Tobit 14

NEW JERUSALEM	Biblia Tysiąclecia
1 The end of the hymns of Tobit. Tobit died when he was a hundred and twelve years old and receivedan honourable burial in Nineveh.	1 Koniec słów hymnu pochwalnego Tobiasza.
2 He had been sixty-two when he went blind; and after his cure, he lived in comfort, practisingalmsgiving and continual y praising God and extol ing his greatness.	2 Umarł on w pokoju mając sto dwanaście lat i pogrzebano go uroczyście w Niniwie. A miał sześćdziesiąt dwa lata, kiedy zasłabł na oczy. A po przejrzeniu żył w dobrobycie i dawał jałmużny. W dalszym ciągu uwielbiał Boga i oddawał hołd majestatowi Bożemu.
3 When he was at the point of death he summoned his son Tobias and gave him these instructions,	3 A kiedy miał umierać, przywołał syna swego Tobiasza i upomniał go mówiąc: Synu, wyprowadź stąd twoje dzieci
4 'My son, take your children and hurry away to Media, since I believe the word of God pronounced overNineveh by Nahum. Everything wil come true, everything happen that the emissaries of God, the prophets ofIsrael, have predicted against Assyria and Nineveh; not one of their words wil prove empty. It will al take placein due time. You wil be safer in Media than in Assyria or in Babylonia. Since I for my part know and believe thateverything God has said wil come true; so it will be, and not a word of the prophecies will fail. 'A census will betaken of our brothers living in the land of Israel and they wil be exiled far from their own fair country. The entireterritory of Israel wil become a desert, and Samaria and Jerusalem wil become a desert, and the house of God,for a time, wil be laid waste and burnt.	4 i idź szybko do Medii, ponieważ ja wierzę słowom Boga, które wypowiedział Nahum o Niniwie, że wszystko spełni się i spotka Asyrię i Niniwę to, co przepowiedzieli prorocy Izraela, których Bóg wysłał, i nic nie umniejszy się ze wszystkich przepowiedni, wszystko wypełni się w swoim czasie. Ocalenie będzie raczej w Medii aniżeli w Asyrii i Babilonii. Jestem przekonany i mam nadzieję, że wszystko, co Bóg powiedział, spełni się, nastąpi i żadne słowo z tych przepowiedni nie zginie. A bracia nasi, którzy mieszkają w ziemi izraelskiej, wszyscy będą rozproszeni i uprowadzeni do niewoli z ich pięknej ziemi. Cały zaś kraj izraelski zamieni się w pustynię, i Samaria, i Jerozolima staną się pustynią. Dom zaś Boży aż do czasu zostanie spustoszony i spalony.
5 Then once again God wil take pity on them and bring them back to the land of Israel. They wil rebuildhis house, although it wil be less beautiful than the first, until the time is fulfil ed. But after this, al will return fromcaptivity and rebuild Jerusalem in al her glory, and the house of God wil be rebuilt within her as the prophets of Israel have foretold.	5 Wtedy znowu Bóg zlituje się nad nimi. I pośle ich Bóg do ziemi izraelskiej, i odbudują znowu dom, wprawdzie nie taki jak pierwszy, aż do chwili, w której dokona się czas świata. A potem powrócą z niewoli wszyscy i odbudują w chwale Jerozolimę, a w niej odbudują dom Boży, tak jak to przepowiedzieli o nim prorocy Izraela.
6 And all the people of the whole earth wil be converted and wil reverence God with all sincerity. Al willrenounce their false gods who have led them astray into error,	6 I wszystkie narody na całym świecie nawrócą się i prawdziwie czcić będą Boga. I odrzucą wszystkie swoje bożki i tych, którzy ich wiedli na manowce, i uwielbiać będą Boga na wieki w sprawiedliwości.
7 and will bless the God of ages in uprightness. Al the Israelites spared in those days wil rememberGod in sincerity of heart. They wil come and gather in Jerusalem and thereafter dwel securely in the land ofAbraham, which will be theirs. And those who sincerely love God wil rejoice. And those who commit sin andwickedness will vanish from the earth.	7 Wszyscy synowie Izraela, którzy ocaleją w tych dniach, wspominać będą Boga w prawdzie i zgromadzeni będą razem. I przyjdą do Jerozolimy, i zamieszkają bezpiecznie na wieki w ziemi Abrahama, która zostanie im dana na nowo. I cieszyć się będą ci, którzy miłują Boga w prawdzie, a popełniający grzech i nieprawość znikną z całej ziemi.
