| 1 Num daqueles dias, Jesus ensinava no templo e anunciava ao povo a boa nova. Chegaram os príncipes dos sacerdotes e os escribas com os anciãos, | 1 Pewnego dnia, kiedy nauczał lud w świątyni i głosił Dobrą Nowinę, podeszli arcykapłani i uczeni w Piśmie wraz ze starszymi |
| 2 e falaram-lhe: Dize-nos: com que direito fazes essas coisas, ou quem é que te deu essa autoridade? | 2 i zapytali Go: Powiedz nam, jakim prawem to czynisz albo kto Ci dał tę władzę? |
| 3 Jesus respondeu: Também eu vos farei uma pergunta. | 3 Odpowiedział im: Ja też zadam wam pytanie. Powiedzcie Mi: |
| 4 Respondei-me: o batismo de João era do céu ou dos homens? | 4 Czy chrzest Janowy pochodził z nieba, czy też od ludzi? |
| 5 Eles começaram a raciocinar entre si, dizendo: Se dissermos: Do céu, ele dirá: Por que razão, pois, não crestes nele? | 5 Oni zastanawiali się i mówili między sobą: Jeśli powiemy: z nieba, zarzuci nam: Dlaczego nie uwierzyliście mu? |
| 6 Se, porém, dissermos: Dos homens, todo o povo nos apedrejará, porque está convencido de que João era profeta. | 6 A jeśli powiemy: Od ludzi, cały lud nas ukamienuje, bo jest przekonany, że Jan był prorokiem. |
| 7 Responderam por fim que não sabiam de onde era. | 7 Odpowiedzieli więc, że nie wiedzą, skąd pochodził. |
| 8 Replicou-lhes também Jesus: Nem eu vos direi com que direito faço estas coisas. | 8 Wtedy Jezus im rzekł: To i Ja wam nie powiem, jakim prawem to czynię. |
| 9 Então Jesus propôs-lhes esta parábola: Um homem plantou uma vinha, arrendou-a a vinhateiros e ausentou-se por muito tempo para uma terra estranha. | 9 I zaczął mówić do ludu tę przypowieść: Pewien człowiek założył winnicę, oddał ją w dzierżawę rolnikom i wyjechał na dłuższy czas. |
| 10 No tempo da colheita, enviou um servo aos vinhateiros para que lhe dessem do produto da vinha. Estes o feriram e o reenviaram de mãos vazias. | 10 W odpowiedniej porze wysłał sługę do rolników, aby mu oddali jego część z plonu winnicy. Lecz rolnicy obili go i odesłali z niczym. |
| 11 Tornou a enviar outro servo; eles feriram também a este, ultrajaram-no e despediram-no sem coisa alguma. | 11 Ponownie posłał drugiego sługę. Lecz i tego obili, znieważyli i odesłali z niczym. |
| 12 Tornou a enviar um terceiro; feriram também este e expulsaram-no. | 12 Posłał jeszcze trzeciego; tego również pobili do krwi i wyrzucili. |
| 13 Disse então o senhor da vinha: Que farei? Mandarei meu filho amado; talvez o respeitem. | 13 Wówczas rzekł pan winnicy: Co mam począć? Poślę mojego syna ukochanego, chyba go uszanują. |
| 14 Vendo-o, porém, os vinhateiros discorriam entre si e diziam: Este é o herdeiro; matemo-lo, para que se torne nossa a herança. | 14 Lecz rolnicy, zobaczywszy go, naradzali się między sobą mówiąc: To jest dziedzic, zabijmy go, a dziedzictwo stanie się nasze. |
| 15 E lançaram-no fora da vinha e mataram-no. Que lhes fará, pois, o dono da vinha? | 15 I wyrzuciwszy go z winnicy, zabili. Co więc uczyni z nimi właściciel winnicy? |
| 16 Virá e exterminará estes vinhateiros e dará a vinha a outros. A estas palavras, disseram: Que Deus não o permita! | 16 Przyjdzie i wytraci tych rolników, a winnicę da innym. Gdy to usłyszeli, zawołali: Nie, nigdy! |
