1 Et factum est, cum consum masset Iesus sermones hos omnes, dixitdiscipulis suis: | 1 Ye know that after two days the passover takes place, and the Son of man is delivered up to be crucified. |
2 “ Scitis quia post biduum Pascha fiet, et Filius hoministraditur, ut crucifigatur ”.
| 2 Then the chief priests and the elders of the people were gathered together to the palace of the high priest who was called Caiaphas, |
3 Tunc congregati sunt principes sacerdotum et seniores populi in aulamprincipis sacerdotum, qui dicebatur Caiphas, | 3 and took counsel together in order that they might seize Jesus by subtlety and kill him; |
4 et consilium fecerunt, ut Iesumdolo tenerent et occiderent; | 4 but they said, Not in the feast, that there be not a tumult among the people. |
5 dicebant autem: “ Non in die festo, ne tumultusfiat in populo ”.
| 5 a woman, having an alabaster flask of very precious ointment, came to him and poured it out upon his head as he lay at table. |
6 Cum autem esset Iesus in Bethania, in domo Simonis leprosi, | 6 But the disciples seeing it became indignant, saying, To what end {was} this waste? |
7 accessit ad eummulier habens alabastrum unguenti pretiosi et effudit super caput ipsiusrecumbentis. | 7 for this might have been sold for much and been given to the poor. |
8 Videntes autem discipuli, indignati sunt dicentes: “ Ut quidperditio haec? | 8 But Jesus knowing {it} said to them, Why do ye trouble the woman? for she has wrought a good work toward me. |
9 Potuit enim istud venumdari multo et dari pauperibus ”. | 9 For ye have the poor always with you, but me ye have not always. |
10 Sciens autem Iesus ait illis: “ Quid molesti estis mulieri? Opus enim bonumoperata est in me; | 10 For in pouring out this ointment on my body, she has done it for my burying. |
11 nam semper pauperes habetis vobiscum, me autem non semperhabetis. | 11 Verily I say to you, Wheresoever these glad tidings may be preached in the whole world, that also which this {woman} has done shall be spoken of for a memorial of her. |
12 Mittens enim haec unguentum hoc supra corpus meum, ad sepeliendum mefecit. | 12 and said, What are ye willing to give me, and *I* will deliver him up to you? And they appointed to him thirty pieces of silver. |
13 Amen dico vobis: Ubicumque praedicatum fuerit hoc evangelium in totomundo, dicetur et quod haec fecit in memoriam eius ”.
| 13 And from that time he sought a good opportunity that he might deliver him up. |
14 Tunc abiit unus de Duodecim, qui dicebatur Iudas Iscariotes, ad principessacerdotum | 14 And he said, Go into the city unto such a one, and say to him, The Teacher says, My time is near, I will keep the passover in thy house with my disciples. |
15 et ait: “ Quid vultis mihi dare, et ego vobis eum tradam? ”.At illi constituerunt ei triginta argenteos. | 15 And the disciples did as Jesus had directed them, and they prepared the passover. |
16 Et exinde quaerebatopportunitatem, ut eum traderet.
| 16 And when the evening was come he lay down at table with the twelve. |
17 Prima autem Azymorum accesserunt discipuli ad Iesum dicentes: “ Ubi visparemus tibi comedere Pascha? ”. | 17 And as they were eating he said, Verily I say to you, that one of you shall deliver me up. |
18 Ille autem dixit: “ Ite in civitatem adquendam et dicite ei: “Magister dicit: Tempus meum prope est; apud te facioPascha cum discipulis meis” ”. | 18 And being exceedingly grieved they began to say to him, each of them, Is it *I*, Lord? |
19 Et fecerunt discipuli, sicut constituitillis Iesus, et paraverunt Pascha.
| 19 But he answering said, He that dips his hand with me in the dish, *he* it is who shall deliver me up. |
20 Vespere autem facto, discumbebat cum Duodecim. | 20 The Son of man goes indeed, according as it is written concerning him, but woe to that man by whom the Son of man is delivered up; it were good for that man if he had not been born. |
21 Et edentibus illis, dixit:“ Amen dico vobis: Unus vestrum me traditurus est ”. | 21 And Judas, who delivered him up, answering said, Is it *I*, Rabbi? He says to him, *Thou* hast said. |
22 Et contristativalde, coeperunt singuli dicere ei: “ Numquid ego sum, Domine? ”. | 22 And having taken {the} cup and given thanks, he gave {it} to them, saying, Drink ye all of it. |
23 At ipserespondens ait: “ Qui intingit mecum manum in paropside, hic me tradet. | 23 For this is my blood, that of the {new} covenant, that shed for many for remission of sins. |
24 Filius quidem hominis vadit, sicut scriptum est de illo; vae autem homini illi,per quem Filius hominis traditur! Bonum erat ei, si natus non fuisset homo ille”. | 24 But I say to you, that I will not at all drink henceforth of this fruit of the vine, until that day when I drink it new with you in the kingdom of my Father. |
