1 Synu mój, nie zapomnij mych nauk, twoje serce niech strzeże nakazów, | 1 בְּנִי תֹּורָתִי אַל־תִּשְׁכָּח וּמִצְוֹתַי יִצֹּר לִבֶּךָ |
2 bo wiele dni i lat życia i pełnię ci szczęścia przyniosą: | 2 כִּי אֹרֶךְ יָמִים וּשְׁנֹות חַיִּים וְשָׁלֹום יֹוסִיפוּ לָךְ |
3 Niech miłość i wierność cię strzeże; przymocuj je sobie do szyi, na tablicy serca je zapisz, | 3 חֶסֶד וֶאֱמֶת אַל־יַעַזְבֻךָ קָשְׁרֵם עַל־גַּרְגְּרֹותֶיךָ כָּתְבֵם עַל־לוּחַ לִבֶּךָ |
4 a znajdziesz życzliwość i łaskę w oczach Boga i ludzi. | 4 וּמְצָא־חֵן וְשֵׂכֶל־טֹוב בְּעֵינֵי אֱלֹהִים וְאָדָם׃ פ |
5 Z całego serca Bogu zaufaj, nie polegaj na swoim rozsądku, | 5 בְּטַח אֶל־יְהוָה בְּכָל־לִבֶּךָ וְאֶל־בִּינָתְךָ אַל־תִּשָּׁעֵן |
6 myśl o Nim na każdej drodze, a On twe ścieżki wyrówna. | 6 בְּכָל־דְּרָכֶיךָ דָעֵהוּ וְהוּא יְיַשֵּׁר אֹרְחֹתֶיךָ |
7 Nie bądź mądrym we własnych oczach, Boga się bój, zła unikaj: | 7 אַל־תְּהִי חָכָם בְּעֵינֶיךָ יְרָא אֶת־יְהוָה וְסוּר מֵרָע |
8 to ciału zapewni zdrowie, a pokrzepienie twym kościom. | 8 רִפְאוּת תְּהִי לְשָׁרֶּךָ וְשִׁקּוּי לְעַצְמֹותֶיךָ |
9 Czcij Pana ofiarą z twego mienia i pierwocinami całego dochodu, | 9 כַּבֵּד אֶת־יְהוָה מֵהֹונֶךָ וּמֵרֵאשִׁית כָּל־תְּבוּאָתֶךָ |
10 a twoje spichrze napełnią się zbożem i tłocznie przeleją się moszczem. | 10 וְיִמָּלְאוּ אֲסָמֶיךָ שָׂבָע וְתִירֹושׁ יְקָבֶיךָ יִפְרֹצוּ׃ פ |
11 Upomnieniem Pańskim nie gardź, mój synu, nie odrzucaj ze wstrętem strofowań. | 11 מוּסַר יְהוָה בְּנִי אַל־תִּמְאָס וְאַל־תָּקֹץ בְּתֹוכַחְתֹּו |
12 Bowiem karci Pan, kogo miłuje, jak ojciec syna, którego lubi. | 12 כִּי אֶת אֲשֶׁר יֶאֱהַב יְהוָה יֹוכִיחַ וּכְאָב אֶת־בֵּן יִרְצֶה |
13 Szczęśliwy, kto mądrość osiągnął, mąż, który nabył rozwagi: | 13 אַשְׁרֵי אָדָם מָצָא חָכְמָה וְאָדָם יָפִיק תְּבוּנָה |
14 bo lepiej ją posiąść niż srebro, ją raczej nabyć niż złoto, | 14 כִּי טֹוב סַחְרָהּ מִסְּחַר־כָּסֶף וּמֵחָרוּץ תְּבוּאָתָהּ |
15 zdobycie jej lepsze od pereł, nie równe jej żadne klejnoty. | 15 יְקָרָה הִיא [מִפְּנִיִּים כ] (מִפְּנִינִים ק) וְכָל־חֲפָצֶיךָ לֹא יִשְׁווּ־בָהּ |
16 W prawicy swej trzyma ona dni długie, w lewicy - bogactwo, pomyślność; | 16 אֹרֶךְ יָמִים בִּימִינָהּ בִּשְׂמֹאולָהּ עֹשֶׁר וְכָבֹוד |
17 jej drogi drogami miłymi, ku szczęściu wiodą wszystkie jej ścieżki. | 17 דְּרָכֶיהָ דַרְכֵי־נֹעַם וְכָל־נְתִיבֹותֶיהָ שָׁלֹום |
18 Dla tego, co strzeże jej, drzewem jest życia, a kto się jej trzyma - szczęśliwy. | 18 עֵץ־חַיִּים הִיא לַמַּחֲזִיקִים בָּהּ וְתֹמְכֶיהָ מְאֻשָּׁר׃ פ |
