Luke 12

NEW JERUSALEM	GREEK BIBLE
1 Meanwhile the people had gathered in their thousands so that they were treading on one another. Andhe began to speak, first of al to his disciples. 'Be on your guard against the yeast of the Pharisees -- theirhypocrisy.	1 Εν τω μεταξυ αφου συνηθροισθησαν αι μυριαδες του οχλου, ωστε κατεπατουν αλληλους, ηρχισε να λεγη προς τους μαθητας αυτου πρωτον? Προσεχετε εις εαυτους απο της ζυμης των Φαρισαιων, ητις ειναι υποκρισις.
2 Everything now covered up will be uncovered, and everything now hidden wil be made clear.	2 Αλλα δεν ειναι ουδεν κεκαλυμμενον, το οποιον δεν θελει ανακαλυφθη, και κρυπτον, το οποιον δεν θελει γνωρισθη?
3 For this reason, whatever you have said in the dark will be heard in the daylight, and what you havewhispered in hidden places wil be proclaimed from the housetops.	3 οθεν οσα ειπετε εν τω σκοτει εν τω φωτι θελουσιν ακουσθη, και ο, τι ελαλησατε προς το ωτιον εν τοις ταμειοις θελει κηρυχθη επι των δωματων.
4 'To you my friends I say: Do not be afraid of those who kil the body and after that can do no more.	4 Λεγω δε προς εσας τους φιλους μου? Μη φοβηθητε απο των αποκτεινοντων το σωμα και μετα ταυτα μη δυναμενων περισσοτερον τι να πραξωσι.
5 I wil tel you whom to fear: fear him who, after he has kil ed, has the power to cast into hel . Yes, I telyou, he is the one to fear.	5 Θελω δε σας δειξει ποιον να φοβηθητε? Φοβηθητε εκεινον, οστις αφου αποκτεινη, εχει εξουσιαν να ριψη εις την γεενναν? ναι, σας λεγω, τουτον φοβηθητε.
6 Can you not buy five sparrows for two pennies? And yet not one is forgotten in God's sight.	6 Δεν πωλουνται πεντε στρουθια δια δυο ασσαρια; και εν εξ αυτων δεν ειναι λελησμονημενον ενωπιον του Θεου?
7 Why, every hair on your head has been counted. There is no need to be afraid: you are worth morethan many sparrows.	7 αλλα και αι τριχες της κεφαλης υμων ειναι πασαι ηριθμημεναι. Μη φοβεισθε λοιπον? απο πολλων στρουθιων διαφερετε.
8 'I tel you, if anyone openly declares himself for me in the presence of human beings, the Son of manwil declare himself for him in the presence of God's angels.	8 Σας λεγω δε? Πας οστις με ομολογηση εμπροσθεν των ανθρωπων, και ο Υιος του ανθρωπου θελει ομολογησει αυτον εμπροσθεν των αγγελων του Θεου?
9 But anyone who disowns me in the presence of human beings wil be disowned in the presence ofGod's angels.	9 οστις δε με αρνηθη ενωπιον των ανθρωπων, και ο Υιος του ανθρωπου θελει αρνηθη αυτον ενωπιον των αγγελων του Θεου.
10 'Everyone who says a word against the Son of man will be forgiven, but no one who blasphemesagainst the Holy Spirit wil be forgiven.	10 Και πας οστις θελει ειπει λογον κατα του Υιου του ανθρωπου, θελει συγχωρηθη εις αυτον? οστις ομως βλασφημηση κατα του Αγιου Πνευματος, εις αυτον δεν θελει συγχωρηθη.
11 'When they take you before synagogues and magistrates and authorities, do not worry about how todefend yourselves or what to say,	11 Οταν δε σας φερωσιν εις τας συναγωγας και τας αρχας και τας εξουσιας, μη μεριμνατε πως η τι να απολογηθητε, η τι να ειπητε?
12 because when the time comes, the Holy Spirit wil teach you what you should say.'	12 διοτι το Αγιον Πνευμα θελει σας διδαξει εν αυτη τη ωρα τι πρεπει να ειπητε.
13 A man in the crowd said to him, 'Master, tel my brother to give me a share of our inheritance.'	13 Ειπε δε τις προς αυτον εκ του οχλου? Διδασκαλε, ειπε προς τον αδελφον μου να μοιρασθη μετ' εμου την κληρονομιαν.