25 Respondens autem Iudas, qui tradidit eum, dixit: “ Numquid ego sum,Rabbi? ”. Ait illi: “ Tu dixisti ”.
| 25 Depois do canto dos Salmos, dirigiram-se eles para o monte das Oliveiras. |
26 Cenantibus autem eis, accepit Iesus panem et benedixit ac fregit deditquediscipulis et ait: “ Accipite, comedite: hoc est corpus meum ”. | 26 Disse-lhes então Jesus: Esta noite serei para todos vós uma ocasião de queda; porque está escrito: Ferirei o pastor, e as ovelhas do rebanho serão dispersadas {Zc 13,7}. |
27 Etaccipiens calicem, gratias egit et dedit illis dicens: “ Bibite ex hoc omnes: | 27 Mas, depois da minha Ressurreição, eu vos precederei na Galiléia. |
28 hic est enim sanguis meus novi testamenti, qui pro multis effunditur inremissionem peccatorum. | 28 Pedro interveio: Mesmo que sejas para todos uma ocasião de queda, para mim jamais o serás. |
29 Dico autem vobis: Non bibam amodo de hoc geniminevitis usque in diem illum, cum illud bibam vobiscum novum in regno Patris mei”.
| 29 Disse-lhe Jesus: Em verdade te digo: nesta noite mesma, antes que o galo cante, três vezes me negarás. |
30 Et hymno dicto, exierunt in montem Oliveti. | 30 Respondeu-lhe Pedro: Mesmo que seja necessário morrer contigo, jamais te negarei! E todos os outros discípulos diziam-lhe o mesmo. |
31 Tunc dicit illis Iesus: “Omnes vos scandalum patiemini in me in ista nocte. Scriptum est enim:"Percutiam pastorem, et dispergentur oves gregis". | 31 Retirou-se Jesus com eles para um lugar chamado Getsêmani e disse-lhes: Assentai-vos aqui, enquanto eu vou ali orar. |
32 Postquam autemresurrexero, praecedam vos in Galilaeam ”. | 32 E, tomando consigo Pedro e os dois filhos de Zebedeu, começou a entristecer-se e a angustiar-se. |
33 Respondens autem Petrus aitilli: “ Et si omnes scandalizati fuerint in te, ego numquam scandalizabor ”. | 33 Disse-lhes, então: Minha alma está triste até a morte. Ficai aqui e vigiai comigo. |
34 Ait illi Iesus: “ Amen dico tibi: In hac nocte, antequam gallus cantet, terme negabis ”. | 34 Adiantou-se um pouco e, prostrando-se com a face por terra, assim rezou: Meu Pai, se é possível, afasta de mim este cálice! Todavia não se faça o que eu quero, mas sim o que tu queres. |
