, εκπεμπει την φωνην αυτης εν ταις πλατειαις? | 20 A bölcsesség úton-útfélen szónokol, a tereken hallatja hangját, |
21 Κραζει επι κεφαλης των αγορων, εν ταις εισοδοις των πυλων? απαγγελλει τους λογους αυτης δια της πολεως, λεγουσα, | 21 lármás utcafőkön kiált, a városkapuk nyílásánál szólal meg és mondja: |
22 Εως ποτε, μωροι, θελετε αγαπα την μωριαν, και οι χλευασται θελουσιν ηδυνεσθαι εις τους χλευασμους αυτων, και οι αφρονες θελουσι μισει την γνωσιν; | 22 »Ti dőrék! Meddig kedvelitek a dőreséget, s a bolondok meddig kívánják, ami nekik ártalmas, s a balgák meddig gyűlölik a belátást? |
23 Επιστρεψατε προς τους ελεγχους μου? ιδου, εγω θελω εκχεει το πνευμα μου εφ' υμας, θελω σας καμει να νοησητε τους λογους μου. | 23 Térjetek meg feddésemre! Íme, kiöntöm nektek lelkemet, tudtul adom nektek igéimet: |
24 Επειδη εγω εκραζον, και σεις δεν υπηκουετε? εξετεινον την χειρα μου, και ουδεις προσειχεν? | 24 mivel szóltam, és vonakodtatok, kinyújtottam kezemet, és nem volt, aki odanézzen, |
25 Αλλα κατεφρονειτε πασας τας συμβουλας μου και τους ελεγχους μου δεν εδεχεσθε? | 25 semmibe sem vettétek összes tanácsomat, és nem törődtetek feddésemmel: |
26 δια τουτο και εγω θελω επιγελασει εις τον ολεθρον σας? θελω καταχαρη, οταν επελθη ο φοβος σας. | 26 én is nevetek majd romlástokon, gúnyolódom, ha rátok jön, amitől féltek, |
27 Οταν ο φοβος σας επελθη ως ερημωσις και η καταστροφη σας εφορμηση ως ανεμοστροβιλος, οταν η θλιψις και η στενοχωρια ελθωσιν εφ' υμας? | 27 ha hirtelen baj szakad rátok, romlástok ott terem, mint a fergeteg, és eljön rátok a szükség és a szorongás!« |
28 τοτε θελουσι με επικαλεσθη, αλλα δεν θελω αποκριθη? επιμονως θελουσι με εκζητησει, αλλα δεν θελουσι με ευρει. | 28 Akkor hívnak majd engem, de nem hallom, keresnek hajnalban, de meg nem lelnek. |
29 Διοτι εμισησαν την γνωσιν και τον φοβον του Κυριου δεν εξελεξαν? | 29 Mivel gyűlölték a tudást, és nem fogadták be az Úr félelmét, |
30 δεν ηθελησαν τας συμβουλας μου? κατεφρονησαν παντας τους ελεγχους μου? | 30 nem hajlottak tanácsomra, és megvetették minden intelmemet: |
31 δια τουτο θελουσι φαγει απο των καρπων της οδου αυτων και θελουσι χορτασθη απο των κακοβουλιων αυτων. | 31 bizony, enni fognak útjuk gyümölcséből, és jóllaknak saját terveikből! |
32 Διοτι η αποστασια των μωρων θελει θανατωσει αυτους, και η αμεριμνησια των αφρονων θελει αφανισει αυτους. | 32 Mert a balgákat megöli elpártolásuk, s a dőréket elveszíti szerencséjük. |
33 Οστις ομως ακουει εμου, θελει κατοικησει εν ασφαλεια? και θελει ησυχαζει, μη φοβουμενος κακον. | 33 Aki azonban rám hallgat, bátorságban lakik, és bővelkedik baj félelme nélkül. |