Deuxième livre des Rois 4

BIBLES DES PEUPLES	LXX
1 Une des femmes des frères prophètes fit appel à Élisée: “Ton serviteur, mon mari, est mort, dit-elle, et tu sais que ton serviteur craignait Yahvé. Or un homme à qui nous devions de l’argent est venu prendre mes deux fils pour en faire ses esclaves.”	1 και γυνη μια απο των υιων των προφητων εβοα προς ελισαιε λεγουσα ο δουλος σου ο ανηρ μου απεθανεν και συ εγνως οτι δουλος ην φοβουμενος τον κυριον και ο δανιστης ηλθεν λαβειν τους δυο υιους μου εαυτω εις δουλους
2 Élisée lui dit: “Que puis-je faire pour toi? Dis-moi, qu’as-tu à la maison?” Elle répondit: “Ta servante n’a rien du tout à la maison, sauf une petite cruche d’huile.”	2 και ειπεν ελισαιε τι ποιησω σοι αναγγειλον μοι τι εστιν σοι εν τω οικω η δε ειπεν ουκ εστιν τη δουλη σου ουθεν εν τω οικω οτι αλλ' η ο αλειψομαι ελαιον
3 Il lui dit: “Va demander à tous tes voisins des cruches, des cruches vides, et pas seulement quelques-unes.	3 και ειπεν προς αυτην δευρο αιτησον σαυτη σκευη εξωθεν παρα παντων των γειτονων σου σκευη κενα μη ολιγωσης
4 Lorsque tu seras de retour, tu fermeras la porte sur toi et tes fils, tu verseras de ton huile dans toutes ces cruches, et à mesure qu’elles seront pleines, tu les mettras de côté.”	4 και εισελευση και αποκλεισεις την θυραν κατα σου και κατα των υιων σου και αποχεεις εις τα σκευη ταυτα και το πληρωθεν αρεις
5 Alors elle s’en alla, elle ferma la porte sur elle et sur ses fils; ils approchaient les cruches et elle les remplissait.	5 και απηλθεν παρ' αυτου και εποιησεν ουτως και απεκλεισεν την θυραν κατ' αυτης και κατα των υιων αυτης αυτοι προσηγγιζον προς αυτην και αυτη επεχεεν
6 Lorsque les cruches furent remplies, elle dit à son fils: “Apportes-en encore une.” Mais il lui répondit: “Il n’y en a plus.” Et l’huile s’arrêta de couler.	6 εως επλησθησαν τα σκευη και ειπεν προς τους υιους αυτης εγγισατε ετι προς με σκευος και ειπον αυτη ουκ εστιν ετι σκευος και εστη το ελαιον
7 Elle alla rapporter tout cela à l’homme de Dieu; il lui dit: “Va vendre l’huile et paie ta dette; ce qui restera te permettra de vivre avec tes fils.”	7 και ηλθεν και απηγγειλεν τω ανθρωπω του θεου και ειπεν ελισαιε δευρο και αποδου το ελαιον και αποτεισεις τους τοκους σου και συ και οι υιοι σου ζησεσθε εν τω επιλοιπω ελαιω
8 Un jour Élisée passait à Chounem. Il y avait là une femme aisée qui insista pour qu’il reste à manger, et dès lors, chaque fois qu’il passait par là, il s’arrêtait chez elle.	8 και εγενετο ημερα και διεβη ελισαιε εις σουμαν και εκει γυνη μεγαλη και εκρατησεν αυτον φαγειν αρτον και εγενετο αφ' ικανου του εισπορευεσθαι αυτον εξεκλινεν του εκει φαγειν
9 Elle dit à son mari: “J’ai appris que cet homme qui passe souvent chez nous est un saint homme de Dieu;	9 και ειπεν η γυνη προς τον ανδρα αυτης ιδου δη εγνων οτι ανθρωπος του θεου αγιος ουτος διαπορευεται εφ' ημας δια παντος
10 nous allons construire sur la terrasse une petite chambre et nous y mettrons pour lui un lit, une table, une chaise et une lampe. Et lorsqu’il passera chez nous, il pourra s’y retirer.”	10 ποιησωμεν δη αυτω υπερωον τοπον μικρον και θωμεν αυτω εκει κλινην και τραπεζαν και διφρον και λυχνιαν και εσται εν τω εισπορευεσθαι προς ημας και εκκλινει εκει
11 Ainsi, un jour qu’il était de passage, il se retira dans la chambre haute et s’étendit.	11 και εγενετο ημερα και εισηλθεν εκει και εξεκλινεν εις το υπερωον και εκοιμηθη εκει