35 Ait illi Petrus: “ Etiam si oportuerit me mori tecum, nonte negabo ”. Similiter et omnes discipuli dixerunt.
| 35 Foi ter então com os discípulos e os encontrou dormindo. E disse a Pedro: Então não pudestes vigiar uma hora comigo... |
36 Tunc venit Iesus cum illis in praedium, quod dicitur Gethsemani. Et dicitdiscipulis: “ Sedete hic, donec vadam illuc et orem ”. | 36 Vigiai e orai para que não entreis em tentação. O espírito está pronto, mas a carne é fraca. |
37 Et assumpto Petroet duobus filiis Zebedaei, coepit contristari et maestus esse. | 37 Afastou-se pela segunda vez e orou, dizendo: Meu Pai, se não é possível que este cálice passe sem que eu o beba, faça-se a tua vontade! |
38 Tunc aitillis: “ Tristis est anima mea usque ad mortem; sustinete hic et vigilatemecum ”. | 38 Voltou ainda e os encontrou novamente dormindo, porque seus olhos estavam pesados. |
39 Et progressus pusillum, procidit in faciem suam orans et dicens:“ Pater mi, si possibile est, transeat a me calix iste; verumtamen non sicutego volo, sed sicut tu ”. | 39 Deixou-os e foi orar pela terceira vez, dizendo as mesmas palavras. |
40 Et venit ad discipulos et invenit eos dormientes;et dicit Petro: “ Sic non potuistis una hora vigilare mecum? | 40 Voltou então para os seus discípulos e disse-lhes: Dormi agora e repousai! Chegou a hora: o Filho do Homem vai ser entregue nas mãos dos pecadores... |
41 Vigilate etorate, ut non intretis in tentationem; spiritus quidem promptus est, caro auteminfirma ”. | 41 Levantai-vos, vamos! Aquele que me trai está perto daqui. |
42 Iterum secundo abiit et oravit dicens: “ Pater mi, si nonpotest hoc transire, nisi bibam illud, fiat voluntas tua ”. | 42 Jesus ainda falava, quando veio Judas, um dos Doze, e com ele uma multidão de gente armada de espadas e cacetes, enviada pelos príncipes dos sacerdotes e pelos anciãos do povo. |
43 Et venit iterumet invenit eos dormientes: erant enim oculi eorum gravati. | 43 O traidor combinara com eles este sinal: Aquele que eu beijar, é ele. Prendei-o! |
44 Et relictis illis,iterum abiit et oravit tertio, eundem sermonem iterum dicens. | 44 Aproximou-se imediatamente de Jesus e disse: Salve, Mestre. E beijou-o. |
45 Tunc venit addiscipulos et dicit illis: “ Dormite iam et requiescite; ecce appropinquavithora, et Filius hominis traditur in manus peccatorum. | 45 Disse-lhe Jesus: É, então, para isso que vens aqui? Em seguida, adiantaram-se eles e lançaram mão em Jesus para prendê-lo. |
46 Surgite, eamus; ecceappropinquavit, qui me tradit ”.
| 46 Mas um dos companheiros de Jesus desembainhou a espada e feriu um servo do sumo sacerdote, decepando-lhe a orelha. |
47 Et adhuc ipso loquente, ecce Iudas, unus de Duodecim, venit, et cum eo turbamulta cum gladiis et fustibus, missi a principibus sacerdotum et senioribuspopuli. | 47 Jesus, no entanto, lhe disse: Embainha tua espada, porque todos aqueles que usarem da espada, pela espada morrerão. |
48 Qui autem tradidit eum, dedit illis signum dicens: “ Quemcumqueosculatus fuero, ipse est; tenete eum! ”. | 48 Crês tu que não posso invocar meu Pai e ele não me enviaria imediatamente mais de doze legiões de anjos? |
49 Et confestim accedens ad Iesumdixit: “ Ave, Rabbi! ” et osculatus est eum. | 49 Mas como se cumpririam então as Escrituras, segundo as quais é preciso que seja assim? |
50 Iesus autem dixit illi: “Amice, ad quod venisti! ”. Tunc accesserunt et manus iniecerunt in Iesum ettenuerunt eum. | 50 Depois, voltando-se para a turba, falou: Saístes armados de espadas e porretes para prender-me, como se eu fosse um malfeitor. Entretanto, todos os dias estava eu sentado entre vós ensinando no templo e não me prendestes. |
51 Et ecce unus ex his, qui erant cum Iesu, extendens manumexemit gladium suum et percutiens servum principis sacerdotum amputavitauriculam eius.
| 51 Mas tudo isto aconteceu porque era necessário que se cumprissem os oráculos dos profetas. Então os discípulos o abandonaram e fugiram. |
52 Tunc ait illi Iesus: “ Converte gladium tuum in locum suum. Omnes enim, quiacceperint gladium, gladio peribunt. | 52 Os que haviam prendido Jesus levaram-no à casa do sumo sacerdote Caifás, onde estavam reunidos os escribas e os anciãos do povo. |
53 An putas quia non possum rogare Patremmeum, et exhibebit mihi modo plus quam duodecim legiones angelorum? | 53 Pedro seguia-o de longe, até o pátio do sumo sacerdote. Entrou e sentou-se junto aos criados para ver como terminaria aquilo. |
54 Quomodoergo implebuntur Scripturae quia sic oportet fieri? ”. | 54 Enquanto isso, os príncipes dos sacerdotes e todo o conselho procuravam um falso testemunho contra Jesus, a fim de o levarem à morte. |
55 In illa hora dixitIesus turbis: “ Tamquam ad latronem existis cum gladiis et fustibuscomprehendere me? Cotidie sedebam docens in templo, et non me tenuistis ”. | 55 Mas não o conseguiram, embora se apresentassem muitas falsas testemunhas. |
