ΔΕΥΤΕΡΟΝΟΜΙΟΝ - Deuteronomio - Deuteronomy 32

GREEK BIBLE	NEW JERUSALEM
1 Προσεχε, ουρανε, και θελω λαλησει? και ας ακουη η γη τους λογους του στοματος μου.	1 Listen, heavens, while I speak; hear, earth, the words that I shal say!
2 Η διδασκαλια μου θελει σταλαξει ως η βροχη, ο λογος μου θελει καταβη ως η δροσος, ως η ψεκας επι την χλοην και ως ο ομβρος επι τον χορτον?	2 May my teaching fal like the rain, may my word drop down like the dew, like showers on the grass,like light rain on the turf!
3 διοτι θελω εξυμνησει το ονομα του Κυριου? αποδοτε μεγαλωσυνην εις τον Θεον ημων.	3 For I shal proclaim the name of Yahweh. Oh, tell the greatness of our God!
4 Αυτος ειναι ο Βραχος, τα εργα αυτου ειναι τελεια? διοτι πασαι αι οδοι αυτου ειναι κρισις? Θεος πιστος, και δεν υπαρχει αδικια εν αυτω? δικαιος και ευθυς ειναι αυτος.	4 He is the Rock, his work is perfect, for al his ways are equitable. A trustworthy God who does nowrong, he is the Honest, the Upright One!
5 Ουτοι διεφθαρησαν? η κηλις αυτων δεν ειναι κηλις των υιων αυτου? ειναι γενεα σκολια και διεστραμμενη.	5 They have acted perversely, those he fathered without blemish, a deceitful and underhand brood.
6 Ταυτα ανταποδιδετε εις τον Κυριον, λαε μωρε και ασυνετε; δεν ειναι αυτος ο πατηρ σου, οστις σε εξηγορασεν; αυτος οστις σε επλασε και σε εμορφωσεν;	6 Is this the return you make to Yahweh? O people brainless and unwise! Is this not your father, whogave you being, who made you, by whom you subsist?
7 Ενθυμηθητι τας αρχαιας ημερας, συλλογισθητι τα ετη πολλων γενεων? ερωτησον τον πατερα σου, και αυτος θελει σοι αναγγειλει, τους πρεσβυτερους σου, και αυτοι θελουσι σοι ειπει?	7 Think back on the days of old, think over the years, down the ages. Question your father, let himexplain to you, your elders, and let them tel you!
8 οτε διεμεριζεν ο Υψιστος τα εθνη, οτε διεσπειρε τους υιους του Αδαμ, εστησε τα ορια των λαων κατα τον αριθμον των υιων Ισραηλ.	8 When the Most High gave the nations each their heritage, when he partitioned out the human race, heassigned the boundaries of nations according to the number of the children of God,
9 Διοτι η μερις του Κυριου ειναι ο λαος αυτου, ο Ιακωβ ειναι το μερος της κληρονομιας αυτου.	9 but Yahweh's portion was his people, Jacob was to be the measure of his inheritance.
10 Εν γη ερημω ευρηκεν αυτον, και εν ερημια φρικης και ολολυγμου? περιωδηγησεν αυτον, επαιδαγωγησεν αυτον, εφυλαξεν αυτον ως κορην οφθαλμου αυτου.	10 In the desert he finds him, in the howling expanses of the wastelands. He protects him, rears him,guards him as the pupil of his eye.
11 Καθως ο αετος σκεπαζει την φωλεαν αυτου, περιθαλπει τους νεοσσους αυτου, εξαπλονων τας πτερυγας αυτου αναλαμβανει αυτους, και σηκονει αυτους επι των πτερυγων αυτου,	11 Like an eagle watching its nest, hovering over its young, he spreads out his wings to hold him, hesupports him on his pinions.
12 ουτως ο Κυριος μονος ωδηγησεν αυτον, και δεν ητο μετ' αυτου ξενος Θεος.	12 Yahweh alone is his guide; no alien god for him!
13 Ανεβιβασεν αυτους επι τα εξοχα μερη της γης, και εφαγον τα γεννηματα των αγρων? και εθηλασεν αυτους μελι εκ της πετρας, και ελαιον εκ της σκληρας πετρας,	13 He gives him the heights of the land to ride, he feeds him on the yield of the mountains, he gives himhoney from the rock to taste, and oil from the flinty crag;
14 Βουτυρον βοων και γαλα προβατων, με παχος αρνιων, και κριων θρεμματων της Βασαν, και τραγων, μετα του εξαιρετου ανθους του σιτου? και επιες οινον, αιμα σταφυλης.	14 curds from the cattle, milk from the flock, and the richness of the pasture, rams of Bashan's breed,and goats, the richness of the wheat kernel; the fermented blood of the grape for drink.
