2 Księga Machabejska 8

Biblia Tysiąclecia	JERUSALEM
1 Juda Machabeusz i jego ludzie potajemnie przychodzili do wiosek i przywoływali do siebie, i zabierali ze sobą krewnych oraz tych, którzy trwali w judaizmie. Zebrali blisko sześć tysięcy ludzi.	1 Or Judas appelé aussi Maccabée et ses compagnons, s'introduisant secrètement dans lesvillages, appelaient à eux leurs frères de race, et, s'adjoignant ceux qui demeuraient fermes dans le Judaïsme, ilsen rassemblèrent jusqu'à 6.000.
2 Błagali przy tym Pana, aby spojrzał na naród przez wszystkich prześladowany, aby okazał miłosierdzie świątyni, która jest zbezczeszczona przez bezbożnych ludzi,	2 Ils suppliaient le Seigneur d'avoir les yeux sur le peuple que tout le monde accablait, d'avoirpitié du Temple profané par les hommes impies,
3 aby zlitował się nad miastem, które ginie i niedługo ma być zrównane z ziemią, aby wysłuchał krwi, która woła do Niego,	3 d'avoir compassion de la ville en train d'être détruite et réduite au niveau du sol, d'écouter lesang qui criait jusqu'à lui,
4 aby wspomniał na przeciwne wszelkiej sprawiedliwości mordowanie niewinnych dzieci, wreszcie na bluźnierstwa wypowiadane przeciwko Jego imieniu, i okazał, że nienawidzi zła.	4 de se souvenir aussi du massacre criminel des enfants innocents et de se venger desblasphèmes lancés contre son nom.
5 Kiedy Machabeusz stanął na czele oddziału, już był dla pogan niezwyciężony - gniew bowiem Boży w litość się przemienił.	5 Une fois à la tête d'un corps de troupe, le Maccabée devint désormais invincible aux nations, lacolère du Seigneur s'étant changée en miséricorde.
6 Na miasta i wsie niespodziewanie napadał i palił je, a zajmując dogodne stanowiska zmuszał do ucieczki niemałą liczbę nieprzyjaciół.	6 Tombant à l'improviste sur des villes et des villages, il les brûlait; occupant les positionsfavorables, il infligeait à l'ennemi de très lourdes pertes.
7 Na takie napady najczęściej obierał noce jako sprzymierzeńców. Opowiadania zaś o jego męstwie rozchodziły się wszędzie.	7 Pour de telles opérations, il choisissait surtout la complicité de la nuit, et la renommée de savaillance se répandait partout.
8 Widząc, że mąż ten w krótkim czasie doszedł do władzy i że coraz bardziej rośnie jego powodzenie, napisał Filip do Ptolemeusza, wodza Celesyrii i Fenicji, że powinien on wspomóc królewskie sprawy.	8 Voyant cet homme s'affirmer peu à peu et remporter des succès de plus en plus fréquents,Philippe écrivit à Ptolémée, stratège de Coelé-Syrie et Phénicie, de venir au secours des affaires du roi.
9 Ten zaś natychmiast wybrał Nikanora, syna Partokla, jednego z pierwszych przyjaciół [króla], i posłał go na czele nie mniej niż dwudziestu tysięcy ludzi, pochodzących ze wszystkich narodów, aby wytępić cały naród żydowski. Dodał mu zaś także Gorgiasza jako wodza, a był to mąż doświadczony w sprawach wojennych.	9 Ayant fait choix de Nikanor, fils de Patrocle, du rang des premiers amis, le roi l'envoya sansretard, à la tête d'au moins 20.000 hommes de diverses nations, pour qu'il exterminât la race entière des Juifs. Illui adjoignit Gorgias, général de métier rompu aux choses de la guerre.
10 Nikanor postanowił ze sprzedaży Żydów w niewolę zapłacić podatek wynoszący dwa tysiące talentów, które król był winien Rzymianom.	10 Nikanor comptait, à part lui, acquitter au moyen de la vente des Juifs qu'on ferait prisonniers,le tribut de 2.000 talents dû par le roi aux Romains.
11 Posłał więc zaraz do miast nadmorskich wezwanie, aby kupowano żydowskich niewolników, obiecując dać im dziewięćdziesięciu niewolników za jeden talent. Nie brał przy tym pod uwagę losu, który miał go spotkać ze strony Wszechmocnego.	11 Il s'empressa d'envoyer aux villes maritimes une invitation à venir acheter des esclaves juifs,promettant de leur en livrer 90 pour un talent; il ne s'attendait pas à la sanction qui devait s'ensuivre pour lui dela main du Tout-Puissant.
12 Wiadomość o wyruszeniu Nikanora dotarła do Judy. Gdy zaś on swoim żołnierzom podał wiadomość o zbliżaniu się wojska,	12 La nouvelle de l'avance de Nikanor parvint à Judas. Quand celui-ci eut averti les siens del'approche de l'armée ennemie,
13 małoduszni i ci, którzy nie ufali Bożej sprawiedliwości, rozbiegli się i sami opuścili to miejsce.	13 les lâches et ceux qui manquaient de foi en la justice de Dieu prirent la fuite et gagnèrentd'autres lieux.
