ΠΑΡΟΙΜΙΑΙ - Proverbi - Proverbs 23

GREEK BIBLE	NEW JERUSALEM
1 Οταν καθησης να φαγης μετα αρχοντος, παρατηρει επιμελως τα παρατιθεμενα εμπροσθεν σου?	1 If you take your seat at a great man's table, take careful note of what you have before you;
2 και βαλε μαχαιραν εις τον λαιμον σου, εαν ησαι αδηφαγος?	2 if you have a big appetite put a knife to your throat.
3 μη επιθυμει τα εδεσματα αυτου? διοτι ταυτα ειναι τροφη δολιοτητος.	3 Do not hanker for his delicacies, for they are deceptive food.
4 Μη μεριμνα δια να γεινης πλουσιος? απεχε απο της σοφιας σου.	4 Do not wear yourself out in quest of wealth, stop applying your mind to this.
5 Θελεις επιστησει τους οφθαλμους σου εις το μη υπαρχον; διοτι ο πλουτος κατασκευαζει βεβαιως εις εαυτον πτερυγας ως αετου και πετα προς τον ουρανον.	5 Fix your gaze on it, and it is there no longer, for it is able to sprout wings like an eagle that flies off tothe sky.
6 Μη τρωγε τον αρτον του φθονερου, μηδε επιθυμει τα εδεσματα αυτου?	6 Do not eat the food of anyone whose eye is jealous, do not hanker for his delicacies.
7 διοτι καθως φρονει εν τη ψυχη αυτου, τοιουτος ειναι? φαγε και πιε, λεγει προς σε? αλλ' η καρδια αυτου δεν ειναι μετα σου.	7 For what he is real y thinking about is himself: 'Eat and drink,' he tells you, but his heart is not with you.
8 Το ψωμιον, το οποιον εφαγες, θελεις εξεμεσει και θελεις χασει τας γλυκειας συνομιλιας σου.	8 You wil spit out whatever you have eaten and find your compliments wasted.
9 Μη λαλει εις τα ωτα του αφρονος? διοτι θελει καταφρονησει την σοφιαν των λογων σου.	9 Do not waste words on a fool, who wil not appreciate the shrewdness of your remarks.
10 Μη μετακινει ορια αρχαια? και μη εισελθης εις τους αγρους των ορφανων?	10 Do not displace the ancient boundary-stone, or encroach on orphans' lands,
11 διοτι ο Λυτρωτης αυτων ειναι ισχυρος? αυτος θελει εκδικασει την δικην αυτων εναντιον σου.	11 for they have a powerful avenger, and he will take up their cause against you.
12 Προσκολλησον την καρδιαν σου εις την παιδειαν και τα ωτα σου εις τους λογους της γνωσεως.	12 Apply your heart to discipline, and your ears to instructive sayings.
13 Μη φειδου να παιδευης το παιδιον? διοτι εαν κτυπησης αυτο δια της ραβδου, δεν θελει αποθανει?	13 Do not be chary of correcting a child, a stroke of the cane is not likely to be fatal.
14 συ κτυπων αυτο δια της ραβδου, θελεις ελευθερωσει την ψυχην αυτου εκ του αδου.	14 Give him a stroke of the cane, you wil save his soul from Sheol.
15 Υιε μου, εαν η καρδια σου γεινη σοφη, θελει ευφραινεσθαι και η καρδια εμου?	15 My child, if your heart is wise, then my own heart is glad,
16 και τα νεφρα μου θελουσιν αγαλλεσθαι, οταν τα χειλη σου λαλωσιν ορθα.	16 and my inmost self rejoices when from your lips come honest words.
17 Ας μη ζηλευη η καρδια σου τους αμαρτωλους? αλλ' εσο εν τω φοβω του Κυριου ολην την ημεραν?	17 Do not let your heart be envious of sinners but remain steady every day in the fear of Yahweh;
18 διοτι βεβαιως ειναι αμοιβη, και η ελπις σου δεν θελει εκκοπη.	18 for there is a future, and your hope wil not come to nothing.
