Księga Przysłów 1

Biblia Tysiąclecia	BIBBIA MARTINI
1 Przysłowia Salomona, syna Dawida, króla izraelskiego, podane po to,	1 Parabole di Salomone figliuolo di David, re d'Israele.
2 by mądrość osiągnąć i karność, pojąć słowa rozumne,	2 Donde apparar la sapienza, e la disciplina,
3 zdobyć staranne wychowanie: prawość, rzetelność, uczciwość;	3 E intendere gli avvertimenti della prudenza, e abbracciare le istruzioni della dottrina, la giustizia, la rettitudine, e l'equità:
4 prostaczkom udzielić rozwagi, a młodym - rozsądku i wiedzy.	4 Donde i piccoli si provveggano di sagacità, i giovinetti di sapere, e di intelligenza.
5 Mądry, słuchając, pomnaża swą wiedzę, rozumny nabywa biegłości:	5 Il saggio, che ascolterà, crescerà in sapienza, e colui, che intenderà, starà al timone:
6 jak pojąć przysłowie i zdanie, słowa i zagadki mędrców.	6 Comprenderà le parabole, e la loro interpretazione, le parole de' saggi, e i loro enimmi.
7 Podstawą wiedzy jest bojaźń Pańska, lecz głupcy odrzucają mądrość i karność.	7 I timor del Signore egli o il principio della sapienza: la sapienza, e la dottrina è disprezzata dagli stolti.
8 Synu mój, słuchaj napomnień ojca i nie odrzucaj nauk swej matki,	8 Ascolta, figliuol mio, i precetti del padre tuo, e non metter da banda le ammonizioni della tua madre:
9 gdyż one ci są wieńcem powabnym dla głowy i naszyjnikiem cennym dla szyi.	9 Onde tu acquisti corona al tuo capo, e collana al tuo collo.
10 Kiedy cię, synu, wabią grzesznicy, nie waż się iść,	10 Figliuol mio, se i peccatori ti adescherrano, tu non fare a modo di coloro.
11 choćby rzekli: Pójdź z nami! Zasadźmy się na cichych! Bez powodu czyhajmy na czystych!	11 S'ei diranno: Vieni con noi, insidieremo alla vita altrui, nasconderemo i lacci tesi a colui, che inutilmente è senza colpa:
12 Jak Szeol wchłoniemy ich żywych i zdrowych tak jak schodzących do grobu.	12 Lo ingoieremo vivo, come fa l'inferno, e tutto intero, come un che cade in un baratro.
13 Znajdziemy wszelkie kosztowności i napełnimy domy swe łupem.	13 Troveremo ricchezze grandi d'ogni maniera, ed empieremo di spoglie le nostre case.
14 Przyłącz swój los do naszej wspólnoty, jedna sakwa niech łączy nas wszystkich!	14 Unisci la sorte tua colla nostra, una sola borsa sarà tra tutti noi.
15 Synu mój, nie chodź ich drogą, przed ścieżką ich strzeż swojej stopy,	15 Figliuol mio, non andar con costoro: tien lungi dalle vie loro i tuoi passi.
16 gdyż nogi ich pędzą do zbrodni, śpieszno im: krew chcą wytoczyć.	16 Perocché i loro piedi corrono al male, ed ei si affrettano a spargere il sangue;
17 Lecz próżno ich sieć zarzucona, na oczach wszelkiego ptactwa.	17 Ma indarno si tende la rete dinanzi agli occhi dei pennuti augelli:
18 Na własną krew raczej czyhają, czatują na swoje życie,	18 Costoro di più le insidie tendono alla propria lor vita, e le frodi macchinano contro le anime loro.
19 bo taki jest los chciwych zysku: zabiera on własne ich życie.	19 Cosi le ruberie di tutti gli avari ruban le anime di quelli, che se le appropiano.
20 Mądrość woła na ulicach, na placach głos swój podnosi;	20 La sapienza esce fuora cantando, alza la voce sua nelle piazze,
21 nawołuje na drogach zgiełkliwych, w bramach miejskich przemawia:	21 Là, dove si aduna la moltitudine, ella si fa sentire, alle porte (della città) ella espone i suoi documenti, e dice:
22 Dokądże głupcy mają kochać głupotę, szydercy miłować szyderstwo, a nierozumni pogardzać nauką?	22 Fino a quando, o fanciulli, amerete voi la fanciullaggine? e ameranno gli stolti quello, che ad essi nuoce? e gli imprudenti avranno in odio la scienza?
23 Powróćcie do moich upomnień, udzielę wam ducha mojego, nauczę was moich zaleceń.	23 Volgetevi a udire le mie riprensioni: ecco che io vi comunicherò il mio spirito, e voi farò nota la mia dottrina.
24 Ponieważ prosiłam, lecz wyście nie dbali, rękę podałam, a nikt nie zważał,	24 Perché io chiamai, e voi non obbediste, stesi la mano, e nissun vi fece attenzione,
25 gardziliście każdą mą radą, nie chcieliście moich upomnień:	25 Disprezzaste tutti i miei consigli, e poneste in non cale le mie riprensioni;
26 więc i ja waszą klęskę wyszydzę, zadrwię sobie z waszej bojaźni,	26 Io pure nella perdizione vostra riderò, e vi schernirò allora quando sopravverrà a voi quello, che temevate.
27 gdy bojaźń nadciągnie jak burza, a wasza zagłada jak wicher, gdy spotka was ucisk i boleść.	27 Quando improvvisa sciagura vi investirà, e la morte, quasi turbine, vi sorprenderà; quando sopra di voi si getterà la tribolazione, e l'affanno.
28 Wtedy będą mnie prosić - lecz ja nie odpowiem, i szukać - lecz mnie nie znajdą,	28 Allora costoro mi invocheranno, ed io non gli esaudirò, si alzeranno, solleciti, e non mi troveranno:
29 gdyż wiedzy nienawidzili, gardzili bojaźnią Pańską,	29 Perocché ebbero in odio la disciplina, e non abbracciarono il timor del Signore.
30 nie poszli za mymi radami, zlekceważyli moje napomnienie;	30 E non porser le orecchie aì miei consigli, e si fecer beffe di tutte le mie correzioni.
31 spożyją owoce swej drogi, nasycą się swymi radami;	31 Mangeranno pertanto i frutti delle opere loro, e si satolleranno de' loro consiglj.
32 odstępstwo prostaków uśmierci ich, bezmyślność niemądrych ich zgubi.	32 La indocilità di questi fanciulli sarà la loro morte, e la prosperità degli stolti li manderà in rovina.
33 Kto słucha mnie - osiągnie spokój, wytchnienie - bez obawy nieszczęścia.	33 Ma chi ascolta me avrà riposo senza paure, e sarà nell'abbondanza scevro dal timore de' mali.