Ewangelia wg św. Łukasza 1

Biblia Tysiąclecia	NOVA VULGATA
1 Wielu już starało się ułożyć opowiadanie o zdarzeniach, które się dokonały pośród nas,	1 Quoniam quidem multi conati sunt ordinare narrationem, quae in nobiscompletae sunt, rerum,
2 tak jak nam je przekazali ci, którzy od początku byli naocznymi świadkami i sługami słowa.	2 sicut tradiderunt nobis, qui ab initio ipsi viderunt etministri fuerunt verbi,
3 Postanowiłem więc i ja zbadać dokładnie wszystko od pierwszych chwil i opisać ci po kolei, dostojny Teofilu,	3 visum est et mihi, adsecuto a principio omnia,diligenter ex ordine tibi scribere, optime Theophile,
4 abyś się mógł przekonać o całkowitej pewności nauk, których ci udzielono.	4 ut cognoscas eorumverborum, de quibus eruditus es, firmitatem.
5 Za czasów Heroda, króla Judei, żył pewien kapłan, imieniem Zachariasz, z oddziału Abiasza. Miał on żonę z rodu Aarona, a na imię było jej Elżbieta.	5 Fuit in diebus Herodis regis Iudaeae sacerdos quidam nomine Zacharias de viceAbiae, et uxor illi de filiabus Aaron, et nomen eius Elisabeth.
6 Oboje byli sprawiedliwi wobec Boga i postępowali nienagannie według wszystkich przykazań i przepisów Pańskich.	6 Erant autemiusti ambo ante Deum, incedentes in omnibus mandatis et iustificationibusDomini, irreprehensibiles.
7 Nie mieli jednak dziecka, ponieważ Elżbieta była niepłodna; oboje zaś byli już posunięci w latach.	7 Et non erat illis filius, eo quod esset Elisabethsterilis, et ambo processissent in diebus suis.
8 Kiedy w wyznaczonej dla swego oddziału kolei pełnił służbę kapłańską przed Bogiem,	8 Factum est autem, cum sacerdotio fungeretur in ordine vicis suae ante Deum,
9 jemu zgodnie ze zwyczajem kapłańskim przypadł los, żeby wejść do przybytku Pańskiego i złożyć ofiarę kadzenia.	9 secundum consuetudinem sacerdotii sorte exiit, ut incensum poneret ingressus intemplum Domini;
10 A cały lud modlił się na zewnątrz w czasie kadzenia.	10 et omnis multitudo erat populi orans foris hora incensi.
11 Naraz ukazał mu się anioł Pański, stojący po prawej stronie ołtarza kadzenia.	11 Apparuit autem illi angelus Domini stans a dextris altaris incensi;
12 Przeraził się na ten widok Zachariasz i strach padł na niego.	12 etZacharias turbatus est videns, et timor irruit super eum.
13 Lecz anioł rzekł do niego: Nie bój się Zachariasz! Twoja prośba została wysłuchana: żona twoja Elżbieta urodzi ci syna, któremu nadasz imię Jan.	13 Ait autem ad illumangelus: “ Ne timeas, Zacharia, quoniam exaudita est deprecatio tua, et uxortua Elisabeth pariet tibi filium, et vocabis nomen eius Ioannem.
14 Będzie to dla ciebie radość i wesele; i wielu z jego narodzenia cieszyć się będzie.	14 Et eritgaudium tibi et exsultatio, et multi in nativitate eius gaudebunt:
15 Będzie bowiem wielki w oczach Pana; wina i sycery pić nie będzie i już w łonie matki napełniony będzie Duchem Świętym.	15 erit enimmagnus coram Domino et vinum et siceram non bibet et Spiritu Sancto replebituradhuc ex utero matris suae
16 Wielu spośród synów Izraela nawróci do Pana, Boga ich;	16 et multos filiorum Israel convertet ad DominumDeum ipsorum.
17 on sam pójdzie przed Nim w duchu i mocy Eliasza, żeby serca ojców nakłonić ku dzieciom, a nieposłusznych - do usposobienia sprawiedliwych, by przygotować Panu lud doskonały.	17 Et ipse praecedet ante illum in spiritu et virtute Eliae, utconvertat corda patrum in filios et incredibiles ad prudentiam iustorum, parareDomino plebem perfectam ”.
18 Na to rzekł Zachariasz do anioła: Po czym to poznam? Bo ja jestem już stary i moja żona jest w podeszłym wieku.	18 Et dixit Zacharias ad angelum: “ Unde hocsciam? Ego enim sum senex, et uxor mea processit in diebus suis ”.