15 Ο δε Ιεσουρουν επαχυνθη και απελακτισεν? επαχυνθης, επλατυνθης, υπερελιπανθης? τοτε ελησμονησε τον Θεον τον πλασαντα αυτον, και κατεφρονησε τον Βραχον της σωτηριας αυτου.	15 Jacob has eaten to his heart's content, Jeshurun, grown fat, has now lashed out. (You have grownfat, gross, bloated.) He has disowned the God who made him, and dishonoured the Rock, his salvation,
16 Παρωξυναν αυτον εις ζηλοτυπιαν με ξενους θεους, με βδελυγματα παρωξυναν αυτον εις θυμον?	16 whose jealousy they aroused with foreigners -- with things detestable they angered him.
17 εθυσιασαν εις δαιμονια, ουχι εις τον Θεον? εις θεους, τους οποιους δεν εγνωριζον, εις νεους θεους νεωστι εισαχθεντας, τους οποιους δεν ελατρευον οι πατερες σας?	17 They sacrificed to demons who are not God, to gods hitherto unknown to them, to newcomers ofyesterday whom their ancestors had never respected.
18 τον δε Βραχον τον γεννησαντα σε εγκατελιπες, και ελησμονησας τον Θεον τον πλασαντα σε.	18 (You forget the Rock who fathered you, the God who made you, you no longer remember.)
19 Και ειδεν ο Κυριος και απεστραφη αυτους, διοτι παρωργισαν αυτον οι υιοι αυτου και αι θυγατερες αυτου?	19 Yahweh saw it and, in anger, he spurned his sons and daughters.
20 και ειπε, Θελω αποστρεψει το προσωπον μου απ' αυτων, θελω ιδει οποιον θελει εισθαι το τελος αυτων? διοτι αυτοι ειναι γενεα διεστραμμενη, υιοι εις τους οποιους δεν υπαρχει πιστις.	20 'I shal hide my face from them,' he said, 'and see what wil become of them. For they are a deceitfulbrood, children with no loyalty in them.
21 Αυτοι με παρωξυναν εις ζηλοτυπιαν με τα μη οντα θεον? με τα ειδωλα αυτων με παρωργισαν? και εγω θελω παροξυνει αυτους εις ζηλοτυπιαν με τους μη οντας λαον, με εθνος ασυνετον θελω παροργισει αυτους.	21 They have roused me to jealousy with a non-god, they have exasperated me with their idols. In myturn I shal rouse them to jealousy with a non-people, I shal exasperate them with a stupid nation.
22 Διοτι πυρ εξηφθη εν τω θυμω μου, και θελει εκκαυθη εως εις τα κατωτατα του αδου, και θελει καταφαγει την γην μετα των γεννηματων αυτης, και θελει καταφλογισει τα θεμελια των ορεων.	22 Yes, a fire has blazed from my anger, it will burn right down to the depths of Sheol; it will devour theearth and al its produce, it wil set fire to the footings of the mountains.
23 Θελω επισωρευσει επ' αυτους κακα, παντα τα βελη μου θελω εκκενωσει επ' αυτους.	23 I shal hurl disasters on them, on them I shal use up al my arrows.
24 Θελουσιν αναλωθη εκ της πεινης και καταφαγωθη με φλογωδεις νοσους, και με πικρον ολεθρον? και οδοντας θηριων θελω εξαποστειλει επ' αυτους, και φαρμακιον των ερποντων επι της γης.	24 They wil be weakened by hunger, eaten away by plague and the bitter scourge. Against them I shalsend the fang of wild animals and the poison of snakes that glide in the dust.
25 Εξωθεν μαχαιρα, και εσωθεν τρομος, θελει καταναλωσει τον τε νεον και την παρθενον, το θηλαζον νηπιον και τον πολιον γεροντα.	25 Outside, the sword bereaves, while inside terror wil reign. Young man and girl alike will perish,suckling and greybeard both together.