12 Il dit à son serviteur Guéhazi: “Appelle cette bonne Chounamite! Lorsque tu l’auras appelée et qu’elle sera près de toi,	12 και ειπεν προς γιεζι το παιδαριον αυτου καλεσον μοι την σωμανιτιν ταυτην και εκαλεσεν αυτην και εστη ενωπιον αυτου
13 tu lui diras: Tu te donnes beaucoup de mal pour nous, que pouvons-nous faire pour toi? Veux-tu que nous disions pour toi un mot au roi ou au chef de l’armée?” Mais elle répondit: “Je suis bien au milieu de mon clan.”	13 και ειπεν αυτω ειπον δη προς αυτην ιδου εξεστησας ημιν πασαν την εκστασιν ταυτην τι δει ποιησαι σοι ει εστιν λογος σοι προς τον βασιλεα η προς τον αρχοντα της δυναμεως η δε ειπεν εν μεσω του λαου μου εγω ειμι οικω
14 Élisée revint un jour sur le même sujet: “Alors, que peut-on faire pour elle?” Guéhazi répondit: “Elle n’a pas de fils et son mari est vieux.”	14 και ειπεν τι δει ποιησαι αυτη και ειπεν γιεζι το παιδαριον αυτου και μαλα υιος ουκ εστιν αυτη και ο ανηρ αυτης πρεσβυτης
15 Élisée dit: “Appelle-la-moi!” Le serviteur l’appela et elle vint à l’entrée de la chambre.	15 και εκαλεσεν αυτην και εστη παρα την θυραν
16 Élisée lui dit alors: “À cette même époque l’an prochain, tu caresseras un fils.” Elle répondit: “Non, mon seigneur, tu es un homme de Dieu; ne mens pas à ta servante!”	16 και ειπεν ελισαιε προς αυτην εις τον καιρον τουτον ως η ωρα ζωσα συ περιειληφυια υιον η δε ειπεν μη κυριε μου μη διαψευση την δουλην σου
17 Or la femme conçut et, l’année suivante à la même époque, elle eut un fils comme Élisée l’avait annoncé.	17 και εν γαστρι ελαβεν η γυνη και ετεκεν υιον εις τον καιρον τουτον ως η ωρα ζωσα ως ελαλησεν προς αυτην ελισαιε
18 L’enfant grandit. Un jour qu’il était allé trouver son père auprès des moissonneurs,	18 και ηδρυνθη το παιδαριον και εγενετο ηνικα εξηλθεν το παιδαριον προς τον πατερα αυτου προς τους θεριζοντας
19 il dit à son père: “Ma tête! Ma tête!” Le père dit au serviteur: “Porte-le vite à sa mère!”	19 και ειπεν προς τον πατερα αυτου την κεφαλην μου την κεφαλην μου και ειπεν τω παιδαριω αρον αυτον προς την μητερα αυτου
20 Le serviteur l’emporta et le donna à sa mère; l’enfant resta assis sur ses genoux, puis à midi il mourut.	20 και ηρεν αυτον προς την μητερα αυτου και εκοιμηθη επι των γονατων αυτης εως μεσημβριας και απεθανεν
21 Alors elle monta le coucher sur le lit de l’homme de Dieu, puis elle ferma la porte et sortit.	21 και ανηνεγκεν αυτον και εκοιμισεν αυτον επι την κλινην του ανθρωπου του θεου και απεκλεισεν κατ' αυτου και εξηλθεν
22 Elle appela son mari et lui dit: “Envoie-moi donc un des garçons avec une ânesse. Je vais courir chez l’homme de Dieu et ensuite je reviendrai.”	22 και εκαλεσεν τον ανδρα αυτης και ειπεν αποστειλον δη μοι εν των παιδαριων και μιαν των ονων και δραμουμαι εως του ανθρωπου του θεου και επιστρεψω
23 Il lui demanda: “Pourquoi veux-tu aller vers lui aujourd’hui? Ce n’est pas un jour de nouvelle lune ni un sabbat.” Elle lui répondit: “Ne t’inquiète pas.”	23 και ειπεν τι οτι συ πορευη προς αυτον σημερον ου νεομηνια ουδε σαββατον η δε ειπεν ειρηνη
24 Elle sella donc l’ânesse et dit au serviteur: “Allons, conduis-moi et ne m’arrête pas en chemin sauf si je te le demande.”	24 και επεσαξεν την ονον και ειπεν προς το παιδαριον αυτης αγε πορευου μη επισχης μοι του επιβηναι οτι εαν ειπω σοι