56 Hoc autem totum factum est, ut implerentur scripturae Prophetarum. Tuncdiscipuli omnes, relicto eo, fugerunt.
| 56 Por fim, apresentaram-se duas testemunhas, que disseram: Este homem disse: Posso destruir o templo de Deus e reedificá-lo em três dias. |
57 Illi autem tenentes Iesum duxerunt ad Caipham principem sacerdotum, ubiscribae et seniores convenerant. | 57 Levantou-se o sumo sacerdote e lhe perguntou: Nada tens a responder ao que essa gente depõe contra ti? |
58 Petrus autem sequebatur eum a longe usque inaulam principis sacerdotum; et ingressus intro sede bat cum ministris, utvideret finem. | 58 Jesus, no entanto, permanecia calado. Disse-lhe o sumo sacerdote: Por Deus vivo, conjuro-te que nos digas se és o Cristo, o Filho de Deus? |
59 Principes autem sacerdotum et omne concilium quaerebant falsumtestimonium contra Iesum, ut eum morti traderent, | 59 Jesus respondeu: Sim. Além disso, eu vos declaro que vereis doravante o Filho do Homem sentar-se à direita do Todo-poderoso, e voltar sobre as nuvens do céu. |
60 et non invenerunt, cummulti falsi testes accessissent. Novissime autem venientes duo | 60 A estas palavras, o sumo sacerdote rasgou suas vestes, exclamando: Que necessidade temos ainda de testemunhas? Acabastes de ouvir a blasfêmia! |
61 dixerunt: “Hic dixit: “Possum destruere templum Dei et post triduum aedificare illud””. | 61 Qual o vosso parecer? Eles responderam: Merece a morte! |
62 Et surgens princeps sacerdotum ait illi: “ Nihil respondes? Quid istiadversum te testificantur? ”. | 62 Cuspiram-lhe então na face, bateram-lhe com os punhos e deram-lhe tapas, |
63 Iesus autem tacebat. Et princeps sacerdotumait illi: “ Adiuro te per Deum vivum, ut dicas nobis, si tu es Christus FiliusDei ”. | 63 dizendo: Adivinha, ó Cristo: quem te bateu? |
64 Dicit illi Iesus: “ Tu dixisti. Verumtamen dico vobis: Amodovidebitis Filium hominis sedentem a dextris Virtutis et venientem in nubibuscaeli ”.
| 64 Enquanto isso, Pedro estava sentado no pátio. Aproximou-se dele uma das servas, dizendo: Também tu estavas com Jesus, o Galileu. |
65 Tunc princeps sacerdotum scidit vestimenta sua dicens: “ Blasphemavit! Quidadhuc egemus testibus? Ecce nunc audistis blasphemiam. | 65 Mas ele negou publicamente, nestes termos: Não sei o que dizes. |
66 Quid vobis videtur?”. Illi autem respondentes dixerunt: “ Reus est mortis! ”. | 66 Dirigia-se ele para a porta, a fim de sair, quando outra criada o viu e disse aos que lá estavam: Este homem também estava com Jesus de Nazaré. |
67 Tuncexspuerunt in faciem eius et colaphis eum ceciderunt; alii autem palmas infaciem ei dederunt | 67 Pedro, pela segunda vez, negou com juramento: Eu nem conheço tal homem. |
68 dicentes: “ Prophetiza nobis, Christe: Quis est, qui tepercussit? ”.
| 68 Pouco depois, os que ali estavam aproximaram-se de Pedro e disseram: Sim, tu és daqueles; teu modo de falar te dá a conhecer. |
69 Petrus vero sedebat foris in atrio; et accessit ad eum una ancilla dicens:“ Et tu cum Iesu Galilaeo eras! ”. | 69 Pedro então começou a fazer imprecações, jurando que nem sequer conhecia tal homem. E, neste momento, cantou o galo. |
70 At ille negavit coram omnibus dicens:“ Nescio quid dicis! ”. | 70 Pedro recordou-se do que Jesus lhe dissera: Antes que o galo cante, negar-me-ás três vezes. E saindo, chorou amargamente. |
71 Exeunte autem illo ad ianuam, vidit eum alia etait his, qui erant ibi: “ Hic erat cum Iesu Nazareno! ”. | |
72 Et iterumnegavit cum iuramento: “ Non novi hominem! ”. | |
73 Post pusillum autemaccesserunt, qui stabant, et dixerunt Petro: “ Vere et tu ex illis es, nam etloquela tua manifestum te facit ”. | |
74 Tunc coepit detestari et iurare: “ Nonnovi hominem! ”. Et continuo gallus cantavit; | |
75 et recordatus est Petrusverbi Iesu, quod dixerat: “ Priusquam gallus cantet, ter me negabis ”. Etegressus foras ploravit amare.
| |