26 Ειπα, Ηθελον διασκορπισει αυτους, ηθελον εξαλειψει το μνημοσυνον αυτων εκ μεσου των ανθρωπων,	26 I should crush them to dust, I said, I should wipe out al memory of them,
27 εαν δεν εφοβουμην την οργην του εχθρου, μη πως υψηλοφρονησωσιν οι εναντιοι αυτων, και ειπωσιν, Η χειρ ημων η υψηλη, και ουχι ο Κυριος, εκαμε παντα ταυτα.	27 did I not fear the boasting of the enemy.' But do not let their foes be mistaken! Do not let them say,'We have got the upper hand and Yahweh plays no part in this.'
28 Διοτι ειναι εθνος ασυνετον, και δεν υπαρχει εν αυτοις φρονησις.	28 What a short-sighted nation this is, how thoroughly imperceptive!
29 Ειθε να ησαν σοφοι, να ενοουν τουτο, να εσυλλογιζοντο το τελος αυτων	29 Were they wise, they would succeed, they would be able to read their destiny.
30 Πως ηθελε δυνηθη εις να διωξη χιλιους, και δυο να τρεψωσιν εις φυγην μυριαδας, εαν ο Βραχος αυτων δεν ηθελε πωλησει αυτους, και δεν ηθελε παραδωσει αυτους ο Κυριος;	30 How else could one man rout a thousand, how could two put ten thousand to flight, were it not thattheir Rock has sold them, that Yahweh has delivered them up?
31 Διοτι ο βραχος αυτων δεν ειναι ως ο Βραχος ημων? και αυτοι οι εχθροι ημων ας κρινωσιν.	31 But their rock is not like our Rock; our enemies cannot pray for us!
32 Επειδη εκ της αμπελου των Σοδομων ειναι η αμπελος αυτων, και εκ των αγρων της Γομορρας? η σταφυλη αυτων ειναι σταφυλη χολης, οι βοτρεις αυτων πικροι?	32 For their vine springs from the stock of Sodom and from the groves of Gomorrah: their grapes arepoisonous grapes, their clusters are bitter;
33 ο οινος αυτων φαρμακιον δρακοντων, και ανιατος ιος ασπιδος.	33 their wine is snakes' poison, the vipers' cruel venom.
34 Δεν ειναι τουτο αποτεταμιευμενον εις εμε, εσφραγισμενον εις τους θησαυρους μου;	34 But he, is he not safe with me, sealed inside my treasury?
35 Εις εμε ανηκει η εκδικησις και η ανταποδοσις? ο πους αυτων εν καιρω θελει ολισθησει διοτι πλησιον ειναι η ημερα της απωλειας αυτων, και τα μελλοντα να ελθωσιν επ' αυτους σπευδουσι.	35 Vengeance is mine, I wil pay them back, for the time when they make a false step. For the day oftheir ruin is close, doom is rushing towards them, for he wil see to it that their power fails. that neither serf norfree man remains.
36 Διοτι ο Κυριος θελει κρινει τον λαον αυτου, και θελει μεταμεληθη δια τους δουλους αυτου, οταν ιδη οτι απωλεσθη η δυναμις αυτων, και δεν εμεινεν ουδεν πεφυλαγμενον ουδε αφειμενον.	36 (For Yahweh wil see his people righted, he wil take pity on his servants.)
37 Και θελει ειπει, Που ειναι οι θεοι αυτων, ο βραχος εις τον οποιον ειχον το θαρρος αυτων;	37 'Where are their gods then?' he wil ask, 'the rock where they sought refuge,
38 οιτινες ετρωγον το παχος των θυσιων αυτων, και επινον τον οινον των σπονδων αυτων; ας σηκωθωσι και ας σας βοηθησωσιν, ας γεινωσιν εις εσας σκεπη.	38 who ate the fat of their sacrifices and drank the wine of their libations?' Let these arise and help you,let these be the shelter above you!
39 Ιδετε τωρα οτι εγω, εγω ειμαι, και δεν ειναι Θεος πλην εμου? εγω θανατονω και ζωοποιω? εγω πληγονω και ιατρευω? και δεν υπαρχει ο ελευθερων εκ της χειρος μου.	39 See now that I, I am he, and beside me there is no other god. It is I who deal death and life; when Ihave struck, it is I who heal (no one can rescue anyone from me).