14 Inni zaś sprzedali wszystko, a jednocześnie błagali Pana, aby sprzedanych już przed bitwą, wyratował od bezbożnego Nikanora,	14 Les autres vendaient tout ce qui leur restait et priaient le Seigneur de les délivrer de l'impieNikanor qui les avait vendus avant même que la rencontre eût lieu:
15 jeżeli już nie ze względu na nich samych, to ze względu na przymierza zawarte z ich ojcami i ze względu na wzniosłe i pełne majestatu Jego imię, wzywane nad nimi.	15 sinon à cause d'eux, du moins en considération des alliances conclues avec leurs pères etparce qu'ils portaient eux-mêmes son nom auguste et plein de majesté.
16 Machabeusz zebrał swoich żołnierzy w liczbie sześciu tysięcy i upomniał ich, aby nie przerażali się [na widok] nieprzyjaciół i aby nie bali się wielkiej liczby pogańskich żołnierzy, którzy niesłusznie przeciwko nim występują, ale aby walczyli mężnie,	16 Maccabée, ayant donc réuni ses hommes au nombre de 6.000, les exhorte à ne pas êtrefrappés de crainte devant les ennemis et à n'avoir cure de la multitude des païens qui les attaquent injustement,mais à combattre avec vaillance,
17 mając przed oczyma sprzeczne z wszelkim prawem dokonane zbezczeszczenie wobec świętego miejsca i poniewieranie wyszydzonym miastem, a ponadto jeszcze całokowite zniesienie obyczajów odziedziczonych po przodkach.	17 ayant devant les yeux l'outrage qu'ils ont commis contre le lieu saint et le traitement indigneinfligé à la ville bafouée, enfin la ruine des usages traditionnels.
18 Oni ufność pokładają w broni, a także w śmiałości swojej - powiedział - my zaś ufamy wszechmocnemu Bogu, który może zarówno tych, którzy idą przeciw nam, jak i cały świat wywrócić jednym skinieniem.	18 "Eux, ajouta-t-il, se fient aux armes et aux actes audacieux, tandis que nous autres, nousavons placé notre confiance en Dieu, le Tout-Puissant, capable de renverser en un clin d'oeil ceux qui marchentcontre nous, et avec eux le monde entier."
19 Wyliczył im także [przykłady] pomocy, jakiej doznali ich ojcowie, a w tym również [zwycięstwo] odniesione nad Sennacherybem, kiedy zginęło sto osiemdziesiąt pięć tysięcy;	19 Il leur énuméra les cas de protection dont leurs aïeux furent favorisés, celui qui eut lieu sousSennachérib, comment avaient péri 180.000 hommes;
20 a również co się stało w Babilonii w bitwie przeciwko Galatom: jak wszystkich do bitwy stanęło osiem tysięcy razem z czterema tysiącami Macedończyków, gdy zaś Macedończycy znaleźli się w trudnym położeniu, owe osiem tysięcy pobiło sto dwadzieścia tysięcy dzięki pomocy, którą otrzymali z Nieba, a nawet wzięli łupy z tak licznego wojska.	20 celui qui arriva en Babylonie dans une bataille livrée aux Galates, comment ceux quiprenaient part à l'action, en tout 8.000 avec 4.000 Macédoniens, ceux-ci étant aux abois, les 8.000 avaient détruit120.000 ennemis, grâce au secours qui leur était venu du Ciel, et avaient fait un grand butin.
21 Kiedy ich napełnił odwagą i sprawił, że byli gotowi złożyć życie za prawa i ojczyznę, podzielił swoje wojsko na cztery części,	21 Après les avoir remplis de confiance par ces paroles, et les avoir disposés à mourir pour leurslois et leur patrie, il divisa son armée en quatre corps.
22 na czele każdego oddziału postawił swoich braci: Szymona, Józefa i Jonatana, a każdemu z nich powierzył dowództwo nad tysiącem pięciuset ludźmi.	22 A la tête de chaque corps il mit ses frères Simon, Joseph et Jonathas, donnant à chacun d'eux1.500 hommes.
23 Ezdraszowi jeszcze kazał odczytać świętą księgę i dał hasło: Z Bożą pomocą! Sam objął dowództwo nad pierwszym oddziałem i uderzył na Nikanora.	23 En outre, il ordonna à Esdrias de lire le Livre saint, puis, ayant donné pour mot d'ordre:"Secours de Dieu!" il prit la tête du premier corps et attaqua Nikanor.
24 Ponieważ zaś Wszechmocny był ich sprzymierzeńcem, zabili ponad dziewięć tysięcy żołnierzy, ranili zaś i okaleczyli większą część wojska Nikanora, wszystkich zaś zmusili do ucieczki,	24 Le Tout-Puissant s'étant fait leur allié, ils égorgèrent plus de 9.000 ennemis, blessèrent etmutilèrent la plus grande partie des soldats de Nikanor et les mirent tous en fuite.
