Mądrość Syracha 33

Biblia Tysiąclecia	DOUAI-RHEIMS
1 Nie spadnie zło na bojącego się Pana, a jeśli będzie doświadczany, dozna wybawienia.	1 No evils shall happen to him that feareth the Lord, but in temptation God will keep him, and deliver him from evils.
2 Człowiek mądry nie będzie nienawidził Prawa, ale kto obłudnie wobec niego postępuje, jest jak okręt w czasie burzy.	2 A wise man hateth not the commandments and justices, and he shall not be dashed in pieces as a ship in a storm.
3 Człowiek mądry zawierzy Prawu, ono będzie dlań niezawodne jak wyrocznia urim i tummim.	3 A man of understanding is faithful to the law of God, and the law is faithful to him.
4 Przygotuj mowę, a słuchać cię będą, zbierz swą wiedzę i odpowiadaj!	4 He that cleareth up a question, shall prepare what to say, and so having prayed he shall be heard, and shall keep discipline, and then he shall answer.
5 Wnętrze głupiego jest jak koło u ciężkiego wozu i jak oś obracająca się - jego myślenie.	5 The heart of a fool is as a wheel of a cart: and his thoughts are like a rolling axletree.
6 Przyjaciel niestały podobny jest do ogiera, który rży pod każdym jeźdźcem.	6 A friend that is a mocker, is like a stallion horse: he neigheth under every one that sitteth upon him.
7 Dlaczego jeden dzień góruje nad drugim, chociaż światło wszystkich dni roku pochodzi od słońca?	7 Why doth one day excel another, and one light another, and one year another year, when all come of the sun?
8 W myśli swej Pan je wyodrębnił i On rozróżnił czasy i święta.	8 By the knowledge of the Lord they were distinguished, the sun being made, and keeping his commandment.
9 Jedne z nich wywyższył i uświęcił, a inne zaliczył do dni zwyczajnych.	9 And he ordered the seasons, and holidays of them, and in them they celebrated festivals at an hour.
10 Wszyscy ludzie są z mułu, i z ziemi Adam został stworzony.	10 Some of them God made high and great days, and some of them he put in the number of ordinary days. And all men are from the ground, and out of the earth, from whence Adam was created.
11 Pan rozdzielił ich w pełni swej mądrości i różne wyznaczył im drogi.	11 With much knowledge the Lord hath divided them and diversified their ways.
12 Jednych pobłogosławił i wywyższył, uświęcił i do siebie zbliżył, innych przeklął, poniżył i wygnał ich z miejsc pobytu.	12 Some of them hath he blessed, and exalted: and some of them hath he sanctified, and set near himself: and some of them hath he cursed and brought low, end turned them from their station.
13 Jak glina w ręce garncarza, który ją kształtuje według swego upodobania, tak ludzie są w ręku Tego, który ich stworzył, i odda im według swego sądu.	13 As the potter's clay is in his hand, to fashion and order it:
14 Jak obok zła - dobro, a obok śmierci - życie, tak obok bogobojnego - grzesznik.	14 All his ways are according to his ordering: so man is in the hand of him that made him, and he will render to him according to his judgment.
15 Patrz na wszystkie dzieła Najwyższego, jak występują parami, jedno obok drugiego.	15 Good is set against evil, and life against death: so also is the sinner against a just man. And so look upon all the works of the most High. Two and two, and one against another.
16 I ja, ostatni, dołożyłem starania jak ten, kto zbiera resztki po dokonujących winobrania.	16 And I awaked last of all, and as one that gathereth after the grapegatherers.
17 Dzięki błogosławieństwu Pana postąpiłem, i jak ten, co zbiera winogrona, napełniłem tłocznię.	17 In the blessing of God I also have hoped: and as one that gathereth grapes, have I filled the winepress.
18 Zważcie, że nie dla siebie samego się trudziłem, ale dla tych wszystkich, którzy szukają umiejętności w działaniu.	18 See that I have not laboured for myself only, but for all that seek discipline.
19 Słuchajcie mnie, naczelnicy ludu, i nadstawcie uszu, przewodniczący zgromadzeniu!	19 Hear me, ye great men, and all ye people, and hearken with your ears, ye rulers of the church.
20 Ani synowi, ani żonie, ani bratu, ani przyjacielowi nie dawaj władzy nad sobą za życia, nie oddawaj też twoich dostatków komu innemu, abyś pożałowawszy tego, nie musiał o nie prosić.	20 Give not to son or wife, brother or friend, power over thee while thou livest; and give not thy estate to another, lest then repent, and thou entreat for the same.
21 Póki żyjesz i tchnienie jest w tobie, nikomu nie dawaj nad sobą władzy.	21 As long as thou livest, and hast breath in thee, let no man change thee.
22 Lepszą jest bowiem rzeczą, żeby dzieci ciebie prosiły, niż żebyś ty patrzył na ręce swych synów.	22 For it is better that thy children should ask of thee, than that thou look toward the hands of thy children.
23 W każdym czynie bądź tym, który góruje, i nie przynoś ujmy swej sławie!	23 In all thy works keep the pre-eminence.
24 W dniu kończącym dni twego życia i w chwili śmierci rozdaj [swoje] dziedzictwo!	24 Let no stain sully thy glory. In the time when thou shalt end the days of thy life, and in the time of thy decease, distribute thy inheritance.
25 Dla osła - pasza, kij i ciężary; chleb, ćwiczenie i praca - dla niewolnika.	25 Fodder, and a wand, and a burden are for an ass: bread, and correction, and work for a slave.
26 Spraw, by sługa pracował, a znajdziesz odpoczynek, zostaw mu ręce bez zajęcia, a szukać będzie wolności.	26 He worketh under correction, and seeketh to rest: let his hands be idle, and he seeketh liberty.
27 Jarzmo i rzemień zginają kark, a słudze krnąbrnemu wałek i dochodzenia.	27 The yoke and the thong bend a stiff neck, and continual labours bow a slave.
28 Wyślij go do pracy, by nie był bez zajęcia, lenistwo bowiem nauczyło wiele złego.	28 Torture and fetters are for a malicious slave: send him to work, that he be not idle:
29 Daj go do pracy jemu odpowiedniej, a jeśliby cię nie słuchał, zakuj go w cięższe kajdany,	29 For idleness hath taught much evil.
30 ale nie przebieraj miary względem żadnego człowieka i nie czyń nic bez zastanowienia!	30 Set him to work: for so it is fit for him. And if he be not obedient, bring him down with fetters, but be not excessive towards any one: and do no grievous thing without judgment.
31 Jeśli masz sługę, niech ci będzie jak ty sam sobie, ponieważ za krew go nabyłeś.	31 If thou have a faithful servant, let him be to thee as thy own soul: treat him as a brother: because in the blood of thy soul thou hast gotten him.
32 Jeśli masz sługę, postępuj z nim jak z bratem, ponieważ potrzebować go będziesz jak siebie samego.	32 If thou hurt him unjustly, he will run away:
33 Jeśli go skrzywdzisz, a on ucieknie, na jakiej drodze szukać go będziesz?	33 And if he rise up and depart, thou knowest not whom to ask, and in what way to seek him.