19 Pan umocnił ziemię mądrością, niebiosa utwierdził rozumem. | 19 יְהוָה בְּחָכְמָה יָסַד־אָרֶץ כֹּונֵן מַיִם בִּתְבוּנָה |
20 Przez Jego wiedzę wytrysły odmęty, a rosę spuszczają obłoki. | 20 בְּדַעְתֹּו תְּהֹומֹות נִבְקָעוּ וּשְׁחָקִים יִרְעֲפוּ־טָל |
21 Przezorności, rozwagi, strzeż, mój synu, niech one ci z oczu nie schodzą, | 21 בְּנִי אַל־יָלֻזוּ מֵעֵינֶיךָ נְצֹר תֻּשִׁיָּה וּמְזִמָּה |
22 a życiem twej duszy się staną, wdzięczną ozdobą dla szyi. | 22 וְיִהְיוּ חַיִּים לְנַפְשֶׁךָ וְחֵן לְגַרְגְּרֹתֶיךָ |
23 I drogą swą pójdziesz bezpiecznie, bo noga się twoja nie potknie; | 23 אָז תֵּלֵךְ לָבֶטַח דַּרְכֶּךָ וְרַגְלְךָ לֹא תִגֹּוף |
24 gdy spoczniesz, nie zaznasz trwogi, zaśniesz, a sen twój będzie przyjemny. | 24 אִם־תִּשְׁכַּב לֹא־תִפְחָד וְשָׁכַבְתָּ וְעָרְבָה שְׁנָתֶךָ |
25 Nagły strach cię nie przerazi ni klęska, gdy dotknie przewrotnych; | 25 אַל־תִּירָא מִפַּחַד פִּתְאֹם וּמִשֹּׁאַת רְשָׁעִים כִּי תָבֹא |
26 bo z tobą jest Pan, przed sidłem twą nogę ochroni. | 26 כִּי־יְהוָה יִהְיֶה בְכִסְלֶךָ וְשָׁמַר רַגְלְךָ מִלָּכֶד |
27 Pracownikom nie odmawiaj zapłaty, gdy masz możność działania. | 27 אַל־תִּמְנַע־טֹוב מִבְּעָלָיו בִּהְיֹות לְאֵל [יָדֶיךָ כ] (יָדְךָ ק) לַעֲשֹׂות |
28 Nie mów bliźniemu: Idź sobie, przyjdź później, dam jutro - gdy możesz dać zaraz. | 28 אַל־תֹּאמַר [לְרֵעֶיךָ כ] (לְרֵעֲךָ ׀ ק) לֵךְ וָשׁוּב וּמָחָר אֶתֵּן וְיֵשׁ אִתָּךְ |
29 Nie spiskuj przeciw bliźniemu, gdy mieszka przy tobie beztrosko. | 29 אַל־תַּחֲרֹשׁ עַל־רֵעֲךָ רָעָה וְהוּא־יֹושֵׁב לָבֶטַח אִתָּךְ |
30 Niesłusznie nie sprzeczaj się z nikim, o ile ci zła nie wyrządził. | 30 אַל־ [תָּרֹוב כ] (תָּרִיב ק) עִם־אָדָם חִנָּם אִם־לֹא גְמָלְךָ רָעָה |
31 Nie zazdrość krzywdzicielowi, nie skłaniaj się ku jego drogom, | 31 אַל־תְּקַנֵּא בְּאִישׁ חָמָס וְאַל־תִּבְחַר בְּכָל־דְּרָכָיו |
32 bo Pan się brzydzi przewrotnym, a z wiernymi obcuje przyjaźnie. | 32 כִּי תֹועֲבַת יְהוָה נָלֹוז וְאֶת־יְשָׁרִים סֹודֹו |
33 Przekleństwo Pańskie na domu występnego, On błogosławi mieszkanie uczciwych; | 33 מְאֵרַת יְהוָה בְּבֵית רָשָׁע וּנְוֵה צַדִּיקִים יְבָרֵךְ |
34 On się naśmiewa z szyderców, a pokornym udziela swej łaski. | 34 אִם־לַלֵּצִים הוּא־יָלִיץ [וְלַעֲנִיִּים כ] (וְלַעֲנָוִים ק) יִתֶּן־חֵן |
35 Mądrzy dostąpią chwały, udziałem głupich jest hańba. | 35 כָּבֹוד חֲכָמִים יִנְחָלוּ וּכְסִילִים מֵרִים קָלֹון׃ פ |