| 17 Mas Jesus, fixando o olhar neles, disse-lhes: Que quer dizer então o que está escrito: A pedra que os edificadores rejeitaram tornou-se a pedra angular {Sl 117,22}? | 17 On zaś spojrzał na nich i rzekł: Cóż więc znaczy to słowo Pisma: Właśnie ten kamień, który odrzucili budujący, stał się głowicą węgła? |
| 18 Todo o que cair sobre esta pedra ficará despedaçado; e sobre quem ela cair, este será esmagado! | 18 Każdy, kto upadnie na ten kamień, rozbije się, a na kogo on spadnie, zmiażdży go. |
| 19 Naquela mesma hora os príncipes dos sacerdotes e os escribas procuraram prendê-lo, mas temeram o povo. Tinham compreendido que se referia a eles ao propor essa parábola. | 19 W tej samej godzinie uczeni w Piśmie i arcykapłani chcieli koniecznie dostać Go w swoje ręce, lecz bali się ludu. Zrozumieli bowiem, że przeciwko nim skierował tę przypowieść. |
| 20 Puseram-se então a observá-lo e mandaram espiões que se disfarçassem em homens de bem, para armar-lhe ciladas e surpreendê-lo no que dizia, a fim de o entregarem à autoridade e ao poder do governador. | 20 Śledzili Go więc i nasłali na Niego szpiegów. Ci udawali pobożnych i mieli podchwycić Go w mowie, aby Go wydać zwierzchności i władzy namiestnika. |
| 21 Perguntaram-lhe eles: Mestre, sabemos que falas e ensinas com retidão e que, sem fazer acepção de pessoa alguma, ensinas o caminho de Deus segundo a verdade. | 21 Zapytali Go więc: Nauczycielu, wiemy, że słusznie mówisz i uczysz, i nie masz względu na osobę, lecz drogi Bożej w prawdzie nauczasz. |
| 22 É-nos permitido pagar o imposto ao imperador ou não? | 22 Czy wolno nam płacić podatek Cezarowi, czy nie? |
| 23 Jesus percebeu a astúcia e respondeu-lhes: | 23 On przejrzał ich podstęp i rzekł do nich: |
| 24 Mostrai-me um denário. De quem leva a imagem e a inscrição? Responderam: De César. | 24 Pokażcie Mi denara. Czyj nosi obraz i napis? Odpowiedzieli: Cezara. |
| 25 Então lhes disse: Dai, pois, a César o que é de César e a Deus o que é de Deus. | 25 Wówczas rzekł do nich: Oddajcie więc Cezarowi to, co należy do Cezara, a Bogu to, co należy do Boga. |
| 26 Assim não puderam surpreendê-lo em nenhuma de suas palavras diante do povo. Pelo contrário, admirados da sua resposta, tiveram que calar-se. | 26 I nie mogli podchwycić Go w żadnym słowie wobec ludu. Zmieszani Jego odpowiedzią, zamilkli. |
| 27 Alguns saduceus - que negam a ressurreição - aproximaram-se de Jesus e perguntaram-lhe: | 27 Wówczas podeszło do Niego kilku saduceuszów, którzy twierdzą, że nie ma zmartwychwstania, i zagadnęli Go |
| 28 Mestre, Moisés prescreveu-nos: Se alguém morrer e deixar mulher, mas não deixar filhos, case-se com ela o irmão dele, e dê descendência a seu irmão. | 28 w ten sposób: Nauczycielu, Mojżesz tak nam przepisał: Jeśli umrze czyjś brat, który miał żonę, a był bezdzietny, niech jego brat weźmie wdowę i niech wzbudzi potomstwo swemu bratu. |
| 29 Ora, havia sete irmãos, o primeiro dos quais tomou uma mulher, mas morreu sem filhos. | 29 Otóż było siedmiu braci. Pierwszy wziął żonę i umarł bezdzietnie. |
| 30 Casou-se com ela o segundo, mas também ele morreu sem filhos. | 30 Wziął ją drugi, |
