1 Potem wszedł do Jerycha i przechodził przez miasto. | 1 Et ingressus perambulabat Jericho. |
2 A /był tam/ pewien człowiek, imieniem Zacheusz, zwierzchnik celników i bardzo bogaty. | 2 Et ecce vir nomine Zachæus : et hic princeps erat publicanorum, et ipse dives : |
3 Chciał on koniecznie zobaczyć Jezusa, kto to jest, ale nie mógł z powodu tłumu, gdyż był niskiego wzrostu. | 3 et quærebat videre Jesum, quis esset : et non poterat præ turba, quia statura pusillus erat. |
4 Pobiegł więc naprzód i wspiął się na sykomorę, aby móc Go ujrzeć, tamtędy bowiem miał przechodzić. | 4 Et præcurrens ascendit in arborem sycomorum ut videret eum : quia inde erat transiturus. |
5 Gdy Jezus przyszedł na to miejsce, spojrzał w górę i rzekł do niego: Zacheuszu, zejdź prędko, albowiem dziś muszę się zatrzymać w twoim domu. | 5 Et cum venisset ad locum, suspiciens Jesus vidit illum, et dixit ad eum : Zachæe, festinans descende : quia hodie in domo tua oportet me manere. |
6 Zeszedł więc z pośpiechem i przyjął Go rozradowany. | 6 Et festinans descendit, et excepit illum gaudens. |
7 A wszyscy, widząc to, szemrali: Do grzesznika poszedł w gościnę. | 7 Et cum viderent omnes, murmurabant, dicentes quod ad hominem peccatorem divertisset. |
8 Lecz Zacheusz stanął i rzekł do Pana: Panie, oto połowę mego majątku daję ubogim, a jeśli kogo w czym skrzywdziłem, zwracam poczwórnie. | 8 Stans autem Zachæus, dixit ad Dominum : Ecce dimidium bonorum meorum, Domine, do pauperibus : et si quid aliquem defraudavi, reddo quadruplum. |
9 Na to Jezus rzekł do niego: Dziś zbawienie stało się udziałem tego domu, gdyż i on jest synem Abrahama. | 9 Ait Jesus ad eum : Quia hodie salus domui huic facta est : eo quod et ipse filius sit Abrahæ. |
10 Albowiem Syn Człowieczy przyszedł szukać i zbawić to, co zginęło. | 10 Venit enim Filius hominis quærere, et salvum facere quod perierat.
|
11 Gdy słuchali tych rzeczy, dodał jeszcze przypowieść, dlatego że był blisko Jerozolimy, a oni myśleli, że królestwo Boże zaraz się zjawi. | 11 Hæc illis audientibus adjiciens, dixit parabolam, eo quod esset prope Jerusalem : et quia existimarent quod confestim regnum Dei manifestaretur. |
12 Mówił więc: Pewien człowiek szlachetnego rodu udał się w kraj daleki, aby uzyskać dla siebie godność królewską i wrócić. | 12 Dixit ergo : Homo quidam nobilis abiit in regionem longinquam accipere sibi regnum, et reverti. |
13 Przywołał więc dziesięciu sług swoich, dał im dziesięć min i rzekł do nich: Zarabiajcie nimi, aż wrócę. | 13 Vocatis autem decem servis suis, dedit eis decem mnas, et ait ad illos : Negotiamini dum venio. |
