1 Καλητερος ο πτωχος ο περιπατων εν τη ακεραιοτητι αυτου, παρα τον πλουσιον τον διεστραμμενον τα χειλη αυτου και οντα αφρονα. | 1 Więcej wart biedak, co żyje uczciwie, niż głupiec o ustach kłamliwych. |
2 Ψυχη ανευ γνωσεως βεβαιως δεν ειναι καλον? και οστις σπευδει με τους ποδας, προσκοπτει. | 2 I gorliwość niedobra przy braku rozwagi, błądzi, kto biegnie za prędko. |
3 Η αφροσυνη του ανθρωπου διαστρεφει την οδον αυτου? και η καρδια αυτου αγανακτει κατα του Κυριου. | 3 Głupota człowieka niszczy mu drogę, a serce na Pana się gniewa. |
4 Ο πλουτος προσθετει φιλους πολλους? ο δε πτωχος εγκαταλειπεται υπο του φιλου αυτου. | 4 Bogactwo zyskuje wielu przyjaciół, biednego opuszcza najbliższy. |
5 Ο ψευδης μαρτυς δεν θελει μεινει ατιμωρητος? και ο λαλων ψευδη δεν θελει εκφυγει. | 5 Fałszywy świadek nie ujdzie karania, kto kłamstwem oddycha, nie zdoła się wymknąć. |
6 Πολλοι κολακευουσι το προσωπον του αρχοντος? και πας τις ειναι φιλος του διδοντος ανθρωπου. | 6 Wielu schlebia możnemu, każdy jest bliski temu, kto daje. |
7 Τον πτωχον μισουσι παντες οι αδελφοι αυτου? ποσω μαλλον θελουσιν αποφευγει αυτον οι φιλοι αυτου; αυτος ακολουθει φωναζων? αλλ' εκεινοι δεν αποκρινονται. | 7 Biedaka wszyscy bracia nie lubią, tym bardziej najbliżsi stronią od niego; on szuka słów - ale ich nie ma. |
8 Οστις αποκτα σοφιαν, αγαπα την ψυχην αυτου? οστις φυλαττει φρονησιν, θελει ευρει καλον. | 8 Kto nabywa mądrość - ten siebie kocha, kto strzeże rozwagi - ten dobro zdobędzie. |
9 Ο ψευδης μαρτυς δεν θελει μεινει ατιμωρητος? και ο λαλων ψευδη θελει απολεσθη. | 9 Fałszywy świadek nie ujdzie karania, zginie - kto kłamstwem oddycha. |
10 Η τρυφη δεν αρμοζει εις αφρονα? πολυ ολιγωτερον εις δουλον, να εξουσιαζη επ' αρχοντων. | 10 Nie przystoi głupiemu opływać w rozkosze, tym bardziej słudze - kierować panami. |
11 Η φρονησις του ανθρωπου συστελλει τον θυμον αυτου? και ειναι δοξα αυτου να παραβλεπη την παραβασιν. | 11 Rozważny człowiek nad gniewem panuje, a chwałą jego - zapomnienie uraz. |
12 Η οργη του βασιλεως ειναι ως βρυχηθμος λεοντος? η δε ευνοια αυτου ως δροσος επι τον χορτον. | 12 Jak ryk lwa, tak zagniewanie króla, jego życzliwość jak rosa na trawie. |
13 Ο αφρων υιος ειναι ολεθρος εις τον πατερα αυτου? και αι εριδες της γυναικος ειναι ακαταπαυστον σταξιμον. | 13 Strapieniem dla ojca - syn głupi, a rynną wciąż cieknącą - kłótliwa kobieta. |
14 Οικος και πλουτη κληρονομουνται εκ των πατερων? αλλ' η φρονιμος γυνη παρα Κυριου διδεται. | 14 Dom i bogactwo dziedzictwem po przodkach, lecz żona rozsądna darem od Pana. |
15 Η οκνηρια ριπτει εις βαθυν υπνον? και η αεργος ψυχη θελει πεινα. | 15 Lenistwo pogrąża w ospałość, głód cierpi dusza niedbała. |
16 Ο φυλαττων την εντολην φυλαττει την ψυχην αυτου? ο δε καταφρονων τας οδους αυτου θελει απολεσθη. | 16 Strzec przykazań to chronić swe życie, kto gardzi powagą, zginie. |
17 Ο ελεων πτωχον δανειζει εις τον Κυριον? και θελει γεινει εις αυτον η ανταποδοσις αυτου. | 17 Pożycza [samemu] Panu - kto dla biednych życzliwy, za dobrodziejstwo On mu nagrodzi. |
18 Παιδευε τον υιον σου ενοσω ειναι ελπις? αλλα μη διεγειρης την ψυχην σου, ωστε να θανατωσης αυτον. | 18 ćwicz syna, dopóki jest nadzieja, nie unoś się aż do skrzywdzenia go. |
19 Ο οργιλος θελει λαβει ποινην? διοτι και αν ελευθερωσης αυτον, παλιν θελεις καμει το αυτο. | 19 Za mocny gniew należy się grzywna, a chcąc go wyrwać, jeszcze go wzmożesz. |
20 Ακουε συμβουλην και δεχου διδασκαλιαν δια να γεινης σοφος εις τα εσχατα σου. | 20 Posłuchaj rady, przyjmij naukę, abyś był mądry w przyszłości. |
21 Ειναι πολλοι λογισμοι εν τη καρδια του ανθρωπου? η βουλη ομως του Κυριου, εκεινη θελει μενει. | 21 Wiele zamierzeń jest w sercu człowieka, lecz wola Pana się ziści. |
22 Τιμη του ανθρωπου ειναι η αγαθοτης αυτου? και καλητερος ο πτωχος παρα τον ψευστην. | 22 Bezczynność człowieka jest jego wyrzutem, od nierzetelnego lepszy jest ubogi. |
23 Ο φοβος του Κυριου φερει ζωην, και ο φοβουμενος αυτον θελει πλαγιαζει κεχορτασμενος? κακον δεν θελει συναπαντησει. | 23 Bojaźń Pańska prowadzi do życia: klęska nawiedzi tego, kto lubi spać długo. |
24 Ο οκνηρος εμβαπτει την χειρα αυτου εις το τρυβλιον, και δεν θελει ουδε εις το στομα αυτου να επιστρεψη αυτην. | 24 Leniwy wyciągnie rękę do misy, ale do ust jej nie doprowadzi. |
25 Εαν μαστιγωσης τον χλευαστην, ο απλους θελει γεινει προσεκτικος? και εαν ελεγξης τον φρονιμον, θελει εννοησει γνωσιν. | 25 Zbij szydercę - a prosty zmądrzeje, upomnij mądrego - a nabędzie karności. |
26 Οστις ατιμαζει τον πατερα και απωθει την μητερα, ειναι υιος προξενων αισχυνην και ονειδος. | 26 Kto ojca znieważa, a matkę wypędza, jest synem bezecnym, zhańbionym. |
27 Παυσον, υιε μου, να ακουης διδασκαλιαν παρεκτρεπουσαν απο των λογων της γνωσεως. | 27 Zaprzestań, synu słuchać pouczeń, a zbłądzisz bez słów rozsądku. |
28 Ο ασεβης μαρτυς χλευαζει το δικαιον? και το στομα των ασεβων καταπινει ανομιαν. | 28 Świadek bezecny drwi sobie z prawości, usta występne grzech pożerają. |
29 Κρισεις ετοιμαζονται δια τους χλευαστας, και ραβδισμοι δια την ραχιν των αφρονων. | 29 Dla szyderców gotowe są baty, a chłosta na plecy głupiego. |