| 31 Casou-se depois com ela o terceiro. E assim sucessivamente todos os sete, que morreram sem deixar filhos. | 31 a potem trzeci, i tak wszyscy pomarli, nie zostawiwszy dzieci. |
| 32 Por fim, morreu também a mulher. | 32 W końcu umarła ta kobieta. |
| 33 Na ressurreição, de qual deles será a mulher? Porque os sete a tiveram por mulher. | 33 Przy zmartwychwstaniu więc którego z nich będzie żoną? Wszyscy siedmiu bowiem mieli ją za żonę. |
| 34 Jesus respondeu: Os filhos deste mundo casam-se e dão-se em casamento, | 34 Jezus im odpowiedział: Dzieci tego świata żenią się i za mąż wychodzą. |
| 35 mas os que serão julgados dignos do século futuro e da ressurreição dos mortos não terão mulher nem marido. | 35 Lecz ci, którzy uznani zostaną za godnych udziału w świecie przyszłym i w powstaniu z martwych, ani się żenić nie będą, ani za mąż wychodzić. |
| 36 Eles jamais poderão morrer, porque são iguais aos anjos e são filhos de Deus, porque são ressuscitados. | 36 Już bowiem umrzeć nie mogą, gdyż są równi aniołom i są dziećmi Bożymi, będąc uczestnikami zmartwychwstania. |
| 37 Por outra parte, que os mortos hão de ressuscitar é o que Moisés revelou na passagem da sarça ardente {Ex 3,6}, chamando ao Senhor: Deus de Abraão, Deus de Isaac, Deus de Jacó . | 37 A że umarli zmartwychwstają, to i Mojżesz zaznaczył tam, gdzie jest mowa "O krzaku", gdy Pana nazywa Bogiem Abrahama, Bogiem Izaaka i Bogiem Jakuba. |
| 38 Ora, Deus não é Deus dos mortos, mas dos vivos; porque todos vivem para ele. | 38 Bóg nie jest [Bogiem] umarłych, lecz żywych; wszyscy bowiem dla niego żyją. |
| 39 Alguns dos escribas disseram, então: Mestre, falaste bem. | 39 Na to rzekli niektórzy z uczonych w Piśmie: Nauczycielu, dobrześ powiedział, |
| 40 E já não se atreviam a fazer-lhe pergunta alguma. | 40 bo już o nic nie śmieli Go pytać. |
| 41 Jesus perguntou-lhes: Como se pode dizer que Cristo é filho de Davi? | 41 Natomiast On rzekł do nich: Jak można twierdzić, że Mesjasz jest synem Dawida? |
| 42 Pois o próprio Davi, no livro dos Salmos, diz: Disse o Senhor a meu Senhor: Senta-te à minha direita, | 42 Przecież sam Dawid mówi w Księdze Psalmów: Rzekł Pan do Pana mego: Siądź po prawicy mojej, |
| 43 até que eu ponha os teus inimigos por escabelo dos teus pés {Sl 109,1}. | 43 aż położę nieprzyjaciół Twoich jako podnóżek pod Twoje stopy. |
| 44 Portanto, Davi o chama de Senhor! Como, pois, é ele seu filho? | 44 Dawid nazywa Go Panem: jak zatem może On być [tylko] jego synem? |
| 45 Enquanto todo o povo o ouvia, disse a seus discípulos: | 45 Gdy cały lud się przysłuchiwał, rzekł do swoich uczniów: |
| 46 Guardai-vos dos escribas, que querem andar de roupas compridas e gostam das saudações nas praças públicas, das primeiras cadeiras nas sinagogas e dos primeiros lugares dos banquetes; | 46 Strzeżcie się uczonych w Piśmie, którzy z upodobaniem chodzą w powłóczystych szatach, lubią pozdrowienia na rynku, pierwsze krzesła w synagogach i zaszczytne miejsca na ucztach. |
| 47 que devoram as casas das viúvas, fingindo fazer longas orações. Eles receberão castigo mais rigoroso. | 47 Objadają oni domy wdów i dla pozoru długo się modlą. Ci tym surowszy dostaną wyrok. |