14 Ale jego współobywatele nienawidzili go i wysłali za nim poselstwo z oświadczeniem: Nie chcemy, żeby ten królował nad nami. | 14 Cives autem ejus oderant eum : et miserunt legationem post illum, dicentes : Nolumus hunc regnare super nos. |
15 Gdy po otrzymaniu godności królewskiej wrócił, kazał przywołać do siebie te sługi, którym dał pieniądze, aby się dowiedzieć, co każdy zyskał. | 15 Et factum est ut rediret accepto regno : et jussit vocari servos, quibus dedit pecuniam, ut sciret quantum quisque negotiatus esset. |
16 Stawił się więc pierwszy i rzekł: Panie, twoja mina przysporzyła dziesięć min. | 16 Venit autem primus dicens : Domine, mna tua decem mnas acquisivit. |
17 Odpowiedział mu: Dobrze, sługo dobry; ponieważ w dobrej rzeczy okazałeś się wierny, sprawuj władzę nad dziesięciu miastami. | 17 Et ait illi : Euge bone serve, quia in modico fuisti fidelis, eris potestatem habens super decem civitates. |
18 Także drugi przyszedł i rzekł: Panie, twoja mina przyniosła pięć min. | 18 Et alter venit, dicens : Domine, mna tua fecit quinque mnas. |
19 Temu też powiedział: I ty miej władzę nad pięciu miastami. | 19 Et huic ait : Et tu esto super quinque civitates. |
20 Następny przyszedł i rzekł: Panie, tu jest twoja mina, którą trzymałem zawiniętą w chustce. | 20 Et alter venit, dicens : Domine, ecce mna tua, quam habui repositam in sudario : |
21 Lękałem się bowiem ciebie, bo jesteś człowiekiem surowym: chcesz brać, czegoś nie położył, i żąć, czegoś nie posiał. | 21 timui enim te, quia homo austerus es : tollis quod non posuisti, et metis quod non seminasti. |
22 Odpowiedział mu: Według słów twoich sądzę cię, zły sługo. Wiedziałeś, że jestem człowiekiem surowym: chcę brać, gdzie nie położyłem, i żąć, gdziem nie posiał. | 22 Dicit ei : De ore tuo te judico, serve nequam. Sciebas quod ego homo austerus sum, tollens quod non posui, et metens quod non seminavi : |
23 Czemu więc nie dałeś moich pieniędzy do banku? A ja po powrocie byłbym je z zyskiem odebrał. | 23 et quare non dedisti pecuniam meam ad mensam, ut ego veniens cum usuris utique exegissem illam ? |
24 Do obecnych zaś rzekł: Odbierzcie mu minę i dajcie temu, który ma dziesięć min. | 24 Et astantibus dixit : Auferte ab illo mnam, et date illi qui decem mnas habet. |
25 Odpowiedzieli mu: Panie, ma już dziesięć min. | 25 Et dixerunt ei : Domine, habet decem mnas. |
26 Powiadam wam: Każdemu, kto ma, będzie dodane; a temu, kto nie ma, zabiorą nawet to, co ma. | 26 Dico autem vobis, quia omni habenti dabitur, et abundabit : ab eo autem qui non habet, et quod habet auferetur ab eo. |
27 Tych zaś przeciwników moich, którzy nie chcieli, żebym panował nad nimi, przyprowadźcie tu i pościnajcie w moich oczach. | 27 Verumtamen inimicos meos illos, qui noluerunt me regnare super se, adducite huc : et interficite ante me. |