19 Odpowiedział mu anioł: Ja jestem Gabriel, który stoję przed Bogiem. A zostałem posłany, aby mówić z tobą i oznajmić ci tę wieść radosną.	19 Etrespondens angelus dixit ei: “ Ego sum Gabriel, qui adsto ante Deum, et missussum loqui ad te et haec tibi evangelizare.
20 A oto będziesz niemy i nie będziesz mógł mówić aż do dnia, w którym się to stanie, bo nie uwierzyłeś moim słowom, które się spełnią w swoim czasie.	20 Et ecce: eris tacens et nonpoteris loqui usque in diem, quo haec fiant, pro eo quod non credidisti verbismeis, quae implebuntur in tempore suo ”.
21 Lud tymczasem czekał na Zachariasza i dziwił się, że tak długo zatrzymuje się w przybytku.	21 Et erat plebs exspectans Zachariam, et mirabantur quod tardaret ipse intemplo.
22 Kiedy wyszedł, nie mógł do nich mówić, i zrozumieli, że miał widzenie w przybytku. On zaś dawał im znaki i pozostał niemy.	22 Egressus autem non poterat loqui ad illos, et cognoverunt quodvisionem vidisset in templo; et ipse erat innuens illis et permansit mutus.
23 A gdy upłynęły dni jego posługi kapłańskiej, powrócił do swego domu.	23 Et factum est, ut impleti sunt dies officii eius, abiit in domum suam.
24 Potem żona jego, Elżbieta, poczęła i pozostawała w ukryciu przez pięć miesięcy.	24 Post hos autem dies concepit Elisabeth uxor eius et occultabat se mensibusquinque dicens:
25 Tak uczynił mi Pan - mówiła - wówczas, kiedy wejrzał łaskawie i zdjął ze mnie hańbę w oczach ludzi.	25 “ Sic mihi fecit Dominus in diebus, quibus respexit auferreopprobrium meum inter homines ”.
26 W szóstym miesiącu posłał Bóg anioła Gabriela do miasta w Galilei, zwanego Nazaret,	26 In mense autem sexto missus est angelus Gabriel a Deo in civitatem Galilaeae,cui nomen Nazareth,
27 do Dziewicy poślubionej mężowi, imieniem Józef, z rodu Dawida; a Dziewicy było na imię Maryja.	27 ad virginem desponsatam viro, cui nomen erat Ioseph dedomo David, et nomen virginis Maria.
28 Anioł wszedł do Niej i rzekł: Bądź pozdrowiona, pełna łaski, Pan z Tobą, "błogosławiona jesteś między niewiastami".	28 Et ingressus ad eam dixit: “ Ave,gratia plena, Dominus tecum ”.
29 Ona zmieszała się na te słowa i rozważała, co miałoby znaczyć to pozdrowienie.	29 Ipsa autem turbata est in sermone eius etcogitabat qualis esset ista salutatio.
30 Lecz anioł rzekł do Niej: Nie bój się, Maryjo, znalazłaś bowiem łaskę u Boga.	30 Et ait angelus ei: “ Ne timeas,Maria; invenisti enim gratiam apud Deum.
31 Oto poczniesz i porodzisz Syna, któremu nadasz imię Jezus.	31 Et ecce concipies in utero et pariesfilium et vocabis nomen eius Iesum.
32 Będzie On wielki i będzie nazwany Synem Najwyższego, a Pan Bóg da Mu tron Jego praojca, Dawida.	32 Hic erit magnus et Filius Altissimivocabitur, et dabit illi Dominus Deus sedem David patris eius,
33 Będzie panował nad domem Jakuba na wieki, a Jego panowaniu nie będzie końca.	33 et regnabitsuper domum Iacob in aeternum, et regni eius non erit finis ”.
34 Na to Maryja rzekła do anioła: Jakże się to stanie, skoro nie znam męża?	34 Dixit autem Maria ad angelum: “ Quomodo fiet istud, quoniam virum noncognosco? ”.
35 Anioł Jej odpowiedział: Duch Święty zstąpi na Ciebie i moc Najwyższego osłoni Cię. Dlatego też Święte, które się narodzi, będzie nazwane Synem Bożym.	35 Et respondens angelus dixit ei: “ Spiritus Sanctussuperveniet in te, et virtus Altissimi obumbrabit tibi: ideoque et quod nascetursanctum, vocabitur Filius Dei.