25 a pieniądze tych, którzy przybyli, aby ich kupić, wpadły w ich ręce. Ścigali ich potem dość daleko. Zaprzestali jednak ze względu na późną godzinę.	25 L'argent de ceux qui étaient venus les acheter tomba entre leurs mains. S'étant attardés assezlongtemps à les poursuivre, ils revinrent sur leurs pas, pressés par l'heure,
26 Był to bowiem dzień przed szabatem i dlatego nie mogli biec za nimi zbyt daleko.	26 car c'était la veille du sabbat, et, pour ce motif, ils ne s'attardèrent pas à leur poursuite.
27 Kiedy broń została zgromadzona, a łupy wrogom zabrane, oddali się odpoczynkowi szabatowemu, bardziej niż zwykle przy tym błogosławili i wychwalali Pana, który ich wybawił, wyznaczając dla nich na ten dzień początek swojego zmiłowania.	27 Quand ils eurent ramassé les armes des ennemis et enlevé leurs dépouilles, ils se livrèrent à lacélébration du sabbat, multipliant les bénédictions et louant le Seigneur qui les avait sauvés et avait fixé à ce jourla première manifestation de sa miséricorde.
28 Po szabacie część łupów rozdzielono pomiędzy poszkodowanych, wdowy i sieroty, resztą zaś, sami się podzielili i ich dzieci.	28 Après le sabbat, ils distribuèrent une part du butin à ceux qu'avait lésés la persécution, auxveuves et aux orphelins; eux-mêmes et leurs enfants se partagèrent le reste.
29 Gdy zaś tego dokonali, urządzili wspólne modlitwy i błagali miłosiernego Boga, ażeby swoim sługom dał się przejednać do końca.	29 Cela fait, ils organisèrent une supplication commune, priant le Seigneur miséricordieux de seréconcilier entièrement avec ses serviteurs.
30 W walce z żołnierzami Tymoteusza i Bakchidesa zabili ponad dwadzieścia tysięcy i opanowali nadzwyczaj wysokie twierdze. Bardzo wielkie łupy podzielili na równe części, dla siebie, dla poszkodowanych, sierot, wdów, a nadto jeszcze dla starców.	30 Se mesurant avec les soldats de Timothée et de Bacchidès, ils en tuèrent plus de 20.000 etemportèrent de bien hautes forteresses. Ils divisèrent leur immense butin en deux parts égales, l'une pour eux-mêmes, l'autre pour les victimes de la persécution, les orphelins et les veuves, sans oublier les vieillards.
31 Zabrali broń i wszystką starannie złożyli w odpowiednich miejscach, a resztę łupów zanieśli do Jerozolimy.	31 Ils apportèrent un grand soin à recueillir les armes ennemies et les entreposèrent en des lieuxconvenables. Quant au reste des dépouilles, ils le portèrent à Jérusalem.
32 Filarchę zaś, który znajdował się w otoczeniu Tymoteusza, a który był mężem bardzo bezbożnym i sprawcą wielu krzywd wyrządzonych Żydom, zgładzili.	32 Ils tuèrent le phylarque qui se trouvait dans l'entourage de Timothée, homme fort impie quiavait causé beaucoup de mal aux Juifs.
33 Kiedy obchodzili uroczystość zwycięstwa w swoim ojczystym mieście, spalili tych, którzy podłożyli ogień pod bramy świątyni. Byli to Kallistenes i jacyś ludzie, którzy schronili się w pewnym domku. Otrzymali zapłatę godną swojej bezbożności.	33 Pendant qu'ils célébraient les fêtes de la victoire dans leur patrie, ils brûlèrent ceux quiavaient mis le feu aux portes saintes et s'étaient avec Callisthène réfugiés dans une même petite maison, et quireçurent ainsi le digne salaire de leur profanation.
34 Trzykroć gorszy zaś złoczyńca Nikanor, ten, który tysiące kupców sprowadził, aby sprzedawać Żydów,	34 Le triple scélérat Nikanor, qui avait amené les mille marchands pour la vente des Juifs,
35 z pomocą Pana upokorzony przez tych, których uważał za coś najlichszego, zrzucił swoją wspaniałą szatę, a oddaliwszy się od wszystkich, uciekał przez pola jak zbiegły niewolnik. Dzięki nadzwyczajnemu szczęściu przybył do Antiochii, podczas gdy jego wojsko zostało pobite.	35 humilié, avec l'aide du Seigneur, par des gens qui, pensait-il à part lui, étaient ce qu'il y avaitde plus bas, Nikanor, dépouillant son habit d'apparat, s'isolant même de tous les autres, fuyant à travers champs àla manière d'un esclave échappé, parvint à Antioche, ayant une chance extraordinaire alors que son armée avaitété détruite.
36 Ten, który obiecał uiścić podatek Rzymianom ze sprzedaży niewolników z Jerozolimy, musiał wyznać, że Żydzi mają Obrońcę i że dlatego Żydów nie można pokonać. Postępują bowiem zgodnie z ustanowionymi przez Niego prawami.	36 Et celui qui avait promis aux Romains de réaliser un tribut avec le prix des captifs deJérusalem proclama que les Juifs avaient un défenseur, que les Juifs étaient invulnérables par cela même qu'ilssuivaient les lois que lui-même avait dictées.