8 'And now, my children, I lay this duty on you; serve God sincerely, and do what is pleasing to him. Andlay on your children the obligation to behave uprightly, to give alms, to keep God in mind and to bless his namealways, sincerely and with all their might.	8 A teraz, dzieci, rozkazuję wam: Służcie Bogu w prawdzie i czyńcie, co podoba się Jemu. Dzieciom waszym polećcie wykonywać sprawiedliwość i dawać jałmużnę i niech pamiętają o Bogu, i wielbią Imię Jego w każdej chwili, w prawdzie i z całej siły.
9 'So then, my son, leave Nineveh, do not stay here.	9 A teraz, dziecko moje, wyjdź z Niniwy i nie zostawaj tu! Od tego dnia, w którym pochowasz matkę swoją obok mnie, od tego samego dnia nie pozostawaj dłużej w tych okolicach. Widzę bowiem, że jest tu wiele niesprawiedliwości i dokonuje się wiele podstępu, a ludzie się nie wstydzą.
10 As soon as you have buried your mother next to me, go the same day, whenever it may be, and donot linger in this country where I see wickedness and perfidy unashamedly triumphant. Consider, my child, althe things done by Nadab to his foster-father Ahikar. Was not Ahikar forced to go underground, though still aliving man? But God made the criminal pay for his outrage before his victim's eyes, since Ahikar came back tothe light of day, while Nadab went down to everlasting darkness in punishment for plotting against Ahikar's life.Because of his good works Ahikar escaped the deadly snare Nadab had laid for him, and Nadab fel into it to hisown ruin.	10 Popatrz, dziecko, co uczynił Nadab swemu żywicielowi Achikarowi. Czyż żywego nie zakopał do ziemi? Ale Bóg wynagrodził mu tę krzywdę przed obliczem swoim. Achikar wyszedł na światło, a Nadab poszedł do wiecznych ciemności, ponieważ czyhał na życie Achikara. A ponieważ Achikar dawał jałmużnę, uniknął zasadzki śmierci, którą zastawił na niego Nadab. A Nadab wpadł w zasadzkę śmierci i zgubił samego siebie.
11 So, my children, you see what comes of almsgiving, and what wickedness leads to, I mean to death.But now breath fails me.' They laid him back on his bed; he died and was buried with honour.	11 Tak teraz, dzieci, patrzcie, jakie skutki sprawia dawanie jałmużny, a jakie - popełnianie nieprawości, że mianowicie ona zabija. A oto i dusza moja opuszcza mnie. I położono go na łóżku, i umarł. Pochowano go uroczyście.
12 When his mother died, Tobias buried her beside his father. Then he left for Media with his wife andchildren. He lived in Ecbatana with Raguel, his father-in-law.	12 A kiedy umarła jego matka, pochował ją Tobiasz obok swego ojca. Potem wywędrował on sam i jego żona do Medii i zamieszkali w Ekbatanie u swojego teścia Raguela.
13 He treated the ageing parents of his wife with every care and respect, and later buried them inEcbatana in Media. Tobias inherited the patrimony of Raguel besides that of his father Tobit.	13 A Tobiasz opiekował się nimi ze czcią i pochował ich w Ekbatanie w Medii. I odziedziczył majątek po Raguelu i po ojcu swoim Tobiaszu.
14 Much honoured, he lived to the age of a hundred and seventeen years.	14 I umarł otoczony czcią w sto siedemnastym roku życia.
15 Before he died he witnessed the ruin of Nineveh. He saw the Ninevites taken prisoner and deportedto Media by Cyaxares king of Media. He blessed God for everything he inflicted on the Ninevites and Assyrians.Before his death he had the opportunity of rejoicing over the fate of Nineveh, and he blessed the Lord God forever and ever. Amen.	15 A przed swoją śmiercią przekonał się na własne oczy o upadku Niniwy i widział jej jeńców prowadzonych przez Achiacharosa, króla Medii. I błogosławił Boga za wszystko, co On uczynił synom Niniwy i Asyrii. I cieszył się przed swoją śmiercią z powodu Niniwy, i uwielbiał Pana Boga na wieki wieków.