Secondus Machabaeorum 6

VULGATA	LXX
1 Sed non post multum temporis, misit rex senem quemdam Antiochenum, qui compelleret Judæos ut se transferrent a patriis et Dei legibus :	1 μετ' ου πολυν δε χρονον εξαπεστειλεν ο βασιλευς γεροντα αθηναιον αναγκαζειν τους ιουδαιους μεταβαινειν απο των πατριων νομων και τοις του θεου νομοις μη πολιτευεσθαι
2 contaminare etiam quod in Jerosolymis erat templum, et cognominare Jovis Olympii : et in Garizim, prout erant hi qui locum inhabitabant, Jovis hospitalis.	2 μολυναι δε και τον εν ιεροσολυμοις νεω και προσονομασαι διος ολυμπιου και τον εν γαριζιν καθως ετυγχανον οι τον τοπον οικουντες διος ξενιου
3 Pessima autem et universis gravis erat malorum incursio :	3 χαλεπη δε και τοις ολοις ην δυσχερης η επιτασις της κακιας
4 nam templum luxuria et comessationibus gentium erat plenum, et scortantium cum meretricibus : sacratisque ædibus mulieres se ultro ingerebant, intro ferentes ea quæ non licebat.	4 το μεν γαρ ιερον ασωτιας και κωμων υπο των εθνων επεπληρουτο ραθυμουντων μεθ' εταιρων και εν τοις ιεροις περιβολοις γυναιξι πλησιαζοντων ετι δε τα μη καθηκοντα ενδον εισφεροντων
5 Altare etiam plenum erat illicitis, quæ legibus prohibebantur.	5 το δε θυσιαστηριον τοις αποδιεσταλμενοις απο των νομων αθεμιτοις επεπληρωτο
6 Neque autem sabbata custodiebantur, neque dies solemnes patrii servabantur, nec simpliciter Judæum se esse quisquam confitebatur.	6 ην δ' ουτε σαββατιζειν ουτε πατρωους εορτας διαφυλαττειν ουτε απλως ιουδαιον ομολογειν ειναι
7 Ducebantur autem cum amara necessitate in die natalis regis ad sacrificia : et cum Liberi sacra celebrarentur, cogebantur hedera coronati Libero circuire.	7 ηγοντο δε μετα πικρας αναγκης εις την κατα μηνα του βασιλεως γενεθλιον ημεραν επι σπλαγχνισμον γενομενης δε διονυσιων εορτης ηναγκαζοντο κισσους εχοντες πομπευειν τω διονυσω
8 Decretum autem exiit in proximas gentilium civitates, suggerentibus Ptolemæis, ut pari modo et ipsi adversus Judæos agerent, ut sacrificarent :	8 ψηφισμα δε εξεπεσεν εις τας αστυγειτονας ελληνιδας πολεις πτολεμαιου υποθεμενου την αυτην αγωγην κατα των ιουδαιων αγειν και σπλαγχνιζειν
9 eos autem qui nollent transire ad instituta gentium, interficerent : erat ergo videre miseriam.	9 τους δε μη προαιρουμενους μεταβαινειν επι τα ελληνικα κατασφαζειν παρην ουν οραν την ενεστωσαν ταλαιπωριαν
10 Duæ enim mulieres delatæ sunt natos suos circumcidisse : quas, infantibus ad ubera suspensis, cum publice per civitatem circumduxissent, per muros præcipitaverunt.	10 δυο γαρ γυναικες ανηχθησαν περιτετμηκυιαι τα τεκνα τουτων δε εκ των μαστων κρεμασαντες τα βρεφη και δημοσια περιαγαγοντες αυτας την πολιν κατα του τειχους εκρημνισαν
11 Alii vero, ad proximas coëuntes speluncas, et latenter sabbati diem celebrantes, cum indicati essent Philippo, flammis succensi sunt, eo quod verebantur propter religionem et observantiam manu sibimet auxilium ferre.	11 ετεροι δε πλησιον συνδραμοντες εις τα σπηλαια λεληθοτως αγειν την εβδομαδα μηνυθεντες τω φιλιππω συνεφλογισθησαν δια το ευλαβως εχειν βοηθησαι εαυτοις κατα την δοξαν της σεμνοτατης ημερας