14 He said to him, 'My friend, who appointed me your judge, or the arbitrator of your claims?'	14 Ο δε ειπε προς αυτον? Ανθρωπε, τις με κατεστησε δικαστην η μεριστην εφ' υμας;
15 Then he said to them, 'Watch, and be on your guard against avarice of any kind, for life does notconsist in possessions, even when someone has more than he needs.'	15 Και ειπε προς αυτους? Προσεχετε και φυλαττεσθε απο της πλεονεξιας? διοτι εαν τις εχη περισσα, η ζωη αυτου δεν συνισταται εκ των υπαρχοντων αυτου.
16 Then he told them a parable, 'There was once a rich man who, having had a good harvest from hisland,	16 Ειπε δε προς αυτους παραβολην, λεγων? Ανθρωπου τινος πλουσιου ηυτυχησαν τα χωραφια?
17 thought to himself, "What am I to do? I have not enough room to store my crops."	17 Και διελογιζετο εν εαυτω λεγων? Τι να καμω, διοτι δεν εχω που να συναξω τους καρπους μου;
18 Then he said, "This is what I will do: I wil pul down my barns and build bigger ones, and store al mygrain and my goods in them,	18 Και ειπε? Τουτο θελω καμει? θελω χαλασει τας αποθηκας μου και θελω οικοδομησει μεγαλητερας και συναξει εκει παντα τα γεννηματα μου και τα αγαθα μου,
19 and I will say to my soul: My soul, you have plenty of good things laid by for many years to come;take things easy, eat, drink, have a good time."	19 και θελω ειπει προς την ψυχην μου? Ψυχη, εχεις πολλα αγαθα εναποτεταμιευμενα δι' ετη πολλα? αναπαυου, φαγε, πιε, ευφραινου.
20 But God said to him, "Fool! This very night the demand wil be made for your soul; and this hoard ofyours, whose wil it be then?"	20 Ειπε δε προς αυτον ο Θεος? Αφρον, ταυτην την νυκτα την ψυχην σου απαιτουσιν απο σου? οσα δε ητοιμασας, τινος θελουσιν εισθαι;
21 So it is when someone stores up treasure for himself instead of becoming rich in the sight of God.'	21 Ουτω θελει εισθαι οστις θησαυριζει εις εαυτον και δεν πλουτει εις Θεον.
22 Then he said to his disciples, 'That is why I am tel ing you not to worry about your life and what youare to eat, nor about your body and how you are to clothe it.	22 Ειπε δε προς τους μαθητας αυτου? Δια τουτο λεγω προς εσας, Μη μεριμνατε δια την ζωην σας, τι να φαγητε, μηδε δια το σωμα, τι να ενδυθητε.
23 For life is more than food, and the body more than clothing.	23 Η ζωη ειναι τιμιωτερον της τροφης και το σωμα του ενδυματος.
24 Think of the ravens. They do not sow or reap; they have no storehouses and no barns; yet God feedsthem. And how much more you are worth than the birds!	24 Παρατηρησατε τους κορακας, οτι δεν σπειρουσιν ουδε θεριζουσιν, οιτινες δεν εχουσι ταμειον ουδε αποθηκην, και ο Θεος τρεφει αυτους? ποσω μαλλον σεις διαφερετε των πτηνων.
25 Can any of you, however much you worry, add a single cubit to your span of life?	25 Και τις εξ υμων μεριμνων δυναται να προσθεση εις το αναστημα αυτου μιαν πηχυν;
26 If a very smal thing is beyond your powers, why worry about the rest?	26 Εαν λοιπον ουδε το ελαχιστον δυνασθε, τι μεριμνατε περι των λοιπων;
27 Think how the flowers grow; they never have to spin or weave; yet, I assure you, not even Solomon inal his royal robes was clothed like one of them.	27 Παρατηρησατε τα κρινα πως αυξανουσι? δεν κοπιαζουσιν ουδε κλωθουσι? σας λεγω ομως, ουδε ο Σολομων εν παση τη δοξη αυτου ενεδυθη ως εν τουτων.
28 Now if that is how God clothes a flower which is growing wild today and is thrown into the furnacetomorrow, how much more wil he look after you, who have so little faith!	28 Αλλ' εαν τον χορτον, οστις σημερον ειναι εν τω αγρω και αυριον ριπτεται εις κλιβανον, ο Θεος ενδυη ουτω, ποσω μαλλον εσας, ολιγοπιστοι.
29 But you must not set your hearts on things to eat and things to drink; nor must you worry.	29 Και σεις μη ζητειτε τι να φαγητε η τι να πιητε, και μη ησθε μετεωροι?