19 Ακουε συ, υιε μου, και γινου σοφος, και κατευθυνε την καρδιαν σου εις την οδον.	19 Listen, my child, and be wise, and guide your heart in the way.
20 Μη εσο μεταξυ οινοποτων, μεταξυ κρεοφαγων ασωτων?	20 Do not be one of those forever tippling wine nor one of those who gorge themselves with meat;
21 διοτι ο μεθυσος και ο ασωτος θελουσι πτωχευσει? και ο υπνωδης θελει ενδυθη ρακη.	21 for the drunkard and glutton impoverish themselves, and sleepiness is clothed in rags.
22 Υπακουε εις τον πατερα σου, οστις σε εγεννησε? και μη καταφρονει την μητερα σου, οταν γηραση.	22 Listen to your father from whom you are sprung, do not despise your mother in her old age.
23 Αγοραζε την αληθειαν και μη πωλει? την σοφιαν και την παιδειαν και την συνεσιν.	23 Purchase truth -- never sel it-wisdom, discipline, and discernment.
24 Ο πατηρ του δικαιου θελει χαρη σφοδρα? και οστις γεννα σοφον υιον, θελει ευφραινεσθαι εις αυτον.	24 The father of the upright wil rejoice indeed, he who fathers a wise child wil have joy of it.
25 Ο πατηρ σου και η μητηρ σου θελουσιν ευφραινεσθαι? μαλιστα εκεινη, ητις σε εγεννησε, θελει χαιρει.	25 Your father and mother will be happy, and she who bore you joyful.
26 Υιε μου, δος την καρδιαν σου εις εμε, και ας προσεχωσιν οι οφθαλμοι σου εις τας οδους μου?	26 My child, pay attention to me, let your eyes take pleasure in my way:
27 διοτι η πορνη ειναι λακκος βαθυς? και η αλλοτρια γυνη στενον φρεαρ.	27 a prostitute is a deep pit, a narrow wel , the woman who belongs to another.
28 Αυτη προσετι ενεδρευει ως ληστης και πληθυνει τους παραβατας μεταξυ των ανθρωπων.	28 Yes, like a brigand, she lies in wait, increasing the number of law-breakers.
29 Εις τινα ειναι ουαι; εις τινα στεναγμοι; εις τινα εριδες; εις τινα ματαιολογιαι; εις τινα κτυπηματα ανευ αιτιας; εις τινα φλογωσις οφθαλμων;	29 For whom is pity, for whom contempt, for whom is strife, for whom complaint, for whom blows struckat random, for whom the clouded eye?
30 Εις τους εγχρονιζοντας εν τω οινω? εις εκεινους οιτινες διαγουσιν ανιχνευοντες οινοποσιας.	30 For those who linger over wine too long, ever on the look-out for the blended liquors.
31 Μη θεωρει τον οινον οτι κοκκινιζει, οτι διδει το χρωμα αυτου εις το ποτηριον, οτι καταβαινει ευαρεστως.	31 Do not gaze at wine, how red it is, how it sparkles in the cup! How smoothly it slips down the throat!
32 Εν τω τελει αυτου δακνει ως οφις και κεντρονει ως βασιλισκος?	32 In the end its bite is like a serpent's, its sting as sharp as an adder's.
33 Οι οφθαλμοι σου θελουσι κυτταξει αλλοτριας γυναικας, και η καρδια σου θελει λαλησει αισχρα?	33 Your eyes wil see peculiar things, you will talk nonsense from your heart.
34 και θελεις εισθαι ως κοιμωμενος εν μεσω θαλασσης, και ως κοιτωμενος επι κορυφης, καταρτιου?	34 You will be like someone sleeping in mid-ocean, like one asleep at the mast-head.
35 με ετυπτον, θελεις ειπει, και δεν επονεσα? με εδειραν, και δεν ησθανθην? ποτε θελω εγερθη, δια να υπαγω να ζητησω αυτον παλιν;	35 'Struck me, have they? But I'm not hurt. Beaten me? I don't feel anything. When shal I wake up? . . I'lask for more of it!'