12 Obsecro autem eos qui hunc librum lecturi sunt, ne abhorrescant propter adversos casus : sed reputent ea quæ acciderunt, non ad interitum, sed ad correptionem esse generis nostri.	12 παρακαλω ουν τους εντυγχανοντας τηδε τη βιβλω μη συστελλεσθαι δια τας συμφορας λογιζεσθαι δε τας τιμωριας μη προς ολεθρον αλλα προς παιδειαν του γενους ημων ειναι
13 Etenim multo tempore non sinere peccatoribus ex sententia agere, sed statim ultiones adhibere, magni beneficii est indicium.	13 και γαρ το μη πολυν χρονον εασθαι τους δυσσεβουντας αλλ' ευθεως περιπιπτειν επιτιμοις μεγαλης ευεργεσιας σημειον εστιν
14 Non enim, sicut in aliis nationibus, Dominus patienter exspectat, ut eas cum judicii dies advenerit, in plenitudine peccatorum puniat :	14 ου γαρ καθαπερ και επι των αλλων εθνων αναμενει μακροθυμων ο δεσποτης μεχρι του καταντησαντας αυτους προς εκπληρωσιν αμαρτιων κολασαι ουτως και εφ' ημων εκρινεν ειναι
15 ita et in nobis statuit ut, peccatis nostris in finem devolutis, ita demum in nos vindicet.	15 ινα μη προς τελος αφικομενων ημων των αμαρτιων υστερον ημας εκδικα
16 Propter quod numquam quidem a nobis misericordiam suam amovet : corripiens vero in adversis, populum suum non dereliquit.	16 διοπερ ουδεποτε μεν τον ελεον αφ' ημων αφιστησιν παιδευων δε μετα συμφορας ουκ εγκαταλειπει τον εαυτου λαον
17 Sed hæc nobis ad commonitionem legentium dicta sint paucis. Jam enim veniendum est ad narrationem.	17 πλην εως υπομνησεως ταυθ' ημιν ειρησθω δι' ολιγων δ' ελευστεον επι την διηγησιν
18 Igitur Eleazarus, unus de primoribus scribarum, vir ætate provectus, et vultu decorus, aperto ore hians compellebatur carnem porcinam manducare.	18 ελεαζαρος τις των πρωτευοντων γραμματεων ανηρ ηδη προβεβηκως την ηλικιαν και την προσοψιν του προσωπου καλλιστος αναχανων ηναγκαζετο φαγειν υειον κρεας
19 At ille gloriosissimam mortem magis quam odibilem vitam complectens, voluntarie præibat ad supplicium.	19 ο δε τον μετ' ευκλειας θανατον μαλλον η τον μετα μυσους βιον αναδεξαμενος αυθαιρετως επι το τυμπανον προσηγεν
20 Intuens autem quemadmodum oporteret accedere, patienter sustinens, destinavit non admittere illicita propter vitæ amorem.	20 προπτυσας δε καθ' ον εδει τροπον προσερχεσθαι τους υπομενοντας αμυνασθαι ων ου θεμις γευσασθαι δια την προς το ζην φιλοστοργιαν
21 Hi autem qui astabant, iniqua miseratione commoti propter antiquam viri amicitiam, tollentes eum secreto rogabant afferri carnes quibus vesci ei licebat, ut simularetur manducasse sicut rex imperaverat de sacrificii carnibus,	21 οι δε προς τω παρανομω σπλαγχνισμω τεταγμενοι δια την εκ των παλαιων χρονων προς τον ανδρα γνωσιν απολαβοντες αυτον κατ' ιδιαν παρεκαλουν ενεγκαντα κρεα οις καθηκον αυτω χρασθαι δι' αυτου παρασκευασθεντα υποκριθηναι δε ως εσθιοντα τα υπο του βασιλεως προστεταγμενα των απο της θυσιας κρεων
22 ut hoc facto, a morte liberaretur : et propter veterem viri amicitiam, hanc in eo faciebant humanitatem.	22 ινα τουτο πραξας απολυθη του θανατου και δια την αρχαιαν προς αυτους φιλιαν τυχη φιλανθρωπιας