40 Διοτι εγω υψονω εις τον ουρανον την χειρα μου, Και λεγω, Ζω εγω εις τον αιωνα?	40 Yes, I raise my hand to heaven, and I say, 'As surely as I live for ever,
41 εαν ακονισω την αστραπηφορον μαχαιραν μου, και επιβαλω την χειρα μου εις κρισιν, θελω καμει εκδικησιν εις τους εχθρους μου, και θελω ανταποδωσει εις τους μισουντας με?	41 When I have whetted my flashing sword, I shal enforce justice, I shal return vengeance to my foes, Ishall take vengeance on my foes.
42 θελω μεθυσει τα βελη μου απο αιματος, και η μαχαιρα μου θελει καταφαγει κρεατα, απο του αιματος των πεφονευμενων και των αιχμαλωτων, απο της κεφαλης των αρχοντων των εχθρων.	42 I shal make my arrows drunk with blood, and my sword wil feed on flesh: the blood of the woundedand the prisoners, the dishevelled heads of the enemy!'
43 Ευφρανθητε, εθνη, μετα του λαου αυτου? διοτι θελει εκδικησει το αιμα των δουλων αυτου, και αποδωσει εκδικησιν εις τους εναντιους αυτου, και καθαρισει την γην αυτου και τον λαον αυτου.	43 Heavens, rejoice with him, let al the children of God pay him homage! Nations, rejoice with hispeople, let God's envoys tel of his power! For he wil avenge the blood of his servants, he wil return vengeanceto my foes, he will repay those who hate him and purify his people's country.
44 Και ηλθεν ο Μωυσης, και ελαλησε παντας τους λογους της ωδης ταυτης εις επηκοον του λαου, αυτος και Ιησους ο υιος του Ναυη.	44 Moses came with Joshua son of Nun and recited all the words of this song in the people's hearing.
45 Και ετελειωσεν ο Μωυσης λαλων παντας τους λογους τουτους προς παντα τον Ισραηλ.	45 When Moses had finished reciting these words to al Israel,
46 Και ειπε προς αυτους, Θεσατε τας καρδιας σας εις παντας τους λογους, τους οποιους εγω σημερον διαμαρτυρομαι προς εσας? τους οποιους θελετε παραγγειλει εις τα τεκνα σας να προσεχωσιν εις το να εκτελωσι, παντας τους λογους του νομου τουτου.	46 he said to them, 'Take al these words to heart; I intend them today to be evidence against you. Youmust order your children to keep and observe al the words of this Law.
47 Διοτι ουτος δεν ειναι εις εσας λογος ματαιος? επειδη αυτη ειναι η ζωη σας? και δια του λογου τουτου θελετε μακροημερευσει επι της γης, προς την οποιαν διαβαινετε τον Ιορδανην δια να κληρονομησητε αυτην.	47 You must not think of this as empty words, for the Law is your life, and by its means you will live longin the country which you are crossing the Jordan to possess.'
48 Και ελαλησε Κυριος προς τον Μωυσην την αυτην εκεινην ημεραν, λεγων,	48 Yahweh spoke to Moses that same day and said to him,
49 Αναβα εις το ορος τουτο Αβαριμ, εις το ορος Νεβω, το εν τη γη Μωαβ κατεναντι της Ιεριχω? και θεωρησον την γην Χανααν, την οποιαν εγω διδω εις τους υιους Ισραηλ εις ιδιοκτησιαν?	49 'Climb this mountain of the Abarim, Mount Nebo, in the country of Moab, opposite Jericho, and viewthe Canaan which I am giving to the Israelites as their domain.
50 και τελευτησον εν τω ορει οπου αναβαινεις, και προστεθητι εις τον λαον σου, καθως ο αδελφος σου Ααρων ετελευτησεν εν τω ορει Ωρ και προσετεθη εις τον λαον αυτου?	50 Die on the mountain you have climbed, and be gathered to your people, as your brother Aaron diedon Mount Hor and was gathered to his people.
51 διοτι ηπειθησατε εις εμε μεταξυ των υιων Ισραηλ εις τα υδατα της Μεριβα-καδης, εν τη ερημω Σιν? επειδη δεν με ηγιασατε εν μεσω των υιων Ισραηλ?	51 Because, with the other Israelites, you broke faith with me at the Waters of Meribah-Kadesh in thedesert of Zin, because you did not make my holiness clear to the Israelites;
52 οθεν απεναντι θελεις ιδει την γην, εκει ομως δεν θελεις εισελθει, εις την γην την οποιαν εγω διδω εις τους υιους Ισραηλ.	52 you may only see the country from outside; you cannot enter it -- the country which I am giving to theIsraelites.'