25 Elle partit donc et se rendit vers l’homme de Dieu, sur le mont Carmel. Lorsque l’homme de Dieu l’aperçut de loin, il dit à Guéhazi, son serviteur: “Voici la Chounamite.	25 δευρο και πορευση και ελευση προς τον ανθρωπον του θεου εις το ορος το καρμηλιον και εγενετο ως ειδεν ελισαιε ερχομενην αυτην και ειπεν προς γιεζι το παιδαριον αυτου ιδου δη η σωμανιτις εκεινη
26 Cours donc à sa rencontre et demande-lui: Tout va-t-il bien? Ton mari se porte-t-il bien? Et l’enfant?” Elle répondit: “Oui, bien.”	26 νυν δραμε εις απαντην αυτης και ερεις ει ειρηνη σοι ει ειρηνη τω ανδρι σου ει ειρηνη τω παιδαριω η δε ειπεν ειρηνη
27 Mais dès qu’elle fut arrivée auprès de l’homme de Dieu sur la montagne, elle lui étreignit les pieds. Guéhazi s’approcha pour la repousser, mais l’homme de Dieu lui dit: “Laisse-la! Son cœur est rempli de tristesse, Yahvé me l’a caché et ne m’a rien fait connaître.”	27 και ηλθεν προς ελισαιε εις το ορος και επελαβετο των ποδων αυτου και ηγγισεν γιεζι απωσασθαι αυτην και ειπεν ελισαιε αφες αυτην οτι η ψυχη αυτης κατωδυνος αυτη και κυριος απεκρυψεν απ' εμου και ουκ ανηγγειλεν μοι
28 Alors elle dit: “Est-ce moi qui avais demandé un fils à mon seigneur? Je t’avais bien dit: Ne me mens pas!”	28 η δε ειπεν μη ητησαμην υιον παρα του κυριου μου ουκ ειπα ου πλανησεις μετ' εμου
29 Élisée dit à Guéhazi: “Mets ta ceinture, prends mon bâton et va! Si tu rencontres quelqu’un, ne t’arrête pas pour le saluer, et si quelqu’un te salue, ne lui réponds pas. Tu mettras mon bâton sur le visage de l’enfant.”	29 και ειπεν ελισαιε τω γιεζι ζωσαι την οσφυν σου και λαβε την βακτηριαν μου εν τη χειρι σου και δευρο οτι εαν ευρης ανδρα ουκ ευλογησεις αυτον και εαν ευλογηση σε ανηρ ουκ αποκριθηση αυτω και επιθησεις την βακτηριαν μου επι προσωπον του παιδαριου
30 Mais la mère de l’enfant lui dit: “Par la vie de Yahvé et par ta propre vie, je ne te quitterai pas.” Alors il se leva et la suivit.	30 και ειπεν η μητηρ του παιδαριου ζη κυριος και ζη η ψυχη σου ει εγκαταλειψω σε και ανεστη ελισαιε και επορευθη οπισω αυτης
31 Guéhazi avait pris de l’avance; il posa le bâton sur le visage de l’enfant, mais il n’y eut ni voix ni réponse. Il revint donc vers Élisée et lui fit savoir: “L’enfant ne s’est pas réveillé.”	31 και γιεζι διηλθεν εμπροσθεν αυτης και επεθηκεν την βακτηριαν επι προσωπον του παιδαριου και ουκ ην φωνη και ουκ ην ακροασις και επεστρεψεν εις απαντην αυτου και απηγγειλεν αυτω λεγων ουκ ηγερθη το παιδαριον
32 Élisée entra dans la maison; l’enfant était là, mort, couché sur son lit.	32 και εισηλθεν ελισαιε εις τον οικον και ιδου το παιδαριον τεθνηκος κεκοιμισμενον επι την κλινην αυτου
33 Il entra et ferma la porte sur eux deux, puis il pria Yahvé.	33 και εισηλθεν ελισαιε εις τον οικον και απεκλεισεν την θυραν κατα των δυο εαυτων και προσηυξατο προς κυριον
34 Il se coucha ensuite sur l’enfant, il mit sa bouche sur sa bouche, ses yeux sur ses yeux, ses mains sur ses mains; il resta là penché sur lui et la chair de l’enfant se réchauffa.	34 και ανεβη και εκοιμηθη επι το παιδαριον και εθηκεν το στομα αυτου επι το στομα αυτου και τους οφθαλμους αυτου επι τους οφθαλμους αυτου και τας χειρας αυτου επι τας χειρας αυτου και διεκαμψεν επ' αυτον και διεθερμανθη η σαρξ του παιδαριου