30 It is the gentiles of this world who set their hearts on al these things. Your Father wel knows youneed them.	30 διοτι ταυτα παντα ζητουσι τα εθνη του κοσμου? υμων δε ο Πατηρ εξευρει οτι εχετε χρειαν τουτων?
31 No; set your hearts on his kingdom, and these other things will be given you as well.	31 πλην ζητειτε την βασιλειαν του Θεου, και ταυτα παντα θελουσι σας προστεθη.
32 'There is no need to be afraid, little flock, for it has pleased your Father to give you the kingdom.	32 Μη φοβου, μικρον ποιμνιον? διοτι ο Πατηρ σας ηυδοκησε να σας δωση την βασιλειαν.
33 'Sel your possessions and give to those in need. Get yourselves purses that do not wear out,treasure that wil not fail you, in heaven where no thief can reach it and no moth destroy it.	33 Πωλησατε τα υπαρχοντα σας και δοτε ελεημοσυνην. Καμετε εις εαυτους βαλαντια τα οποια δεν παλαιουνται, θησαυρον εν τοις ουρανοις οστις δεν εκλειπει, οπου κλεπτης δεν πλησιαζει ουδε ο σκωληξ διαφθειρει?
34 For wherever your treasure is, that is where your heart wil be too.	34 διοτι οπου ειναι ο θησαυρος σας, εκει θελει εισθαι και η καρδια σας.
35 'See that you have your belts done up and your lamps lit.	35 Ας ηναι αι οσφυες σας περιεζωσμεναι και οι λυχνοι καιομενοι?
36 Be like people waiting for their master to return from the wedding feast, ready to open the door assoon as he comes and knocks.	36 και σεις ομοιοι με ανθρωπους, οιτινες προσμενουσι τον κυριον αυτων, ποτε θελει επιστρεψει εκ των γαμων, δια να ανοιξωσιν ευθυς εις αυτον οταν ελθη και κρουση.
37 Blessed those servants whom the master finds awake when he comes. In truth I tel you, he wil do uphis belt, sit them down at table and wait on them.	37 Μακαριοι οι δουλοι εκεινοι, τους οποιους ελθων ο κυριος θελει ευρει αγρυπνουντας. Αληθως σας λεγω, οτι θελει περιζωσθη και καθισει αυτους εις την τραπεζαν, και ελθων εις το μεσον θελει υπηρετησει αυτους.
38 It may be in the second watch that he comes, or in the third, but blessed are those servants if he findsthem ready.	38 Και εαν ελθη εν τη δευτερα φυλακη και εν τη τριτη φυλακη ελθη και ευρη ουτω, μακαριοι ειναι οι δουλοι εκεινοι.
39 You may be quite sure of this, that if the householder had known at what time the burglar wouldcome, he would not have let anyone break through the wall of his house.	39 Τουτο δε γινωσκετε, οτι εαν ηξευρεν ο οικοδεσποτης ποιαν ωραν ο κλεπτης ερχεται, ηθελεν αγρυπνησει και δεν ηθελεν αφησει να διορυχθη ο οικος αυτου.
40 You too must stand ready, because the Son of man is coming at an hour you do not expect.'	40 Και σεις λοιπον γινεσθε ετοιμοι? διοτι καθ' ην ωραν δεν στοχαζεσθε, ερχεται ο Υιος του ανθρωπου.
41 Peter said, 'Lord, do you mean this parable for us, or for everyone?'	41 Ειπε δε προς αυτον ο Πετρος? Κυριε, προς ημας λεγεις την παραβολην ταυτην η και προς παντας;
42 The Lord replied, 'Who, then, is the wise and trustworthy steward whom the master wil place over hishousehold to give them at the proper time their al owance of food?	42 Και ο Κυριος ειπε? Τις λοιπον ειναι ο πιστος οικονομος και φρονιμος, τον οποιον θελει καταστησει ο κυριος αυτου επι των υπηρετων αυτου, δια να διδη εν καιρω την διωρισμενην τροφην;
43 Blessed that servant if his master's arrival finds him doing exactly that.	43 Μακαριος ο δουλος εκεινος, τον οποιον ελθων ο κυριος αυτου θελει ευρει πραττοντα ουτως.
44 I tel you truly, he wil put him in charge of everything that he owns.	44 Αληθως σας λεγω, οτι θελει καταστησει αυτον επι παντων των υπαρχοντων αυτου.