23 At ille cogitare cœpit ætatis ac senectutis suæ eminentiam dignam, et ingenitæ nobilitatis canitiem, atque a puero optimæ conversationis actus : et secundum sanctæ et a Deo conditæ legis constituta, respondit cito, dicens præmitti se velle in infernum.	23 ο δε λογισμον αστειον αναλαβων και αξιον της ηλικιας και της του γηρως υπεροχης και της επικτητου και επιφανους πολιας και της εκ παιδος καλλιστης αναστροφης μαλλον δε της αγιας και θεοκτιστου νομοθεσιας ακολουθως απεφηνατο ταχεως λεγων προπεμπειν εις τον αδην
24 Non enim ætati nostræ dignum est, inquit, fingere : ut multi adolescentium, arbitrantes Eleazarum nonaginta annorum transisse ad vitam alienigenarum,	24 ου γαρ της ημετερας ηλικιας αξιον εστιν υποκριθηναι ινα πολλοι των νεων υπολαβοντες ελεαζαρον τον ενενηκονταετη μεταβεβηκεναι εις αλλοφυλισμον
25 et ipsi propter meam simulationem, et propter modicum corruptibilis vitæ tempus decipiantur, et per hoc maculam atque execrationem meæ senectuti conquiram.	25 και αυτοι δια την εμην υποκρισιν και δια το μικρον και ακαριαιον ζην πλανηθωσιν δι' εμε και μυσος και κηλιδα του γηρως κατακτησωμαι
26 Nam etsi in præsenti tempore suppliciis hominum eripiar, sed manum Omnipotentis nec vivus, nec defunctus, effugiam.	26 ει γαρ και επι του παροντος εξελουμαι την εξ ανθρωπων τιμωριαν αλλα τας του παντοκρατορος χειρας ουτε ζων ουτε αποθανων εκφευξομαι
27 Quam ob rem fortiter vita excedendo, senectute quidem dignus apparebo :	27 διοπερ ανδρειως μεν νυν διαλλαξας τον βιον του μεν γηρως αξιος φανησομαι
28 adolescentibus autem exemplum forte relinquam, si prompto animo ac fortiter pro gravissimis ac sanctissimis legibus honesta morte perfungar. His dictis, confestim ad supplicium trahebatur.	28 τοις δε νεοις υποδειγμα γενναιον καταλελοιπως εις το προθυμως και γενναιως υπερ των σεμνων και αγιων νομων απευθανατιζειν τοσαυτα δε ειπων επι το τυμπανον ευθεως ηλθεν
29 Hi autem qui eum ducebant, et paulo ante fuerant mitiores, in iram conversi sunt propter sermones ab eo dictos, quos illi per arrogantiam prolatos arbitrabantur.	29 των δε αγοντων προς αυτον την μικρω προτερον ευμενειαν εις δυσμενειαν μεταβαλοντων δια το τους προειρημενους λογους ως αυτοι διελαμβανον απονοιαν ειναι
30 Sed cum plagis perimeretur, ingemuit, et dixit : Domine, qui habes sanctam scientiam, manifeste tu scis quia cum a morte possem liberari, duros corporis sustineo dolores : secundum animam vero propter timorem tuum libenter hæc patior.	30 μελλων δε ταις πληγαις τελευταν αναστεναξας ειπεν τω κυριω τω την αγιαν γνωσιν εχοντι φανερον εστιν οτι δυναμενος απολυθηναι του θανατου σκληρας υποφερω κατα το σωμα αλγηδονας μαστιγουμενος κατα ψυχην δε ηδεως δια τον αυτου φοβον ταυτα πασχω
31 Et iste quidem hoc modo vita decessit, non solum juvenibus, sed et universæ genti memoriam mortis suæ ad exemplum virtutis et fortitudinis derelinquens.	31 και ουτος ουν τουτον τον τροπον μετηλλαξεν ου μονον τοις νεοις αλλα και τοις πλειστοις του εθνους τον εαυτου θανατον υποδειγμα γενναιοτητος και μνημοσυνον αρετης καταλιπων