28 Po tych słowach ruszył na przedzie, zdążając do Jerozolimy. | 28 Et his dictis, præcedebat ascendens Jerosolymam.
|
29 Gdy przyszedł w pobliże Betfage i Betanii, do góry zwanej Oliwną, wysłał dwóch spośród uczniów, | 29 Et factum est, cum appropinquasset ad Bethphage et Bethaniam, ad montem qui vocatur Oliveti, misit duos discipulos suos, |
30 mówiąc: Idźcie do wsi, która jest naprzeciwko, a wchodząc do niej, znajdziecie oślę uwiązane, którego jeszcze nikt nie dosiadł. Odwiążcie je i przyprowadźcie tutaj. | 30 dicens : Ite in castellum quod contra est : in quod introëuntes, invenietis pullum asinæ alligatum, cui nemo umquam hominum sedit : solvite illum, et adducite. |
31 A gdyby was kto pytał: Dlaczego odwiązujecie?, tak powiecie: Pan go potrzebuje. | 31 Et si quis vos interrogaverit : Quare solvitis ? sic dicetis ei : Quia Dominus operam ejus desiderat. |
32 Wysłani poszli i znaleźli wszystko tak, jak im powiedział. | 32 Abierunt autem qui missi erant : et invenerunt, sicut dixit illis, stantem pullum. |
33 A gdy odwiązywali oślę, zapytali ich jego właściciele: Czemu odwiązujecie oślę? | 33 Solventibus autem illis pullum, dixerunt domini ejus ad illos : Quid solvitis pullum ? |
34 Odpowiedzieli: Pan go potrzebuje. | 34 At illi dixerunt : Quia Dominus eum necessarium habet. |
35 I przyprowadzili je do Jezusa, a zarzuciwszy na nie swe płaszcze, wsadzili na nie Jezusa. | 35 Et duxerunt illum ad Jesum. Et jactantes vestimenta sua supra pullum, imposuerunt Jesum. |
36 Gdy jechał, słali swe płaszcze na drodze. | 36 Eunte autem illo, substernebant vestimenta sua in via : |
37 Zbliżał się już do zboczy Góry Oliwnej, kiedy całe mnóstwo uczniów poczęło wielbić radośnie Boga za wszystkie cuda, które widzieli. | 37 et cum appropinquaret jam ad descensum montis Oliveti, cœperunt omnes turbæ discipulorum gaudentes laudare Deum voce magna super omnibus, quas viderant, virtutibus, |
38 I wołali głośno: Błogosławiony Król, który przychodzi w imię Pańskie. Pokój w niebie i chwała na wysokościach. | 38 dicentes : Benedictus, qui venit rex in nomine Domini : pax in cælo, et gloria in excelsis. |
39 Lecz niektórzy faryzeusze spośród tłumu rzekli do Niego: Nauczycielu, zabroń tego swoim uczniom. | 39 Et quidam pharisæorum de turbis dixerunt ad illum : Magister, increpa discipulos tuos. |
40 Odrzekł: Powiadam wam: Jeśli ci umilkną, kamienie wołać będą. | 40 Quibus ipse ait : Dico vobis, quia si hi tacuerint, lapides clamabunt.
|
41 Gdy był już blisko, na widok miasta zapłakał nad nim | 41 Et ut appropinquavit, videns civitatem flevit super illam, dicens : |
42 i rzekł: O gdybyś i ty poznało w ten dzień to, co służy pokojowi. Ale teraz zostało to zakryte przed twoimi oczami. | 42 Quia si cognovisses et tu, et quidem in hac die tua, quæ ad pacem tibi : nunc autem abscondita sunt ab oculis tuis. |
43 Bo przyjdą na ciebie dni, gdy twoi nieprzyjaciele otoczą cię wałem, oblegną cię i ścisną zewsząd. | 43 Quia venient dies in te : et circumdabunt te inimici tui vallo, et circumdabunt te : et coangustabunt te undique : |
44 Powalą na ziemię ciebie i twoje dzieci z tobą i nie zostawią w tobie kamienia na kamieniu za to, żeś nie rozpoznało czasu twojego nawiedzenia. | 44 et ad terram prosternent te, et filios tuos, qui in te sunt, et non relinquent in te lapidem super lapidem : eo quod non cognoveris tempus visitationis tuæ. |
45 Potem wszedł do świątyni i zaczął wyrzucać sprzedających w niej. | 45 Et ingressus in templum, cœpit ejicere vendentes in illo, et ementes, |
46 Mówił do nich: Napisane jest: Mój dom będzie domem modlitwy, a wy uczyniliście z niego jaskinię zbójców. | 46 dicens illis : Scriptum est : Quia domus mea domus orationis est : vos autem fecistis illam speluncam latronum. |
47 I nauczał codziennie w świątyni. Lecz arcykapłani i uczeni w Piśmie oraz przywódcy ludu czyhali na Jego życie. | 47 Et erat docens quotidie in templo. Principes autem sacerdotum, et scribæ, et princeps plebis quærebant illum perdere : |
48 Tylko nie wiedzieli, co by mogli uczynić, cały lud bowiem słuchał Go z zapartym tchem. | 48 et non inveniebant quid facerent illi. Omnis enim populus suspensus erat, audiens illum. |