45 But if the servant says to himself, "My master is taking his time coming," and sets about beating themenservants and the servant-girls, and eating and drinking and getting drunk,	45 Εαν δε ειπη ο δουλος εκεινος εν τη καρδια αυτου, Βραδυνει να ελθη ο κυριος μου? και αρχιση να δερη τους δουλους και τας δουλας, και να τρωγη και να πινη και να μεθυη,
46 his master wil come on a day he does not expect and at an hour he does not know. The master willcut him off and send him to the same fate as the unfaithful.	46 θελει ελθει ο κυριος του δουλου εκεινου, καθ' ην ημεραν δεν προσμενει και καθ' ην ωραν δεν εξευρει, και θελει αποχωρισει αυτον, και το μερος αυτου θελει θεσει μετα των απιστων.
47 'The servant who knows what his master wants, but has got nothing ready and done nothing inaccord with those wishes, wil be given a great many strokes of the lash.	47 Εκεινος δε ο δουλος, οστις γνωρισας το θελημα του κυριου αυτου δεν ητοιμασεν ουδε εκαμε κατα το θελημα αυτου, θελει δαρθη πολυ?
48 The one who did not know, but has acted in such a way that he deserves a beating, will be givenfewer strokes. When someone is given a great deal, a great deal wil be demanded of that person; whensomeone is entrusted with a great deal, of that person even more will be expected.	48 οστις ομως μη γνωρισας επραξεν αξια δαρμων, θελει δαρθη ολιγον? εις παντα δε, εις τον οποιον εδοθη πολυ, πολυ θελει ζητηθη παρ' αυτου, και εις οντινα ενεπιστευθη πολυ, περισσοτερον θελουσιν απαιτησει παρ' αυτου.
49 'I have come to bring fire to the earth, and how I wish it were blazing already!	49 Πυρ ηλθον να βαλω εις την γην, και τι θελω, εαν ηδη ανηφθη;
50 There is a baptism I must stil receive, and what constraint I am under until it is completed!	50 Βαπτισμα δε εχω να βαπτισθω, και πως στενοχωρουμαι εωσου εκτελεσθη.
51 'Do you suppose that I am here to bring peace on earth? No, I tel you, but rather division.	51 Νομιζετε οτι ηλθον να δωσω ειρηνην εν τη γη; ουχι, σας λεγω, αλλα διαχωρισμον.
52 For from now on, a household of five will be divided: three against two and two against three;	52 Διοτι απο του νυν θελουσιν εισθαι πεντε εν οικω ενι διακεχωρισμενοι, οι τρεις κατα των δυο και οι δυο κατα των τριων?
53 father opposed to son, son to father, mother to daughter, daughter to mother, mother-in-law todaughter-in-law, daughter-in-law to mother-in-law.'	53 Θελει διαχωρισθη πατηρ κατα υιου και υιος κατα πατρος, μητηρ κατα θυγατρος και θυγατηρ κατα μητρος, πενθερα κατα της νυμφης αυτης και νυμφη κατα της πενθερας αυτης.
54 He said again to the crowds, 'When you see a cloud looming up in the west you say at once that rainis coming, and so it does.	54 Ελεγε και προς τους οχλους? Οταν ιδητε την νεφελην ανυψουμενην απο δυσμων, ευθυς λεγετε, Βροχη ερχεται, και γινεται ουτω?
55 And when the wind is from the south you say it's going to be hot, and it is.	55 και οταν νοτον πνεοντα, λεγετε οτι καυσων θελει εισθαι, και γινεται.
56 Hypocrites! You know how to interpret the face of the earth and the sky. How is it you do not knowhow to interpret these times?	56 Υποκριται, το προσωπον της γης και του ουρανου εξευρετε να διακρινητε, τον δε καιρον τουτον πως δεν διακρινετε;
57 'Why not judge for yourselves what is upright?	57 Δια τι δε και αφ' εαυτων δεν κρινετε το δικαιον;
58 For example: when you are going to court with your opponent, make an effort to settle with him on theway, or he may drag you before the judge and the judge hand you over to the officer and the officer have youthrown into prison.	58 Ενω λοιπον υπαγεις μετα του αντιδικου σου προς τον αρχοντα, προσπαθησον καθ' οδον να απαλλαχθης απ' αυτου, μηποτε σε συρη προς τον κριτην, και ο κριτης σε παραδωση εις τον υπηρετην, και ο υπηρετης σε βαλη εις φυλακην.
59 I tel you, you wil not get out til you have paid the very last penny.'	59 Σοι λεγω, δεν θελεις εξελθει εκειθεν, εωσου αποδωσης και το εσχατον λεπτον.