36 A oto również krewna Twoja, Elżbieta, poczęła w swej starości syna i jest już w szóstym miesiącu ta, która uchodzi za niepłodną.	36 Et ecce Elisabeth cognata tua et ipsa concepitfilium in senecta sua, et hic mensis est sextus illi, quae vocatur sterilis,
37 Dla Boga bowiem nie ma nic niemożliwego.	37 quia non erit impossibile apud Deum omne verbum ”.
38 Na to rzekła Maryja: Oto Ja służebnica Pańska, niech Mi się stanie według twego słowa! Wtedy odszedł od Niej anioł.	38 Dixit autem Maria: “Ecce ancilla Domini; fiat mihi secundum verbum tuum ”. Et discessit ab illaangelus.
39 W tym czasie Maryja wybrała się i poszła z pośpiechem w góry do pewnego miasta w [pokoleniu] Judy.	39 Exsurgens autem Maria in diebus illis abiit in montana cum festinatione incivitatem Iudae
40 Weszła do domu Zachariasza i pozdrowiła Elżbietę.	40 et intravit in domum Zachariae et salutavit Elisabeth.
41 Gdy Elżbieta usłyszała pozdrowienie Maryi, poruszyło się dzieciątko w jej łonie, a Duch Święty napełnił Elżbietę.	41 Etfactum est, ut audivit salutationem Mariae Elisabeth, exsultavit infans in uteroeius, et repleta est Spiritu Sancto Elisabeth
42 Wydała ona okrzyk i powiedziała: Błogosławiona jesteś między niewiastami i błogosławiony jest owoc Twojego łona.	42 et exclamavit voce magna etdixit: “ Benedicta tu inter mulieres, et benedictus fructus ventris tui.
43 A skądże mi to, że Matka mojego Pana przychodzi do mnie?	43 Etunde hoc mihi, ut veniat mater Domini mei ad me?
44 Oto, skoro głos Twego pozdrowienia zabrzmiał w moich uszach, poruszyło się z radości dzieciątko w moim łonie.	44 Ecce enim ut facta est voxsalutationis tuae in auribus meis, exsultavit in gaudio infans in utero meo.
45 Błogosławiona jesteś, któraś uwierzyła, że spełnią się słowa powiedziane Ci od Pana.	45 Et beata, quae credidit, quoniam perficientur ea, quae dicta sunt ei a Domino”.
46 Wtedy Maryja rzekła: Wielbi dusza moja Pana,	46 Et ait Maria: “ Magnificat anima mea Dominum,
47 i raduje się duch mój w Bogu, moim Zbawcy.	47 et exsultavit spiritus meus in Deo salvatore meo,
48 Bo wejrzał na uniżenie Służebnicy swojej. Oto bowiem błogosławić mnie będą odtąd wszystkie pokolenia,	48 quia respexit humilitatem ancillae suae. Ecce enim ex hoc beatam me dicent omnes generationes,
49 gdyż wielkie rzeczy uczynił mi Wszechmocny. Święte jest Jego imię -	49 quia fecit mihi magna, qui potens est, et sanctum nomen eius,
50 a swoje miłosierdzie na pokolenia i pokolenia [zachowuje] dla tych, co się Go boją.	50 et misericordia eius in progenies et progenies timentibus eum.
51 On przejawia moc ramienia swego, rozprasza [ludzi] pyszniących się zamysłami serc swoich.	51 Fecit potentiam in brachio suo, dispersit superbos mente cordis sui;
52 Strąca władców z tronu, a wywyższa pokornych.	52 deposuit potentes de sede et exaltavit humiles;
53 Głodnych nasyca dobrami, a bogatych z niczym odprawia.	53 esurientes implevit bonis et divites dimisit inanes.
54 Ujął się za sługą swoim, Izraelem, pomny na miłosierdzie swoje -	54 Suscepit Israel puerum suum, recordatus misericordiae,
55 jak przyobiecał naszym ojcom - na rzecz Abrahama i jego potomstwa na wieki.	55 sicut locutus est ad patres nostros, Abraham et semini eius in saecula ”.
56 Maryja pozostała u niej około trzech miesięcy; potem wróciła do domu.	56 Mansit autem Maria cum illa quasi mensibus tribus et reversa est in domumsuam.
57 Dla Elżbiety zaś nadszedł czas rozwiązania i urodziła syna.	57 Elisabeth autem impletum est tempus pariendi, et peperit filium.
58 Gdy jej sąsiedzi i krewni usłyszeli, że Pan okazał tak wielkie miłosierdzie nad nią, cieszyli się z nią razem.	58 Etaudierunt vicini et cognati eius quia magnificavit Dominus misericordiam suamcum illa, et congratulabantur ei.
