Scrutatio

Sabato, 11 maggio 2024 - San Fabio e compagni ( Letture di oggi)

Eclesiástico/Ben Sirá 31


font
EL LIBRO DEL PUEBLO DE DIOSVULGATA
1 Los desvelos del rico terminan por consumirlo y el afán de riquezas hace perder el sueño.1 Vigilia honestatis tabefaciet carnes,
et cogitatus illius auferet somnum.
2 La preocupación por el sustento no deja dormir, y priva del sueño más que una grave enfermedad.2 Cogitatus præscientiæ avertit sensum,
et infirmitas gravis sobriam facit animam.
3 El rico se fatiga por amontonar una fortuna, y si descansa, es para hartarse de placeres;3 Laboravit dives in congregatione substantiæ,
et in requie sua replebitur bonis suis.
4 el pobre se fatiga por amontonar una fortuna, y si descansa, cae en la indigencia.4 Laboravit pauper in diminutione victus,
et in fine inops fit.
5 El que ama el oro nunca podrá ser justo, y el afán de lucro hace extraviar a un hombre.5 Qui aurum diligit non justificabitur,
et qui insequitur consumptionem replebitur ex ea.
6 Muchos acabaron en la ruina por culpa del oro y se enfrentaron con su propia perdición,6 Multi dati sunt in auri casus,
et facta est in specie ipsius perditio illorum.
7 porque el oro es una trampa para los que se enloquecen por él, y todos los insensatos se dejan atrapar.7 Lignum offensionis est aurum sacrificantium :
væ illis qui sectantur illud !
et omnis imprudens deperiet in illo.
8 ¡Feliz el rico que se conserva íntegro y no corre detrás del oro!8 Beatus dives qui inventus est sine macula,
et qui post aurum non abiit,
nec speravit in pecunia et thesauris.
9 ¿Quién es él? Y lo felicitaremos porque ha hecho maravillas en su pueblo.9 Quis est hic ? et laudabimus eum :
fecit enim mirabilia in vita sua.
10 ¿Quién pasó por esta prueba y demostró ser perfecto? Tiene un buen motivo para gloriarse. ¿Quién pudo transgredir y no transgredió, hacer el mal y no lo hizo?10 Qui probatus est in illo, et perfectus est, erit illi gloria æterna :
qui potuit transgredi, et non est transgressus ;
facere mala, et non fecit.
11 Sus bienes estarán asegurados y la asamblea publicará sus beneficios.11 Ideo stabilita sunt bona illius in Domino,
et eleemosynas illius enarrabit omnis ecclesia sanctorum.
12 ¿Estás sentado a la mesa de un grande? No digas, relamiéndote los labios: «¡Cuántas cosas hay aquí!».12 Supra mensam magnam sedisti ?
non aperias super illam faucem tuam prior.
13 Acuérdate que está mal tener un ojo ávido: ¿ha sido creado algo peor que el ojo? Por eso derrama lágrimas por cualquier cosa.13 Non dicas sic : Multa sunt, quæ super illam sunt.
14 No extiendas la mano a todo lo que veas, para no tropezar con tu vecino en el plato.14 Memento quoniam malus est oculus nequam.
15 Juzga al prójimo por lo que tú mismo sientes y reflexiona siempre que hagas algo.15 Nequius oculo quid creatum est ?
ideo ab omni facie sua lacrimabitur, cum viderit.
16 Come como persona educada lo que pongan delante y no mastiques ruidosamente, para no hacer odioso.16 Ne extendas manum tuam prior,
et invidia contaminatus erubescas.
17 Sé el primero en dejar de comer, por buena educación, y no seas insaciable, para no chocar.17 Ne comprimaris in convivio.
18 Si estás sentado entre muchos comensales, no extiendas tu mano antes que los demás.18 Intellige quæ sunt proximi tui ex teipso.
19 ¡Qué poco le basta a un hombre bien educado! Por eso no se sofoca cuando está en su lecho.19 Utere quasi homo frugi his quæ tibi apponuntur :
ne, cum manducas multum, odio habearis.
20 A estómago sobrio, sueño saludable: uno se levanta temprano, y está bien despierto. Insomnio penoso, náuseas y cólicos: eso le espera al hombre insaciable.20 Cessa prior causa disciplinæ :
et noli nimius esse, ne forte offendas.
21 Y si te han forzado a excedente en la comida, levántate, ve lejos a vomitar y sentirás alivio.21 Et si in medio multorum sedisti,
prior illis ne extendas manum tuam,
nec prior poscas bibere.
22 Escúchame, hijo mío, no me desprecies, y al final comprenderás mis palabras: sé moderado en todas tus acciones y nunca caerás enfermo.22 Quam sufficiens est homini erudito vinum exiguum !
et in dormiendo non laborabis ab illo,
et non senties dolorem.
23 Los labios bendicen al que sirve bien de comer y el testimonio de su generosidad es digno de fe.23 Vigilia, cholera et tortura viro infrunito,
24 La ciudad murmura del que mezquina el pan y el testimonio de su mezquindad es exacto.24 somnus sanitatis in homine parco :
dormiet usque mane,
et anima illius cum ipso delectabitur.
25 No te hagas el valiente con el vino, porque el vino ha sido la perdición de muchos.25 Et si coactus fueris in edendo multum,
surge e medio, evome, et refrigerabit te,
et non adduces corpori tuo infirmitatem.
26 Como la fragua pone a prueba el temple del acero, el vino prueba al hombre en las disputas de los prepotentes.26 Audi me, fili, et ne spernas me,
et in novissimo invenies verba mea.
27 El vino es como la vida para el hombre, siempre que se lo beba con moderación. ¿Qué es la vida cuando falta el vino? Porque él fue creado para alegría de los hombres.27 In omnibus operibus tuis esto velox,
et omnis infirmitas non occurret tibi.
28 Gozo del corazón y alegría del alma es el vino bebido a su tiempo y en la medida conveniente.28 Splendidum in panibus benedicent labia multorum,
et testimonium veritatis illius fidele.
29 Amargura del alma es el vino bebido en exceso, con ánimo de desafiar y provocar.29 Nequissimo in pane murmurabit civitas,
et testimonium nequitiæ illius verum est.
30 La embriaguez enfurece al necio hasta el escándalo, disminuye sus fuerzas y le provoca heridas.30 Diligentes in vino noli provocare :
multos enim exterminavit vinum.
31 Mientras se bebe vino, no reprendas a tu prójimo ni lo humilles si se pone alegre; no le dirijas palabras injuriosas ni lo importunes con reclamos.31 Ignis probat ferrum durum :
sic vinum corda superborum arguet in ebrietate potatum.
32 Æqua vita hominibus vinum in sobrietate :
si bibas illud moderate, eris sobrius.
33 Quæ vita est ei qui minuitur vino ?
34 Quid defraudat vitam ? mors.
35 Vinum in jucunditatem creatum est,
et non in ebrietatem ab initio.
36 Exsultatio animæ et cordis vinum moderate potatum.
37 Sanitas est animæ et corpori sobrius potus.
38 Vinum multum potatum irritationem,
et iram, et ruinas multas facit.
39 Amaritudo animæ
vinum multum potatum.
40 Ebrietatis animositas, imprudentis offensio,
minorans virtutem, et faciens vulnera.
41 In convivio vini non arguas proximum,
et non despicias eum in jucunditate illius.
42 Verba improperii non dicas illi,
et non premas illum repetendo.