35 Puis il redescendit dans la maison et fit quelques pas de long en large, il remonta et se pencha de nouveau sur l’enfant. Il fit ainsi sept fois. Alors l’enfant remua et il ouvrit les yeux.	35 και επεστρεψεν και επορευθη εν τη οικια ενθεν και ενθεν και ανεβη και συνεκαμψεν επι το παιδαριον εως επτακις και ηνοιξεν το παιδαριον τους οφθαλμους αυτου
36 Élisée appela Guéhazi; il lui dit: “Fais venir cette Chounamite.” Il l’appela et elle monta vers lui; il lui dit: “Emporte ton fils.”	36 και εξεβοησεν ελισαιε προς γιεζι και ειπεν καλεσον την σωμανιτιν ταυτην και εκαλεσεν και εισηλθεν προς αυτον και ειπεν ελισαιε λαβε τον υιον σου
37 Elle tomba à ses pieds et se prosterna à terre, puis elle prit son fils et sortit.	37 και εισηλθεν η γυνη και επεσεν επι τους ποδας αυτου και προσεκυνησεν επι την γην και ελαβεν τον υιον αυτης και εξηλθεν
38 Élisée revint à Guilgal, il y avait la famine dans le pays. Comme les frères prophètes étaient assis devant lui, il dit à son serviteur: “Prépare le grand chaudron et fais cuire un potage pour les frères prophètes.”	38 και ελισαιε επεστρεψεν εις γαλγαλα και ο λιμος εν τη γη και οι υιοι των προφητων εκαθηντο ενωπιον αυτου και ειπεν ελισαιε τω παιδαριω αυτου επιστησον τον λεβητα τον μεγαν και εψε εψεμα τοις υιοις των προφητων
39 L’un d’entre eux sortit dans la campagne pour ramasser des herbes, il trouva une sorte de vigne sauvage, il y cueillit des coloquintes et en remplit son vêtement. De retour, il les coupa en morceaux dans le pot où l’on préparait le potage, mais personne ne savait ce que c’était.	39 και εξηλθεν εις εις τον αγρον συλλεξαι αριωθ και ευρεν αμπελον εν τω αγρω και συνελεξεν απ' αυτης τολυπην αγριαν πληρες το ιματιον αυτου και ενεβαλεν εις τον λεβητα του εψεματος οτι ουκ εγνωσαν
40 On en versa à tous ces hommes pour leur repas, mais dès qu’ils eurent goûté, ils se mirent à crier: “Homme de Dieu, la mort est dans le chaudron!” Et ils étaient incapables d’en manger.	40 και ενεχει τοις ανδρασιν φαγειν και εγενετο εν τω εσθιειν αυτους εκ του εψηματος και ιδου ανεβοησαν και ειπον θανατος εν τω λεβητι ανθρωπε του θεου και ουκ ηδυναντο φαγειν
41 Il leur dit: “Trouvez-moi de la farine.” Il la jeta dans le chaudron, puis il ajouta: “Verse du potage à ces hommes et qu’ils mangent.” Il n’y avait plus rien de mauvais dans le chaudron.	41 και ειπεν λαβετε αλευρον και εμβαλετε εις τον λεβητα και ειπεν ελισαιε προς γιεζι το παιδαριον εγχει τω λαω και εσθιετωσαν και ουκ εγενηθη ετι εκει ρημα πονηρον εν τω λεβητι
42 Un homme arriva de Baal-Chalicha; dans son sac il apportait du pain à l’homme de Dieu: 20 pains d’orge et de blé que l’on avait faits avec la farine de la nouvelle récolte. Élisée lui dit: “Donne à ces hommes pour qu’ils mangent.”	42 και ανηρ διηλθεν εκ βαιθσαρισα και ηνεγκεν προς τον ανθρωπον του θεου πρωτογενηματων εικοσι αρτους κριθινους και παλαθας και ειπεν δοτε τω λαω και εσθιετωσαν
43 Mais son serviteur lui dit: “Je ne vais tout de même pas servir cela pour 100 personnes.” Il reprit: “Donne à ces gens et qu’ils mangent, car voici ce que dit Yahvé: On en mangera et il en restera.”	43 και ειπεν ο λειτουργος αυτου τι δω τουτο ενωπιον εκατον ανδρων και ειπεν δος τω λαω και εσθιετωσαν οτι ταδε λεγει κυριος φαγονται και καταλειψουσιν
44 Il les servit donc, ils en mangèrent et laissèrent des restes comme Yahvé l’avait dit.	44 και εφαγον και κατελιπον κατα το ρημα κυριου