59 Ósmego dnia przyszli, aby obrzezać dziecię, i chcieli mu dać imię ojca jego, Zachariasza.	59 Et factum est, in die octavo veneruntcircumcidere puerum et vocabant eum nomine patris eius, Zachariam.
60 Jednakże matka jego odpowiedziała: Nie, lecz ma otrzymać imię Jan.	60 Etrespondens mater eius dixit: “ Nequaquam, sed vocabitur Ioannes ”.
61 Odrzekli jej: Nie ma nikogo w twoim rodzie, kto by nosił to imię.	61 Etdixerunt ad illam: “ Nemo est in cognatione tua, qui vocetur hoc nomine ”.
62 Pytali więc znakami jego ojca, jak by go chciał nazwać.	62 Innuebant autem patri eius quem vellet vocari eum.
63 On zażądał tabliczki i napisał: Jan będzie mu na imię. I wszyscy się dziwili.	63 Et postulans pugillaremscripsit dicens: “ Ioannes est nomen eius ”. Et mirati sunt universi.
64 A natychmiast otworzyły się jego usta, język się rozwiązał i mówił wielbiąc Boga.	64 Apertum est autem ilico os eius et lingua eius, et loquebatur benedicens Deum.
65 I padł strach na wszystkich ich sąsiadów. W całej górskiej krainie Judei rozpowiadano o tym wszystkim, co się zdarzyło.	65 Et factus est timor super omnes vicinos eorum, et super omnia montana Iudaeaedivulgabantur omnia verba haec.
66 A wszyscy, którzy o tym słyszeli, brali to sobie do serca i pytali: Kimże będzie to dziecię? Bo istotnie ręka Pańska była z nim.	66 Et posuerunt omnes, qui audierant, in cordesuo dicentes: “ Quid putas puer iste erit? ”. Etenim manus Domini erat cumillo.
67 Wtedy ojciec jego, Zachariasz, został napełniony Duchem Świętym i prorokował, mówiąc:	67 Et Zacharias pater eius impletus est Spiritu Sancto et prophetavit dicens:
68 Niech będzie uwielbiony Pan, Bóg Izraela, że nawiedził lud swój i wyzwolił go,	68 “ Benedictus Dominus, Deus Israel, quia visitavit et fecit redemptionem plebi suae
69 i moc zbawczą nam wzbudził w domu sługi swego, Dawida:	69 et erexit cornu salutis nobis in domo David pueri sui,
70 jak zapowiedział to z dawien dawna przez usta swych świętych proroków,	70 sicut locutus est per os sanctorum, qui a saeculo sunt, prophetarum eius,
71 że nas wybawi od nieprzyjaciół i z ręki wszystkich, którzy nas nienawidzą;	71 salutem ex inimicis nostris et de manu omnium, qui oderunt nos;
72 że miłosierdzie okaże ojcom naszym i wspomni na swoje święte Przymierze -	72 ad faciendam misericordiam cum patribus nostris et memorari testamenti sui sancti,
73 na przysięgę, którą złożył ojcu naszemu, Abrahamowi, że nam użyczy tego,	73 iusiurandum, quod iuravit ad Abraham patrem nostrum, daturum se nobis,
74 iż z mocy nieprzyjaciół wyrwani bez lęku służyć Mu będziemy	74 ut sine timore, de manu inimicorum liberati, serviamus illi
75 w pobożności i sprawiedliwości przed Nim po wszystkie dni nasze.	75 in sanctitate et iustitia coram ipso omnibus diebus nostris.
76 A i ty, dziecię, prorokiem Najwyższego zwać się będziesz, bo pójdziesz przed Panem torując Mu drogi;	76 Et tu, puer, propheta Altissimi vocaberis: praeibis enim ante faciem Domini parare vias eius,
77 Jego ludowi dasz poznać zbawienie [co się dokona] przez odpuszczenie mu grzechów,	77 ad dandam scientiam salutis plebi eius in remissionem peccatorum eorum,
78 dzięki litości serdecznej Boga naszego. Przez nią z wysoka Wschodzące Słońce nas nawiedzi,	78 per viscera misericordiae Dei nostri, in quibus visitabit nos oriens ex alto,
79 by zajaśnieć tym, co w mroku i cieniu śmierci mieszkają, aby nasze kroki zwrócić na drogę pokoju.	79 illuminare his, qui in tenebris et in umbra mortis sedent, ad dirigendos pedes nostros in viam pacis ”.
80 Chłopiec zaś rósł i wzmacniał się duchem, a żył na pustkowiu aż do dnia ukazania się przed Izraelem.	80 Puer autem crescebat et confortabatur spiritu et erat in deserto usque indiem ostensionis suae ad Israel.